-
Wiemy już, po co w przyrodzie występuje
-
mitoza i mejoza.
-
Wobec tego w tym filmiku
-
zajmiemy się szczegółami.
-
Zrobiłem już filmik o mitozie, więc ten
-
będzie o szczegółowym przebiegu mejozy.
-
Dla przypomnienia, mitoza to podział komórki diploidalnej,
-
który prowadzi do powstania dwóch diploidalnych komórek potomnych.
-
Komórka się duplikuje.
-
Mitoza rzeczywiście polega na zduplikowaniu
-
jądra komórkowego, potem następuje podział cytoplazmy
-
i dostajemy dwie komórki potomne.
-
Podział cytoplazmy to cytokineza.
-
Na tym właśnie polega mitoza.
-
W filmiku o mitozie omawiam po kolei jej wszystkie fazy -
-
profazę, metafazę, anafazę i telofazę.
-
Podziały mitotyczne występują w komórkach somatycznych -
-
tak namnażają się komórki skóry, włosów
-
i wszystkich tkanek w naszym ciele.
-
Te komórki duplikują się w procesie mitozy.
-
Natomiast mejozie podlegają gametocyty,
-
co prowadzi do powstawania gamet, biorących udział
-
w rozmnażaniu płciowym.
-
Zaczynamy od komórki diploidalnej,
-
tutaj mam komórkę diploidalną, to jest gametocyt.
-
To nie jest komórka somatyczna,
-
tylko gametocyt.
-
Gametocyt może dzielić się mitotycznie i produkować więcej gametocytów,
-
ale my mamy mówić o tym, w jaki sposób powstają z niego gamety.
-
Odbywa się to podczas dwóch sprzężonych ze sobą podziałów.
-
To własnie te sprzężone podziały nazywamy mejozą.
-
Pierwszy podział mejotyczny możemy nazwać M1.
-
Ten podział jest podziałem redukcyjnym,
-
to znaczy, że podczas tego podziału z komórki diploidalnej
-
powstają dwie komórki haploidalne.
-
Jeżeli komórka ma 46 chromosomów, to komórki
-
potomne będą mieć po 23 chromosomy.
-
Czyli chromosomy w każdej z 23 par rozdzielają się
-
podczas tego podziału.
-
Podczas drugiego podziału mejotyczny, czyli M2, te komórki
-
dzielą się w sposób bardzo podobny do mitozy.
-
Przekonacie się o tym, kiedy
-
zaczniemy omawiać poszczególne fazy.
-
Właściwie profaza, metafaza, anafaza i telofaza
-
występują podczas obu podziałów mejotycznych.
-
Narysuję to, co powstanie na końcu.
-
W wyniku podziału mejotycznego powstają 4 komórki
-
haploidalne.
-
Podczas pierwszego podziału mejotycznego rozdzielamy
-
pary chromosomów i w efekcie dostajemy dwie komórki,
-
każda z połową wyjściowej liczby chromosomów. W drugim podziale mejotycznym
-
zaczynamy od N chromosomów i każda z komórek potomnych zawiera również
-
N chromosomów, czyli jest on podobny do mitozy.
-
Zachowujemy wyjściową liczbę chromosomów.
-
Zajmijmy się teraz szczegółami.
-
Większość życia komórki spędzają w interfazie.
-
Podczas interfazy komórki wytwarzają niezbędne do życia
-
substancje, transkrybują DNA, produkują białka itp.
-
Tak, jak przed podziałem mitotycznym, podczas interfazy,
-
dokładnie podczas fazy S interfazy, zachodzi kluczowy
-
proces replikacji DNA.
-
To jest komórka z jądrem,
-
narysuję DNA w postaci chromosomów,
-
ale musicie pamiętać, że poza momentami podziałów,
-
chromosomy są rozwinięte i DNA występuje w jądrze
-
w postaci chromatyny, o której już Wam mówiłem.
-
Chromatyna to DNA, które nie jest skondensowane w postaci chromosomów.
