لە حکومەتی ئەمریکادا دەسەڵات چۆن دابەش کراوە؟ - بێ لیندا ستوتزمان
-
0:14 - 0:16قەت پرسیارت کردوە
-
0:16 - 0:17کێ دەسەڵاتی یاسادانان یان سزادانی
-
0:17 - 0:19ئەو کەسانەی کە پێشێلی دەکەن هەیە؟
-
0:19 - 0:22کاتێک بیر لە دەسەڵاتی ئەمریکا دەکەینەوە،
-
0:22 - 0:23زۆربەی کات بیر لە سەرۆک دەکەینەوە،
-
0:23 - 0:25بەڵام ئەو بە تەنیا ڕۆڵ ناگێڕێت.
-
0:25 - 0:28لە ڕاستیدا، ئەو تەنیا بەشێکە
لە مەتەڵی فەرمانڕەوایی -
0:28 - 0:30و بۆ هۆکارێکی زۆر باش.
-
0:30 - 0:33کاتێک لە ساڵی١٧٨٣ شۆڕشی
ئەمریکییەکان کۆتایی پێ هات، -
0:33 - 0:35حکومەتی ئەمریکا لە گۆڕان دابوو.
-
0:35 - 0:37ئەنجومەنی پیرانی ئەمریکا زانیان
-
0:37 - 0:39کە ئەوان وڵاتێکی تر دانامەزرێننەوە
-
0:39 - 0:41کە پاشا فەرمانڕەوایی بکات،
-
0:41 - 0:43بۆیە بڕیارەکان جەختیان دەکردەوە لەسەر
-
0:43 - 0:45ئەوەی حکومەتێکی دادپەروەر
و نیشتیمانیان هەبێت -
0:45 - 0:47کە ئازادیە تاکەکەسیەکان دەپارێزێت
-
0:47 - 0:49هەروەها دەسەڵاتەکەشی خراپ بەکار نەهێنێت.
-
0:49 - 0:53کاتێک لەساڵی ١٧٨٧ دا دەستورێکی
نوێیان دانا، -
0:53 - 0:55پێکهاتە ساواکەی حکومەتی
ویلایەتە یەکگرتوەکان -
0:55 - 0:58پۆلێنکر ابوو بەسەر سێ لقدا،
-
0:58 - 0:59لەگەڵ دەسەڵات
بۆ هەر یەکێکیان، -
0:59 - 1:02هەروەها بەرنامەیەکیش
بۆ چاودێری وهاوسەنگی کردن دانا. -
1:02 - 1:03ئەوە دڵنیایی دەدات کە هەرگیز
هیچ لایەک -
1:03 - 1:05زۆر دەسەڵاتی نابێت
-
1:05 - 1:07چونکە لقەکانی تر توانای ئەوەیان هەیە
-
1:07 - 1:09چاودێری دەسەڵاتی دوو لقەکەی تر بکەن.
-
1:09 - 1:11ئەو لقانە بەیەکەوە کار دەکەن
بۆ بەڕێوەبردنی وڵات -
1:11 - 1:14هەروەها ڕێنوێنی ئێمە دەکات بۆ ئەوەی بژین.
-
1:14 - 1:18ماددەی یەک لە دەستوری ئەمریکادا
باس لە بەشی یاسا دانان دەکات. -
1:18 - 1:20زۆربەی خەڵکی وا هەست دەکەن
کە ئەنجومەنی پیران -
1:20 - 1:22ئەو بەشەی لە ماددەی یەکەم داناوە
-
1:22 - 1:24چونکە پێیان وابوو کە گرینگترینیانە.
-
1:24 - 1:26بەشی یاسادانان پێکدێت لە
-
1:26 - 1:28١٠٠ سیناتۆری ئەمریکی
-
1:28 - 1:32هەروەها ٤٣٥ ئەندامی ئەنجەومەنی
نوێنەرانی ئەمریکا. -
1:32 - 1:34زیاتر بە کۆنگرێسی ئەمریکا ناسراوە.
-
1:34 - 1:38یاسا دەرکردن ئەرکی سەرەکی
بەشی یاسادانانە، -
1:38 - 1:40بەڵام بەرپرسیشە لە
-
1:40 - 1:42پەسەند کردنی دادگای فیدڕاڵی و یاسا،
-
1:42 - 1:44پەسەندکردنی بودجەی نیشتیمانی،
-
1:44 - 1:46و ڕاگەیاندنی جەنگ.
-
1:46 - 1:48هەر ویلایەتێک دوو سیناتۆری هەیە
-
1:48 - 1:49لەگەڵ چەند نوێنەرێکیش،
-
1:49 - 1:52بەندە بەوەی کە چەند
کەس لەو ویلایەتە دەژین. -
1:52 - 1:56ماددەی ٢ی دەستوری ئەمریکا باس
لە بەشی جێبەجێکار دەکات. -
1:56 - 1:58بەرپرسانی ئەو بەشەی حکومەت
-
1:58 - 1:59بریتین لە: سەرۆک و جێگری سەرۆک،
-
1:59 - 2:02کە بەرپسیارن لە چەسپاندنی ئەو یاسایانەی
-
2:02 - 2:03کە لە کۆنگرێس دەردەچن.
-
2:03 - 2:05سەرۆک لە نزیکەوە لەگەڵ چەند ڕاوێژکارێکدا،
-
2:05 - 2:07کار دەکات کە بە
کابینە ناسرون. -
2:07 - 2:09ئەوە هاوکارە تایبەتیەکانن کە بە پێی
-
2:09 - 2:12شارەزایی خۆیان لە دەرکردنی بڕیارە
گرینگەکان یارمەتی سەرۆک دەدەن، -
2:12 - 2:13وەکو بەرگری کردن،
-
2:13 - 2:14خەزێنەی دەوڵەت،
-
2:14 - 2:16هەروەها ئاسایشی نیشتیمانی.
