Τα ζώα έχουν γλώσσα; - Μισέλ Μπίσοπ

Δείτε όλο το μάθημα εδώ: http://ed.ted.com/lessons/do-animals-have-language-michele-bishop

Όλα τα ζώα επικοινωνούν. Αλλά έχουν γλώσσα; Η Μισέλ Μπίσοπ μας παραθέτει τις τέσσερις βασικές ιδιότητες που συνδέονται με την γλώσσα και ερευνά το αν κάποια συγκεκριμένα ζώα χρησιμοποιούν ή όχι κάποιες ή όλες από αυτές τις ιδιότητες για να επικοινωνήσουν.

Μάθημα από την Μισέλ Μπίσοπ, ψηφιακή απεικόνιση από τον Άβι Όφερ.

Όλα τα ζώα επικοινωνούν.

Τα καβούρια κουνάνε τις δαγκάνες τους
για να δείξουν ότι είναι υγιή

κι έτοιμα να ζευγαρώσουν.

Οι σουπιές έχουν χρωστικά
δερματικά κύτταρα, τα χρωματόφορα,

που φτιάχνουν σχήματα στο δέρμα τους
τα οποία λειτουργούν ως καμουφλάζ

ή για να προειδοποιήσουν αντιπάλους.

Οι μέλισσες εκτελούν περίπλοκους χορούς

για να πουν σε άλλες μέλισσες
την τοποθεσία και την ποιότητα τροφής.

Όλα αυτά τα ζώα έχουν εντυπωσιακά
συστήματα επικοινωνίας,

όμως, έχουν γλώσσα;

Για να απαντήσουμε την ερώτηση,

πρέπει να δούμε τέσσερις βασικές ιδιότητες
που συνδέονται συχνά με την γλώσσα:

διακριτότητα,

γραμματική,

παραγωγικότητα,

και μετατόπιση.

Διακριτότητα σημαίνει ότι υπάρχει
ένα σύνολο ατομικών μονάδων,

όπως ήχοι ή λέξεις,

που μπορούν να συνδυαστούν
για να μεταδώσουν νέες ιδέες,

όπως ακριβώς τα μαγνητικά γράμματα
του ψυγείου που μπορείτε να αλλάξετε

για να φτιάξετε άλλες φράσεις.

Η γραμματική μας δίνει
ένα σύστημα κανόνων

που μας λένε πώς να συνδυάσουμε
αυτές τις ατομικές μονάδες.

Η παραγωγικότητα είναι η ικανότητα
να χρησιμοποιήσουμε τη γλώσσα

για να φτιάξουμε
έναν άπειρο αριθμό μηνυμάτων.

Η μετατόπιση είναι η ικανότητα
να μιλάμε για πράγματα

που δεν είναι μπροστά μας,

όπως το παρελθόν, το μέλλον
ή φανταστικά γεγονότα.

Άρα, η επικοινωνία των ζώων επιδεικνύει
κάποια από αυτές τις ιδιότητες;

Για τα καβούρια και τις σουπιές
η απάντηση είναι όχι.

Δεν συνδυάζουν τα σήματά τους
με δημιουργικό τρόπο.

Επίσης αυτά δεν χρειάζεται
να είναι με γραμματική σειρά

και επικοινωνούν μόνο
με πρόσφατες καταστάσεις,

όπως «Είμαι υγιής» ή «Είμαι δηλητηριώδης».

Αλλά κάποια ζώα επιδεικνύουν
μερικές από αυτές τις ιδιότητες.

Οι μέλισσες χρησιμοποιούν κινήσεις, γωνία,
διάρκεια και ένταση στο χορού τους

για να περιγράψουν την τοποθεσία
και την αφθονία της πηγής της τροφής.

Αυτή η πηγή είναι έξω από το μελίσσι,

επομένως επιδεικνύουν
την ιδιότητα της μετατόπισης.

