Nuk është turp të kujdesesh për shëndetin tënd mendor

Kur stresi duhej të ishte shumë për sipërmarrësin Sangu Delle, ai duhej të përballonte paragjykimet e tij të thella: që burrat nuk duhet të kujdesen për shëndetin e tyre mendor. Në një bisedë personale, Delle tregon se si mësoi të merrej me ankthin në një shoqëri që është e pakëndshme me emocionet. Ndërsa thotë: "Të jesh i sinqertë në lidhje me mënyrën se si ndjehemi nuk na bën të dobët - na bën njerëzorë."

Viti i kaluar

ishte ferr

(Të qeshura)

Hera e parë që hëngra “jollof” nigerian.

(Të qeshura)

Në të vërtetë me gjithë seriozitetin

Unë po kaloja shumë trazira personale

Përballur me stres të madh

unë vuajta një sulm ankthi.

Disa ditë, nuk mund të bëja punë.

Në ditët e tjera,

doja të shtrihesha në shtrat dhe qaja.

Doktori tha të flisja me ekspert
të shëndetit mendor

për stresin dhe ankthin tim

Shëndeti mendor?

U ngrita në këmbë dhe dhunshëm
tunda kokën në shenjë proteste

Ndjeva një ndjenjë të thellë turpi.

Ndjeva peshën e stigmës.

Unë kam një familje të dashur mbështetëse

dhe miq tepër besnik,

ende nuk mund të pranoja idenë për
të folur me ndonjë

për ndjenjën time të dhimbjes.

U ndjeva i mbytur nga arkitektura

e ngurtë e mashkullorësisë sonë afrikane.

“Njerëzit kanë probleme të vërteta, Sangu.

Merrni mbi veten tuaj!”.

Hera e parë që dëgjova “shëndetin mendor”

isha nxënës i shkollës së konviktit
që dilja nga barka nga Ghana

në shkollën Peddie në New Jersey.

Sapo kisha kaluar përvojën brutale

humbjes së 7 të dashurve në të
njëjtin muaj

Infermerja e shkollës,

e shqetësuar për atë që po kaloja
Zoti e bekoftë shpirtin e saj

ajo pyeti për shëndetin tim mendor.

“A është në rregull ajo?” Mendova.

A nuk e di ajo që jam një afrikan?

(Të qeshura)

Si në Okonkwo “ Things Fall Apart”

ne meshkujt afrikan as i përpunojmë dhe
as i shprehim emocionet tona.

Ne merremi me problemet tona.

(Duartrokitje)

Ne merremi me problemet tona.

Kam thirrur vëllaun tim dhe kam qeshur
për njerëzit “Oyibo” njerëzit e bardhë

dhe sëmundjet e tyre të çuditshme

depresionin, ADD dhe “gjëra të çuditshme”.

Duke u rritur në Afrikën Perëndimore,

kur njerëzit përdorin termin “mendor” ajo
që u bie në mend ishte një i çmendur

me flokë të ndyrë, të mbyllur

duke u përplasur gjysmë i
zhveshur në rrugë

Të gjithë e njohim këtë njeri.

Prindërit tanë na paralajmëruar për të.

“Mami, pse është i çmendur?”

“Droga!

Nëse i shikon drogat, përfundon si ai."

(Të qeshura)

Ejani me pneumoni,

dhe nëna juaj do nxitoj për tek
spitali më i afërt

për trajtim mjekësor.

Por guxoni të deklaroni depresion,

pastori juaj lokal do të dëbojë demonët

duke fajësuar shtrigat në fshatin tuaj

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetit,

shëndeti mendor ka të bëjë me
aftësinë për të përballur

me stresorët normal të jetës;

të punojë në mënyrë produktive
dhe të frytshme

dhe të kontriboni për komunitetin tuaj.

Shëndeti mendor përfshinë mirëqenien
tonë emocionale, psikologjike dhe sociale

Globalisht 75% e të gjitha rasteve
të sëmundjeve mendore

mund të gjenden në vendet me të
ardhura të ulëta

Ende, shumica e qeverive afrikane

investojnë më pak se 1% nga
buxhetiti i tyre për shëndetësi

në shëndetin mendor.

