Jak duma osoby transpłciowej powraca do rodzinnej wioski
-
0:01 - 0:02"Nie pasujesz tu"
-
0:02 - 0:06zwykle znaczy: "nie umiemy znaleźć
dla ciebie roli i zajęcia". -
0:07 - 0:11"Nie pasujesz tu" czasami znaczy:
"jesteś zbyt dużym dziwakiem". -
0:12 - 0:14"Nie pasujesz tu"
-
0:15 - 0:17bardzo rzadko oznacza:
-
0:17 - 0:21"nie możesz tu żyć i być szczęśliwy".
-
0:22 - 0:24Studiowałam w Johannesburgu
w Afryce Południowej. -
0:24 - 0:27Pamiętam, kiedy pierwszy raz
moja biała koleżanka -
0:27 - 0:30usłyszała, jak mówiłam w tswana,
narodowym języku Botswany. -
0:31 - 0:33Rozmawiałam przez telefon z matką.
-
0:33 - 0:38Głębokie zaciekawienie na twarzy koleżanki
było absolutnie bezcenne. -
0:38 - 0:41Jak tylko odłożyłam słuchawkę,
przyszła do mnie, mówiąc: -
0:41 - 0:43"Nie wiedziałam, że to potrafisz".
-
0:43 - 0:46"Jak to się stało, że znam cię tyle lat
i nie wiedziałam, że to potrafisz?". -
0:47 - 0:51Miała na myśli to,
że potrafiłam stłumić akcent -
0:51 - 0:52i płynnie mówić w moim języku.
-
0:52 - 0:56Postanowiłam ją wtajemniczyć
i ujawnić kilka innych czynników, -
0:56 - 0:58które definiują mnie jako Motswana.
-
0:58 - 1:01To nie tylko moja znajomość języka
-
1:01 - 1:03i to, że mam tam rodzinę.
-
1:03 - 1:08Pod tym bajecznym obliczem
kryje się bowiem wiejskie dziecko. -
1:08 - 1:10(Śmiech)
-
1:10 - 1:15(Brawa)
-
1:15 - 1:18Lata temu opowiadałam swoją historię
widzom z Botswany, -
1:18 - 1:21historię osoby transpłciowej,
oczywiście po angielsku, -
1:21 - 1:24bo Setswana to język neutralny płciowo.
-
1:24 - 1:27Możemy jedynie krążyć
wokół terminu "transpłciowy". -
1:27 - 1:31W tamtej opowieści nie było
ważnej części mojej historii. -
1:31 - 1:34raczej przez powiązanie niż ze wstydu.
-
1:35 - 1:38"Kat" to była międzynarodowa gwiazda,
-
1:38 - 1:42publicystka modowa i lifestylowa,
muzyk, producentka teatralna, -
1:42 - 1:43performerka...
-
1:43 - 1:47Wszystkie te role definiują mnie
jako lekkostrawnego transa nowej ery, -
1:47 - 1:49oswojonego i mainstreamowego.
-
1:49 - 1:50Kat.
-
1:51 - 1:54Kat ma dyplom jednego z najlepszych
uniwersytetów w Afryce, -
1:54 - 1:56co ja mówię - na świecie!
-
1:56 - 1:59To nasuwa wniosek,
-
1:59 - 2:01że Kat nie jest jak te małe,
ciemnoskóre dzieci -
2:01 - 2:04dokazujące na ulicach
jakiejś przypadkowej osady kolejowej, -
2:04 - 2:06jak, dajmy na to, Tati Siding
-
2:06 - 2:09albo zapomnianej wioski Kgagodi.
-
2:09 - 2:12Dzieci w rajstopach z kurzu,
o sczerniałych kolanach -
2:12 - 2:15od wieloletniego klęczenia
i woskowania podłóg, -
2:15 - 2:19o skórze naznaczonej
lekcjami wspinaczki po drzewach. -
2:20 - 2:21One bawiły się do zachodu słońca,
-
2:21 - 2:24jadły kolację przy lampie naftowej
-
2:24 - 2:28i wracały grać w chowanego
pośród wijów i sów, -
2:28 - 2:32aż wreszcie któraś z matek
zagnała je na noc do domu. -
2:32 - 2:37To wszystko umknęło
w przekładzie i w mojej przemianie. -
2:37 - 2:38Kiedy to zrozumiałam,
-
2:38 - 2:44zdecydowałam, że nadszedł czas,
aby połączyć moje dwie osobowości. -
2:44 - 2:46Dla siebie samej i dla innych,
-
2:46 - 2:49musiałam oswoić swoją transpłciowość.
-
2:50 - 2:53Mam na myśli wyjście
poza obraz życia miejskiego, -
2:53 - 2:56który zasłania ukrytą
za nim mieszkankę wsi. -
2:56 - 3:01Teraz, kiedy bycie ciemnoskórym transem,
Afrykańczykiem wartym uwagi -
3:01 - 3:03w żadnym razie nie kojarzy się z wsią,
-
3:03 - 3:05obawiam się, że wymazujemy z życiorysu to,
-
3:05 - 3:07co sprawiło, że zaszliśmy tak daleko.
