Hoe verwerkt je brein spraak? - Gareth Gaskell
-
0:07 - 0:14De gemiddelde 20-jarige
kent tussen de 27.000 en 52.000 woorden. -
0:14 - 0:20Als we 60 zijn, schommelt dat gemiddelde
tussen de 35.000 en 56.000. -
0:20 - 0:24Uitgesproken duren de meeste
van die woorden minder dan een seconde. -
0:24 - 0:28Dus bij ieder woord
moet het brein snel beslissen: -
0:29 - 0:32welke van die duizenden mogelijkheden
past bij het signaal? -
0:32 - 0:36In ongeveer 98% van de gevallen
kiest het brein het juiste woord. -
0:36 - 0:37Maar hoe?
-
0:37 - 0:41Begrijpend luisteren
werkt anders dan begrijpend lezen, -
0:41 - 0:44maar het lijkt op het begrijpen
van gebarentaal -- -
0:44 - 0:49al is begrijpend luisteren
meer onderzocht dan gebarentaal. -
0:49 - 0:51De sleutel tot het begrijpen van spraak,
-
0:51 - 0:55is de rol van het brein
als parallelle processor, -
0:55 - 0:58wat betekent dat het
meerdere dingen tegelijk kan doen. -
0:59 - 1:01De meeste theorieën nemen aan
dat elk woord dat we kennen, -
1:01 - 1:06vertegenwoordigd wordt door een aparte
proceseenheid die maar één taak heeft: -
1:06 - 1:11beoordelen hoe waarschijnlijk het is
dat we dat woord nu horen. -
1:11 - 1:15In termen van ons brein
is de proceseenheid van een woord -
1:15 - 1:20waarschijnlijk een patroon
van vuuractiviteit van een groep neuronen -
1:20 - 1:21in de cortex van het brein.
-
1:22 - 1:24Als we het begin van een woord horen,
-
1:24 - 1:27activeert dat wellicht duizenden
van dat soort eenheden, -
1:27 - 1:29omdat alleen het begin van een woord
-
1:29 - 1:32nog naar veel verschillende
woorden kan verwijzen. -
1:32 - 1:36Terwijl het woord zich verder ontvouwt,
merken steeds meer eenheden echter op -
1:36 - 1:40dat er vitale informatie ontbreekt,
waarop ze hun activiteit staken. -
1:41 - 1:43Wellicht al ver voor
het einde van het woord -
1:43 - 1:48blijft nog maar één vuurpatroon actief,
verwijzend naar één woord. -
1:48 - 1:50Dit heet het 'herkenningspunt'.
-
1:51 - 1:54Tijdens dit proces
van het inzoomen op één woord, -
1:54 - 1:57onderdrukt de actieve eenheid
de activiteit van de anderen, -
1:57 - 1:59wat belangrijke milliseconden bespaart.
-
1:59 - 2:03De meeste mensen begrijpen tot ongeveer
acht lettergrepen per seconde. -
2:04 - 2:07Maar het doel is niet alleen
het woord te herkennen, -
2:07 - 2:10maar ook de opgeslagen
betekenis ervan te benaderen. -
2:10 - 2:14Het brein benadert vele mogelijke
betekenissen tegelijkertijd -
2:14 - 2:16voordat het woord
volledig geïdentificeerd is. -
2:17 - 2:19We weten dit van onderzoeken
die laten zien -
2:19 - 2:22dat zelfs als we
een woordfragment horen -- -
2:22 - 2:23zoals 'kap' --
-
2:23 - 2:27luisteraars alvast op zoek gaan
naar verschillende betekenissen, -
2:27 - 2:32zoals 'kapitein' of 'kapitaal',
voordat ze het woord volledig horen. -
2:32 - 2:35Dit suggereert dat iedere keer
dat we een woord horen, -
2:35 - 2:38er een explosie van betekenissen
in ons hoofd plaatsvind -
2:38 - 2:43tot het brein pas op het herkenningspunt
besluit tot de uiteindelijke betekenis. -
2:43 - 2:46Het herkenningsproces
speelt zich sneller af -
2:46 - 2:51bij een zin die ons context geeft,
dan bij een willekeurige rij woorden. -
2:51 - 2:55Context helpt ook te begrijpen
wat er precies wordt bedoeld -
2:55 - 2:59als een woord meerdere betekenissen heeft,
zoals 'muis', of 'vorst', -
2:59 - 3:03of in het geval van homofonen
zoals 'wij' of 'wei'. -
3:03 - 3:07Voor meertaligen is de taal
waarnaar ze luisteren ook een aanwijzing -
3:07 - 3:12om woorden te elimineren
die niet passen in de taalcontext. -
3:13 - 3:16Hoe worden volstrekt nieuwe woorden
dan aan dit systeem toegevoegd? -
3:17 - 3:21Zelfs volwassenen komen iedere paar dagen
wel weer een nieuw woord tegen. -
3:21 - 3:25Maar als elk woord wordt gerepresenteerd
door een genuanceerd activiteitenpatroon -
3:25 - 3:27verspreid over meerdere neuronen,
-
3:27 - 3:32hoe voorkomen we dan
dat nieuwe woorden oude overschrijven? -
3:32 - 3:34We denken dat om dit te vermijden,
-
3:34 - 3:39nieuwe woorden eerst
worden opgeslagen in de hippocampus, -
3:39 - 3:43ver weg van de centrale
woordenopslag in de cortex, -
3:43 - 3:46zodat ze geen neuronen delen
met andere woorden. -
3:46 - 3:49Gedurende meerdere nachten slaap
-
3:49 - 3:54verhuizen dan de nieuwe woorden
en worden ze verweven met bestaande. -
3:54 - 3:58Onderzoekers denken
dat dit geleidelijke acquisitieproces -
3:58 - 4:01helpt voorkomen dat bestaande
woorden worden beschadigd. -
4:01 - 4:03Dus overdag
-
4:03 - 4:06genereert onbewuste activiteit
explosies van betekenis -
4:06 - 4:07tijdens het kletsen.
-
4:07 - 4:12's Nachts rusten we, maar ons brein
integreert ondertussen nieuwe kennis -
4:12 - 4:14in het bestaande woordennetwerk.
-
4:14 - 4:18Als we wakker worden,
zorgt dit proces dat we klaar zijn -
4:18 - 4:21voor de voortdurend
veranderende wereld van taal.
- Title:
- Hoe verwerkt je brein spraak? - Gareth Gaskell
- Speaker:
- Gareth Gaskell
- Description:
-
Zie de volledige les: https://ed.ted.com/lessons/how-do-our-brains-process-speech-gareth-gaskell
De gemiddelde 20-jarige kent tussen de 27.000 en 52.000 verschillende woorden. Uitgesproken duren de meeste van die woorden minder dan een seconde. Bij ieder woord moet het brein snel een beslissing nemen: welke van duizenden mogelijkheden past bij dit signaal? En in ongeveer 98% van de gevallen kiest het brein het juiste woord. Hoe kan dit? Gareth Gaskell neemt ons aan de hand door de wereld van begrijpend luisteren.
Les: Gareth Gaskell. Regie: Art Shot.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:21
Peter van de Ven approved Dutch subtitles for How do our brains process speech? | ||
Rik Delaet accepted Dutch subtitles for How do our brains process speech? | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for How do our brains process speech? | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for How do our brains process speech? | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for How do our brains process speech? | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for How do our brains process speech? | ||
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for How do our brains process speech? |