Return to Video

လူ သန်းပေါင်း ၁၅၀၀ က ဘာလို့ တူနဲ့ အစားစားကြတာလဲ။

  • 0:00 - 0:03
    ချက်ပြုတ်ခြင်းအောက်က ပန်းကန်ခွက်ယောက်
    စကားလုံးတွေအရ
  • 0:03 - 0:06
    ဒါက တူရိယာပစ္စည်းတစ်ခုလိုပါပဲ။
  • 0:06 - 0:08
    တခုရှိတာ စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတာက
  • 0:08 - 0:10
    တူမရှိဘဲနဲ့ မနေနိုင်တဲ့သူတွေ ရှိကြပါတယ်။
  • 0:10 - 0:11
    [Small Thing.]
  • 0:11 - 0:12
    [Big Idea.]
  • 0:15 - 0:17
    တူဆိုတာ လက်တစ်ဖက်ထဲနဲ့ကိုင်စားဖို့
  • 0:17 - 0:20
    လုပ်ထားတဲ့ တုတ်ချောင်းရှည်တစ်စုံပါ။
  • 0:20 - 0:23
    တူကိုင်ရတာက နှစ်ချောင်း
    ဖြစ်နေတာကလွဲရင် ခဲတံကိုင်ရတာနဲ့
  • 0:23 - 0:25
    နည်းနည်းတော့ ဆင်ပါတယ်။
  • 0:25 - 0:27
    ပြီးတော့ ဂွညှပ်သလို တူကို
    အတူတူ ညှပ်ရမှာပါ။
  • 0:27 - 0:30
    အများစုက သစ်သားနဲ့ လုပ်ထားပြီး
    ပလက်စတစ်၊ ဝါး၊ ကျောက်စိမ်း၊ ရွှေ၊
  • 0:30 - 0:33
    ငွေ နဲ့ ဆင်စွယ်နဲ့တောင် လုပ်ကြပါတယ်။
  • 0:33 - 0:35
    အဲဒါက အခုတော့ အဆင်မပြေတော့ဘူးပေါ့။
  • 0:35 - 0:38
    တူတွေက အစားအစာအသေးစားလေးတွေကို
    ယူစားနိုင်ဖို့ သေချာပုံစံထုတ်ထားတာပါ။
  • 0:38 - 0:40
    ခေါက်ဆွဲဖတ်ကို ယူစားလို့ အဆင်ပြေတယ်။
  • 0:40 - 0:42
    ကျွမ်းကျင်ရင်တော့ ထမင်းတို့ ပေါက်စီနဲ့
  • 0:42 - 0:44
    အသားတွေကိုပါ စားလို့ ရပါတယ်။
  • 0:44 - 0:46
    တူနဲ့ မလုပ်သင့်တာမျိုး မရှိပါဘူး။
  • 0:46 - 0:48
    တူကို ဒရမ်တီးသလိုတော့ မတီးသင့်ဘူးလေ။
  • 0:48 - 0:50
    မှန်သလိုရှိပေမဲ​့ မှားတယ်လေ
  • 0:50 - 0:53
    သင်တို့ တူတစ်စုံလုံး ထမင်းပန်းကန်ထဲမှာ
    စိုက်နေတာမျိုး မဖြစ်ချင်ကြပါဘူး။
  • 0:53 - 0:56
    ဘာလို့လဲဆိုတော့ အဲဒီလိုပုံစံက
    အမွှေးတိုင်အိုးနဲ့ တူသွားတော့
  • 0:56 - 0:58
    ဝိညာဉ်လိုလို ဖြစ်သွားတက်လို့ပါ။
  • 0:58 - 1:00
    တူကို ကမ္ဘာပေါ်မှာ လူတော်တော်များများ
    သုံးကြပါတယ်။
  • 1:00 - 1:03
    အာရှတလွှားမှာဆိုရင် တူသုံးစွဲသူက
  • 1:03 - 1:05
    သန်း ၁၅၀၀ လောက်ရှိတယ်။
  • 1:05 - 1:08
    ယဉ်ကျေးမှု မတူရင်တော့ တူပုံတွေ
    နည်းနည်းတော့ ကွာကြပါတယ်။
  • 1:08 - 1:11
    တရုတ်တူတွေက ရှည်ပြီး လုံးကြတယ်။
