In iedereen zit een verhaal dat de wereld moet horen

Dave Isay opende in 2003 de eerste StoryCorps-cabine in het New Yorkse Grand Central-treinstation met de bedoeling een rustig plekje te creëren waar je mensen die belangrijk voor je waren, kon eren door naar hun verhaal te luisteren. Sindsdien is StoryCorps uitgegroeid tot de grootste verzameling menselijke stemmen die ooit is opgeslagen. Zijn TED-prijswens: om dit digitale archief van de collectieve wijsheid van de mensheid uit te breiden. Luister naar zijn idee om StoryCorps wereldwijd te maken -- en hoe je kunt meedoen door iemand met de StoryCorps-app te interviewen.

Vandaag zal ik proberen te betogen

dat een geliefde, een vriend
of zelfs een vreemde uitnodigen

om een zinvol interview met je op te nemen

wel eens een van de belangrijkste momenten
zou kunnen worden in het leven van diegene

en in dat van jou.

Toen ik tweeëntwintig jaar was,
had ik het geluk mijn roeping te vinden

toen ik radioverhalen begon te maken.

Ongeveer tegelijkertijd

kwam ik erachter dat mijn vader,
met wie ik erg innig was, homo was.

Ik werd er totaal door verrast.

We waren een heel hechte familie

en ik was er kapot van.

In een van onze geforceerde gesprekken

had mijn vader het
over de Stonewall-rellen.

Hij vertelde me dat op een nacht in 1969

een groep jonge,
zwarte en latino dragqueens

terugvocht tegen de politie
in een homobar in Manhattan,

de Stonewall Inn,

en hoe daaruit de moderne
homorechtenbeweging ontstond.

Het was een verbazingwekkend verhaal
en het wekte mijn interesse.

Ik besloot mijn bandrecorder op te pakken
en meer te weten te komen.

Met hulp van een jonge archivaris,
Michael Shirker,

spoorden we alle mensen op
die we konden vinden

die die nacht
in de Stonewall Inn waren geweest.

Terwijl ik deze interviews opnam,

zag ik hoe de microfoon
me de vrijheid gaf om

te gaan waar ik anders
nooit zou zijn gekomen

en te praten met mensen die ik anders
misschien nooit zou hebben gesproken.

Ik had het privilege

om enkele van de meest verbazingwekkende,
vurige en dappere mensen te leren kennen

die ik ooit had ontmoet.

Het verhaal van Stonewall werd
voor het eerst aan het hele land verteld.

Ik droeg het programma op aan mijn vader.

Het veranderde mijn relatie met hem
en het veranderde mijn leven.

De volgende vijftien jaar
maakte ik veel meer radiodocumentaires.

Ik bracht mensen voor het voetlicht
die zelden in de media te horen zijn.

Steeds weer zag ik

hoeveel simpelweg geïnterviewd worden
voor mensen kon betekenen,

met name voor hen die gehoord hadden
dat hun verhalen onbelangrijk waren.

Ik kon letterlijk
mensen hun rug zien rechten

terwijl zij in de microfoon
begonnen te spreken.

In 1998 maakte ik een documentaire
over de laatste nachtopvanghuizen

aan de Bowery in Manhattan.

Mannen verbleven tientallen jaren
in deze goedkope hotels.

Ze leefden in hokjes
zo klein als gevangeniscellen

bedekt met kippengaas

zodat je niet van de ene kamer
in de volgende kon springen.

Later schreef ik een boek over de mannen
met de fotograaf Harvey Wang.

Ik weet nog dat we met een vroege versie
van het boek een nachtopvang inliepen

en een van de mannen
zijn pagina lieten zien.

Hij stond er in stilte naar te staren,

griste het boek uit mijn hand

en rende door de lange, nauwe gang

met het boek boven zijn hoofd gehouden:

"Ik besta! Ik besta."

(Applaus)

In veel opzichten werd "Ik besta"
het klaroengeschal voor StoryCorps,

dat vreemde idee
dat ik twaalf jaar geleden had.

