Ενρίκ Σάλα: Ματιές σε έναν παρθένο ωκεανό

Σκεφτείτε τον ωκεανό σαν ένα παγκόσμιο ταμιευτήριο -- απ' όπου σήμερα κάνουμε μόνο αναλήψεις και ποτέ καταθέσεις. Ο Enric Sala μας εξηγεί πώς μπορούμε να ξαναγεμίσουμε αυτό τον λογαριασμό με την δημιουργία θαλάσσιων καταφυγίων, με ισχυρά οικολογικά και οικονομικά οφέλη.

Σήμερα θα σας μιλήσω για δύο πράγματα.

Πρώτον, γι' αυτό που έχουμε χάσει

και δεύτερον, για έναν τρόπο να το φέρουμε πίσω.

Ας ξεκινήσω με αυτό.

Αυτή είναι η βάση μου.

Είναι ο βυθός της Μεσογείου

καθόλου ψάρια, μόνο γυμνά βράχια

και πολλοί αχινοί που τρώνε τα φύκη.

Αυτή την εικόνα είδα για πρώτη φορά

όταν πρωτοβούτηξα στα νερά

των Μεσογειακών ακτών της Ισπανίας.

Τώρα, αν ένας εξωγήινος ερχόταν στη γη -

ας τον πούμε Τζο -

τι θα έβλεπε;

Αν ο Τζο έπεφτε σε έναν κοραλλιογενή ύφαλο,

θα μπορούσε να δει αρκετά πράγματα.

Μάλλον απίθανο όμως να πέσει ο Τζο

σε έναν αδιατάρακτο κοραλλιογενή ύφαλο

γεμάτο κοράλλια, καρχαρίες, κροκόδειλους,

θαλάσσιες αγελάδες, ροφούς,

χελώνες, κλπ.

Αυτό που θα έβλεπε μάλλον ο Τζο

θα βρισκόταν σε αυτή, την πρασινωπή πλευρά της εικόνας.

Εδώ έχουμε την πλευρά των νεκρών κοραλλιών,

της μικροβιακής σούπας και των μεδουσών.

Εκεί που είναι ο δύτης, είναι και

η κατάσταση των περισσότερων υφάλων σήμερα,

με ελάχιστα κοράλλια, φύκη να τα καλύπτουν,

πολλά βακτήρια,

και τα μεγάλα ζώα εξαφανισμένα.

Αυτή είναι η πρώτη εικόνα που αντικρίζουν και οι θαλάσσιοι επιστήμονες.

Αυτή είναι η βάση τους. Αυτό θεωρούν "φυσικό"

γιατί η σύγχρονη θαλάσσια επιστήμη

με τη χρήση αυτόνομης κατάδυσης ξεκίνησε πολύ μετά

την υποβάθμιση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.

Ας μπούμε λοιπόν μαζί σε μια μηχανή του χρόνου,

και ας πάμε αριστερά, πίσω στο παρελθόν

για να δούμε πώς ήταν η θάλασσα τότε.

Ας αρχίσουμε με αυτή τη χρονομηχανή, τα Νησιά Λάιν,

όπου πραγματοποιήσαμε μια σειρά

αποστολών με το National Geographic.

Βρισκόμαστε στο αρχιπέλαγος του Κιριμπάτι

που εκτείνεται γύρω από τον Ισημερινό.

Έχει πολλά ακατοίκητα,

αψάρευτα και παρθένα νησιά,

και κάποια κατοικημένα.

Ας αρχίσουμε με αυτό, νήσος των Χριστουγέννων - πάνω από 5.000 κάτοικοι.

Οι περισσότεροι ύφαλοι είναι νεκροί.

Τα περισσότερα κοράλλια είναι νεκρά, καλυμμένα από φύκη.

Τα περισσότερα ψάρια είναι μικρότερα και από

τα μολύβια που χρησιμοποιούμε για να τα καταγράψουμε.

Πραγματοποιήσαμε εδώ 250 ώρες κατάδυσης

το 2005.

Δεν είδαμε ούτε έναν καρχαρία.

Αυτό είναι το μέρος που ανακάλυψε ο πλοίαρχος Κουκ το 1777.

