Τζόναθαν Κλάιν: Φωτογραφίες που άλλαξαν τον κόσμο

Οι φωτογραφίες κάνουν πολύ περισσότερο από το να καταγράφουν μόνο την ιστορία -- την δημιουργούν. Στο πανεπιστήμιο του TED, ο Τζόναθαν Κλάιν της Getty Images δείχνει μερικές από τις πιο σημαντικές και μιλάει σχετικά με το τι συμβαίνει όταν μία γενιά βλέπει μία εικόνα τόσο ισχυρή που δεν μπορεί να αποστρέψει το βλέμμα της, ή να σκεφτεί τη ζωή πριν από αυτή.

Στο χώρο μου πιστεύουμε ό,τι

οι εικόνες μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο.

Εντάξει, είμαστε αφελείς, γεμάτοι ενέργεια κι ενθουσιασμό.

Η αλήθεια είναι ότι γνωρίζουμε ότι

οι εικόνες από μόνες τους δεν αλλάζουν τον κόσμο,

αλλά, επίσης, αντιλαμβανόμαστε ότι, από την αρχή της φωτογραφίας,

οι εικόνες έχουν προκαλέσει αντιδράσεις,

κι αυτές οι αντιδράσεις έχουν προκαλέσει αλλαγές.

Οπότε, ας ξεκινήσουμε με μία ομάδα από εικόνες.

Θα ξαφνιαζόμουν αν δεν αναγνωρίζατε

πολλές ή τις περισσότερες από αυτές

Θα τις περιγράφαμε καλύτερα σαν εικονικές,

τόσο εικονικές, που ίσως είναι κλισέ.

Στην πραγματικότητα, είναι τόσο γνωστές

που μπορεί να τις αναγνωρίσετε

ακόμα και σε κάπως διαφορετική μορφή.

(Γέλια)

Αλλά νομίζω ότι ψάχνουμε για κάτι παραπάνω.

Ναι, ψάχνουμε για κάτι παραπάνω.

Ψάχνουμε για εικόνες που ρίχνουν

ένα αδιάλλακτο φως σε κρίσιμα θέματα,

εικόνες που υπερβαίνουν σύνορα, υπερβαίνουν θρησκείες,

εικόνες που μας προκαλούν

να πάρουμε θέση και να κάνουμε κάτι,

με άλλα λόγια, να δράσουμε.

Αυτήν την εικόνα, την έχετε δει όλοι.

Άλλαξε την αντίληψή μας περί του φυσικού κόσμου.

Δεν είχαμε δει ποτέ τον πλανήτη μας από αυτή την οπτική γωνία.

Πολλοί πιστεύουν ότι ένα μεγάλο κομμάτι

της γέννησης του περιβαλλοντολογικού κινήματος

οφείλεται στο ότι είδαμε τον πλανήτη μας έτσι

για πρώτη φορά,

μικρό, εύθραυστο.

40 χρόνια μετά, αυτή η ομάδα, περισσότερο από τον καθένα,

γνωρίζει πολύ καλά την καταστροφική δύναμη

που μπορεί να ασκήσει το είδος μας ενάντια στο περιβάλλον.

Και επιτέλους, φαίνεται ότι κάνουμε κάτι γι' αυτό.

Αυτή η καταστροφική δύναμη παίρνει πολλές μορφές.

Για παράδειγμα, αυτές οι εικόνες που τράβηξε ο Μπρέντ Στέρτον

στο Κονγκό.

Αυτοί οι γορίλες δολοφονήθηκαν, κάποιοι ακόμα θα έλεγαν ότι σταυρώθηκαν,

και όπως ήταν αναμενόμενο,

πυροδότησαν διεθνή οργή.

Πιο πρόσφατα,

θυμηθήκαμε με τραγικό τρόπο την καταστροφική δύναμη της ίδιας της φύσης

μέσω του σεισμού στην Αϊτή.

Αυτό που νομίζω ότι είναι κατά πολύ χειρότερο, όμως,

είναι η καταστροφική δύναμη του ανθρώπου προς τους άλλους ανθρώπους.

Ο Σάμουελ Πίσαρ, ένας επιζώντας του Άουσβιτς, είπε,

και παραθέτω:

"To Ολοκαύτωμα μας διδάσκει ότι η φύση,

ακόμα και στις πιο σκληρές τις στιγμές,

είναι ήπια σε σύγκριση με τον άνθρωπο

όταν χάνει τον ηθικό του προσανατολισμό και τη λογική του."

Εδώ έχουμε μία άλλου είδους σταύρωση.

Οι φρικιαστικές εικόνες από το Άμπου Γκρέιμπ, στο Ιράκ

κι οι εικόνες από το Γκουατάναμο

είχαν τρομερό αντίκτυπο.

Η δημοσίευση αυτών των εικόνων,

σε αντίθεση με τις ίδιες τις εικόνες,

προκάλεσε μία κυβέρνηση να αλλάξει την πολιτική της.

Κάποιοι θα έλεγαν ότι ήταν αυτές οι εικόνες

που τροφοδότησαν την εξέγερση στο Ιράκ

περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη δράση.

Επίσης, αυτές οι εικόνες κατέρριψαν για πάντα την άποψη περί

της υψηλής ηθικής υπόστασης των κατακτητών.