Μοιράζονται το χαρακτηριστικό αυτό
με τους κυνόμυες,

που ζουν σε κοινότητες με χιλιάδες μέλη

και είναι λεία των κογιότ, γερακιών,
ασβών, φιδιών και ανθρώπων.

Οι προειδοποιήσεις τους δηλώνουν

το μέγεθος, το σχήμα,
την ταχύτητα του κυνηγού,

και, ακόμα για τους ανθρώπους,
το τι φοράνε

και αν κρατούν όπλο.

Οι μεγάλοι πίθηκοι, όπως οι χιμπατζήδες
ή οι γορίλες είναι καλοί στην επικοινωνία.

Κάποιοι έχουν μάθει
μια τροποποιημένη νοηματική γλώσσα.

Ένας χιμπατζής ονόματι Γουασό
επέδειξε διακριτότητα

συνδυάζοντας διάφορα σήματα
σε πρωτότυπες φράσεις,

όπως «Παρακαλώ άνοιξε. Γρήγορα».

Η Κόκο, ένα θηλυκός γορίλας που
καταλαβαίνει περισσότερα από 1.000 σήματα

και περίπου 2.000 λέξεις
της καθομιλούμενης Αγγλικής

αναφέρθηκε στο αγαπημένο της γατάκι
που είχε πεθάνει.

Έτσι, επέδειξε μετατόπιση,

αν και πρέπει να αναφέρουμε
ότι οι πίθηκοι στα δύο παραδείγματα

χρησιμοποιούσαν ένα ανθρώπινο
σύστημα επικοινωνίας,

όχι ένα που εμφανίστηκε στη φύση
με φυσικό τρόπο.

Υπάρχουν πολλά άλλα παραδείγματα
εξειδικευμένης επικοινωνίας των ζώων,

όπως αυτής των δελφινιών,

που με σφυρίγματα δείχνουν την ηλικία,
την τοποθεσία, το όνομα και το φύλο.

Επίσης καταλαβαίνουν γραμματική

σε μια γλώσσα χειρονομιών που ερευνητές
χρησιμοποίησαν για να μιλήσουν μαζί τους.

Ωστόσο, η γραμματική δεν παρατηρείται
στη φυσική επικοινωνία των δελφινιών.

Αν και αυτά τα συστήματα επικοινωνίας

επιδεικνύουν κάποιες από τις ιδιότητες
της γλώσσας που είπαμε

καμία δεν επιδεικνύει και τις τέσσερις.

Ακόμα και οι εντυπωσιακές ικανότητες
του Γουασό και της Κόκο υστερούν

σε σχέση με τις γλωσσικές ικανότητες
των περισσότερων τρίχρονων ανθρώπων.

Τα θέματα επικοινωνίας των ζώων
είναι συνήθως περιορισμένα.

Οι μέλισσες μιλάνε για τροφή,

οι κυνόμυες για κυνηγούς

και τα καβούρια για τον εαυτό τους.

Η ανθρώπινη γλώσσα ξεχωρίζει ως μοναδική

εξαιτίας του συνδυασμού
γραμματικής και παραγωγικότητας

μαζί με τη διακριτότητα και τη μετατόπιση.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος λαμβάνει
έναν πεπερασμένο αριθμό στοιχείων

και φτιάχνει έναν άπειρο αριθμό μηνυμάτων.

Φτιάχνουμε και καταλαβαίνουμε
πολύπλοκες προτάσεις,

αλλά και λέξεις που δεν υπάρχουν.

Επικοινωνούμε με την γλώσσα
για έναν τεράστιο αριθμό θεμάτων,

μιλάμε για φανταστικά πράγματα

και λέμε ακόμα και ψέματα.

Η έρευνα συνεχίζεται για να αποκαλύψει
περισσότερα για την επικοινωνία των ζώων.

Ίσως αποδειχτεί ότι η ανθρώπινη γλώσσα
και η επικοινωνία των ζώων

δεν είναι εντελώς διαφορετικές
αλλά συνυπάρχουν.

Έτσι κι αλλιώς, είμαστε όλοι ζώα.