Return to Video

Jaki jest związek między snem a chorobą Alzheimera?

  • 0:00 - 0:03
    Coraz więcej wiemy o znaczącym związku
  • 0:03 - 0:06
    między snem a chorobą Alzheimera.
  • 0:07 - 0:09
    [Nauka na dobranoc]
  • 0:11 - 0:15
    Choroba Alzheimera jest formą demencji.
  • 0:15 - 0:20
    Cechuje ją zwykle utrata pamięci
    oraz trudności z zapamiętywaniem.
  • 0:20 - 0:24
    Badania pokazują,
    że kilka różnych rodzajów białek
  • 0:24 - 0:28
    odgrywa rolę w rozwoju choroby Alzheimera.
  • 0:28 - 0:31
    Jednym z nich jest kleista,
    toksyczna substancja
  • 0:31 - 0:34
    nazywana beta-amyloidem,
    która gromadzi się w mózgu.
  • 0:34 - 0:37
    Inne to białko tau.
  • 0:37 - 0:40
    Co te białka łączy ze snem?
  • 0:40 - 0:45
    Dane epidemiologiczne pokazują,
  • 0:45 - 0:51
    że w mózgach osób, które śpią
    w nocy krócej niż sześć godzin,
  • 0:51 - 0:57
    gromadzi się więcej beta-amyloidu
  • 0:57 - 0:58
    w późniejszych latach życia.
  • 0:58 - 1:02
    Wiemy też, że dwa zaburzenia snu,
  • 1:02 - 1:06
    bezsenność i związany z głośnym
    chrapaniem bezdech senny,
  • 1:06 - 1:11
    wiążą się ze znacznie większym
    ryzykiem rozwoju choroby Alzheimera
  • 1:11 - 1:12
    w starszym wieku.
  • 1:12 - 1:16
    Badania te pokazują istnienie związku,
  • 1:16 - 1:18
    ale nie dowodzą przyczynowości.
  • 1:18 - 1:23
    Niedawno udało nam się jednak
    znaleźć dowód takiego związku.
  • 1:24 - 1:30
    Jeśli zdrowego człowieka
    pozbawimy snu tylko na jedną noc,
  • 1:30 - 1:35
    już na drugi dzień zobaczymy u niego
    zwiększony poziom beta-amyloidu
  • 1:35 - 1:37
    zarówno we krwi,
  • 1:37 - 1:41
    jak i w płynie mózgowo-rdzeniowym.
  • 1:41 - 1:45
    Najnowsze badanie z wykorzystaniem
    techniki neuroobrazowania
  • 1:45 - 1:47
    po zaledwie jednej nieprzespanej nocy
  • 1:47 - 1:53
    wykazało zwiększoną ilość beta-amyloidu
    także w samym mózgu.
  • 1:53 - 1:55
    To dowodzi, że jest związek przyczynowy.
  • 1:56 - 2:00
    Jaki mechanizm snu zapobiega
  • 2:00 - 2:05
    gromadzeniu się białek
    związanych z chorobą Alzheimera?
  • 2:06 - 2:10
    Kilka lat temu badaczka Maiken Nedergaard
  • 2:10 - 2:13
    dokonała niezwykłego odkrycia.
  • 2:13 - 2:17
    Znalazła system oczyszczający mózgu.
  • 2:18 - 2:21
    Wcześniej wiedzieliśmy,
    że ciało ma system oczyszczający
  • 2:22 - 2:24
    i wielu z was na pewno o tym wie.
  • 2:24 - 2:26
    To układ limfatyczny.
  • 2:26 - 2:30
    Nie wiedzieliśmy jednak,
    że mózg ma własny system oczyszczania.
  • 2:30 - 2:37
    Badając myszy, Nedergaard odkryła
    sieć oczyszczającą w mózgu.
  • 2:37 - 2:40
    Nazywana jest układem glimfatycznym,
  • 2:40 - 2:44
    tworzą ją bowiem komórki glejowe.
  • 2:44 - 2:46