Στις περιγραφές του αναφέρει πολυάριθμους καρχαρίες

να δαγκώνουν τα πηδάλια και τα κουπιά τους

καθώς έβγαιναν με τις βάρκες τους στην ακτή.

Ας προχωρήσουμε λίγο πιο πίσω στο χρόνο.

Νήσος Φάνινγκ, 2.500 κάτοικοι.

Τα κοράλλια είναι κάπως καλύτερα. Πολλά μικρά ψάρια.

Πολλοί δύτες θα θεωρούσαν το μέρος παραδεισένιο.

Μια παρόμοια εικόνα θα βλέπατε

και στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο των νησιών Φλόριντα Κις.

Οι περισσότεροι θα το θεωρούσαν πραγματικά υπέροχο

να είναι αυτή η βάση σου.

Ας πάμε λίγο ακόμη πίσω

στην ατόλη Παλμύρα,

όπου βρέθηκα με τον Τζέρεμι Τζάκσον πριν μερικά χρόνια.

Τα κοράλλια είναι κάπως καλύτερα και υπάρχουν καρχαρίες.

Μπορείς να δεις καρχαρίες σε κάθε κατάδυση.

Πράγμα που σπανίζει εξαιρετικά στους υφάλους σήμερα.

Αν όμως πηγαίναμε

200, 500 χρόνια πίσω

θα φτάναμε σε μέρη όπου τα κοράλλια

είναι απολύτως υγιή και πανέμορφα,

μια πανδαισία μορφών και χρωμάτων,

κι όπου οι θηρευτές

βρίσκονται παντού,

βλέπεις 25 με 50 καρχαρίες σε κάθε κατάδυση.

Τι μάθαμε από τα μέρη αυτά;

Αυτό είναι που νομίζαμε φυσικό.

Είναι η πυραμίδα της βιομάζας.

Αν παίρναμε όλα τα ψάρια του υφάλου μαζί και τα ζυγίζαμε,

θα περιμέναμε να δούμε κάτι τέτοιο.

Η βιομάζα να συγκεντρώνεται στη βάση της τροφικής αλυσίδας, στους φυτοφάγους,

όπως τα παπαγαλόψαρα και οι ακάνθουροι που τρέφονται με φύκη.

Ακολουθούν τα πλαγκτοφάγα, όπως οι καλογρίτσες,

που τρέφονται με τα ζωάκια που αιωρούνται στο νερό.

Έπειτα έχουμε μια μικρότερη βιομάζα σαρκοφάγων,

και μια ακόμα μικρότερη κορυφαίων θηρευτών,

που είναι οι καρχαρίες, οι συναγρίδες και οι ροφοί.

Όμως αυτό δεν είναι παρά μια συνέπεια.

Η θεώρηση αυτή έχει προκύψει ως αποτέλεσμα

της μελέτης υποβαθμισμένων υφάλων.

Όταν πήγαμε στους παρθένους ύφαλους,

διαπιστώσαμε πως ο φυσικός κόσμος

είναι στην πραγματικότητα ανάποδος.

Η πυραμίδα ήταν αντεστραμμένη.

Το μέγιστο της βιομάζας συγκεντρώνεται στην κορυφή,

μέχρι και το 85% σε κάποιες περιπτώσεις

όπως στον ύφαλο Κίνγκμαν, που πλέον προστατεύεται.

Το ωραίο είναι πως εκτός από τους θηρευτές

τα πάντα είναι περισσότερα εδώ.

Τα μεγέθη είναι μεγαλύτερα.

Περισσότεροι καρχαρίες, περισσότερες συναγρίδες

αλλά και περισσότεροι φυτοφάγοι,

όπως το παπαγαλόψαρο που, σαν θαλάσσια κατσίκα,

βόσκει καθετί που προσπαθεί να φυτρώσει

κρατώντας έτσι τον ύφαλο καθαρό

και επιτρέποντας την ανανέωση των κοραλλιών.

Αυτά τα αρχέγονα παρθένα μέρη,

δεν έχουν μόνο περισσότερα ψάρια,

έχουν και άλλα σημαντικά στοιχεία του οικοσυστήματος,

όπως τις γιγάντιες αχιβάδες, που χτίζουν

ολόκληρα κράσπεδα στις λιμνοθάλασσες,

μέχρι και 20 με 25 άτομα ανά τετρ. μέτρο.