Het idee was om documentairewerk te nemen

en het om te keren.

Traditioneel waren documentaires

interviews die opgenomen werden

als kunstwerk, amusement of ter educatie.

Een heleboel mensen bekeken ze dan.

Maar ik wilde proberen

het interview zelf het doel te maken

en kijken of we heel veel mensen
de kans konden geven

om op deze manier beluisterd te worden.

Dus bouwden we elf jaar geleden
in het Grand Central station van New York

een cabine waar mensen anderen kunnen
eren met een interview over hun leven.

Je komt naar die cabine waar iemand
je ontvangt en naar binnen brengt.

Je zit bijna een uur tegenover,
bijvoorbeeld, je grootvader

en je luistert en praat.

Veel mensen zien het zo:
stel dat dit ons laatste gesprek zou zijn,

wat zou ik dan willen vragen
en vertellen aan diegene

die zoveel voor me betekent?

Aan het eind van de sessie
vertrek je met een kopie van het interview

en een andere kopie gaat
naar het American Folklife Center

in de nationale bibliotheek

zodat je achterachterachterkleinkinderen
je grootvader kunnen leren kennen

door zijn stem en verhaal.

Dus we openen die cabine
op een van de drukste plekken ter wereld

en nodigen mensen uit
voor een ontzettend intiem gesprek

met een ander mens.

Ik had geen idee of het zou werken.
Vanaf het allereerste begin, werkte het.

Mensen gingen ongelofelijk respectvol
met de ervaring om

en er vonden
verbazingwekkende gesprekken plaats.

Ik speel even één geanimeerd stukje af

van een interview uit die
oorspronkelijke cabine in Grand Central.

Dit is de twaalfjarige Joshua Littman
die zijn moeder, Sarah, interviewt.

Josh heeft het syndroom van Asperger.

Zoals jullie misschien weten,
zijn kinderen met Asperger erg slim,

maar hebben ze het sociaal moeilijk.

Ze hebben vaak obsessies.

Zoals in Josh's geval met dieren.

Hier praat Josh met zijn moeder Sarah

op Grand Central, negen jaar geleden.

(Video) Josh Littman:
Op een schaal van 1 tot 10;

denk je dat je leven anders zou zijn
zonder dieren?

Sarah Littman: Ik denk
een acht zonder dieren,

omdat ze het leven zoveel leuker maken.

JL: Hoe anders denk je
dat je leven zou zijn zonder ze?

SL: Ik zou best zonder
kakkerlakken en slangen kunnen.

JL: Nou, slangen vind ik oké,
zolang ze niet giftig zijn

of je wurgen ofzo.

SL: Ja, ik ben geen grote slangenfan --

JL: We haten kakkerlakken
nou eenmaal graag.

SL: Inderdaad.

JL: Heb je ooit gedacht dat je
een kind hebben niet aankon?

SL: Ik herinner me dat je als baby
erge krampjes had

en je huilde maar en huilde maar.

JL: Wat zijn krampjes?
SL: Dat is als je buikpijn krijgt

en je alleen maar urenlang schreeuwt.

JL: Nog harder dan Amy?

SL: Jij schreeuwde nogal hard,
maar Amy klonk hoger.

JL: Ik heb het gevoel dat iedereen
Amy leuker lijkt te vinden,

dat zij het perfecte engeltje is.

SL: Ik kan me voorstellen waarom je denkt
dat mensen Amy leuker vinden.

En ik zeg niet dat het
door je Aspergerssyndroom komt,

maar aardig zijn is makkelijk voor Amy,

terwijl het voor jou,
denk ik, moeilijker is.

Maar degenen die de tijd nemen om
je te leren kennen, houden zoveel van je.

JL: Zoals Ben of Eric of Carlos?
SL: Ja --

JL: Dus ik heb betere kwaliteit vrienden
maar minder kwantiteit? (Gelach)

SL: De kwaliteit
zal ik niet beoordelen, maar --

JL: Ik bedoel, eerst was Amy
gek op Claudia, toen haatte ze Claudia,

was ze gek op Claudia,
toen haatte ze Claudia.