-
Ja narysuję jednak DNA w postaci chromosomów,
-
bo chcę Wam pokazać, w jaki sposób DNA jest replikowane.
-
Muszę się teraz skupić.
-
W filmiku o mitozie mieliśmy 2 chromosomy,
-
które ulegały replikacji i rozdzielały się.
-
Podczas mejozy musimy pamiętać
-
o parach chromosomów homologicznych.
-
Mam tutaj dwie pary chromosomów homologicznych.
-
Mam więc -- narysuję je odpowiednimi kolorami --
-
to chromosom, który dostałem od ojca.
-
A to chromosom, który dostałem od matki.
-
Stanowią one parę chromosomów homologicznych (zawierających te same geny).
-
A tutaj mam jeszcze jeden chromosom
-
od ojca.
-
Narysuję go na niebiesko.
-
Powinienem właściwie zaznaczyć na niebiesko wszystkie chromosomy
-
pochodzące od ojca.
-
Może jest odrobinę dłuższy.
-
Wiecie już, o co chodzi.
-
Dorysuję teraz chromosom homologiczny do tego dłuższego, pochodzący
-
od mojej matki.
-
Podczas fazy S interfazy --
-
tak, jak się to dzieje przed mitozą -- możecie przyjąć,
-
że tak dzieje się zawsze podczas interfazy.
-
Ten proces nie występuje podczas samych podziałów, ale przed nimi.
-
Mam na myśli replikację DNA.
-
Każdy z chromosomów z pary homologicznej --
-
homologiczne, to znaczy, że nie są identyczne,
-
ale że znajdują się na nich
-
te same geny.
-
Mogą mieć różne wersje alleli poszczególnych genów,
-
ale znajdują się na nich geny
-
warunkujące te same cechy.
-
Każdy z chromosomów w parze homologicznej
-
ulega replikacji.
-
Chromosom od ojca ulega replikacji,
-
a stara i nowa część połączone są centromerem.
-
Chromosom od matki ulega replikacji, a obie części
-
łączy centromer. Pozostałe chromosomy także ulegają replikacji.
-
To ten krótszy chromosom.
-
Nie, nie, to ten dłuższy.
-
To ten dłuższy chromosom.
-
Powinienem wyraźniej zaznaczać
-
krótsze i dłuższe chromosomy.
-
Chromosom od matki też ulega replikacji.
-
To faza S interfazy.
-
Komórka jeszcze nie zaczęła się dzielić.
-
W interfazie replikacji ulegają również -- to drobna dygresja --
-
centrosomy.
-
W filmiku o mitozie widzieliśmy, że centrosomy
-
biorą udział w powstawaniu wrzeciona podziałowego,
-
które rozdziela jądro komórkowe i cytoplazmę.
-
Początkowo mamy jeden centrosom, który w fazie S interfazy
-
ulega replikacji, więc dostajemy 2 centrosomy.
-
Replikacja DNA i centrosomów zachodzi podczas
-
fazy S interfazy,
-
nie podczas fazy wzrostu G1.
-
Kiedy zajdzie replikacja, komórka jest gotowa
-
do podziału mitotycznego lub mejotycznego.
-
Teraz interesuje nas mejoza.
-
To jest gametocyt.
-
Co się dzieje, kiedy ta komórka wejdzie w profazę pierwszego podziału mejotycznego (profaza I)?
-
Jeśli pamiętacie -- zapiszę to, bo myślę,
-
że to istotne.
-
Podczas mitozy mamy profazę, metafazę,
-
anafazę i telofazę.
-
Nie będę pisał pełnych nazw.
-
P M A T
-
Podczas mejozy wszystkie te fazy wystąpią podczas obu sprzężonych podziałów.
-
Mamy więc profazę I, po niej metafazę I,
-
anafazę I i telofazę I.
-
Po zajściu pierwszego podziału mejotycznego, następuje drugi podział.
-
Mamy profazę II, metafazę II,
-
anafazę II i telofazę II.
