Marcel Dzama: Kaosa Düzen Getirmek | Art21 "Extended Play"

Bölüm #259: Brooklyn'deki stüdyosunda görüntülenen Marcel Dzama, doğduğu Winnipeg'den başlayarak, 2004'te New York'a taşınmasına ve ABD'deki medyaya ve politik atmosfere cevap niteliğindeki çizimlerine doğru nasıl evrildiğini anlatıyor. Kurtadam ve Drakula gibi, çocukluk canavarlarından ilham alan Dzama, daha çok Winnipeg'in karlı kışlarını andıran, izole edilmiş beyaz arka plan üzerine üç ya da dört insan, hayvan ya da melez figürler barındıran eski çizimleri hakkında derin bir sohbete dalıyor. Manitoba Üniversitesi'nde okurken evinde çıkan, önceki eserlerinin bir çoğunu yok eden ve Dzama'yı tez çalışmasını bir otelin kırtasiye malzemeleriyle tamamlamak zorunda bırakan yangından bahsediyor.

Dzama mavi suluboya ve kök bira şurubuyla maskeli dansçılar çizerken, sanatı üzerindeki biçimsel ve kavramsal etkileri anlatıyor. Francis Picabia'nın beneklerini, yirminci yüzyılın başlarında etkili olan Dada sanatçılarının eserlerine Birinci Dünya Savaşı'na olan nefretlerini yansıtması gibi, benzer şekilde, sanatçı kendi bakış açısını da birleştirerek, şu anki ABD politikasına olan rahatsızlığını çizimlerine aktarıyor.

[Marcel Dzama: Kaosa Düzen Getirmek]

Bu kostümler oldukça eski.

[GÜLÜYOR]

Bu aslında bir Cadılar Bayramı kostümüydü.

[GÜLÜYOR]

Sanırım biraz istifçiyim.

New Yorklu olmak adına bir tek
buna alışamadım galiba,

küçük dairenin elverdiğinin
fazlasından bir çırpıda kurtulmak.

Aslen Winnipeg, Kanadalıyım.

Kışlar çok soğuktur
ve senenin neredeyse yarısı böyle geçer.

Sosyalleşmek zor oluyor

çünkü seni evde izole eden
bir hava durumu engeli var.

Küçükken çok boyama yapardım.

Çokça evrensel canavar çizerdim.

Kurtadam ve Drakula ve benzeri
karakterler.

Sonra, meşgul olmak adına
kendi evrenimi oluşturdum.

Winnipeg'de yaşarken, özellikle kışın,

ufuk ve kara sanki...
birbirine karışıyor gibi görünür.

Yani, beyaz boş bir sayfa gibi görünürdü.

Karların içinden biri geçtiğinde ise,
boş bir sayfanın üzerindeki

bir figüre benzerdi.

Bunun bilinç altında stilimi
şekillendirdiğini düşünüyorum.

Sanat okulundayken, hala ailemin
evinde yaşıyordum.

Dedemin çiftliğinde bir tahta parçası
üzerine çizdiğim büyük eserlerim vardı.

Ahırı parçalara ayırmıştı,

ben de bir çok paneli dış cephe boyasıyla
boyayarak kullanmıştım.

Sonra, bir yangın çıktı.

Eski eserlerimin hepsini

ve eşyalarımın bir çoğunu kaybettim.

Ben de bir otelin antetli kağıtlarına
çizmeye başladım.

Bu da tezim oldu.

["The Royal Art Lodge" toplu çalışması]

O çizimlerle tanınmaya başladım,

izole edilmiş arka planlar
üzerine bir kaç figür.

Yangından sonra gerçek bir yitiklik
duygusu yaşadım.

Ama, öteki açıdan da, bir olasılık vardı-

bir çok yönden, New York'a
taşınmamı kolaylaştırdı.

Önceleri daha çok kırmızı
ve kahverengi tonlu bir paletim vardı.

Şu an kesinlikle mavi döneminden geçiyorum.

Bush yıllarında birkaç politik çizim
yaptım, Irak Savaşı zamanında.

Trump yıllarında ise
uykuya yatmak istedim.

O günkü haberleri izlediysem,
bir tür şeytan çıkarma ayini gerekiyordu.

Dışarı dökmeliydim.

— Dada imgesi kattım çünkü
Birinci Dünya Savaşı nefretiyle doluydu.

—Şu anki olaylara karşı nefretimi
göstermek için iyi bir zamanlama dedim.

[GÜLÜYOR]
— bu politik çağda.

—Sanırım, bu beni
sürekli bir düşüşe soktu.

Sandy Hook saldırısından sonra
silah çizmeyi bıraktım.

Sonra Trump kazandı,
tekrar çizmek istedim,

bir başkaldırı sembolü olarak
kullanmaya başladım.

Devrim dişil olacak.

—değiştir.

New York'a taşındığımda, çalışmayı
çok klostrofobik oldu.

Buna bir düzen getirmek istedim.

Eski dans dergilerinden ilhamla, figürleri
dans halinde çizmeye karar verdim.

Bu şekilde klostrofobik kaosa

bir düzen getirmiş oldum.

Hatta, birçok yaratığı insanlar için
kostüme dönüştürdüm.

Bundan sonra, çizimleri
sahne gibi düşündüm

Broadway şovu gibi,
Dans elementi kattım.

Eserlerimde referans aldığım
birkaç sanatçı var.

Duchamp, Goya, William Blake, Picabia—
benim kahramanlarım.

[GÜLÜYOR]