SL: Zo gaat dat met meisjes, lieverd.

Het belangrijkste voor jou is
dat je een paar erg goede vrienden hebt

en dat heb je echt nodig in het leven.

JL: Ben ik de zoon geworden die je wilde
toen ik was geboren?

Voldeed ik aan je verwachtingen?

SL: Je hebt mijn verwachtingen
overtroffen, schatje.

Natuurlijk fantaseer je
over hoe je kind zal worden,

maar je hebt me zoveel laten groeien
als ouder, want jij denkt --

JL: Nou, door mij werd je een ouder.

SL: Door jou werd ik een ouder.
Daar heb je gelijk in. (Gelach)

Maar ook omdat jij anders denkt

dan ze je vertellen
in de ouderschapsboekjes,

dus moest ik echt
creatief leren denken met jou.

Dat heeft me veel creatiever gemaakt
als ouder en als persoon.

Daar blijf ik je altijd dankbaar voor.

JL: En hielp dat toen Amy werd geboren?

SL: Dat hielp toen Amy werd geboren, maar
jij betekent ongelofelijk veel voor me

en gelukkig heb ik jou als zoon.

(Applaus)

David Isay: Nadat dit verhaal
op de radio was geweest,

kreeg Josh honderden brieven

waarin stond hoe bijzonder hij was.

Zijn moeder, Sarah,
heeft ze gebundeld in boekvorm

en als Josh op school gepest werd,
lazen ze de brieven samen.

Twee van mijn helden
zijn vanavond hier bij ons.

Sarah Littman en haar zoon Josh,
nu een honours student op de universiteit.

(Applaus)

Een heleboel mensen zeggen dat ze
moesten huilen van de StoryCorps-verhalen,

en niet omdat deze verdrietig zijn.
De meeste ervan zijn dat niet.

Ik denk dat het komt doordat je
iets authentieks en puurs hoort

in een tijd waarin zelfs reclame
echt pretendeert te zijn.

Het is zo'n beetje het tegendeel
van reality-tv.

Niemand komt naar StoryCorps
om rijk te worden.

Niemand om beroemd te worden.

Het is gewoon
een daad van gulheid en liefde.

Velen van hen zijn alledaagse mensen

die vriendelijk, moedig, decent en waardig
praten over geleefde levens.

Als je zo'n verhaal hoort,

voelt het soms
alsof je gewijde grond betreedt.

Dus dit experiment
in Grand Central heeft gewerkt.

We hebben het over de hele VS uitgerold.

Meer dan honderduizend mensen
in alle vijftig staten

in duizenden steden en plaatsen in Amerika

hebben een StoryCorps-interview opgenomen.

Het is de grootste verzameling van stemmen
die ooit bijeengebracht is.

(Applaus)

We hebben honderden begeleiders
aangenomen en getraind

om mensen bij deze ervaring te begeleiden.

De meesten blijven
een jaar of twee bij StoryCorps

en reizen door het land
om de menselijke wijsheid te verzamelen.

Zij noemen het 'getuigen'.

Als je het hen vraagt,

zullen alle begeleiders je vertellen
dat hun belangrijkste les

uit het afnemen van deze interviews

is dat mensen in de grond goed zijn.

De eerste jaren van StoryCorps
kon je nog zeggen

dat er een soort selectievooroordeel was,

maar na tienduizenden interviews
met elk type mens

in elk deel van het land --

rijk, arm, vijf jaar oud tot 105,

80 verschillende talen,
over het hele politieke spectrum --

zit hier misschien toch iets in.

Ik heb zoveel geleerd van deze interviews.

Ik heb geleerd over de poëzie
en de wijsheid en de gratie

die we kunnen vinden
in de woorden van mensen om ons heen.

We hoeven alleen maar
de tijd te nemen om te luisteren

zoals dit interview

van Danny Perasa, een medewerker
van een gokkantoor in Brooklyn,

die zijn vrouw Annie meebrengt
om zijn liefde te betuigen.