Αυτές έχουν πλέον εξαφανιστεί από τους κατοικημένους υφάλους.

Αυτές φιλτράρουν το νερό,

καθαρίζοντάς το από

μικρόβια και παθογόνους οργανισμούς.

Έχουμε τώρα και την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Όταν δεν υπάρχει αλιεία στους υφάλους, λόγω νομικής προστασίας

ή λόγω γεωγραφικής απομόνωσης, αυτό είναι σπουδαίο.

Αλλά το νερό θερμαίνεται για καιρό

και τα κοράλλια πεθαίνουν.

Μπορούν άραγε αυτά τα ψάρια,

αυτοί οι θηρευτές να βοηθήσουν κάπως;

Λοιπόν, αυτό που είδαμε είναι ότι

στη συγκεκριμένη περιοχή

κατά τις χρονιές του Ελ Νίνιο, '97 και '98,

το νερό ζεστάθηκε πολύ και παρατεταμένα,

οπότε πολλά κοράλλια αποχρωματίστηκαν

και αρκετά πέθαναν.

Στη νήσο των Χριστουγέννων, όπου το τροφικό πλέγμα έχει κατακερματιστεί

και τα μεγάλα ζώα έχουν εκλείψει,

τα κοράλλια δεν ανέκαμψαν ποτέ.

Στη νήσο Φάνινγκ, το ίδιο.

Βλέπετε εδώ

ένα τραπεζοειδές κοράλλι που έχει νεκρωθεί.

Τα ψάρια όμως βόσκουν τα φύκη,

και η βλάστηση διατηρείται σχετικά χαμηλά.

Πάμε μετά στην ατόλη Παλμύρα

όπου η βιομάζα των φυτοφάγων είναι ακόμα μεγαλύτερη,

εδώ τα κοράλλια παραμένουν καθαρά

και σιγά σιγά ανακάμπτουν.

Και αν πάμε στην πραγματικά παρθένα πλευρά,

είχαμε εδώ αποχρωματισμό;

Ναι, αλλά η ανάκαμψη ήταν πολύ πιο γρήγορη.

Επομένως όσο πιο πλήρες,

όσο πιο σύνθετο είναι το τροφικό πλέγμα,

τόσο μεγαλύτερη είναι η ανθεκτικότητα του συστήματος

και η πιθανότητά του να ανακάμψει

μετά από βραχυπρόθεσμα επεισόδια υπερθέρμανσης.

Κι αυτό είναι καλό. Οφείλουμε λοιπόν να αποκαταστήσουμε αυτή τη δομή.

Χρειαζόμαστε όλα τα τμήματα του οικοσυστήματος στη θέση τους

ώστε αυτό να μπορεί να αντεπεξέλθει

στις πιέσεις της υπερθέρμανσης.

Αν θέλαμε λοιπόν να επαναπροσδιορίσουμε τη βάση μας,

να σπρώξουμε το οικοσύστημα πίσω στο χρόνο,

πώς θα το πετυχαίναμε;

Υπάρχουν αρκετοί τρόποι.

Ένας ξεκάθαρος τρόπος είναι οι προστατευόμενες περιοχές,

με πλήρη απαγόρευση αφαίρεσης πόρων,

τους οποίους βάζουμε στην άκρη

για να επιτρέψουμε την ανάκαμψη της θαλάσσιας ζωής.

Ας θυμηθούμε πάλι την εικόνα

της Μεσογείου.

Η βάση απ' όπου ξεκίνησα σαν παιδί.

Την ίδια εποχή παρακολουθούσα

τον Ζακ Κουστώ στην τηλεόραση,

σε βυθούς με τεράστια αφθονία και ποικιλία ζωής.

Και νόμιζα πως αυτή η ομορφιά

ανήκε στις τροπικές θάλασσες

και πως η Μεσόγειος ήταν μια θάλασσα φυσικά υποβαθμισμένη.

Όμως τόσα ήξερα,

μέχρι που βούτηξα για πρώτη φορά σε μια προστατευόμενη περιοχή.

Και να τι είδα, πολλά ψάρια.

