Ανακαλύψτε τη χειροπιαστή πλευρά του διαδικτύου

Όταν ένας σκίουρος μάσησε ένα καλώδιο και τον έβγαλε εκτός δικτύου, ο δημοσιογράφος Άντριου Μπλουμ άρχισε να αναρωτιέται από τι ήταν πραγματικά φτιαγμένο το Ίντερνετ. Έτσι πήγε να το βρει -- τα υποβρύχια καλώδια, τους κρυφούς διακόπτες και τα άλλα μικρά μέρη που αποτελούν το διαδίκτυο.

Πάντα έγραφα κυρίως
για την αρχιτεκτονική, για κτίρια,

και το να γράφεις για την αρχιτεκτονική

βασίζεται σε κάποιες υποθέσεις.

Ο αρχιτέκτονας σχεδιάζει ένα κτίριο
και αυτό γίνεται μέρος

πολλοί αρχιτέκτονες σχεδιάζουν
πολλά κτίρια και αυτά γίνονται πόλη

και ανεξάρτητα από τον περίπλοκο
συνδυασμό δυνάμεων,

πολιτικής, πολιτισμού και οικονομίας

που διαμορφώνει αυτά τα μέρη,

στο τέλος της ημέρας, μπορείς
να τα επισκεφτείς, να τα περπατήσεις.

Μπορείς να τα μυρίσεις, να τα αισθανθείς.

Μπορείς να νιώσεις την αίσθηση του μέρους.

Όμως αυτό που με εντυπωσίαζε
τα τελευταία χρόνια

ήταν ότι όλο και λιγότερο
έβγαινα έξω στον κόσμο,

και όλο και περισσότερο
καθόμουν στην οθόνη του υπολογιστή μου.

Και ειδικά από το 2007 περίπου,
όταν πήρα ένα iPhone,

όχι μόνο καθόμουν όλη μέρα σε μια οθόνη,

αλλά σηκωνόμουν στο τέλος της ημέρας

και κοίταζα την μικρή οθόνη
που κουβαλούσα στην τσέπη μου.

Και αυτό που με εξέπληξε

ήταν το πόσο γρήγορα είχε αλλάξει
η σχέση μου με το φυσικό κόσμο.

Σε αυτό το πολύ μικρό χρονικό διάστημα,

είτε τα τελευταία 15 χρόνια σχεδόν
που συνδεόμασταν στο διαδίκτυο,

ή ίσως τα τελευταία 4 ή 5 χρόνια
που είμαστε μόνιμα σε σύνδεση,

η σχέση μας με το περιβάλλον μας
είχε αλλάξει

στο ότι η προσοχή μας
είναι μονίμως μοιρασμένη.

Ξέρετε, κοιτάζουμε και την οθόνη

και κοιτάζουμε έξω στον κόσμο γύρω μας.

Και το ακόμα πιο εντυπωσιακό,
με το οποίο όντως κόλλησα,

ήταν ότι ο κόσμος μέσα στην οθόνη

έμοιαζε να μην έχει
δική του φυσική υπόσταση.

Εάν έψαχνες εικόνες του Διαδικτύου,

το μόνο που έβρισκες ήταν
η διάσημη εικόνα από το Πρόγραμμα Opte

με το Διαδικτύο σαν ένα είδος γαλαξία,
μια απέραντη έκταση

στην οποία δεν βρισκόμαστε πουθενά.

Μοιάζει ότι ποτέ
δεν θα το συλλάβουμε συνολικά.

Πάντα μου θύμιζε την εικόνα της Γης
από το διαστημόπλοιο Απόλλων,

την εικόνα του γαλάζιου βόλου,
και επίσης έμοιαζε να υποδηλώνει

ότι αδυνατούμε
να την αντιληφθούμε ως σύνολο.

Πάντα θα είμαστε «λίγοι»
μπροστά στην έκτασή του.

Οπότε εάν υπάρχει αυτός ο κόσμος
και αυτή η οθόνη,

και υπάρχει και ο φυσικός κόσμος γύρω μου,

δεν θα μπορούσα ποτέ
να τους έχω μαζί στο ίδιο μέρος.

Και μετά συνέβη αυτό.