-
Jeśli chcecie zapamiętać te nazwy, które zresztą
-
musicie niestety znać, zwłaszcza jeśli
-
będziecie pisać jakieś testy z tego tematu,
-
chociaż same nazwy nie są takie istotne
-
dla zrozumienia mechanizmu tego podziału.
-
Musicie pamiętać nazwy: profaza, metafaza, anafaza i telofaza,
-
one powtarzają się w obu podziałach mejotycznych.
-
Musicie tylko pamiętać, że podczas mejozy wszystkie te fazy zachodzą dwukrotnie.
-
To, co się podczas nich dzieje trochę się różni,
-
i na tym właśnie chcę się skoncentrować.
-
Zacznijmy od profazy I w pierwszym podziale mejotycznym.
-
Podpiszę to profaza I.
-
Co się w niej wydarzy?
-
Ta,k jak podczas profazy w mitozie, zacznie się dziać
-
kilka rzeczy.
-
Otoczka jądrowa zaczyna zanikać.
-
Centromer - przepraszam, nie centromery.
-
Zaczynam się gubić.
-
Miałem na myśli centrosomy.
-
Centromery to elementy łączące siostrzane chromatydy
-
(stary chromosom i jego zduplikowaną wersję).
-
Na centrosomach zaczynają się organizować
-
mikrotubule wrzeciona podziałowego.
-
Centrosomy rozsuwają się
-
i ustawiają po przeciwnych stronach
-
chromosomów.
-
Teraz powiem o bardzo ważnym elemencie profazy I.
-
Zaraz go Wam pokażę.
-
W interfazie narysowałem DNA w jądrze w postaci chromosomów,
-
chociaż jeszcze nie ma on takiej formy.
-
DNA występuje interfazie w postaci chromatyny.
-
Jeśli miałbym ją narysować, to wyglądałaby tak.
-
Włókna chromatyny zajmowałyby całe jądro komórkowe,
-
nie bylibyśmy w stanie zobaczyć poszczególnych chromosomów
-
pod mikroskopem.
-
Mielibyśmy do czynienia z mieszaniną białek, w tym białek
-
histonowych oraz DNA.
-
Taką mieszaninę nazywamy właśnie chromatyną.
-
Podczas profazy I z chromatyny wyodrębniają się chromosomy.
-
Wzrasta stopień upakowania DNA w jądrze,
-
to proces analogiczny do tego, co obserwujemy
-
w profazie mitozy.
-
Co ciekawe, chromosomy z par homologicznych
-
ustawiają się obok siebie.
-
Właściwie tak je tutaj narysowałem,
-
więc może to wytnę i wkleję.
-
Tak właśnie zrobię.
-
Jeśli to przekleję -- mówiłem już, że
-
otoczka jądrowa zanika, więc się jej pozbędę.
-
Już to mówiłem.
-
Otoczka jądrowa rozpada się, przestaje więc istnieć wydzielone jądro.
-
Część białek jądrowych rozpada się podczas profazy I.
-
Nie będę rysował całej komórki, bo to, co najciekawsze
-
i tak dzieje się w przestrzeni dawnego jądra
-
komórkowego.
-
Jedna z różnic między mitozą a mejozą to fakt,
-
że podczas mejozy chromosomy homologiczne formują pary.
-
Nie tylko ustawiają się w parach, ale mogą nawet
-
podlegać procesowi rekombinacji genetycznej.
-
Mamy w parach homologicznych takie miejsca,
-
w których analogiczny materiał genetyczny może być
-
wymieniany między dwoma homologicznymi chromosomami.
-
Narysuję to dokładniej.
-
Skupię się na tych dwóch chromosomach.
-
Po replikacji w interfazie chromosom od ojca jest złożony
-
z dwóch chromatyd. Ma podwojony materiał genetyczny, ale
-
rozpatrujemy go jako jeden chromosom.
-
Tak samo z chromosomem od mojej matki, tym zielonym.