(Audio) Danny Perasa:
Weet je, ik voel me altijd schuldig

als ik 'ik hou van je' tegen je zeg.

En ik zeg het zo vaak om je te herinneren

dat deze kleine dikkerd
toch iets goeds kan voortbrengen.

Het is alsof je een prachtig lied
uit een oude brakke radio hoort

en het is aardig van je
dat je die radio hebt bewaard.

Annie Perasa: Als ik geen briefje
op de keukentafel vind,

denk ik dat er iets mis is.

Je schrijft me elke ochtend
een liefdesbrief.

DP: Het enige dat er mis kan zijn,
is dat ik geen pen kon vinden.

AP: Aan mijn prinses: Het weer buiten
is vandaag erg regenachtig.

Ik bel je straks om twintig over elf.

DP: Het is een romantisch weerbericht.

AP: En ik hou van je.
Ik hou van je. Ik hou van je.

DP: Een gelukkig getrouwd man
maalt niet om wat op het werk gebeurt,

maalt niet om
wat er de rest van de dag gebeurt,

want thuis kun je schuilen.

Je weet dat je iemand
een knuffel kunt geven

zonder dat ze je van de trap gooien
en 'Blijf van me af!' zeggen.

Getrouwd zijn
is als kleurentelevisie hebben.

Je wilt nooit meer terug naar zwart-wit.

(Gelach)

DI: Danny was zo'n 1,60m lang

met schele ogen en één enkele scheve tand,

maar Danny Perasa
had meer romantiek in zijn kleine teen

dan alle Hollywood-filmsterren samen.

Wat heb ik nog meer geleerd?

Ik heb geleerd over
het bijna onvoorstelbare vermogen

van de menselijke geest om te vergeven.

Ik heb geleerd over veerkracht
en ik heb geleerd over kracht.

Zoals een interview met
Oshea Israel en Mary Johnson.

Toen Oshea een tiener was,
vermoordde hij Mary's enige zoon,

Laramiun Byrd, in een bendeoorlog.

Zo'n tien jaar later
ging Mary naar de gevangenis

om Oshea te ontmoeten
en te zien wie degene was

die haar zoon van het leven had beroofd.

Opmerkelijk genoeg
groeide er een vriendschap

en toen hij uiteindelijk vrij kwam,

kwam Oshea naast Mary wonen.

Dit is een klein stukje
van een gesprek dat ze hadden

kort nadat Oshea was vrij gekomen.

(Video) Mary Johnson:
Mijn eigen zoon is er niet meer.

Ik heb hem niet zien afstuderen,
en nu ga jij studeren.

Ik zal jou kunnen zien afstuderen.

Ik heb hem niet zien trouwen.

Hopelijk zal ik dat ooit
met jou kunnen meemaken.

Oshea Israel: Alleen al
om je dat te horen zeggen

en dat je in mijn leven bent op de manier
waarop je dat bent, is mijn motivatie.

Het motiveert me om
op het rechte pad te blijven.

Je gelooft nog in mij,

en het feit dat jij dat kunt
ondanks de pijn die ik je heb aangedaan,

dat is ongelofelijk.

MJ: Ik weet dat het niet makkelijk is
om ons verhaal te kunnen delen,

zelfs als we hier
naar elkaar zitten te kijken.

Ik weet dat het niet makkelijk is,
dus ik bewonder dat je dat kan.

OI: Ik hou van je, dame.
MJ: Ik hou ook van jou, jongen.

(Applaus)

DI: Ik ben er ontelbaar vaak aan herinnerd
hoe moedig en goed mensen zijn.

en hoe de geschiedenis zich echt
richting rechtvaardigheid buigt.

Zoals het verhaal van Alexis Martinez,
die als Arthur Martinez werd geboren

in een achterstandswijk in Chicago.

In het interview praat ze
met haar dochter Lesley

over hoe ze als jongeman
bendelid was

en later de vrouw werd
die ze altijd had moeten worden.