Η σύνδεσή μου χάλασε μια μέρα,
όπως συμβαίνει,

και ο τεχνικός ήρθε να τη φτιάξει,

ξεκίνησε με το σκονισμένο μάτσο
από καλώδια πίσω από τον καναπέ,

συνέχισε στο εμπρός μέρος του κτιρίου,
το υπόγειο και την πίσω αυλή

και έφτασε σε ένα συνονθύλευμα
από καλώδια στον τοίχο.

Τότε είδε έναν σκίουρο
να τρέχει πάνω σε ένα καλώδιο

και είπε, «Ορίστε το πρόβλημά σου.

Ο σκίουρος σου τρώει το Ίντερνετ».
(Γέλια)

Μου φάνηκε συγκλονιστικό.
Το Διαδίκτυο είναι υπερβατική ιδέα.

Είναι ένα σύνολο από πρωτόκολλα
που έχει αλλάξει τα πάντα

από τα ψώνια
μέχρι τα ραντεβού και τις επαναστάσεις.

Ήταν κατηγορηματικά αδύνατο

να το μασήσει ένας σκίουρος.
(Γέλιο)

Προφανώς όμως αυτό είχε συμβεί.

Ο σκίουρος είχε όντως μασήσει
το Ίντερνέτ μου. (Γέλια)

Τότε μου μπήκε η ιδέα
σχετικά με το τι θα συνέβαινε

εάν τραβούσες το καλώδιο από τον τοίχο

και το ακολουθούσες. Που θα πήγαινε;

Ήταν το Διαδίκτυο όντως ένα μέρος
που μπορούσες να επισκεφτείς;

Μπορούσα να πάω εκεί; Ποιον θα συναντούσα;

Δηλαδή, υπήρχε πράγματι κάτι εκεί έξω;

Και η απάντηση, κατά γενική ομολογία,
ήταν όχι.

Το Διαδίκτυο ήταν ένα μαύρο κουτί
με ένα κόκκινο φωτάκι,

όπως παρουσιάζεται
στην κωμωδία "The IT Crowd'.

Κανονικά ζει στην κορυφή του Big Ben,

γιατί εκεί πιάνεις το καλύτερο σήμα,

αλλά διαπραγματεύτηκαν
να το δανειστεί η συνάδελφός τους

για μια παρουσίαση
το απόγευμα στο γραφείο.

Οι σοφοί του Διαδικτύου συμφώνησαν
να το αποχωριστούν για λίγο,

και εκείνη το κοιτάζει και λέει,

«Αυτό είναι το Διαδίκτυο;
Όλο το Διαδίκτυο; Είναι βαρύ;»

Και εκείνοι είπαν, «Φυσικά και όχι,
το Διαδίκτυο δεν ζυγίζει τίποτα».

Και ντράπηκα.

Έψαχνα για ένα πράγμα
που μόνο οι ηλίθιοι θα έψαχναν.

Το Διαδίκτυο ήταν μια άμορφη μάζα

ή ένα χαζό μαύρο κουτί
με ένα κόκκινο φωτάκι που αναβοσβήνει.

Δεν αποτελούσε πραγματικό κόσμο
εκεί έξω.

Όμως πράγματι υπάρχει αληθινός κόσμος
του Διαδικτύου εκεί έξω

και πέρασα δυο χρόνια επισκεπτόμενος
αυτά τα μέρη του Διαδικτύου.

Πήγα σε μεγάλα κέντρα δεδομένων

που καταναλώνουν ενέργεια
όση οι πόλεις όπου εδρεύουν

επισκέφθηκα μέρη σαν αυτό,
Οδός Χάντσον 60 στη Νέα Υόρκη,

που είναι ένα από τα κτίρια στον κόσμο,

από μια πολύ μικρή λίστα
περίπου 12 κτιρίων,

όπου συνδέονται μεταξύ τους
περισσότερα δίκτυα του Διαδικτύου

από οπουδήποτε αλλού.

Και αυτή η σύνδεση
είναι μια σαφώς απτή διαδικασία.

Πρόκειται για δρομολογητή ενός δικτύου,
του Facebook, της Google,

της B.T., της Comcast, της Time Warner,

που συνήθως με ένα κίτρινο καλώδιο
οπτικής ίνας από το ταβάνι

συνδέεται στον δρομολογητή
ενός άλλου δικτύου,

κι αυτό είναι αδιαμφισβήτητα χειροπιαστό
και εκπληκτικά οικείο.