-
2:16 - 2:19ئەو لقەش بە هەمان شێوە لە لایەن
پیاوانی دەوڵەتەوە بەڕێوە دەبرێت، -
2:19 - 2:21فەرمان کردن بە سوپای دەوڵەت،
-
2:21 - 2:23و دیدار وکۆبوونەوە لەگەڵ
سەرکردەی دەوڵەتەکانی تر. -
2:23 - 2:26ئەوەی بەیەکەوەیان دەبەستێتەوە
کاری زۆرە لە پێناو خەڵکێکی زۆر. -
2:26 - 2:28لە ڕاستیدا، دەسەڵاتی جێبەجێ کردن زیاتر لە
-
2:28 - 2:32٤ ملیۆن کارمەندی هەیە تاکو
کارەکان بە باشی بکەن. -
2:32 - 2:35دەسەڵاتی سێهەم لە حکومەتی
ئەمریکا بریتییە لە دەسەڵاتی دادوەری -
2:35 - 2:37و لە ماددەی سێدا ئاماژەی پێکراوە.
-
2:37 - 2:39ئەم بەشەیان هەموو دادگاکانی ئەمریکا
دەگرێتە خۆی، -
2:39 - 2:41هەر لە دادگای فیدڕاڵی هەرێمەکان
-
2:41 - 2:43تاکو دادگای باڵای ئەمریکا.
-
2:43 - 2:44دادگاکان لێکدانەوە بۆ یاساکانمان
-
2:44 - 2:46دەکەن و پێشێلکارانیش سزا دەدەن.
-
2:46 - 2:48باڵاترین دادگا، دادگای باڵایە،
-
2:48 - 2:50چارەسەری ناکۆکیەکانی
نێوان ویلایرتەکان -
2:50 - 2:53دەکات، داوای پێداچونەوە لە دادگای
فیدڕاڵی و دادگای ویلایەتەکان، -
2:53 - 2:55بڕیاردەدات کە یاساکانی
فیدڕاڵی دەستوورینە یان نا. -
2:55 - 2:58دادگای باڵا لە نۆ دادوەر پێکدێت،
-
2:58 - 3:00پێچەوانەی ئەرکەکانی تر
لە ناو حکومەتەکەماندا -
3:00 - 3:03دادوەرەکانی دادگای باڵا تا
کۆتایی ژیانیان دەستبەکار دەبن، -
3:03 - 3:05یانیش بە دڵی خۆیان بمێننەوە.
-
3:05 - 3:08دیموکراسیمان بەندە بە
ڕۆشنبیری خەڵکەکەمانەوە، -
3:08 - 3:10بۆیە ئەرکی ئێمەیە کە بزانین چۆن کار دەکات
-
3:10 - 3:12هەروەها هەر یەکە لەو بەشانەی
حکومەت چ دەسەڵاتێکی -
3:12 - 3:14بەسەر هاوڵاتیاندا هەیە.
-
3:14 - 3:15لەگەڵ دەنگدان،
-
3:15 - 3:17هەندێکجا لە ژیاندا هەلێکت دێتە پێش و
-
3:17 - 3:19داوات لێ دەکرێت تاکو بەشداری
لە حکومەکەتدا بکەیت، -
3:19 - 3:21ئینجا وەک لیژنەی بڕیاردەری لە دادگا،
-
3:21 - 3:22گەواهیدان لە دادگا،
-
3:22 - 3:24یانیش داوا لە کۆنگرێسەکەت بکەیت
-
3:24 - 3:27بۆ ئەوەی یاسایەک پەسەند
بکەیت یان ڕەتی بکەیتەوە. -
3:27 - 3:28بە زانینی ئەو بەشانە،
-
3:28 - 3:29کێ دەیانبات
بەڕێوە، -
3:29 - 3:30و چۆن لەگەڵ یەک
کار دەکەن، -
3:30 - 3:31دەتوانی بەشداری
بکەیت، -
3:31 - 3:32شارەزا و
-
3:32 - 3:34زیرەک بیت.
- Title:
- لە حکومەتی ئەمریکادا دەسەڵات چۆن دابەش کراوە؟ - بێ لیندا ستوتزمان
- Speaker:
- بێ لیندا ستوتزمان
- Description:
-
more » « less
وانەکە لەم بەستەرە چاو لێ بکە:
http://ed.ted.com/lessons/how-is-power-divided-in-the-united-states-government-belinda-stutzmanماددەی ٢ ی دەستوری ویلایەتە یەکگرتوەکانی ئەمریکا ڕێگە بە جیاکردنەوەی حکومەت دەدات بۆ سێ لق ئەوانیش( یاسادانان، جێبەجێکردن و دەسەڵاتی دادوەری)، هەروەها لەگەڵ بەرنامەی چاودێری کردن و ڕاگرتنی هاوسەنگی و هەر لقێکیشیان دەسەڵاتی تەواوی هەبێت. بێ لیندا ستوتزمان هەموو لقەکان و دەسەڵاتە یاساییەکانیا ڕوون دەکاتەوە.
وانەیەک لەلایەن بێ لیندا ستوتزمان، ئەنیمەیشن لەلایەن جۆنی چیو.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 03:50
|
Daban Q Jaff approved Kurdish (Central) subtitles for How is power divided in the United States government? | |
|
mabbast chato accepted Kurdish (Central) subtitles for How is power divided in the United States government? | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish (Central) subtitles for How is power divided in the United States government? | |
|
|
Daban Q Jaff edited Kurdish (Central) subtitles for How is power divided in the United States government? |