De que xeito as nanopartículas poderían cambiar a forma de tratar o cancro.

O 99% dos medicamentos contra o cancro nunca chegan ao tumor e acaban sendo desbotados do corpo antes de que teñan tempo de facer o seu traballo. Como podemos subministrar mellor os fármacos que poden salvar vidas? A investigadora en cancro, Joy Wolfram, comparte unha investigación de vangarda sobre as nanopartículas (partículas diminutas que se poderían utilizar para enviar medicamentos aos tumores de forma precisa) e explica como os fármacos poderían durar máis tempo no corpo para atacar as células malignas.

Unha tarde de domingo, en abril deste ano,

o meu teléfono púxose a soar.

Collino.

A voz dixo: "Son Rebecca.

Só chamaba para convidarte

ao meu funeral."

Eu contesteille: "Rebecca, de que falas?"

"Joy, es a miña amiga,
tesme que deixar partir.

Chegou a miña hora."

Morreu ao día seguinte.

Rebeca tiña 31 anos cando morreu.

Estivera loitando durante oito anos
contra un cancro de mama.

Tivo tres recaídas.

E eu falleille.

A comunidade científica falloulle

e a comunidade médica tamén.

Pero non é a única.

Cada cinco segundos,

morre alguén de cancro.

A día de hoxe, nós, investigadores
médicos, comprometémonos

a que Rebecca, e xente coma ela,

sexan os derradeiros pacientes
aos que lles fallamos.

Dende os anos 70, só o goberno dos EE. UU.
leva gastado máis de 100 mil millóns

na investigación do cancro

con progresos limitados
en relación á supervivencia dos doentes,

especialmente en certos tipos
de cancro moi agresivos.

É por iso que precisamos un cambio,

pois, claramente, o que levamos feito
ata agora non funcionou.

En medicina, o que facemos
é enviar os bombeiros,

porque o cancro é coma un grande incendio.

Estes bombeiros son
os medicamentos contra o cancro.

Pero estámolos enviando sen o seu camión,

é dicir, sen transporte, sen escaleiras

e sen equipo de emerxencia.

Máis do 99% destes bombeiros
nunca chegan ao incendio.

Máis do 99% destes fármacos
nunca chegan ao tumor

porque carecen do transporte
e das ferramentas

que os levarían ao lugar
a onde deben dirixirse.

Parece ser entón,
que todo ten que ver coa localización.

(Risas)

Así que precisamos un camión de bombeiros
para que cheguen ao lugar correcto.

E estou aquí para dicirvos
que as nanopartículas son ese camión.

Podemos introducir os medicamentos
contra o cancro dentro de nanopartículas

que funcionan como portadoras

do equipo necesario

para levar os fármacos
cara ao centro do tumor.

Pero, que son as nanopartículas

e que hai que entender por nanométrico?

Hai moitos tipos diferentes
de nanopartículas

feitas de diversos materiais,

como as de metal

ou as de graxa.

Pero para mostrar o que
realmente é o tamaño nano,

collín un cabelo

e púxeno no microscopio.

Eu son de pelo fino,

xa que ten 40 000 nanómetros
de diámetro, aproximadamente.

Isto significa que se collemos
400 nanopartículas

e as empillamos unhas sobre outras,

obtemos o grosor dun único pelo.

Dirixo un laboratorio de nanopartículas

dedicado a combater o cancro
e outras enfermidades

na Clínica Mayo, aquí en Jacksonville.

Na clínica temos as ferramentas
para cambiar a vida dos nosos pacientes,

grazas ás xenerosas doazóns e subvencións

que financian as nosas investigacións.

Pero, como logran estas nanopartículas
transportar os medicamentos

ao tumor?

Pois ben, teñen
unha gran caixa de ferramentas.

Os fármacos contra o cancro
sen nanopartículas

elimínanse moi rápido do corpo
a través dos riles

porque son moi pequenos.

É como a auga atravesando un filtro.

O que fai que non teñan tempo
para chegar ao tumor.

Velaquí unha ilustración disto.

Temos os bombeiros, os medicamentos.

Circulan polo sangue,

pero son rapidamente eliminados do corpo

e non chegan ao interior do tumor.

Pero se poñemos estes fármacos
dentro de nanopartículas,

non serán eliminados do corpo

porque as nanopartículas son moi grandes.

Continuarán circulando no sangue

e terán máis tempo para atopar o tumor.

Aquí vemos os medicamentos,
é dicir, os bombeiros,

dentro do seu camión, as nanopartículas.

Circulan no sangue,

non son eliminados

e acaban chegando ao tumor.