-
Narysuję go w ten sposób.
-
Zielony chromosom od mojej matki też składa się z dwóch chromatyd.
-
Parę homologiczną nazywamy w tym przypadku tetradą,
-
bo każda para homologicznych chromosomów
-
składa się z 4 chromatyd.
-
To są centromery, łączące chromatydy.
-
Teraz zachodzi proces crossing-over,
-
który jest zaskakująco uporządkowany.
-
Mówiąc uporządkowany, mam na myśli, że następuje
-
w punktach homologicznych.
-
Dzięki temu podczas crossing-over między chromatydami
-
wymieniane są analogiczne geny.
-
To nie tak, że jedna chromatyda dostanie dwie wersje tego samego genu,
-
a druga dwie wersje innego genu.
-
Podczas wymiany nie zmieniamy zestawu genów na chromosomach,
-
wymieniamy tylko allele genów między chromosomem od matki
-
a homologicznym chromosomem od ojca.
-
Zamieniamy wersje tych samych genów.
-
Po procesie rekombinacji chromosomy od ojca
-
nie pochodzą już całkowicie od niego
-
i mogą wyglądać tak.
-
Wyglądają tak.
-
Chromosom od ojca zawiera teraz fragmenty analogicznego materiału genetycznego
-
z chromosomu matki -- no nie, chromosom od matki jest zielony.
-
Zawierają trochę materiału genetycznego z chromosomu matki.
-
A chromosomy matki zawierają trochę materiału genetycznego z chromosomów ojca.
-
To na prawdę niezwykłe narzędzie
-
do zwiększania zróżnicowania genetycznego w populacji
-
jest elementem procesu mejozy.
-
Rekombinacja genetyczna zdarza się bardzo często.
-
To nie jest losowa wymiana genów, rekombinacja
-
w procesie crossing-over odbywa się w zorganizowany sposób.
-
Rekombinacja występuje w takich punktach, w których
-
nie doprowadzi do powstania śmieciowego DNA.
-
Można sobie wyobrazić, że punkt rekombinacji, nazywany chiazmą,
-
mógłby pojawić się w środku jakiegoś genu,
-
co mogłoby doprowadzić do powstania zakłóceń w transkrypcji
-
i translacji informacji genetycznej, a tym samym do zaburzenia
-
syntezy jakiegoś białka lub innej cząsteczki.
-
Na szczęście tak się nie dzieje.
-
Rekombinacja odbywa się w określonych miejscach
-
i stanowi integralny element podziału mejotycznego.
-
Rekombinacja zachodzi podczas profazy I.
-
Kiedy już zajdzie, ta chromatyda będzie zawierała fragment
-
tej chromatydy, a ta chromatyda
-
fragment tej.
-
Wszystkie te procesy zachodzą w profazie I.
-
Podczas tego etapu zachodzi crossing-over,
-
zanika otoczka jądrowa, a z chromatyny wyodrębniają się
-
silniej upakowane struktury - chromosomy.
-
Chromosomy homologiczne ustawiają się w parach, żeby mogła zajść rekombinacja.
-
To w tej fazie, także podczas mitozy,
-
najwięcej się dzieje.
-
Kiedy zajdą te wszystkie procesy, komórka wchodzi
-
w metafazę I. Omówmy ją szerzej.
-
W metafazie I -- skopiuję tylko to, co już
-
narysowałem -- nie ma otoczki jądrowej.
-
Centrosomy znajdują się na przeciwległych
-
biegunach komórki.
-
Narysuję może całą komórkę,
-
bo nie mamy już jądra.
-
Wymażę jądro komórkowe trochę
-
lepiej niż to wcześniej zrobiłem.
-
Wymażę to wszystko.
-
Mamy też włókna wrzeciona podziałowego,
-
które powstały i zorganizowały się z pomocą centrosomów.
-
Niektóre z włókien, tak jak uczyliśmy się przy omawianiu
-
mitozy,
-
przyłączają się do kinetochorów, struktury
-
znajdującej się na centromerze każdego chromosomu.