Έπειτα από πέντε με εφτά περίπου χρόνια

τα ψάρια επιστρέφουν, τρώνε τους αχινούς

κι έτσι τα φύκη ξαναφυτρώνουν.

Και μέσα σε αυτά τα δάση φυκών

σε μια επιφάνεια μόλις ενός φορητού υπολογιστή

μπορείς να βρεις περισσότερα από 100 άλλα είδη φυκών,

κυρίως μικροσκοπικά,

κι εκατοντάδες είδη μικρών ζώων

που τρέφουν τα ψάρια

κι έτσι το σύστημα ανακάμπτει.

Το μέρος αυτό, το θαλάσσιο καταφύγιο των νησιών Μέδες,

μια έκταση μόλις 94 εκταρίων,

αποφέρει 6 εκατομμύρια ευρώ στην τοπική οικονομία.

20 φορές περισσότερα από την αλιεία

και το 88% του συνολικού

τουριστικού εισοδήματος.

Άρα τα μέρη αυτά δεν ευνοούν μόνο το οικοσύστημα

αλλά και τους ανθρώπους

που επωφελούνται από το υγιές οικοσύστημα.

Επιτρέψτε μου να συνοψίσω το τι

μάς προσφέρουν αυτά τα καταφύγια

όταν πραγματικά προστατεύονται.

Συγκριτικά με παρακείμενες περιοχές χωρίς προστασία, παρατηρούμε τα εξής

Αύξηση του αριθμού ειδών κατά 21%.

Αν είχατε δηλαδή 1000 είδη

θα προστεθούν σε αυτά 200 περισσότερα.

Αυτό είναι πολύ σημαντικό.

Το μέγεθος των οργανισμών αυξάνεται κατά 1/3

Τα ψάρια σας είναι τώρα πολύ μεγαλύτερα.

Ο αριθμός των ψαριών ανά τετραγωνικό μέτρο

αυξάνεται κατά 170%.

Και η πιο θεαματική αύξηση παρατηρείται στην βιομάζα,

4,5 φορές μεγαλύτερη βιομάζα

κατά μέσο όρο, μέσα σε 5 με 7 χρόνια.

Σε κάποια μέρη είχαμε ακόμα και δεκαπλασιασμό

της βιομάζας εντός των καταφυγίων.

Όλα αυτά τα ζωντανά λοιπόν

μέσα στο καταφύγιο μεγαλώνουν, κι έπειτα φυσικά

αναπαράγονται. Στοιχειώδης βιολογία.

Αν δεν σκοτώσεις το ψάρι, αυτό θα ζήσει περισσότερο

θα μεγαλώσει περισσότερο και θα αναπαραχθεί περισσότερο.

Το ίδιο ισχύει και για τα ασπόνδυλα. Να ένα παράδειγμα

Αυτές είναι εναποθέσεις αυγών

ενός γαστερόποδου στις ακτές της Χιλής.

Κι αυτός είναι ο αριθμός των αυγών τους.

Εκτός του καταφυγίου

ο αριθμός είναι σχεδόν αμελητέος.

1,3 εκατομμύρια αυγά ανά τετρ. μέτρο

μετρήθηκαν εντός του καταφυγίου, όπου το είδος αυτό αφθονεί.

Οι οργανισμοί λοιπόν αναπαράγονται,

οι προνύμφες και τα νεαρά άτομα διασκορπίζονται,

διασπείρονται παντού

κι έτσι οι άνθρωποι επωφελούνται και πέρα από τα όρια προστασίας.

Εδώ είναι οι Μπαχάμες με τους περίφημους ροφούς.

Τεράστια αφθονία ροφών στο εσωτερικό του καταφυγίου.

Και όσο πλησιάζει κανείς στο καταφύγιο,

τόσο αυξάνονται τα ψάρια.

Κι έτσι οι ψαράδες πιάνουν περισσότερα.

Μπορείς να διακρίνεις τα όρια του καταφυγίου

από τις στοιχισμένες ψαρόβαρκες στην περίμετρο του.

Επομένως υπάρχει διασπορά.

Τα οφέλη ενός καταφυγίου εκτείνονται και στη γύρω περιοχή

βοηθώντας τους ανθρώπους,

ενώ την ίδια στιγμή

το καταφύγιο προστατεύει

ολόκληρο το οικοσύστημα, κάνοντάς το ανθεκτικότερο.

