< Return to Video

Hans Rosling's 200 Countries, 200 Years, 4 Minutes - The Joy of Stats - BBC Four

  • 0:04 - 0:07
    Benim işimde görselleştirme çok önemli
  • 0:08 - 0:10
    'Küresel sağlık' dersi veriyorum
  • 0:11 - 0:13
    Ve biliyorum ki, veriye sahip olmak yetmez.
  • 0:13 - 0:18
    İnsanların hem anlayacağı hem de hoşlanacağı bir şekilde sunmam gerekli
  • 0:18 - 0:22
    Şimdi daha önce yapmadığım bir şey deneyeceğim:
  • 0:22 - 0:25
    veriyi mekânda, burada canlandırmak,
  • 0:25 - 0:29
    tabii teknik ekipten de biraz destek alarak
  • 0:29 - 0:33
    Başlıyoruz: önce sağlık için bir dik eksen
  • 0:33 - 0:39
    Ortalama yaşam süresi 25 ila 75 yıl
  • 0:39 - 0:41
    Aşağıda da 'refah' için bir yatay eksen
  • 0:41 - 0:47
    Kişi başına düşen gelir: 400, 4.000 ve 40.000 dolar
  • 0:47 - 0:50
    Yani burada aşağıda, fakir ve hasta olanlar var
  • 0:50 - 0:52
    Yukarıda ise zengin ve sağlıklı olanlar
  • 0:53 - 0:59
    Şimdi size dünyanın 200 yıl önceki halini göstereyim
  • 0:59 - 1:00
    1810'da
  • 1:00 - 1:02
    İşte bütün ülkeler:
  • 1:02 - 1:08
    Avrupa kahverengi, Asya kırmızı, Orta Doğu yeşil, Afrika, Sahara'nın güneyi mavi,
  • 1:08 - 1:10
    ve Amerika kıtası sarı
  • 1:10 - 1:13
    Her bir ülkenin balon büyüklüğü de nüfusunun büyüklüğünü gösterir
  • 1:13 - 1:17
    1810'da aşağısı baya kalabalık değil mi
  • 1:17 - 1:19
    Bütün ülkeler hasta ve fakir,
  • 1:19 - 1:23
    yaşam beklentisi bütün ülkelerde 40'ın altında
  • 1:23 - 1:27
    yalnızca Birleşik Krallık ve Hollanda biraz daha iyi durumda,
  • 1:27 - 1:29
    fakat çok da fazla degil
  • 1:29 - 1:30
    ve şimdi dünyayı başlatıyorum.
  • 1:32 - 1:37
    Sanayi devrimi Avrupa'yı ve diğer ülkeleri
  • 1:37 - 1:39
    geri kalanlardan koparıp ayırıyor,
  • 1:39 - 1:41
    fakat Asya ve Afrika'daki sömürge ülkeleri
  • 1:41 - 1:44
    alt tarafta sıkışmış kalmış durumda.
  • 1:44 - 1:47
    Batılı ülkeler zaman içinde daha da sağlıklı oluyor
  • 1:47 - 1:51
    Şimdi de Birinci Dünya Savaşı'nın ve İspanyol grip salgınının
  • 1:51 - 1:53
    etkisini göstermek icin yavaşlayalım
  • 1:53 - 1:58
    Ne büyük bir facia!
  • 1:58 - 2:02
    ve şimdi 1920'li ve 30'lu yıllarda hızlanalım
  • 2:02 - 2:04
    ve Büyük Bunalım'a rağmen,
  • 2:04 - 2:06
    Batılı ülkeler
  • 2:06 - 2:07
    daha sağlıklı ve zengin olma yolunda ilerliyor
  • 2:07 - 2:10
    Japonya ve diğer bazı ülkeler de takip etmeye çalışıyor
  • 2:10 - 2:11
    fakat coğu ülke aşağıda kalıyor.
  • 2:11 - 2:15
    Şimdi, İkinci Dünya Savaşı trajedilerinden sonra,
  • 2:15 - 2:19
    Dünya'nın 1948'deki haline bakmak için biraz duralım
  • 2:19 - 2:23
    1948 çok iyi bir yıldı: savaş bitmişti,
  • 2:23 - 2:26
    Isveç, Kış Olimpiyatlarında en tepedeydi,
  • 2:26 - 2:28
    ve ben doğmuştum.
  • 2:28 - 2:31
    Fakat dünya ülkeleri arasındaki uzaklık
  • 2:31 - 2:32
    eskisinden de fazlaydı.
  • 2:32 - 2:37