-
Co ciekawe, włókna przyłączają się --
-
to włókno przyłączy się -- pozwólcie, że
-
pokażę Wam coś ciekawego.
-
Narysuję to trochę inaczej, bo chcę Wam pokazać,
-
że chromosomy od mojego ojca nie muszę wszystkie powędrować
-
do jednego bieguna komórki, a chromosomy od matki do drugiego.
-
Zamiast rysować je w ten sposób, spróbuję je
-
zamienić miejscami.
-
Zaraz to zrobię.
-
Zamienię je miejscami w inny sposób.
-
To w jaki sposób obrócą się chromosomy jest sprawą całkowicie losową,
-
co przyczynia się do zwiększenia zmienności genetycznej.
-
Jak już mówiłem, rozmnażanie płciowe to
-
sposób na utrzymanie zmienności genetycznej w populacji.
-
To chromosom od matki, a to od ojca.
-
Chromosomy nie muszą się zamienić miejscami.
-
Może być tak, że wszystkie chromosomy od ojca powędrują do jednego bieguna,
-
a wszystkie chromosomy od matki do drugiego.
-
Ale jeśli mówimy o 23 parach chromosomów, to prawdopodobieństwo
-
takiego ustawienia jest bardzo niskie.
-
To chromosom od mojego ojca.
-
Oczywiście, ma swój centrosom.
-
Zaraz go narysuję.
-
Włókna wrzeciona podziałowego, niektóre z nich,
-
przyczepiają się do kinetochorów, czyli białkowych elementów
-
położonych na centromerach.
-
I to już jest metafaza.
-
Bardzo podobna do metafazy w podziale mitotycznym.
-
To jest metafaza I, mikrotubule przyłączają się do kinetochorów.
-
Teraz komórka wchodzi w anafazę I.
-
Anafaza I jest interesująca, ponieważ, jak pamiętacie,
-
w anafazie mitozy, siostrzane chromatydy
-
rozdzielają się.
-
Ale anafaza I mejozy przebiega inaczej.
-
Zaczynamy anafazę I - pary chromosomów homologicznych
-
rozdzielają się, ale chromatydy siostrzane
-
pozostają razem.
-
Po tej stronie mamy te chromosomy.
-
Mam akurat zielony kolor, więc spróbuję
-
narysować wszystkie zielone chromosomy.
-
Teraz mam fioletowy.
-
To odrobinę krótsza wersja tego chromosomu.
-
A tu ma fragment zielonego chromosomu.
-
Z kolei zielony ma fragment fioletowego.
-
A tu mamy ten dłuższy fioletowy chromosom.
-
To układ charakterystyczny dla anafazy I,
-
podczas której chromosomy zostają rozdzielone,
-
to pary chromosomów homologicznych zostają rozdzielone na dwa niezależne chromosomy,
-
a nie same chromosomy na chromatydy.
-
Narysuję to.
-
Mamy mikrotubule
-
podłączone do kinetochorów,
-
a z drugiej strony - do centrosomów (na biegunach komórki).
-
Rzecz jasna wszystkie te procesy zachodzą w komórce.
-
Chromosomy zostają odciągnięte ku przeciwnym biegunom komórki.
-
Te zjawiska są analogiczne do metafazy w mitozie,
-
ale podczas mejozy rozdzielamy pary chromosomów homologicznych.
-
Nie rozdzielamy poszczególnych chromosomów
-
na chromatydy. To jest podstawowa różnica.
-
Jeśli już tego nie pamiętacie, to możecie obejrzeć sobie filmik o mitozie.
-
To była anafaza I.
-
Podczas telofazy I, jak sobie pewnie możecie wyobrazić,
-
chromosomy z par homologicznych są na przeciwnych biegunach komórki.
-
To trochę męczące ciągle to przerysowywać,
-
ale daje Wam to czas na przyswojenie informacji.
-
Teraz te chromosomy są na lewym biegunie komórki,
-
a te - na prawym.