Αυτό που έχουμε σήμερα,

ο κόσμος χωρίς προστατευόμενες περιοχές,

μοιάζει σαν τραπεζικός λογαριασμός

από τον οποίο κάνουμε συνεχώς αναλήψεις,

και ποτέ καταθέσεις.

Τα καταφύγια λειτουργούν σαν τραπεζικές αποταμιεύσεις,

πόροι που ποτέ δεν ακουμπάμε

κι όμως αποδίδουν έσοδα

κοινωνικά, οικονομικά και οικολογικά.

Η αύξηση της βιομάζας μέσα στα καταφύγια

είναι σαν τον ανατοκισμό.

Δύο ακόμα παραδείγματα

πώς μπορούν να ωφεληθούν οι άνθρωποι από αυτά.

Εδώ είναι το ημερήσιο εισόδημα των

ψαράδων της Κένυας

για μια σειρά ετών,

σε ένα μέρος όπου

δεν υπάρχει καθόλου προστασία.

Όταν το πλέον καταστροφικό αλιευτικό εργαλείο

τα συρόμενα δίχτυα απαγορεύτηκαν

οι ψαράδες αύξησαν το αλίευμά τους.

Ψαρεύεις δηλαδή λιγότερο και πιάνεις περισσότερα.

Αν όμως προσθέσουμε κι ένα θαλάσσιο καταφύγιο,

οι ψαράδες θα κερδίζουν ακόμη περισσότερα

ψαρεύοντας ελάχιστα γύρω από την κλειστή περιοχή.

Άλλο παράδειγμα:

Οι ροφοί στο Μπελίζ του Μεσοαμερικανικού Υφάλου.

Η αναπαραγωγή των ροφών γίνεται

με μαζικές συναθροίσεις κατά τις πανσελήνους

του Δεκεμβρίου και Ιανουαρίου που διαρκούν μια εβδομάδα.

Παλιότερα συγκεντρώνονταν εδώ

περίπου 30000 ροφοί

σε μια επιφάνεια μόλις ενός εκταρίου.

Οι ψαράδες που γνώριζαν το φαινόμενο, τους υπεραλίευσαν και τους αφάνισαν.

Οταν πρωτοπήγα εκεί το 2000

είχαν απομείνει μόλις 3000 ροφοί

και οι ψαράδες μπορούσαν να αλιεύουν το 30%

του αναπαραγωγικά ενεργού πληθυσμού κάθε χρόνο.

Κάνοντας μια απλή ανάλυση,

δεν θέλει και πυραυλική επιστήμη,

καταλαβαίνεις ότι αν αφαιρείς το 30% κάθε χρόνο

η αλιευτική πρακτική σου σύντομα θα καταρρεύσει.

Και μαζί της θα καταρρεύσει εξολοκλήρου η ικανότητα

του είδους να αναπαράγεται.

Αυτό ακριβώς συνέβη σε πολλά μέρη της Καραϊβικής.

Κι αυτό για να βγάλουν 4000 δολάρια τον χρόνο

συνολικά, όλος ο κλάδος,

αρκετά αλιευτικά σκάφη.

Αν τώρα κάνετε μια οικονομική ανάλυση

για να εξετάσετε τι θα συνέβαινε

αν αντί να βγάζουν τα ψάρια

έφερναν ας πούμε 20 δύτες

για ένα μήνα κάθε χρόνο.

Τα έσοδα θα ήταν 20 φορές περισσότερα.

Κι αυτό θα ήταν βιώσιμο σε βάθος χρόνου.

Λοιπόν πόσες προστατευόμενες περιοχές έχουμε σήμερα;

Αφού είναι τόσο καλές και τόσο αποδοτικές, πόσες τέτοιες έχουμε;

Ακούσατε ήδη ότι λιγότερο

από το 1% των θαλασσών προστατεύεται σήμερα.

Μόλις που πλησιάζουμε το 1% τώρα

που προστατεύθηκε το Αρχιπέλαγος Τσάγκος.

Και απ' αυτό, ένα ελάχιστο τμήμα είναι απολύτως κλειστό στην αλιεία.

