Mit o Arachne i Atenie - Iseult Gillespie

Zobacz całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/the-myth-of-arachne-and-athena-iseult-gillespie

Od żeglarzy zamienionych w świnie przez nimfy przemienione w drzewa po spojrzenie zamieniające w kamień, grecka mitologia jest pełna bohaterów, którzy zmieniają swą postać. Potężni bogowie zwykle sami przyjmowali inne formy, ale w przypadku śmiertelników metamorfozy te były często niechciane. Iseult Gillespie opowiada historię przerażającej transformacji, której ofiarą padła prządka Arachne.

Lekcja: Iseult Gillespie, animacja: Mette Ilene Holmriis.

Od żeglarzy zamienionych w świnie

przez nimfy przemienione w drzewa

po spojrzenie zamieniające w kamień,

grecka mitologia jest pełna bohaterów,
którzy zmieniają swoją postać.

Potężni bogowie zwykle
sami przyjmowali inne formy,

ale w przypadku śmiertelników
metamorfozy były często niechciane.

Ofiarą takiej transformacji
padła prządka Arachne.

Arachne była córką kupca,

który całymi dniami farbował tkaniny
na najciemniejsze odcienie fioletu.

Arachne miała talent
do przędzenia najcieńszych nici,

tkania pięknych tkanin

i tworzenia wspaniałych gobelinów.

Ludzie zbierali się, żeby patrzeć,
jak jej dłonie pracują na krośnie tak,

jakby nić wydobywała się z jej palców.

Im bardziej chwalono jej pracę,
tym bardziej próżna się stawała.

Arachne często
przechwalała się zdolnościami,

twierdząc, że jej talent przewyższa
zarówno śmiertelnych, jak i bogów.

Nie postrzegała tkania jako daru od bogów.

Wręcz obnosiła się z nim
jako własnym geniuszem.

Niestety bogini mądrości
i rzemiosła Atena

usłyszała przechwałki Arachne.

Żeby dać niewdzięcznej nauczkę,

Atena przyjęła postać staruszki
i wkradła się między śmiertelnych.

Publicznie skrytykowała Arachne,

jak tkaczka śmie twierdzić,
że jest wspanialsza od bogów?

Arachne tylko się zaśmiała,
ledwo spoglądając znad krosna.

Sprowokowana staruszka zrzuciła szaty
i ukazała swoją prawdziwą postać.

Jeśli Arachne nadal
będzie oczerniać bogów,

Atena bezpośrednio się z nią zmierzy.

Ukrywając szok spowodowany
pojawieniem się szarookiej bogini,

Arachne przyjęła wyzwanie.

Atena przygotowała wspaniałe krosno,
a dookoła zebrał się tłum gapiów.

Tkaczki rozpoczęły pracę
w wielkim skupieniu.

Atena przywołała smugi chmur z góry
i smukłe liście traw z dołu,

żeby pokazać swoją siłę.

Tkała niesamowite sceny
przedstawiające potęgę bogów:

Posejdona na falach,

Zeusa ciskającego piorunami

i Apolla mknącego po niebie.

Przepiękny gobelin Ateny
przyćmiewał życie śmiertelnych.

Arachne nie miała zamiaru
łechtać boskiego ego.

Jej gobelin przedstawiał bogów
nadużywających władzy,

sprzeczających się między sobą,

pijących, przechwalających się

i mieszających w życie śmiertelników.

Przedstawiła Zeusa jako bałamuta
przeistaczającego się, by usidlać kobiety,

w łabędzia dla Ledy,

byka dla Europy,

złoty deszcz dla Danae.

Arachne pokazała też występki innych bogów

od porwania Persefony przez Plutona

po pogoń Bachusa za Erigone.

Choć Arachne przedstawiła bogów
w najgorszym świetle,

jej dzieło potwierdzało
imponujące zdolności.

Gobelin wydawał się żyć,

był pełen ruchu i żywych barw

migoczących triumfalnie.

Kiedy Atena zobaczyła o wiele lepsze,
bardzo krytyczne dzieło Arachne,

wpadła w furię i zaatakowała tkaczkę.

Radość Arachne gasła, kiedy czuła,
że jej ciało się kurczy i wykrzywia.

Poruszała rozpaczliwie palcami,
kiedy ramiona przyrastały jej do boków,

a czarne włosy pokryły całe ciało.

Bogini zostawiła Arachne
szpulkę nici rozwijającą się z odwłoka

jako pozostałość po ludzkim talencie.

Za podważenie nietykalności bogów

Atena zamieniła przeciwniczkę
w pierwszego pająka.

Po dziś dzień Arachne
i jej dzieci wiją jej pokutę.

A może to niewzruszony upór

w cieniu gigantów?