-
Mikrotubule wrzeciona podziałowego zaczynają zanikać.
-
Jest ich tam jeszcze trochę, ale
-
zanikają.
-
Na przeciwnych biegunach ciągle znajdują się
-
centrosomy.
-
Na wczesnych etapach telofazy, centrosomy
-
rozchodzą się i zaczyna się
-
proces cytokinezy.
-
Pod koniec telofazy I -- podczas telofazy I cytoplazma
-
rozdziela się, a otoczka jądrowa
-
zaczyna się odtwarzać.
-
Można na to patrzeć jak na przeciwieństwo profazy.
-
Formuje się otoczka jądrowa i pod koniec
-
telofazy I, komórki zostaną całkowicie rozdzielone.
-
To jest telofaza I.
-
Zauważcie, że zaczęliśmy od komórki diploidalnej,
-
która miała dwie pary chromosomów homologicznych,
-
czyli 4 chromosomy.
-
Po pierwszym podziale każda z komórek potomnych ma tylko 2 chromosomy.
-
Każda z komórek dostała po jednym z każdej pary
-
chromosomów homologicznych. Do rozdziału tych par doszło losowo,
-
co przyczyniło się do zwiększenia zmienności genetycznej potomstwa.
-
Na tym etapie każda z komórek potomnych
-
przechodzi drugi podział mejotyczny, czyli mejozę II,
-
która bardzo przypomina mitozę.
-
czasami pomiędzy dwoma sprzężonymi podziałami mejotycznymi
-
występuje interfaza II, podczas której komórka odpoczywa.
-
Pomiędzy podziałami, muszą też zduplikować się
-
centrosomy.
-
Mamy tu dwie komórki -- narysowałem je osobno --
-
zobaczmy, co się dalej z nimi dzieje.
-
Ten centrosom -- właściwie nie powinienem
-
rysować centrosomu wewnątrz jądra komórkowego,
-
tak jak tutaj.
-
Centrosom znajduje się na zewnątrz
-
nowo powstałego jądra komórkowego w tych komórkach.
-
Teraz centrosom ulegnie duplikacji.
-
Mamy dwie komórki.
-
Pozwólcie, że skopiuję i wkleję to, co już narysowałem.
-
Jednak narysuję -- ten chromosom jest tutaj.
-
Ma ten mały zielony fragment.
-
Mamy też dłuższy całkiem zielony chromosom.
-
Teraz ten chromosom, z małym fioletowym fragmentem.
-
Najpierw narysuję tutaj cały fioletowy chromosom.
-
A ten chromosom ma jedną taką chromatydę,
-
a drugą taką.
-
Jak myślicie, co się stanie, kiedy
-
rozpocznie się profaza II?
-
Tak jak poprzednio, mamy tu otoczkę jądrową
-
powstałą podczas telofazy I.
-
To nie jest długotrwała struktura
-
i znowu zacznie zanikać.
-
Mamy też centrosomy, które
-
zaczynają się rozchodzić. Mamy tu dwa centrosomy.
-
Centrosom macierzysty uległ replikacji i teraz dwa centrosomy rozchodzą się,
-
jednocześnie organizując wrzeciono podziałowe.
-
Centrosomy rozchodzą się na przeciwne bieguny komórki.
-
Oczywiście ten sam proces występuje w obu komórkach.
-
Rozchodzą się na bieguny i organizują
-
wrzeciono podziałowe.
-
Podkreślam, że mówimy teraz o dwóch
-
odrębnych komórkach.
-
To jest jedna komórka, a to druga.
-
Teraz komórki wchodzą w metafazę II,
-
analogiczną do metafazy podczas mitozy.
-
Chromosomy ustawiają się na równiku komórki.
-
Narysuję to w ten sposób.
-
To są centrosomy, które przemieściły się na przeciwne
-
bieguny komórki.
-
To są centrosomy.
-
Odchodzą od nich włókna wrzeciona podziałowego.