Οι επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι τουλάχιστον το 20%

των ωκεανών θα έπρεπε να προστατεύεται.

Οι εκτιμήσεις κυμαίνονται μεταξύ 20 - 50% για την επίτευξη

μιας σειράς στόχων, όπως η βιοποικιλότητα

η αύξηση των ιχθυοαποθεμάτων και η ανθεκτικότητα.

Είναι εφικτό αυτό; με ρωτούν. Και πόσο θα κόστιζε;

Ας σκεφτούμε καταρχάς

πόσα πληρώνουμε σήμερα

για επιδοτήσεις στην αλιεία.

35 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως!

Τα περισσότερα μάλιστα για καταστροφικές αλιευτικές πρακτικές.

Λοιπόν, υπάρχουν και κάποιες εκτιμήσεις

για το πόσο θα κόστιζε η δημιουργία

ενός δικτύου προστατευόμενων περιοχών

που θα καλύπτει το 20% του ωκεανού.

Θα ήταν μόλις ένα ελάχιστο ποσοστό

αυτών που ξοδεύονται σήμερα

για την ενίσχυση μιας αλιείας

που παραπαίει.

Άνθρωποι χάνουν τις δουλειές τους λόγω της κατάρρευσης της αλιείας.

Η δημιουργία ενός δικτύου καταφυγίων

θα πρόσφερε άμεση απασχόληση σε περισσότερο από ένα εκατομμύριο άτομα,

συν όλες τις δευτερεύουσες εργασίες και όλα τα υπόλοιπα οφέλη.

Πώς όμως το κάνουμε αυτό πράξη;

Αφού είναι τόσο προφανές ότι αυτές οι επενδύσεις

ωφελούν ταυτόχρονα ανθρώπους και περιβάλλον,

γιατί δεν προστατεύουμε το 20, το 50% των θαλασσών;

Και πώς θα φτάσουμε σε αυτό το στόχο;

Υπάρχουν δύο τρόποι.

Μία λύση είναι να δημιουργήσουμε τεράστια καταφύγια

όπως το Αρχιπέλαγος Τσάγκος.

Το πρόβλημα είναι ότι κάτι τετοιο μπορεί να γίνει

μόνο εκεί που δεν υπάρχουν άνθρωποι και κοινωνικές συγκρούσεις,

και άρα το πολιτικό και κοινωνικό κόστος

είναι σχετικά μικρό.

Μερικοί από εμάς εδώ σε αυτή την αίθουσα και αλλού

εργαζόμαστε πάνω σε αυτό.

Αλλά τι γίνεται με τις περιοχές, όπου οι

άνθρωποι βιοπορίζονται από την αλιεία;

Υπάρχουν τρεις βασικοί λόγοι που δεν

έχουμε ήδη δεκάδες χιλιάδες μικρά καταφύγια.

Καταρχάς επειδή οι άνθρωποι δεν έχουν ιδέα

τι ακριβώς κάνουν τα θαλάσσια καταφύγια.

Και οι ψαράδες κρατούν μια υπερβολικά αμυντική στάση

όταν πρόκειται για τη ρύθμιση ή το κλείσιμο

μιας έστω μικρής περιοχής.

Δεύτερον, επειδή η διακυβέρνηση δεν γίνεται σωστά,

και οι περισσότερες παράκτιες κοινωνίες ανά τον κόσμο

δεν έχουν την εξουσία να ελέγχουν

τους πόρους τους και να δημιουργούν καταφύγια.

Υπάρχει μια ιεραρχική δομή από πάνω προς τα κάτω

όπου οι άνθρωποι πρέπει να περιμένουν

τους κυβερνητικούς υπαλλήλους να έρθουν.

Κι αυτό δεν είναι αποτελεσματικό. Η κυβέρνηση δεν διαθέτει τους πόρους.

Και αυτό μας φέρνει στον τρίτο λόγο

ανυπαρξίας καταφυγίων, που είναι

τα λανθασμένα μοντέλα χρηματοδότησης.

Οι κυβερνήσεις και οι ΜΚΟ

δαπανούν πολύ χρόνο, ενέργεια και πόρους

για τη στήριξη μικρών συνήθως περιοχών.