Ένα κτίριο σαν αυτό της οδού Χαντσον 60,
και μια ντουζίνα άλλα,

έχει 10 φορές πιο πολλά δίκτυα
που συνδέονται με αυτό

από την επόμενη βαθμίδα κτιρίων.

Είναι πολύ μικρή η λίστα με τέτοια μέρη.

Ειδικά το κτίριο της Χάντσον 60,
έχει ενδιαφέρον γιατί στεγάζει

περίπου μισή ντουζίνα
πολύ σημαντικά δίκτυα

που εξυπηρετούν τα υποθαλάσσια καλώδια

που ταξιδεύουν κάτω από τον ωκεανό

και συνδέουν Ευρώπη με Αμερική
και όλους εμάς.

Σε αυτά τα καλώδια θέλω ειδικά να εστιάσω.

Εάν το Διαδίκτυο
είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο,

εάν ζούμε σε ένα παγκόσμιο χωριό,

είναι επειδή υπάρχουν τέτοια καλώδια
κάτω από τον ωκεανό.

Και σε αυτή τη διάσταση,
είναι απίστευτα μικρά.

Μπορείς να τα κρατήσεις.
Είναι σαν το λάστιχο του κήπου.

Αλλά στην άλλη διάσταση
εκτείνονται απίστευτα,

όσο μπορείτε να φανταστείτε.

Διασχίζουν τον ωκεανό.

Είναι πέντε ή επτά ή δώδεκα χιλιάδες χιλιόμετρα
σε μήκος,

και εάν η επιστήμη των υλικών
και η τεχνολογία των υπολογιστών

είναι απίστευτα πολύπλοκη, η βασική φυσική
διαδικασία είναι σοκαριστικά απλή.

Το φως μπαίνει από τη μία άκρη του ωκεανού
και βγαίνει από την άλλη,

και συνήθως βγαίνει από ένα κτίριο
που λέγεται σταθμός προσγείωσης

και είναι συνήθως κρυμμένο διακριτικά

σε μια μικρή παραθαλάσσια γειτονιά,

και υπάρχουν ενισχυτές
στο βυθό του ωκεανού

οι οποίοι μοιάζουνε με το ψάρι τόνο

και κάθε 80 χιλιόμετρα ενισχύουν το σήμα, και
αφού η μετάδοση είναι απίστευτα γρήγορη,

η βασική μονάδα μέτρησης είναι
ένα 10 Gb/sec μήκος κύματος φωτός,

ίσως χίλιες φορές όσο η δική σας σύνδεση

ή ικανή να μεταφέρει 10.000 ροές βίντεο,

αλλά όχι μόνο αυτό, δεν βάζεις
μόνο ένα τέτοιο μήκος κύματος φωτός

μέσα σε μία από αυτές τις ίνες,

αλλά βάζεις ίσως 50, 60 ή 70 διαφορετικά
μήκη κύματος ή χρώματα του φωτός

μέσα από κάθε μοναδική ίνα,
και έχεις ίσως οκτώ ίνες ανά καλώδιο,

τέσσερις προς κάθε κατεύθυνση.

Και είναι μικροσκοπικές.
Έχουν το πάχος μιας τρίχας.

Κατόπιν συνδέονται κάπου στην ήπειρο.

Συνδέονται σε ένα φρεάτιο σαν αυτό.

Κυριολεκτικά, εδώ συνδέεται
το καλώδιο των 8.000 χιλιομέτρων.

Αυτό είναι στο Χάλιφαξ, ένα καλώδιο
από το Χάλιφαξ μέχρι την Ιρλανδία.

Και το τοπίο αλλάζει. Πριν από 3 χρόνια,

όταν άρχισε να με απασχολεί αυτό,

υπήρχε ένα καλώδιο
στη δυτική ακτή της Αφρικής,

που φαίνεται στον χάρτη του Στιβ Σονγκ
σαν μια λεπτή μαύρη γραμμή.

Τώρα υπάρχουν έξι καλώδια, και έρχονται
κι άλλα, τρία κατά μήκος κάθε ακτής.

Επειδή, αφού συνδεθεί η χώρα με ένα
καλώδιο, μετά βλέπουν ότι δεν φτάνει.