Dit is Alexis en haar dochter Lesley.

(Audio) Alexis Martinez:
Een van de moeilijkste dingen voor mij

was de angst
geen deel te mogen uitmaken

van mijn kleindochters levens.

Jij maakte daar korte metten mee,

jij en je man.

Een van de vruchten daarvan is,
in mijn relatie met mijn kleindochters,

dat ze soms ruzie maken
over of ik een hij of een zij ben.

Lesley Martinez:
Ze zijn vrij om erover te praten.

AM: Ze zijn vrij om erover te praten,
maar voor mij is dat een wonder.

LM: Je hoeft je niet te verontschuldigen.
Je hoeft niet op eieren te lopen.

We zullen je niet buitensluiten.

Dat is iets dat ik altijd wilde
dat je wist, dat je geliefd bent.

AM: Kijk, ik leef nu elke dag zo.

Ik wandel over straat als vrouw
en ik heb echt vrede met wie ik ben.

Ik bedoel, misschien had ik liever
een zachtere stem,

maar nu weet ik me geliefd
en probeer ik iedere dag zo te leven.

DI: Nu weet ik me geliefd.

Ik zal jullie een geheim vertellen
over StoryCorps.

Er is nogal wat moed voor nodig
om zulke gesprekken te hebben.

StoryCorps appelleert
aan onze sterfelijkheid.

Deelnemers weten dat deze opname
lang na hun overlijden zal worden gehoord.

Een hospice-arts, Ira Byock,

heeft veel met ons samengewerkt
bij de opname van interviews

met mensen op hun sterfbed.

In zijn boek
'The Four Things That Matter Most'

staan de vier dingen die je wilt zeggen
tegen de belangrijkste mensen in je leven

voordat ze doodgaan, of jij:

dank je, ik hou van je,

vergeef me, ik vergeef je.

Zo ongeveer de belangrijkste woorden
die we tegen elkaar kunnen zeggen.

Vaak is dat wat gebeurt
in een StoryCorps-cabine.

Het is een kans om iets af te ronden
met iemand om wie je geeft --

geen spijt, geen onuitgesproken woorden.

Dat is moeilijk
en daar is moed voor nodig,

maar dat is waar we voor leven, niet?

De TED-prijs.

Toen ik een paar maanden geleden
van TED en Chris hoorde

over de mogelijkheid van de prijs,
was ik met stomheid geslagen.

Ze vroegen me een heel korte wens
voor de mensheid te bedenken

van niet meer dan vijftig woorden.

Dus ik dacht erover na,
schreef mijn vijftig woorden,

en een paar weken later belde Chris
en zei: 'Ga ervoor.'

Dit is mijn wens:

dat jullie ons zullen helpen

om alles wat we geleerd hebben
van StoryCorps

de wereld in te brengen

zodat wie dan ook, waar dan ook,
makkelijk een betekenisvol interview

met een ander mens kan opnemen
voor opslag in een historisch archief.

Hoe gaan we dat doen? Hiermee.

We gaan snel een toekomst tegemoet
waarin iedereen ter wereld

toegang zal hebben tot dit apparaatje.

Het heeft krachten die ik
elf jaar geleden niet kon hebben vermoed

toen ik StoryCorps begon.

Het heeft een microfoon,

het kan je uitleggen
hoe je iets moet doen,

en het kan audio-bestanden versturen.

Dat zijn de belangrijkste ingrediënten.

Dus het eerste deel van de wens
is al goed op weg.

De afgelopen maanden

is het team van StoryCorps
naarstig bezig geweest

om een app te maken die StoryCorps
uit onze cabines zal halen

zodat wie dan ook het waar dan ook,
wanneer dan ook zal kunnen ervaren.

StoryCorps was altijd
twee mensen en een begeleider

die hun gesprek hielp opnemen
dat voor altijd bewaard zal worden,

maar op dit moment

brengen we een openbare beta-versie
van de StoryCorps app uit.

