Tôi đang đấu tranh với sự thiên vị trong thuật toán
-
0:01 - 0:04Xin chào, Tôi là Joy, một nhà thơ viết mã,
-
0:04 - 0:09đang thực hiện nhiệm vụ ngăn chặn một
một lực lượng vô hình đang gia tăng, -
0:09 - 0:12một lực lượng mà tôi gọi là
"the coded gaze," -
0:12 - 0:15là từ tôi nói về
sự thiên vị thuật toán. -
0:15 - 0:20Thiên vị thuật toán, giống như thiên vị
con người, sẽ đưa đến sự bất công. -
0:20 - 0:26Tuy nhiên, thuật toán, giống như virút, có
thể phát tán sự thiên vị trên quy mô lớn -
0:26 - 0:27với tốc độ nhanh chóng.
-
0:28 - 0:32Thiên vị thuật toán có thể dẫn đến
nhiều trải nghiệm bị loại trừ ra -
0:32 - 0:34và các hành vi phân biệt đối xử.
-
0:35 - 0:37Tôi sẽ cho các bạn thấy điều tôi muốn nói.
-
0:37 - 0:39(Video) Joy: Chào camera.
Tôi có một khuôn mặt. -
0:40 - 0:42Bạn có thấy mặt tôi không?
-
0:42 - 0:44Khuôn mặt không đeo kính ấy?
-
0:44 - 0:46Bạn có thể thấy mặt cô ấy.
-
0:46 - 0:48Thế còn mặt của tôi?
-
0:52 - 0:56Tôi có một mặt nạ. Bạn có thấy mặt nạ
của tôi không? -
0:56 - 0:59Joy Buolamwini: Việc này là thế nào?
-
0:59 - 1:02Tại sao tôi đang ngồi trước máy tính
-
1:02 - 1:03đeo mặt nạ trắng,
-
1:03 - 1:07cố dò khuôn mặt mình bằng một
webcam rẽ tiền? -
1:07 - 1:09Vâng, tôi không chống lại
the coded gaze -
1:09 - 1:11với vai trò một nhà thơ viết mã
-
1:11 - 1:14Tôi là sinh viên tốt nghiệp
tại MIT Media Lab, -
1:14 - 1:19và ở đó, tôi có cơ hội làm việc với mọi
loại dự án kỳ quặc, -
1:19 - 1:21bao gồm dự án Aspire Mirror,
-
1:21 - 1:26dự án này tôi đã thực hiện nên tôi có thể
chiếu các mặt nạ số phản ánh tâm trạng tôi -
1:26 - 1:29vào buổi sáng, nếu tôi muốn
cảm thấy mạnh mẽ -
1:29 - 1:30Tôi có thể đeo mặt nạ sư tử.
-
1:30 - 1:34Nếu tôi muốn được lên tinh thần,
tôi có thể có một viện dẫn. -
1:34 - 1:37Và tôi đã sử dụng một phần mềm
nhận diện khuôn mặt thông dụng -
1:37 - 1:38để xây dựng hệ thống,
-
1:38 - 1:43nhưng tôi nhận ra rằng rất khó để
chạy thử nó trừ khi tôi đeo mặt nạ trắng -
1:44 - 1:49Thật không may, trước đây tôi cũng đã
gặp sự cố này. -
1:49 - 1:53Khi tôi còn là sinh viên nghiên cứu khoa
học máy tính ở Georgia Tech, -
1:53 - 1:55tôi đã từng làm các robot xã hội,
-
1:55 - 1:59và một trong những công việc của tôi là
cài đặt robot chơi trò "Ú òa", -
1:59 - 2:01một trò chơi luân phiên đơn giản
-
2:01 - 2:05trong đó các người chơi che mặt lại
và tháo mặt ra và nói "Ú òa!" -
2:05 - 2:09Vấn đề là, tôi sẽ không Ú Òa nếu
không nhìn thấy bạn, -
2:09 - 2:12và robot của tôi đã không thấy tôi.
