< Return to Video

Мидас хаан ба түүний алтан гарын тухай домог - Исулт Гилеспи

  • 0:09 - 0:13
    Түүний тэнэг удирдах ухаан ба
    бурхадтай хийсэн ухаангүй гэрээгээрээ,
  • 0:13 - 0:18
    Мидас Хаан эртний Фригийн хаант
    улсыг тэгш бус байдлаар удирдаж байв.
  • 0:19 - 0:23
    Грекийн домгоор тэрбээр
    ард түмнийгээ гайхшруулж,
  • 0:23 - 0:27
    бурхдыг зовоосон зэрлэг удирдагч
    байсан гэж гардаг.
  • 0:27 - 0:30
    Мидас өдрийн ихэнхийг өөрийн
    сүр жавхланд бахдаж,
  • 0:30 - 0:37
    өөрийгөө болон хайрт охиноо амтат дарс,
    хоол ундаар зугаацуулж өнгөрөөнө.
  • 0:37 - 0:41
    Дарс, баяр, зугаа цэнгэлийн бурхан
    Дионистай дотноссонд
  • 0:41 - 0:45
    гайхах зүйл байсангүй.
  • 0:48 - 0:51
    Нэгэн өдөр Мидас сарнайн талбайд нь
  • 0:51 - 0:56
    цэцгийнх нь үнэрийг дартал
    архи үнэртүүлсэн Сатирийг олжээ.
  • 0:56 - 1:00
    Мидас Сатирийг Дионисын дагалдагч
    нарын нэг гэдгийг мэддэг тул
  • 1:00 - 1:04
    ордондоо оруулж шараа тайлахыг нь
    зөвшөөрчээ.
  • 1:05 - 1:10
    Хааны найрсаг занд уярсан Дионис
    нэг хүслийг нь биелүүлэхийг зөвшөөрөв.
  • 1:10 - 1:13
    Мидас эргэн тойрноо
    шунахай нүдээр ширтлээ.
  • 1:13 - 1:16
    Тэр дээдийн дээд цэнгэлд амьдардаг ч
  • 1:16 - 1:22
    ямар ч эрдэнэт чулуу, зөөлөн торго,
    гоёл чимэглэл хангалттай санагдсангүй.
  • 1:22 - 1:28
    Түүний амьдралд гялтганах зүйл хомс,
    түүнд илүү алт хэрэгтэй гэж бодов.
  • 1:28 - 1:33
    Бурхан түүнд хүрсэн бүхнээ
    алт болгох чадлыг
  • 1:33 - 1:35
    Мидасын биед шингээв.
  • 1:35 - 1:38
    Баярласаар тэрбээр эд хөрөнгө дээрээ очив.
  • 1:38 - 1:42
    Шүргэх төдийд л түүний ордон хувирч,
  • 1:42 - 1:44
    чулуун хөшөөнүүд гялалзаж,
  • 1:44 - 1:47
    хундаганууд гялтганана.
  • 1:47 - 1:50
    Тэр галзуурсан мэт гэрээрээ гүйн,
  • 1:50 - 1:55
    алтан шар болтол бүх зүйлээ
    тэрбээр барилаа.
  • 1:55 - 1:57
    Удалгүй ордон алтаар шаргалтан,
  • 1:57 - 2:01
    Мидасын бахдам инээд ханаар нэг цуурайтна.
  • 2:02 - 2:04
    Хөдөлсөөр ядарч өлссөн Мидас,
  • 2:04 - 2:08
    саяхан алт болгосон жимсний аяганаасаа
    усан үзэм авав.
  • 2:09 - 2:11
    Гэхдээ тэр золтой л шүдээ хугалчихсангүй.
  • 2:11 - 2:15
    Жимс түүний аманд ороод алт болчхов.
  • 2:15 - 2:19
    Тэр талхыг шүүрэн авахад
    гарт нь хүнд оргив.
  • 2:19 - 2:22
    Бухимдсандаа тэр орондоо хэвтэхэд,
  • 2:22 - 2:27
    түүний зөөлөн дэр хатуу алт болсныг
    Мидас анзаарлаа.
  • 2:28 - 2:32
    Бухимдсандаа орилоход охин нь орж ирлээ.
  • 2:32 - 2:35
    Гэхдээ Мидас түүнд хүрэхэд
    хайртай охин нь
  • 2:35 - 2:39
    нүдэн дээр нь алтан хөшөө болж