    Jakby tego było mało,
  • 2:46 - 2:49
    Nedergaard dokonała jeszcze
    dwóch niesamowitych odkryć.
  • 2:49 - 2:54
    Okazało się, że ten system oczyszczania
  • 2:54 - 3:00
    nie działa na wysokich
    obrotach przez całą dobę,
  • 3:01 - 3:04
    Kiedy myszy spały,
  • 3:04 - 3:07
    zwłaszcza w czasie snu głębokiego non-REM,
  • 3:07 - 3:11
    system oczyszczania
    wchodził na wysokie obroty.
  • 3:11 - 3:14
    Trzecie odkrycie Nedergaard wyjaśnia
  • 3:14 - 3:18
    związek z chorobą Alzheimera.
  • 3:18 - 3:22
    Okazało się, że jednym z toksycznych
    produktów ubocznych metabolizmu,
  • 3:22 - 3:25
    z których mózg się oczyszczał podczas snu,
  • 3:25 - 3:31
    był kleisty beta-amyloid
    związany z chorobą Alzheimera.
  • 3:32 - 3:36
    Niedawno naukowcy z Bostonu odkryli
  • 3:36 - 3:42
    bardzo podobny system
    oczyszczający u ludzi.
  • 3:43 - 3:47
    To, o czym mówię,
    może brzmieć przygnębiająco.
  • 3:47 - 3:52
    Z wiekiem zwykle śpimy mniej,
  • 3:53 - 3:56
    a ryzyko zachorowania
    na alzheimera generalnie rośnie.
  • 3:56 - 3:58
    Jest jednak iskierka nadziei.
  • 3:58 - 4:04
    Wiele czynników związanych
    ze starzeniem się i chorobą Alzheimera,
  • 4:04 - 4:07
    na przykład zmiany
    w fizycznej strukturze mózgu,
  • 4:07 - 4:10
    niezmiernie trudno leczyć
  • 4:10 - 4:14
    i medycyna wciąż nie ma
    wiele do zaoferowania.
  • 4:14 - 4:20
    Sen jest jednak brakującym
    elementem układanki,
  • 4:20 - 4:22
    jaką jest zagadka
    starzenia się i alzheimera.
  • 4:22 - 4:26
    To wspaniale,
    bo otwiera nam pole działania.
  • 4:26 - 4:29
    Gdyby tak dało się wydłużyć sen
  • 4:29 - 4:34
    i poprawić jakość
    snu głębokiego w wieku średnim,
  • 4:34 - 4:38
    czyli wtedy, kiedy zaczynamy
    doświadczać go coraz mniej?
  • 4:38 - 4:45
    A gdyby zamiast leczyć
    chorobę Alzheimera w późnym wieku,
  • 4:45 - 4:48
    można jej było zapobiegać w średnim wieku?
  • 4:48 - 4:52
    Czy zamiast leczyć można by zapobiegać?
  • 4:52 - 4:55
    Czy modyfikacja snu rzeczywiście pomoże
  • 4:55 - 5:00
    zmniejszyć ryzyko zapadnięcia
    na chorobę Alzheimera?
  • 5:00 - 5:04
    To zagadnienie niezwykle mnie interesuje
  • 5:04 - 5:07
    i właśnie nad nim pracujemy.
Title:
Jaki jest związek między snem a chorobą Alzheimera?
Speaker:
Matt Walker
Description:

Czy niewystarczająca ilość snu może prowadzić do choroby Alzheimera? Badacz snu Matt Walker wyjaśnia, jaki jest związek między snem a chorobą Alzheimera. Opisuje też badania, które mają pokazać, w jaki sposób wykorzystać sen, żeby zmniejszyć ryzyko zapadnięcia na tę chorobę.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED Series
Duration:
05:07

Polish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.