-
2:12 - 2:16Nhưng khi tôi mượn khuôn mặt của bạn
cùng phòng để thực hiện dự án, -
2:16 - 2:17nộp bài tập,
-
2:17 - 2:21và tham gia, bạn biết không, ai sẽ giải
quyết vấn đề này. -
2:22 - 2:24Không lâu sau đó,
-
2:24 - 2:28Tôi đã đến Hong Kong để tham gia một
cuộc thi làm doanh nhân. -
2:28 - 2:31Các nhà tổ chức đã quyết định đưa những
người tham gia -
2:31 - 2:33đi tham quan các startup địa phương.
-
2:33 - 2:36Một trong các startup đó có một
robot xã hội, -
2:36 - 2:38và họ đã quyết định demo.
-
2:38 - 2:41Việc demo thực hiện với mọi người
và khi đến lược tôi -
2:41 - 2:43và bạn có lẽ cùng đoán được.
-
2:43 - 2:46Nó không nhận diện được khuôn mặt tôi.
-
2:46 - 2:49Tôi đã hỏi người phát triển nó
chuyện gì xãy ra vậy, -
2:49 - 2:54và hóa ra chúng tôi đã sử dụng cùng một
phần mềm nhận diện khuôn mặt đó. -
2:54 - 2:56Nữa vòng trái đất,
-
2:56 - 3:00Tôi đã học được rằng sự thiên vị
thuật toán có thể di chuyển nhanh như -
3:00 - 3:03việc tải một số file từ internet.
-
3:04 - 3:07Vậy điều gì đang xãy ra?
Tại sao khuôn mặt tôi không nhận ra được -
3:07 - 3:10Vâng, chúng ta phải xem lại cách chúng ta
cho máy tính nhìn. -
3:10 - 3:14Thi giác máy tính sử dụng các công nghệ
học máy để nhìn -
3:14 - 3:16để nhận diện khuôn mặt.
-
3:16 - 3:19Và cách làm là, ta tạo ra một một tập huấn
luyện với các ví dụ về khuôn mặt. -
3:19 - 3:22Đây là khuôn mặt. Đây là khuôn mặt.
Còn đây thì không. -
3:22 - 3:27và qua thời gian, ta có thể dạy máy tính
cách nhận ra các khuôn mặt khác. -
3:27 - 3:31Tuy nhiên, nếu tập huấn luyện
không đa dạng, -
3:31 - 3:34bất kỳ khuôn mặt nào mà khác quá nhiều
so với chuẩn đã thiết lập -
3:34 - 3:36sẽ khó dò tìm hơn,
-
3:36 - 3:38đó chính là trường hợp xãy ra với tôi.
-
3:38 - 3:40Nhưng đừng lo - có một vài tin tốt.
-
3:40 - 3:43Các tập huấn luyện không tồn tại ở
cõi hư vô. -
3:43 - 3:45Mà do chính chúng ta tạo ra.
-
3:45 - 3:49Do vậy chúng ta có cơ hội tạo ra các tập
huấn luyện phủ kín các trường hợp -
3:49 - 3:53và phản ánh một bức tranh đầy đủ hơn
về con người. -
3:53 - 3:55Bây giờ bạn đã thấy trong các ví dụ
của tôi -
3:55 - 3:57các robot xã hội nó ra sao
-
3:57 - 4:02cách tôi đã tìm ra sự sai sót về
thiên vị thuật toán. -
4:02 - 4:06Nhưng sự thiên vị thuật toán có thể dẫn
đến các hành vi phân biệt đối xử. -
4:07 - 4:09Khắp nước Mỹ,
-
4:09 - 4:13các sở cảnh sát đang bắt đầu đưa
phần mềm nhận dạng khuôn mặt -
4:13 - 4:16vào kho vũ khí chống tội phạm của họ.