    хувирчээ.
  • 2:39 - 2:41
    Хийсэн зүйлдээ харамссан Мидас
  • 2:41 - 2:45
    энэ хүчнээс салгаж өгөхийг
    бурхдаас гуйлаа.
  • 2:45 - 2:48
    Тэнэг хааныг харж өрөвдсөн Дионис
  • 2:48 - 2:52
    Мидаст гараа Пактол голд
    угаахыг зөвлөв.
  • 2:52 - 2:57
    Мидас голд гараа дүрэхэд
    хуруунаас нь алт урсан одлоо.
  • 2:57 - 3:00
    Мидас гэртээ харихад охин нь
    эсэн мэнд бөгөөд
  • 3:00 - 3:05
    бүх зүйл буцаад хэвэндээ орсныг
    хараад баясжээ.
  • 3:05 - 3:07
    Уг нь тэр алдаанаасаа
    сургамж авмаарсан даа.
  • 3:07 - 3:13
    Гэтэл хэдхэн 7 хоногийн дараа Мидас
    дуу хөгжим, нарны бурхан Апполог доромжилж
  • 3:13 - 3:17
    Паныг илүү гоё дуулдаг гэж хэлж
    өөрийгөө баллав.
  • 3:17 - 3:21
    Апполо ийм тэнэг юм хэлж байдаг
    хаан илжгэн чихтэй байж таарна гээд
  • 3:21 - 3:26
    Мидасын илжгэн чихтэй болгов.
  • 3:27 - 3:30
    Дахиад л буруу үйлдэлдээ
    харамссан Мидас
  • 3:30 - 3:33
    үслэг чихээ олны газар
    нууж явах болов.
  • 3:33 - 3:37
    Түүний чихийг ганцхан
    түүний үсчин харсан бөгөөд
  • 3:37 - 3:40
    чимээгүй байхаа амлажээ.
  • 3:40 - 3:44
    Үсчин инээдээ барьж ядан,
    бусдад хэлэх хүслээ дарсан ч
  • 3:44 - 3:47
    нууцыг хадгалахад
    тун хэцүү болжээ.
  • 3:48 - 3:52
    Нэг өдөр тэр хотоос гарч
    газар нүх ухаад,
  • 3:52 - 3:54
    толгойгоо тэр нүхэнд хийгээд
  • 3:54 - 4:00
    “Мидас хаан илжгэн чихтэй”
    гэж шивнэв.
  • 4:00 - 4:03
    Удалгүй үсчний хэлсэн нүхэнд
  • 4:03 - 4:06
    зэгс цухуйн ургав.
  • 4:06 - 4:11
    Салхи салхилахад цухуйсан зэгс
    “Мидас хаан илжгэн чихтэй”
  • 4:11 - 4:16
    гэх үгийг цуурайтуулан зөөнө.
  • 4:16 - 4:21
    Тэр дуугаар талбайд байгаа
    илжигнүүд толгойгоо өргөн,
  • 4:21 - 4:25
    хүмүүс хааныхаа тухай үгийг
    хоорондоо шивнэлдэж инээнэ.
  • 4:25 - 4:31
    Алтан гар, илжгэн чихээрээ танигдсан
    Мидас бусдын хүндлэлийг хүлээсэнгүй.
  • 4:31 - 4:35
    Бусад удирдагч нар алдар цуугаа мандуулж,
    хөшөө сүндэрлүүлж байхад,
  • 4:35 - 4:39
    хүмүүс түүнийг арай өөрөөр
  • 4:39 - 4:43
    гялтганасан голын гүнд,
    Фригийн салхины шивнээнд дурсана.
Title:
Мидас хаан ба түүний алтан гарын тухай домог - Исулт Гилеспи
Description:

Бүтэн хичээл https://ed.ted.com/lessons/the-myth-of-king-midas-and-his-golden-touch-iseult-gillespie
Грекийн домогт Мидас хаан ард түмнээ зовоосон, бурхдыг бухимдуулсан удирдагч гэж гардаг. Олон үлгэр домогт Мидас хааны алтан гарыг дурдах ч тэнэг хаанд ерийн бус хос чих байсан гэдэг. Исулт Гилеспи Мидас хааны домгийг хуваалцлаа.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:05

Mongolian subtitles

Revisions