Εάν πρόκειται να στήσουν μια βιομηχανία
γύρω του,

δεν πρέπει να έχουν εύθραυστη σύνδεση
αλλά μόνιμη,

γιατί εάν ένα καλώδιο σπάσει,

πρέπει να στείλεις πλοίο στη θάλασσα,

να ρίξει γάντζο, να το μαζέψει,
να βρει την άλλη άκρη,

μετά να ενώσει τα δύο κομμάτια
και να το ξαναβυθίσει.

Είναι μια έντονα απτή διαδικασία.

Αυτός είναι ο φίλος μου ο Σάιμον Κούπερ,
ο οποίος μέχρι πρόσφατα

δούλευε για την Tata Communications,
την πτέρυγα τηλεπικοινωνιών της Tata,

του γίγαντα της ινδικής βιομηχανίας.

Δεν έχουμε συναντηθεί από κοντά.
Επικοινωνούσαμε μόνο μέσω τηλεπαρουσίας,

γι' αυτό πάντα τον σκέφτομαι

σαν τον άνθρωπο μέσα στο διαδίκτυο.
(Γέλια)

Και είναι Άγγλος.
H βιομηχανία υποβρύχιων καλωδίων

κυριαρχείται από Άγγλους
και όλοι φαίνεται να είναι 42 ετών.

(Γέλια)
Επειδή όλοι ξεκινήσανε ταυτόχρονα

με την άνθηση της βιομηχανίας
20 χρόνια πριν.

Και η Tata έχει ξεκινήσει
ως εταιρεία τηλεπικοινωνιών

όταν αγοράσανε δύο καλώδια,
το διασχίζει τον Ατλαντικό

και το άλλο τον Ειρηνικό
και μετά πρόσθεσαν κομμάτια σε αυτά,

ώσπου φτιάξανε μια ζώνη
γύρω από τον πλανήτη,

άρα στέλνουν δεδομένα σε Δύση και Ανατολή.

Έχουν μια ακτίνα φωτός
γύρω από τη Γη

και αν ένα καλώδιο σπάσει στον Ειρηνικό,
θα τα στείλουν από την άλλη μεριά.

Και έχοντας κάνει αυτό,

ξεκινήσανε να ψάχνουν
για νέα μέρη να καλωδιώσουν.

Έψαξαν για μέρη χωρίς σύνδεση
και αυτό σημαίνει Βόρεια και Νότια,

κυρίως τα καλώδια προς την Αφρική.

Αλλά αυτό που με εκπλήσσει είναι
η μοναδική γεωγραφική φαντασία του Σάιμον.

Σκέφτεται τον κόσμο με πολύ ανοιχτό μυαλό.

Ενδιαφερόμουν ιδιαίτερα επειδή
ήθελα να δω ένα καλώδιο να συνδέεται.

Όλη την ώρα που περνάμε στο διαδίκτυο,

βιώνουμε φευγαλέες στιγμές σύνδεσης,
αυτό το σύντομο πλησίασμα,

ένα σχόλιο στο Twitter,
μια ανάρτηση στο Facebook,

ή ένα e-mail και αυτό φαίνεται να έχει
ένα απτό συνακόλουθο.

Φαινότανε σαν να υπήρχε μια στιγμή
που μια ήπειρος συνδέοταν

και ήθελα να την δω.

Ο Σάιμον εργάζονταν σε ένα νέο καλώδιο,

το Σύστημα Καλωδίων Δυτικής Αφρικής,
από την Λισαβόνα,

στην δυτική ακτή της Αφρικής,

έως την Ακτή Ελεφαντοστού, την Γκάνα,
την Νιγηρία, το Καμερούν.

Μου είπε ότι θα γινόταν σύντομα,
καιρού επιτρέποντος,

αλλά θα με ενημέρωνε για το πότε,

και έτσι τέσσερις ημέρες πριν,
μου ζήτησε να πάω

σε μια παραλία νότια της Λισαβόνας,
και λίγο μετά τις 9 ένας τύπος

θα βγει περπατώντας από την θάλασσα.
(Γέλια)

Και θα κρατάει ένα πράσινο και
ελαφρύ νάιλον καλώδιο,

που αποκαλείται καλώδιο αγγελιαφόρος και
είναι η πρώτη σύνδεση θάλασσας και στεριάς,

που κατόπιν θα αναβαθμιζόταν

σε μονοπάτι φωτός 14.500 χιλιομέτρων.