-
4:16 - 4:18Trường luật Georgetown công bố một
báo cáo -
4:18 - 4:24cho thấy 1/2 người lớn ở Mỹ
-- có đến 117 triệu người -- -
4:24 - 4:28có khuôn mặt trong các mạng lưới
nhận dạng khuôn mặt. -
4:28 - 4:33Hiện tại các sở cảnh sát có thể nhìn
vào các mạng lưới không được kiểm soát này -
4:33 - 4:37sử dụng các thuật toán không được kiểm tra
để bảo đảm sự chính xác. -
4:37 - 4:41Nhưng chúng ta biết nhận dạng khuôn mặt
không phải là không có sai sót -
4:41 - 4:45và đánh nhãn khuôn mặt một cách chắc chắn
vẫn còn là một thách thức. -
4:45 - 4:47Bạn có thể thấy điều này
trên Facebook -
4:47 - 4:50Tôi và các bạn tôi luôn cười khi thấy
những người khác -
4:50 - 4:52bị đánh nhãn sai trong các bức hình
của chúng tôi. -
4:52 - 4:58Nhưng nhận diện sai một nghi phạm
không phải là một chuyện để cười, -
4:58 - 5:01cũng không phải là vi phạm
quyền tự do dân sự. -
5:01 - 5:04Công nghệ học máy đang được sử dụng
để nhận diện khuôn mặt, -
5:04 - 5:08nhưng nó cũng đang mở rộng vượt quá lĩnh
vực thị giác máy tính. -
5:09 - 5:13Trong cuốn sách "Vũ khí hủy diệt toán học"
-
5:13 - 5:20của cô Cathy O'Neil, một nhà khoa học
dữ liệu, nói các loại WMD đang gia tăng -- -
5:20 - 5:24các giải thuật hủy diệt, thần bí và
phổ biến rộng rãi -
5:24 - 5:27đang ngày càng được sử dụng để đưa
ra quyết định -
5:27 - 5:31mà ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực của
cuộc sống. -
5:31 - 5:32Vậy ai được tuyển dụng hoặc sa thải?
-
5:32 - 5:35Bạn có khoản vay đó?
Bạn có bảo hiểm không? -
5:35 - 5:38Bạn có được tiếp nhận vào trường đại học
mà bạn muốn? -
5:38 - 5:42Bạn và tôi có trả cùng giá
cho cùng sản phẩm -
5:42 - 5:44được mua trên cùng một nền tảng?
-
5:44 - 5:48Việc thực thi luật pháp cũng đang bắt đầu
sử dụng công nghệ học máy -
5:48 - 5:50để dự báo tình hình phạm pháp
-
5:50 - 5:54Một số thẩm phán sử dụng điểm số rủi ro
do máy tạo ra để xác định -
5:54 - 5:58một cá nhân sẽ đi tù trong bao lâu.
-
5:58 - 6:01Do vậy chúng ta phải nghĩ về những
quyết định này. -
6:01 - 6:02Chúng có công bằng?
-
6:02 - 6:05Và chúng ta đã thấy rằng
sự thiên vị thuật toán -
6:05 - 6:08không nhất thiết luôn cho ra kết quả
công bằng -
6:08 - 6:10Vậy ta có thể làm gì với chúng?
-
6:10 - 6:14Vâng, ta có thể bắt đầu nghĩ về cách
tạo ra mã lệnh bao hàm nhiều hơn -
6:14 - 6:17và sử dụng các hoạt động viết mã có
tính bao hàm. -
6:17 - 6:19Nó thực sự bắt đầu với con người.
-
6:20 - 6:22Vậy ai viết các mã lệnh đó.
-
6:22 - 6:26Có phải chúng ta đang tạo ra các nhóm
đầy đủ với các cá nhân đa dạng -
6:26 - 6:28những người có thể kiểm tra các điểm mù
lẫn nhau? -
6:28 - 6:32Về mặt kỹ thuật,
chúng ta viết các mã lệnh đó như thế nào -
6:32 - 6:35Chúng ta có đang tính đến yếu tố công bằng
khi xây dựng hệ thống/ -
6:36 - 6:38Và cuối cùng, tại sao chúng ta viết những
mã lệnh đó. -
6:39 - 6:44Chúng ta đã sử dụng các công cụ sáng tạo
tính toán để mở khóa sự giàu có to lớn. -
6:44 - 6:48Giờ đây chúng ta có cơ hội mở khóa
sự bình đẳng to lớn hơn -
6:48 - 6:51nếu chúng ta tạo ra sự thay đổi xã hội
một sự ưu tiên -
6:51 - 6:53và không suy nghĩ lại
-
6:54 - 6:59Và đây là 3 nguyên lý mà sẽ tạo nên
phong trào "incoding". -
6:59 - 7:00Ai viết mã lệnh đó,
-
7:00 - 7:02chúng ta viết mã lệnh đó ra sao
-
7:02 - 7:04và tại sao ta viết mã lệnh đó.