De app is een digitale begeleider
die je bij de hand neemt

en begeleidt door het
StoryCorps-interviewproces,

je helpt vragen te kiezen

en je alle nodige tips geeft

voor het opnemen van een
betekenisvol StoryCorps-interview.

Met één klik kun je het uploaden
naar het Amerikaanse nationale archief.

Dat is het makkelijke deel, de techniek.

De echte uitdaging is voor jullie:

om uit te zoeken hoe we
dit instrument kunnen gebruiken

over heel Amerika en over de hele wereld,

zodat we in plaats van duizenden
StoryCorps-interviews per jaar,

er mogelijk tienduizenden
kunnen opnemen

of honderdduizenden

of misschien wel meer.

Stel je bijvoorbeeld
een nationale huiswerkopdracht voor

waarbij alle middelbare scholieren
voor hun Amerikaanse geschiedenisles

met Thanksgiving
een interview opnemen met een oudere.

Dan wordt in dat ene weekend

een hele generatie van Amerikaanse
levens en ervaringen vastgelegd.

(Applaus)

Of dat moeders aan weerszijden
van een conflict ergens in de wereld

samen niet gaan praten over dat conflict,

maar over wie zij zijn als mens

en zo beginnen
vertrouwensbanden te vormen.

Of dat het op een dag
overal ter wereld traditie wordt

dat mensen geëerd worden
met een StoryCorps-interview

op hun 75e verjaardag.

Of dat mensen uit jouw gemeenschap

in bejaardenhuizen, ziekenhuizen,
opvanghuizen of zelfs gevangenissen

met deze app de mensen eren

die in onze samenleving
het minst worden gehoord

door te vragen: wie ben je?
Wat heb je geleerd in je leven?

En: hoe wil je herinnerd worden?

(Applaus)

Tien jaar geleden nam ik
een StoryCorps-interview op met mijn vader

die psychiater was
en een beroemde homo-activist werd.

Dit is onze foto tijdens dat interview.

Ik had nooit aan die opname gedacht
tot een paar jaar geleden

toen mijn vader, die perfect gezond leek,

en nog steeds veertig uur
per week patiënten zag,

de diagnose kanker kreeg.

Hij stierf heel plotseling
een paar dagen later.

Het was 28 juni 2012

de dag van de Stonewall-rellen.

Ik beluisterde dat interview
voor het eerst

om drie uur 's morgens
op de dag dat hij overleed.

Ik heb een paar jonge kinderen thuis

en ik wist dat de enige manier waarop
ze deze persoon konden leren kennen

die zo'n prominente rol had in mijn leven,
door die sessie was.

Ik dacht dat ik niet nog meer
in StoryCorps kon geloven dan ik al deed,

maar op dat moment

bevatte ik pas met hart en ziel
het belang van deze opnames.

Elke dag komen er mensen op me af

en zeggen: 'Ik wou dat ik mijn vader
of oma of broer had geïnterviewd,

maar ik heb te lang gewacht.'

Nu hoeft niemand meer te wachten.

Op dit moment

is zoveel van onze communicatie
vluchtig en onbelangrijk.

Sluit je daarom aan
om dit digitale archief te maken

vol gesprekken
die blijvend en belangrijk zijn.

Help ons dit cadeau
voor onze kinderen maken,

dit testament van wie we zijn als mens.

Ik hoop dat jullie ons zullen helpen
deze wens uit te laten komen.

Interview een familielid, een vriend
of zelfs een vreemde.

Samen kunnen we een archief aanleggen
van de menselijke wijsheid.

Misschien leren we op die manier

wel iets meer te luisteren
en iets minder te schreeuwen.

Misschien zullen deze gesprekken
ons herinneren aan wat echt belangrijk is.

En heel misschien

zal het ons helpen
de simpele waarheid te erkennen

dat zonder uitzondering ieder leven

in gelijke mate

oneindig waardevol is.

Hartelijk bedankt.

(Applaus)

Bedankt. Bedankt.

(Applaus)

Bedankt.

(Applaus)