Μετά μια μπουλντόζα
άρχισε να τραβάει το καλώδιο

από το ειδικά διαμορφωμένο πλοίο,
και το καλώδιο επιπλέει πάνω σε σημαδούρες

μέχρι να βρεθεί στην σωστή θέση.

Βλέπετε τους Άγγλους μηχανικούς
να παρακολουθούν.

Και όταν βρέθηκε στη σωστή θέση,

ο δύτης επέστρεψε στο νερό και
με ένα μαχαίρι έκοψε κάθε σημαδούρα,

η σημαδούρα αναπήδησε,
ενώ το καλώδιο βυθίστηκε

και το έκανε σε όλες τις σημαδούρες
ως το πλοίο,

και όταν έφτασε εκεί,

του δώσανε μια πορτοκαλάδα
και ένα μπισκότο,

μετά ξαναπήδηξε στο νερό,
κολύμπησε πίσω στην ακτή,

και άναψε ένα τσιγάρο.
(Γέλια)

Και όταν το καλώδιο κατέληξε στην στεριά,

ετοιμάστηκαν να το συνδέσουν
με την άλλη πλευρά,

με το καλώδιο που είχανε φέρει
από τον σταθμό στην στεριά.

Στην αρχή το έκοψαν με το σιδεροπρίονο,

μετά άρχισαν να αφαιρούν σιγά-σιγά
το πλαστικό στο εσωτερικό του,

σαν σεφ, και τελικά
δούλεψαν σαν κοσμηματοποιοί,

για να ευθυγραμμίσουν τις πολύ λεπτές ίνες

με το καλώδιο που κατέβαινε,

και με ένα μηχάνημα διάτρησης
έκαναν την ένωση.

Βλέποντάς τους να κόβουν
το καλώδιο με σιδεροπρίονο,

σταματάς να σκέφτεσαι το διαδίκτυο
σαν «σύννεφο».

Αρχίζει να φαίνεται
σαν κάτι απίστευτα απτό.

Αυτό που με εξέπληξε επίσης είναι ότι

αν και βασίζεται
στις πιο εξελιγμένες τεχνολογίες,

αν και είναι απίστευτα νέο πράγμα,

η φυσική διαδικασία υπάρχει εδώ και καιρό
και η κουλτούρα είναι η ίδια.

Βλέπετε τους ντόπιους εργάτες.
Βλέπετε τον Άγγλο μηχανικό

να δίνει οδηγίες στο βάθος.
Και πάνω από όλα ο τόπος είναι ο ίδιος.

Τα καλώδια ακόμα συνδέουν
τις κλασικές πόλεις-λιμάνια,

μέρη όπως Λισαβόνα, Μουμπάσα,

Μουμπάι, Σιγκαπούρη, Νέα Υόρκη.

Όλη η διαδικασία στην ακτή
διαρκεί περίπου τέσσερις ημέρες,

και όταν τελειώσει, σφραγίζουν το φρεάτιο,

το καλύπτουν με άμμο,

και όλοι στην συνέχεια το ξεχνάμε.

Και όλοι μιλάμε πολύ για το «σύννεφο»,

αλλά κάθε φορά
που βάζουμε κάτι στο «σύννεφο»

παραχωρούμε ένα κομμάτι ευθύνης γι' αυτό.

Είμαστε λιγότερο συνδεδεμένοι μ' αυτό.
Αφήνουμε άλλους ν' ανησυχούν γι' αυτό.

Δεν φαίνεται όμως σωστό.

Υπάρχει μια φράση του Νιλ Στίβενσον
που λέει ότι

Οι καλωδιωμένοι άνθρωποι θα πρέπει
να γνωρίζουν κάτι για τα καλώδια.

Και εμείς οφείλουμε, νομίζω, να γνωρίζουμε

από πού μας έρχεται το Ίντερνετ
και πρέπει να ξέρουμε τι είναι αυτό

που με χειροπιαστό και υπαρκτό τρόπο
μας συνδέει όλους.

Ευχαριστώ.
(Χειροκρότημα)