-
7:04 - 7:07Do đó để hướng đến sự viết mã tận tâm,
ta có thể bắt đầu nghĩ về -
7:07 - 7:10xây dựng các nền tảng mà có thể
nhận diện sự thiên vị -
7:10 - 7:13bằng cách tập hợp trải nghiệm của
mọi người như tôi đã chia sẽ -
7:13 - 7:16nhưng cũng kiểm tra các phần mềm hiện tại.
-
7:16 - 7:20Chúng ta cũng có thể bắt đầu tạo ra
những tập huấn luyện bao hàm hơn -
7:20 - 7:23Hãy tưởng tượng một chiến dịch
"Tự sướng để hòa nhập" -
7:23 - 7:27ở đó bạn và tôi có thể giúp các
nhà phát triển kiểm thử và tạo ra -
7:27 - 7:29các tập huấn luyện bao hàm hơn.
-
7:29 - 7:32Và chúng ta cũng bắt đầu suy nghĩ
một cách tận tâm hơn -
7:32 - 7:38về sự ảnh hưởng xã hội của công nghệ
mà ta đang phát triển. -
7:38 - 7:40Để bắt đầu phong trào viết mã tận tâm
-
7:40 - 7:43Tôi đã khởi xướng Liên minh công lý
thuật toán, -
7:43 - 7:49ở đó bất cứ ai quan tâm đến sự công bằng
đều có thể giúp chống lại the coded gaze. -
7:49 - 7:52trên codedgaze.com, nơi bạn có thể
báo cáo lại các thiên vị, -
7:52 - 7:55đề nghị sự kiểm tra, trở thành
người kiểm thử -
7:55 - 7:57và tham gia vào các cuộc nói chuyện
-
7:57 - 8:00#codedgaze.
-
8:01 - 8:03Tôi mời bạn tham gia với tôi
-
8:03 - 8:07để tạo ra một thế giới ở đó công nghệ
phục vụ cho tất cả chúng ta, -
8:07 - 8:09không phải chỉ với một số người,
-
8:09 - 8:14một thế giới ở đó chúng ta đề cao sự hòa
nhập và thay đổi xã hội làm trung tâm -
8:14 - 8:15Xin cảm ơn.
-
8:15 - 8:19(Vỗ tay)
-
8:21 - 8:24Nhưng tôi còn một câu hỏi:
-
8:24 - 8:26Bạn có cùng tôi vào
cuộc chiến này không? -
8:26 - 8:27(Cười)
-
8:27 - 8:31(Vỗ tay)
- Title:
- Tôi đang đấu tranh với sự thiên vị trong thuật toán
- Speaker:
- Joy Buolamwini
- Description:
-
Joy Buolamwini, một sinh viên tốt nghiệp MIT, khi đang làm việc với phần mềm nhận dạng khuôn mặt thì cô phát hiện thấy một vấn đề: phần mềm không nhận ra được khuôn mặt của cô - bởi vì những người viết mã cho các thuật toán đã không dạy chúng nhận diện đầy đủ các loại tông màu da và cấu trúc khuôn mặt. Giờ đây cô đang thực hiện nhiệm vụ chiến đấu với sự thiên vị trong công nghệ học máy, một hiện tượng cô ấy gọi là "coded gaze". Đó là một cuộc nói chuyện cởi mở về yêu cầu giải trình trong viết mã... khi các thuật toán chiếm lĩnh ngày càng nhiều lĩnh vực trong cuộc sống.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 08:46
Ai Van Tran edited Vietnamese subtitles for How I'm fighting bias in algorithms | ||
Nguyet Minh Doan accepted Vietnamese subtitles for How I'm fighting bias in algorithms | ||
Thuy Nguyen Thanh edited Vietnamese subtitles for How I'm fighting bias in algorithms | ||
Thuy Nguyen Thanh edited Vietnamese subtitles for How I'm fighting bias in algorithms | ||
Thuy Nguyen Thanh edited Vietnamese subtitles for How I'm fighting bias in algorithms | ||
Thuy Nguyen Thanh edited Vietnamese subtitles for How I'm fighting bias in algorithms | ||
Thuy Nguyen Thanh edited Vietnamese subtitles for How I'm fighting bias in algorithms | ||
Thuy Nguyen Thanh edited Vietnamese subtitles for How I'm fighting bias in algorithms |