Κι έτσι η θαλάσσια και παράκτια προστασία

έχει καταντήσει μια καταβόθρα κρατικού και φιλανθρωπικού χρήματος,

πράγμα που δεν είναι βιώσιμο.

Άρα οι λύσεις θα έρθουν

με τη διευθέτηση αυτών των τριών ζητημάτων.

Κατά πρώτο, χρειαζόμαστε μια παγκόσμια εκστρατεία ενημέρωσης

που θα εμπνεύσει τις τοπικές κοινωνίες και τα κράτη

να δημιουργήσουν ζώνες απόλυτης προστασίας

που όμως θα διαφέρουν από αυτό που υπάρχει σήμερα.

Θα βασίζονται στη λογική της αποταμίευσης

αντί των διαρκών αναλήψεων χωρίς καταθέσεις.

Δεύτερον, χρειάζεται επανασχεδιασμός του συστήματος διακυβέρνησης

ώστε οι προσπάθειες προστασίας να αποκεντρωθούν

και να μην εξαρτώνται πλέον

από τις ΜΚΟ

ή τις κρατικές υπηρεσίες,

αλλά να εφαρμόζονται από τις τοπικές κοινωνίες

όπως γίνεται στις Φιλιππίνες και μερικά ακόμα μέρη.

Και τρίτον, και σημαντικότερο,

χρειαζόμαστε νέα επιχειρηματικά μοντέλα.

Η φιλανθρωπική προσέγγιση στη δημιουργία καταφυγίων

δεν είναι βιώσιμη.

Χρειαζόμαστε την ανάπτυξη επιχειρηματικών μοντέλων

στα οποία η παράκτια προστασία

θα αποτελεί επένδυση.

Διότι ήδη γνωρίζουμε

ότι αυτά τα θαλάσσια καταφύγια παρέχουν

κοινωνικά, οικολογικά και οικονομικά οφέλη.

Και θα ήθελα να τελειώσω με μια σκέψη,

η οποία είναι ότι καμία

οργάνωση από μόνη της

δεν πρόκειται να σώσει τη θάλασσα.

Υπήρξε μεγάλος ανταγωνισμός στο παρελθόν.

Και πρέπει επιτέλους να αναπτύξουμε

ένα νέο μοντέλο εταιρικής σχέσης,

πραγματικά συνεργατικό,

που θα επιδιώκει την αλληλοσυμπλήρωση

και όχι την αντικατάσταση.

Το διακύβευμα είναι πάρα πολύ μεγάλο

για να συνεχίσουμε στο δρόμο που βαδίζουμε.

Ας το κάνουμε λοιπόν. Σας ευχαριστώ πολύ.

(Χειροκρότημα)

Κρις Άντερσον: Σ' ευχαριστώ Ενρίκ.

Ενρίκ Σάλα: Εγώ σας ευχαριστώ.

KA: Αυτή ήταν μια αριστοτεχνική

συγκέντρωση πολλών πληροφοριών.

Πρώτα απ' όλα, η αντίστροφη πυραμίδα

που δείχνει το 85% της βιομάζας στους θηρευτές,

αυτό μοιάζει αδύνατο.

Πώς μπορεί το 85%

να επιβιώνει πάνω στο 15%;

ΕΣ: Λοιπόν, φανταστείτε ότι έχετε δύο γρανάζια

σε ένα ρολόι, ένα μεγάλο και ένα μικρό.

Το μεγάλο κινείται πολύ αργά και το μικρό κινείται γρήγορα.

Περί αυτού πρόκειται.

Τα ζώα στη βάση της τροφικής αλυσίδας

μεγαλώνουν και αναπαράγονται πολύ γρήγορα. Παράγουν εκατομμύρια αυγά.

Οι καρχαρίες και τα μεγάλα ψάρια από την άλλη ζουν 25, 30 χρόνια.

Αναπαράγονται πολύ αργά. Έχουν αργό μεταβολισμό.

Στην ουσία συντηρούν απλώς τη βιομάζα τους.

Το πλεόνασμα λοιπόν της παραγωγής όλων αυτών των μικρούληδων εκεί κάτω

αρκεί για να συντηρήσει όλη αυτή τη βιομάζα

που μένει πρακτικά στάσιμη.