    ABD en öndeydi, Japonya arayı kapatıyordu,
  • 2:37 - 2:39
    Brezilya çok daha gerideydi
  • 2:39 - 2:43
    İran petrolden kazandığı parayla bir parça zenginleşse de ortalama yaşam süresi hala kısaydı.
  • 2:43 - 2:46
    Ve Asya devleri:
  • 2:46 - 2:48
    Çin, Hindistan, Pakistan, Bangladeş ve Endonezya,
  • 2:48 - 2:50
    hâlâ aşağıda, fakir ve hastaydılar.
  • 2:50 - 2:52
    fakat bakın neler olmak üzere!
  • 2:52 - 2:54
    Tekrar başlıyoruz!
  • 2:54 - 2:57
    Benim hayatım süresince, eski sömürgeler bağımsızlıklarını kazandılar,
  • 2:57 - 3:00
    ve sonunda daha sağlıklı olmaya başladılar,
  • 3:00 - 3:01
    ve daha sağlıklı,
  • 3:01 - 3:02
    ve daha da sağlıklı.
  • 3:02 - 3:06
    1970'lerde, Asya ve Latin ülkeleri
  • 3:06 - 3:09
    Batı ülkelerini yakalamaya başladı:
  • 3:09 - 3:11
    'yükselen ekonomiler' oldular.
  • 3:11 - 3:12
    Afrika'daki bazı ülkeler de arkadan geldi,
  • 3:12 - 3:14
    bazı Afrika ülkeleri ise iç savaşın pençesindeydi,
  • 3:14 - 3:16
    diğerleri AIDS yüzünden geride kaldılar.
  • 3:16 - 3:18
    Şimdi de bugünkü dünyayı görüyoruz,
  • 3:18 - 3:22
    elimizdeki en güncel verilerle.
  • 3:23 - 3:25
    Çoğu insan bu orta alanda yaşıyor
  • 3:25 - 3:28
    Ama en iyi ülkeler ile en kötü ülkeler arasında
  • 3:28 - 3:30
    büyük farklılıklar var
  • 3:30 - 3:34
    ve ülkelerin kendi içinde de büyük eşitsizlikler var.
  • 3:34 - 3:37
    Bu balonlar ülke ortalamalarını gösteriyor,
  • 3:37 - 3:38
    fakat onları bölebilirim.
  • 3:38 - 3:41
    Mesela Çin'i bölgelerine ayırabilirim
  • 3:41 - 3:44
    İşte Shanghai.
  • 3:44 - 3:48
    Bugün İtalya ile aynı sağlık ve zenginlik seviyesine sahip.
  • 3:48 - 3:51
    ve bu da iç taraflardaki fakir eyaletlerden Gansu,
  • 3:51 - 3:52
    Pakistan'la aynı durumda
  • 3:52 - 3:55
    ve daha da bölersem
  • 3:55 - 3:58
    kırsal bölgeler Afrika'daki Gana ile aynı düzeyde.
  • 4:01 - 4:03
    ve bugün ülkeler arasındaki büyük eşitsizliklere rağmen
  • 4:05 - 4:07
    200 yıllık kayda değer bir gelişme gördük
  • 4:07 - 4:09
    Batı ile diğer ülkeler arasındaki
  • 4:09 - 4:10
    devasa fark bugün artık giderek kapanıyor.
  • 4:10 - 4:15
    Gittikçe birbirine yakınlaşan bir dünya var artık,
  • 4:15 - 4:18
    ve geleceğe dönük çok belirgin bir eğilim görüyorum
  • 4:18 - 4:20
    yardımlaşma, ticaret, yeşil teknoloji ve barış yönünde.
  • 4:20 - 4:23
    Artık herkesin
  • 4:24 - 4:26
    zenginler-sağlıklılar köşesine ulaşması mümkün.
  • 4:28 - 4:31
    Evet son bir kaç dakika içinde
  • 4:31 - 4:34
    200 ülkenin öyküsüne şahit oldunuz,
  • 4:34 - 4:36
    200 yıllık bir zaman dilimine ve ötesine.
  • 4:36 - 4:40
    120.000 sayının grafiğe dökülmesinden oluşuyordu.
  • 4:40 - 4:43
    Baya derli toplu, değil mi?
Title:
Hans Rosling's 200 Countries, 200 Years, 4 Minutes - The Joy of Stats - BBC Four
Video Language:
English
Duration:
04:48

Turkish subtitles

Revisions