-
3:08 - 3:10Kiedy po raz pierwszy
ujawniłam się w mojej wiosce, -
3:10 - 3:13miałam 20 lat i miałam
na sobie damski kaftan. -
3:13 - 3:18Krewni i obcy żartowali
z tego, że noszę sukienkę. -
3:18 - 3:23Odpowiadałam im słowami,
których my, wykluczeni, -
3:23 - 3:26my - lepsi, zostaliśmy nauczeni.
-
3:26 - 3:28Ignorujemy ich, mówiąc:
"Nie macie o niczym pojęcia". -
3:29 - 3:34Oczywiście myliłam się wtedy,
bo moja definicja wiedzy -
3:34 - 3:40polegała na odrzuceniu stylu życia
i myślenia rodem z Trzeciego Świata. -
3:41 - 3:43Wiele czasu zajęło mi zrozumienie,
-
3:43 - 3:47że akty dumy mają najwięcej życia
nie w odwiedzanych wielkich miastach, -
3:47 - 3:51ale w wioskach, których językiem mówię,
gdzie bawiłam się jako dziecko -
3:51 - 3:53i gdzie czuję się jak w domu.
-
3:53 - 3:55Mogę powiedzieć, że widziałam świat,
-
3:55 - 3:58i wiem, że ludzie tacy jak ja
nie są osamotnieni, jesteśmy wszędzie. -
3:59 - 4:02Wspomnienie rodzinnych stron
pomogło mi w autorefleksji, -
4:02 - 4:06nauczyło, jak dawać nadzieję
innym wykluczonym. -
4:06 - 4:08Oswojenie mojej transpłciowości
-
4:08 - 4:12oznacza budowanie mostów
pomiędzy odcieniami mojej tożsamości. -
4:13 - 4:14Dzięki temu mogę przyznać,
-
4:14 - 4:17że choć mój język jest dość giętki,
żeby mówić w językach romańskich, -
4:17 - 4:24nie zaprzeczam, że pod wpływem emocji,
umiem też zrobić tak: -
4:24 - 4:28(Krzyk)
-
4:29 - 4:30To...
-
4:35 - 4:36(Brawa)
-
4:36 - 4:40To, że znakowałam bydło z mamą
albo rąbałam drzewo z kuzynami -
4:40 - 4:43nie czyni mnie mniej fantastyczną,
mniej trans, -
4:43 - 4:47nawet jeżeli teraz jestem przyzwyczajona
do przyjęć na dachu i wystawnego menu -
4:47 - 4:49czy stref dla VIP-ów.
-
4:49 - 4:50(Śmiech)
-
4:50 - 4:55Jestem dumna z tego, kim jestem:
dzięki językowi mojej babci, -
4:55 - 4:58kuchni mojej mamy, pieśni dziadka,
-
4:58 - 5:01skórze tatuowanej
kolejnymi upadkami z osła -
5:01 - 5:05i wspomnieniu wielu nocy
pod gwiezdnym sklepieniem. -
5:07 - 5:10Jeżeli istnieje miejsce naprawdę mi obce,
-
5:10 - 5:15to jest nim umysł, w którym moja historia
zaczyna się od bycia trans, -
5:15 - 5:17zamiast od moich wiejskich korzeni.
-
5:17 - 5:21Oswoić moją transpłciowość to zrozumieć,
-
5:21 - 5:25że wiejskość to nierozerwalna część mnie
i że ja jestem jej częścią. -
5:25 - 5:27Dziękuję.
-
5:27 - 5:30(Brawa)
- Title:
- Jak duma osoby transpłciowej powraca do rodzinnej wioski
- Speaker:
- Katlego Kolanyane-Kesupile
- Description:
-
W poetyckiej, osobistej prelekcji stypendystka TED Katlego Kolanyane-Kesupile analizuje związek pomiędzy nowoczesnym stylem życia osoby nie-heteronormatywnej a swoim dzieciństwem spędzonym w botswańskiej wiosce. „Teraz, kiedy bycie ciemnoskórym transem, Afrykańczykiem wartym uwagi, w żadnym razie nie kojarzy się z wsią, obawiam się, że wymazujemy z życiorysu to, co sprawiło, że zaszliśmy tak daleko” – mówi. – „Oswojenie transpłciowości oznacza budowanie mostów pomiędzy odcieniami mojej tożsamości” – dodaje.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 05:49
![]() |
Rysia Wand approved Polish subtitles for How I'm bringing queer pride to my rural village | |
![]() |
Rysia Wand accepted Polish subtitles for How I'm bringing queer pride to my rural village | |
![]() |
Rysia Wand edited Polish subtitles for How I'm bringing queer pride to my rural village | |
![]() |
Rysia Wand edited Polish subtitles for How I'm bringing queer pride to my rural village | |
![]() |
Rysia Wand edited Polish subtitles for How I'm bringing queer pride to my rural village | |
![]() |
Aleksandra Schymalla edited Polish subtitles for How I'm bringing queer pride to my rural village | |
![]() |
Aleksandra Schymalla edited Polish subtitles for How I'm bringing queer pride to my rural village | |
![]() |
Aleksandra Schymalla edited Polish subtitles for How I'm bringing queer pride to my rural village |