-
(Sal ciągle mówi zamiast o centrosomach, to o centromerach, a to dwie różne struktury).
-
To są centrosomy.
-
Centrosomy to organelle organizujące wrzeciono podziałowe,
-
a centromery to białkowe struktury na chromosomach, do których przyczepiają się włókna wrzeciona.
-
Centromer to struktura,
-
która łączy ze sobą siostrzane chromatydy
-
w jednym chromosomie.
-
To są centromery.
-
A centrosomy to struktury, na których
-
organizuje się wrzeciono podziałowe.
-
Chromosomy podczas metafazy ustawiają się na równiku komórki.
-
Podczas metafazy zawsze dochodzi do takiego ustawienia
-
chromosomów -- zaraz je narysuję.
-
Jedna chromatyda i druga.
-
W tej komórce też jest fioletowy chromosom.
-
W tej komórce jest długi fioletowy chromosom,
-
teraz fioletowy fragment drugiego chromosomu.
-
W tej komórce jest długi zielony chromosom, a ten
-
ma mały zielony fragment, a tu jest krótki zielony chromosom,
-
w tej komórce.
-
Do chromosomów przyłączają się włókna wrzeciona.
-
Niektóre z nich są przyłączone do
-
centromerów, a dokładniej do kinetochorów, które są
-
na centromerach, a centromery łączą dwie siostrzane
-
chromatydy w jeden chromosom.
-
Oczywiście nie mamy już otoczki jądrowej,
-
ale to są dwie odrębne komórki.
-
Możecie pewnie już zgadnąć, co dzieje się podczas anafazy II.
-
To samo, co podczas anafazy w mitozie.
-
Chromatydy zostają rozdzielone przez przyłączone do kinetochorów
-
mikrotubule, podczas gdy kolejne mikrotubule są syntetyzowane
-
i biorą udział w rozdzielaniu cytoplazmy komórki.
-
Zaraz Wam to pokażę.
-
To jest różnica pomiędzy
-
anafazą I a anafazą II.
-
Podczas anafazy I rozdzielane były homologiczne pary chromosomów,
-
a nie same chromosomy.
-
W anafazie II nie mamy już par homologicznych.
-
Mamy tylko pary chromatyd siostrzanych, czyli chromosomy.
-
Teraz to chromatydy siostrzane zostają rozdzielone,
-
co bardzo przypomina anafazę w mitozie.
-
Ta chromatyda zostaje przeciągnięta w tym kierunku
-
i wygląda to jakoś tak.
-
Rysowanie jest najtrudniejszą częścią tego filmiku.
-
Ta chromatyda zostaje przeciągnięta tutaj,
-
a ta w przeciwnym kierunku (do przeciwnego bieguna).
-
Tu mamy mały zielony fragment.
-
Teraz jedna zielona chromatyda z dłuższego
-
chromosomu zostaje przesunięta w tę stronę.
-
A druga chromatyda z dłuższego chromosomu - w tę stronę.
-
Wszystko to z pomocą włókien (mikrotubul)
-
przyczepionych z jednej strony do kinetochorów na centromerach chromosomów,
-
a z drugiej do centrosomów na biegunach komórki.
-
Dzięki włóknom wrzeciona podziałowego chromatydy przemieszczają się ku biegunom.
-
Podczas anafazy zawsze dochodzi do rozdzielania chromosomów
-
albo ogólniej - do rozdzielania jakichś struktur.
-
Przedstawię to tak.
-
Po przeciwnej stronie komórki zachodzi taki sam proces.
-
To jest oczywiście jedna komórka.
-
Tak jak podczas mitozy, kiedy tylko siostrzane chromatydy
-
rozdzielą się, mówimy znowu o chromosomach
-
albo chromosomach potomnych.
-
Ten proces dzieje się dwukrotnie,
-
ponieważ występuje jednocześnie w drugiej komórce potomnej.
-
Druga komórka jest mniej skomplikowana,
-
bo jej chromosomy nie uległy crossing-over.