Είναι κάτι σαν τους πυκνωτές σε ένα κύκλωμα.

ΚΑ: Αυτό είναι συναρπαστικό.

Άρα λοιπόν, η αντίληψή μας για την τροφική πυραμίδα

πρέπει απλώς να αλλάξει ριζικά.

ΕΣ: Τουλάχιστον στις θάλασσες.

Αυτό που είδαμε στους κοραλλιογενείς υφάλους, η αντίστροφη πυραμίδα,

θα ήταν κάτι σαν το αντίστοιχο του Σερενγκέτι

με πέντε λιοντάρια ανά αντιλόπη.

Στην ξηρά, αυτό δεν λειτουργεί.

Αλλά το οικοσύστημα των υφάλων

διαθέτει αυτή την ιδιαίτερη δομή.

Πιστεύουμε ότι αυτό ισχύει παντού.

Όμως η μελέτη των παρθένων υφάλων

είναι ακόμα στις αρχές της.

KA: Τα νούμερα που παρουσίασες είναι πράγματι εκπληκτικά.

Λες ότι έχουμε δαπάνες 35 δισ. δολαρίων

για τις επιδοτήσεις.

Και θα μας κόστιζε μόλις 16 δισ. για την ένταξη

του 20% του ωκεανού σε

καθεστώς προστασίας

το οποίο θα πρόσφερε νέες δυνατότητες διαβίωσης

σε αλιείς και άλλους.

Αν δηλαδή ζούσαμε σε έναν εξυπνότερο κόσμο

θα λύναμε το πρόβλημα κερδίζοντας 19 δισ. δολάρια.

Θα είχαμε 19 δισ. για να δαπανήσουμε στην υγεία ή κάτι ανάλογο.

ΕΣ: Και επιπλέον έχουμε και την αλιευτική ζημία,

άλλα 50 δισ. δολάρια.

Άρα και πάλι, μία από τις βασικότερες λύσεις θα ήταν

να πειστεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου να μεταφέρει τις επιδοτήσεις

σε πιο βιώσιμες πρακτικές.

KA: Μάλιστα, ακούγονται λοιπόν πολλά επιχειρήματα εκεί έξω

υπέρ του τερματισμού των παράλογων επιδοτήσεων.

Ευχαριστούμε για αυτά τα στοιχεία.

Η τελευταία είναι μια προσωπική ερώτηση.

Η εμπειρία πολλών ανθρώπων εδώ

που ζουν τη θάλασσα εδώ και χρόνια

είναι ότι υπάρχει μια υποβάθμιση, τόποι που άλλοτε ήταν πανέμορφοι

σήμερα φθίνουν, πράγμα καταθλιπτικό.

Μίλησέ μου για το συναίσθημα που βίωσες

σε αυτές τις παρθένες περιοχές

βλέποντας τη ζωή να επιστρέφει.

ΕΣ: Είναι μια πνευματική εμπειρία.

Πήγαμε εκεί για να μελετήσουμε τα οικοσυστήματα,

να μετρήσουμε ψάρια και καρχαρίες

και να δούμε την διαφορά που έχουν αυτά τα μέρη από εκείνα που γνωρίζαμε.

Αλλά το καλύτερο συναίσθημα,

είναι αυτή η βιοφιλία την οποία περιγράφει ο E.O. Γουίλσον,

όταν οι άνθρωποι νιώθουν αυτό το δέος, αυτό το θαυμασμό

μπροστά στην αδάμαστη, την ωμή φύση.

Και εκεί, μόνο εκεί,

νιώθεις πραγματικά ότι είσαι κομμάτι ενός μεγαλύτερου συνόλου,

ενός ευρύτερου παγκόσμιου οικοσυστήματος.

Και αν δεν ήταν η ελπίδα που μας εμπνέουν αυτά τα μέρη,

δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να συνεχίσω αυτή τη δουλειά.

Θα ήταν πολύ καταθλιπτικό.

KA: Λοιπόν, Ενρίκ, σ' ευχαριστώ πολύ που μοιράστηκες

μαζί μας αυτή την πνευματική εμπειρία. Σ' ευχαριστούμε.

ΕΣ: Σας ευχαριστώ πολύ.