Que outras ferramentas
teñen as nanopartículas?

Pois poden protexer os fármacos
para que o corpo non os destrúa.

Hai certos medicamentos,
moi importantes pero sensibles,

que son facilmente degradados
polos encimas do sangue.

Xa que logo, a menos que teñan
a protección das nanopartículas,

non poderán actuar.

Outra ferramenta das nanopartículas
son as súas extensións,

especies de mans diminutas
con dedos que se aferran ao tumor

e fíxanse firmemente,

así que, cando as nanopartículas circulan

pódense adherir ás células cancerosas,

dándolles máis tempo aos medicamentos
para realizar o seu traballo.

Estas son algunhas das moitas ferramentas
das nanopartículas.

E hoxe en día,

temos máis de 10 nanopartículas
aprobadas clinicamente para o cancro

que se subministran a pacientes
en todo o mundo.

Aínda así, temos doentes,
como Rebecca, que morren.

Entón, cales son
os principais desafíos e limitacións

das nanopartículas actualmente aprobadas?

Un dos principais retos é o fígado,

porque é o sistema de filtración do corpo

que recoñece e destrúe os axentes estraños

coma os virus, as bacterias
e as nanopartículas.

As células inmunitarias do fígado
"comen" as nanopartículas,

evitando que cheguen ao tumor.

Velaquí unha ilustración
na que os riles xa non son un problema,

pero os camións de bombeiros,
as nanopartículas,

quedan atrapadas no fígado

e, por iso, poucas chegan ao tumor.

Unha estratexia futura
para mellorar as nanopartículas

é desarmar, temporalmente,
as células inmunitarias do fígado.

E como o facemos?

Investigamos os medicamentos

xa aprobados clinicamente
para outras indicacións

para ver se algún podería evitar
que as células inmunitarias

"comeran" as nanopartículas.

E inesperadamente,
nun dos nosos ensaios preclínicos,

atopamos que un fármaco para a malaria,
que existe dende hai 70 anos,

era quen de impedir
que as células inmunitarias

internalizasen as nanopartículas

para que puidesen escapar do fígado

e continuar a súa viaxe
cara ao seu obxectivo, o tumor.

Aquí vemos a ilustración
de como bloquean o fígado.

As nanopartículas non entran

e acaban chegando ao tumor.

Ás veces, na ciencia,
aparecen conexións inesperadas

que conducen a solucións novas.

Outra estratexia para evitar
que as nanopartículas

queden atrapadas no fígado

é usar as propias nanopartículas do corpo.

Si... sorpresa, sorpresa!

Ti, e ti, e ti, e todos nós
temos un montón de nanopartículas

que circulan polo noso corpo.

E como son parte del,

é menos probable que o fígado
as recoñeza como algo estraño.

Estas nanopartículas biolóxicas
pódense atopar na saliva,

no sangue, na urina, no zume pancreático.

Podémolas recoller do corpo

e utilizalas como camións de bombeiros
para os fármacos.

Neste caso,

é menos probable que as células do fígado

"coman" as nanopartículas biolóxicas.

Estariamos utilizando
o concepto do cabalo de Troia

para enganar o fígado.

Aquí vemos as nanopartículas biolóxicas

circulando no sangue.

O fígado non as recoñece,

e conseguen chegar ao tumor.

Nun futuro,

queremos aproveitar
as propias nanopartículas da natureza

para administrar
os medicamentos contra o cancro,

para reducir os efectos secundarios
e salvar vidas

evitando que os fármacos
cheguen ao lugar equivocado.

Non obstante, apareceu outro problema:

como illamos en grandes cantidades
estas nanopartículas biolóxicas

sen danalas?

O meu laboratorio desenvolveu
un método eficiente.

Podemos procesar
grandes cantidades de líquidos corporais

para producir unha fórmula
altamente concentrada e de calidade

de nanopartículas biolóxicas.

Estas nanopartículas
non se usan aínda clinicamente,

porque se precisa unha media de 12 anos

para que o que facemos no laboratorio

chegue ás mans dos particulares.

Este é o tipo de problema
que require traballo en equipo

de científicos e médicos,

que dedican a súa vida a esta batalla.

E continuamos grazas á inspiración
que nos dan os doentes.

E penso que, se seguimos traballando
nestes nanofármacos,

poderemos reducir
o dano aos órganos sans,

mellorar a calidade de vida

e salvar a futuros pacientes.

Gústame imaxinar

que se Rebecca
puidera acceder a estes tratamentos,

aquela chamada súa

podería ser unha invitación

non para o seu funeral,

senón para a súa voda.

Grazas.

(Aplausos)