Ας πάμε, όμως, λίγο πιο πίσω.

Τις δεκαετίες του '60 και 70',

ο πόλεμος στο Βιετνάμ έπαιζε

κάθε μέρα στα Αμερικανικά σπίτια.

Φωτορεπορτάζ έφερναν τους πολίτες πρόσωπο με πρόσωπο

με τα θύματα του πολέμου. Ένα κοριτσάκι καμένο από βόμβες ναπάλμ,

έναν μαθητή, δολοφονημένο από την Εθνική Φρουρά

στο Πανεπιστήμιο Κέντ του Οχάιο, κατά τη διάρκεια πορείας.

Ουσιαστικά, αυτές οι εικόνες έγιναν

η φωνή των ίδιων των διαδηλωτών.

Οι εικόνες έχουν τη δύναμη

να διαλευκάνουν οποιαδήποτε

υποψία ή άγνοια,

και συγκεκριμένα -- έχω δώσει πολλές ομιλίες περί του θέματος

αλλά θα σας δείξω μόνο μία εικόνα --

το θέμα του HIV/AIDS.

τη δεκαετία του '80, ο στιγματισμός των ανθρώπων με την ασθένεια

ήταν τρομερό εμπόδιο

για να συζητηθεί ή να καταπολεμηθεί το θέμα.

Το 1987, μια απλή πράξη της πιο διάσημης γυναίκας στον κόσμο

της Πριγκίπισσας της Ουαλίας, που ακούμπησε

ένα μωρό μολυσμένο με HIV/AIDS,

βοήθησε πολύ, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, για να ξεπεραστεί αυτό.

Ήξερε, καλύτερα από τον καθένα, τη δύναμη της εικόνας.

Οπότε όταν αντιμετωπίζουμε μία δυνατή εικόνα,

μπορούμε να επιλέξουμε.

Μπορούμε να αποστρέψουμε το βλέμμα μας, ή να αντιμετωπίσουμε την εικόνα.

Ευτυχώς, όταν αυτές οι φωτογραφίες εμφανίστηκαν

στην εφημερίδα Guardian το 1998,

εστίασαν την προσοχή τους, και τελικά πολλά χρήματα,

στη εξάλειψη του λιμού στο Σουδάν.

Άλλαξαν οι εικόνες τον κόσμο;

Όχι, αλλά είχαν τρομερό αντίκτυπο.

Συχνά οι εικόνες μας ωθούν να αμφισβητήσουμε τα πιστεύω μας

και τις υποχρεώσεις μας προς τους άλλους.

Όλοι είδαμε τις εικόνες μετά την Κατρίνα,

και νομίζω ότι εκατομμύρια κόσμου

επηρεάστηκαν πολύ,

και νομίζω ότι είναι πολύ πιθανό

ότι ήταν στο μυαλό πολλών Αμερικάνων

όταν πήγαν να ψηφίσουν το Νοέμβριο του 2008.

Δυστυχώς, μερικές πολύ σημαντικές εικόνες θεωρούνται ακατάλληλες

ή είναι πολύ προκλητικές για να τις δείξουμε.

Θα σας δείξω μία φωτογραφία εδώ,

του Γιουτζίν Ρίτσαρντς, ενός βετεράνου από τον πολέμο του Ιρακ,

από μία καταπληκτική ανέκδοτη συλλογή,

που δεν έχει εκδοθεί, με το όνομα "Ο Πόλεμος Είναι Προσωπικό Θέμα."

Αλλά δε χρειάζεται να είναι γραφικές οι εικόνες

για να μας υπενθυμίζουν την τραγωδία του πολέμου.

Ο Τζών Μόρ έστησε αυτήν τη φωτογραφία στο νεκροταφείο του Άρλινγκτον.

Μετά από όλες αυτές τις αγωνιώδεις στιγμές

σε όλες τις ζώνες σύγκρουσης ανά τον κόσμο,

υπάρχει μία μόνο φωτογραφία από ένα πολύ πιο ήσυχο μέρος

που με κατατρύχει ακόμα, πολύ περισσότερο από τις άλλες.

Ο Άνσελ Άνταμς είπε, και διαφωνώ μαζί του, ότι:

"Δε βγάζεις μία φωτογραφία, τη δημιουργείς."

Είμαι της άποψης ότι, δεν είναι ο φωτογράφος που δημιουργεί μια φωτογραφία,

αλλά εμείς.

Φέρνουμε σε κάθε εικόνα

τις δικές μας αξίες και πιστεύω,

και σαν αποτέλεσμα, η κάθε εικόνα μας αντανακλά.

Η εταιρεία μου διαχειρίζεται 70 εκατομμύρια εικόνες.

Έχω μία μόνο εικόνα στο γραφείο μου.

Αυτή εδώ.

Ελπίζω ότι την επόμενη φορά που θα δείτε

μία εικόνα που θα κινήσει κάτι μέσα σας,

θα καταλάβετε καλύτερα το γιατί,

και ξέρω ότι, μιλώντας σε αυτό το κοινό,

θα κάνετε σίγουρα κάτι γι' αυτό.

Κι ένα ευχαριστώ σε όλους τους φωτογράφους.

(Χειροκρότημα)