-
Mamy dłuższy fioletowy chromosom,
-
dzieli się na dwie chromatydy, które teraz
-
będziemy nazywać chromosomami czy chromosomami potomnymi.
-
Ten chromosom rozdziela się na krótką zieloną
-
chromatydę oraz -- narysuję to tak --
-
drugą krótką zieloną chromatydę z
-
małym fioletowym fragmentem.
-
Chromatydy zostają odciągnięte ku przeciwnym biegunom
-
do centrosomów.
-
Chcę się upewnić, że podają odpowiednią nazwę.
-
obawiam się, że mogłem mieszać centromery i centrosomy
-
w pierwszej części filmiku (w tłumaczeniu zostało to poprawione). Mam nadzieję, że moje
-
pomyłki pomogą Wam się nie pomylić, bo zdacie
-
sobie sprawę, jakie pułapki na Was czyhają.
-
To jest anafaza II.
-
Chromatydy zostają przyciągnięte do biegunów.
-
Teraz już pewnie wiecie, jak wygląda telofaza II.
-
Właściwie to nie będę jej nawet rysował.
-
Podczas telofazy II chromatydy zostają jeszcze bardziej odciągnięte od siebie.
-
To jest telofaza II.
-
Zostają odciągnięte od siebie.
-
Komórka wydłuża się.
-
Powstaje bruzda podziałowa.
-
Podczas telofazy II jednocześnie zostają rozdzielone chromatydy
-
i zachodzi cytokineza.
-
Potem włókna wrzeciona podziałowego zanikają
-
i odtwarza się otoczka jądrowa w komórkach potomnych.
-
Co powstaje na końcu obu sprzężonych podziałów mejotycznych?
-
Z tej komórki powstanie jądro komórkowe zawierające
-
fioletowy chromosom z zielonym fragmentem
-
i długi zielony chromosom, a dookoła jest otoczka jądrowa.
-
Jest też cała cytoplazma
-
stanowiąca resztę komórki.
-
Drugie jądro powstałe z tej komórki podczas drugiego podziału mejotycznego
-
będzie miało dwa chromosomy -
-
fioletowy i długi zielony.
-
A dookoła otoczkę jądrową
-
i cytoplazmę.
-
Z drugiej komórki powstaną
-
analogiczne komórki potomne.
-
Pierwszy chromosom składał się z dwóch
-
długich fioletowych chromatyd,
-
które zostały rozdzielone.
-
W tej komórce potomnej mamy jeden długi fioletowy chromosom.
-
W drugiej komórce potomnej mamy drugi długi fioletowy chromosom.
-
W komórce wyżej mamy krótki zielony chromosom,
-
a w tej niżej krótki zielony z fioletowym fragmentem
-
pochodzącym od mojego ojca -- z homologicznego odcinka
-
jednego z chromosomów mojego ojca.
-
Wokół tych jąder także wykształca się otoczka,
-
a dookoła jest cytoplazma
-
i cała reszta komórki, o której jeszcze będę
-
Wam opowiadał.
-
Widać, że zaczęliśmy od jednej komórki diploidalnej
-
-- gdzie myśmy zaczęli?
-
Zaczęliśmy tutaj od diploidalnej komórki gametocytu
-
i przeszliśmy przez dwa sprzężone podziały mejotyczne.
-
Podczas pierwszego podziału, rozdzielone zostały pary
-
homologicznych chromosomów, co poprzedziło crossing-over,
-
czyli rekombinacja genetyczna, która jest charakterystyczną cechą mejozy,
-
prowadzącą do zwiększenia różnorodności w puli genowej gatunku.
-
Podczas drugiego podziału, rozdzielały się siostrzane
-
chromatydy, tak, jak to się dzieje podczas mitozy.
-
Podziały zakończyliśmy z 4 haploidalnymi komórkami potomnymi,
-
które zawierają połowę chromosomów komórki macierzystej.
-
Te komórki to gamety.