Edhe më keq,

ne kemi mungesë të psikiatërve në Afrikë.

Nigeria për shembull vlerësohet të
ketë 200 mijë

në një vend me pothuajse 200 milion.

Në tërë Afrikën,

90% e njerëzve kanë mungesë të trajtimit.

Si rezultat,

ne vuajmë në vetmi,

të heshtur nga stigma.

Ne si afrikanë shpesh i përgjigjemi
shëndetit mendor me distancë,

injorancë,

faj,

frikë

dhe zemërim.

Në studim të kryer nga Arboleda Florenz,

duke pyetur direkt “Cili është shkaku
i sëmundjes mendore?”

34% e të anketuarëve Nigerian
cituan abuzimin me drogë,

19% thanë tërbimi hynor dhe
vullnetin e Zotit

(Të qeshura)

12%

magji dhe posedim shpirtëror.

Por pak cituan shkaqe të tjera të njohura
të sëmundjes mendore,

si gjenetika,

statusi socio-ekonomik,

lufta,

konflikti

ose humbja e një të dashuri.

Stigmatizimi kundër sëmundjes mendore

shpesh rezulton në izolimin dhe
demonizimin e të vuajturve.

Fotoreporteri Robin Hammond ka
dokumentuar disa nga këto abuzime

në Uganda,

në Somali,

dhe këtu në Nigeri.

Për mua,

stigma është personale.

Në 2009,

mora një telefonatë të furishme
në mesnatë.

Shoku im më i mirë në botë

një i ri brilant, filozofik, simpatik

u diagnostifikua me skizofreni.

Kam qenë dëshmitar i disa miqve
që jemi rritur me neveri.

Kam dëgjuar kukurisje.

Kam dëgjuar përshpëritjet.

“A keni dëgjuar se ai është çmendur?”

(Kru anglisht) “Ai është çmendur!”

Komente poshtëruese, keqtrajtuese
për gjendjen e ti

fjalë që nuk do t’i thoshim kurrë për
dikë me kancer

ose për dikë me malarje.

Disi, kur bëhet fjalë për sëmundje mendore

injoranca jonë largon gjithë empatin

Qëndrova pranë tij pasi bashkësia e izoloi

por dashuria jonë nuk u tund kurrë.

Në heshtje, u bëra i apasionuar pas
shëndetit mendor.

Frymëzuar nga gjendja e tij,

unë gjeta grupin alumni me interes
të veçantë për shendetin mendor

në kolegjin tim.

Gjatë qëndrimit tim si kujdestar
resident në shkollën e diplomuar,

kam përkrahur student me sfidat e
tyre të shëndetit mendor.

Pashë studentët afrikanë të luftonin

dhe të paaftë të flisnin me ndonjë.

Edhe me këtë njohuri dhe tregimet
e tyre në tërheqje,

unë nga ana tjetër, luftoja

nuk mund t’i flisja askujt kur u
përballa me ankthin tim

aq thellë është frika jonë se jemi çmendur

Të gjithë ne

por veçanërisht ne Afrikanët

duhet të kuptoni që luftërat mendore
nuk dëmtojnë burrërinë tonë,

as traumat tona nuk dëmtojnë forcën tonë

Duhet ta shohim shëndetin mendor
të rëndësishëm sa shëndeti fizikë.

Ne duhet të ndalojmë vuajtjet në heshtje.

Ne duhet të ndalojmë stigmatizimin
e sëmundjes

dhe traumatizimin e të prekurve.

Bisedoni me miqtë tuaj.

Bisedoni me të dashurit tuaj.

Flisni me profesionistët e shëndetit.

Jeni të prekshëm.

Bëni këtë me besimin

se nuk jeni vetëm.

Flisni lart nëse jeni duke luftuar.

Të jemi të sinqertë për mënyrën
si ndjehemi

nuk na bën të dobët;

na bën njerëzor.

Ȅshtë koha për t’i dhënë fund
stigmas që lidhet me shëndetin mendor.

Kështu herën tjetër kur dëgjoni “mendor”,

mos mendoni vetëm për çmendurin

Mendo për mua.

(Duartrokitje)

Faleminderit.

(Duartrokitje)