  • 1:11 - 1:14
    ကိုရီးယားတူတွေက ပိုပြားပြီး
    သတ္ထုနဲ့လုပ်တာတွေ ရှိတယ်။
  • 1:14 - 1:16
    ဂျပန်က တူတွေကတော့ လုံးပြီး
  • 1:16 - 1:18
    ထိပ်က တော်တော်လေးကို ချွန်ပါတယ်။
  • 1:18 - 1:20
    တူတွေက ယနေ့ခေတ်အမေရိကန်
    အသိုင်းအဝိုင်းမှာ တကယ်ကို
  • 1:20 - 1:22
    မထူးဆန်းတော့တဲ့အချိန်၊
  • 1:22 - 1:24
    ထမင်းကို တုတ်လေးတွေနဲ့စားတက်တဲ့
    အာရှကလူတွေက အသားကို
  • 1:24 - 1:27
    ဓားနဲ့ခက်ရင်းနဲ့ ကောင်းကောင်းစားတက်တဲ့
  • 1:27 - 1:29
    အမေရိကန်တွေနဲ့ မတူညီတဲ့ အရည်အချင်းတွေ
  • 1:29 - 1:32
    ရှိတယ်ဆိုတဲ့ အတွေးအခေါ်က
  • 1:32 - 1:34
    ၁၈၀၀ ခုနှစ်များနောက်ပိုင်းမှာ ရှိခဲ့တယ်။
  • 1:34 - 1:36
    ဒါပေမဲ့ တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက
  • 1:36 - 1:39
    ၁၉၇၀တွေမှာ သံတမန်ရေးရာပိုင်း
    စတင် ဆက်ဆံတဲ့အခါမှာ
  • 1:39 - 1:41
    Richard Nixon နဲ့ Henry Kissinger တို့က
  • 1:41 - 1:44
    တူနဲ့စားတာကို
    စတင် ကျင့်သုံးခဲ့ပါတယ်။
  • 1:44 - 1:46
    ဘာက စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းလဲဆိုတော့
  • 1:46 - 1:51
    အရှေ့တိုင်းက အာရှအစားအစာတွေက
    အနောက်တိုင်းကို ရောက်လာတာရယ်နဲ့
  • 1:51 - 1:54
    တူဆိုတာ အတွေ့ကြုံတွေရဲ့
    တစိတ်တပိုင်းတွေ ဖြစ်လာခဲ့တယ်။
  • 1:54 - 1:56
    တူတွေကို စတွေ့ရှိရတာက
    ရှန်မင်းဆက်လက်ထက်
  • 1:56 - 1:59
    လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၃၀၀၀ လောက်မှာပါ။
    ရှန်မင်းဆက်လက်ထက်မှာ
  • 1:59 - 2:02
    သုံးချောင်းထောက်အိုးကို
    အတော်ကြိုက်ကြပါတယ်။
  • 2:02 - 2:04
    ဒါကြောင့် အဲဒီအိုးကြီးတွေနဲ့
    ချက်ပြုတ်တဲ့အခါ
  • 2:04 - 2:06
    တူတွေက တကယ်ကိုပဲ အသုံးဝင်ပါတယ်။
  • 2:06 - 2:08
    ဘာလို့ဆိုတော့ အဲ့အိုးကြီးတွေထဲမှာ
  • 2:08 - 2:11
    ရေနွေးပူမလောင်အောင် မွှေဖို့၊ စမ်းဖို့က
  • 2:11 - 2:13
    အဲဒီနည်းက အဆင်ပြေလို့ပါ။
  • 2:13 - 2:15
    တရုတ်ယဉ်ကျေးမှုမှာ ချက်ပြုတ်ဖို့
  • 2:15 - 2:18
    ကိစ္စအဝဝအတွက်
    သုံးဖို့ ဓားတွေ၊ ခက်ရင်းတွေ ရှိပါတယ်။
  • 2:18 - 2:22
    ဒါပေမဲ့ ထမင်းစားခန်းထဲ ရောက်လာရင်တော့
  • 2:22 - 2:23
    တူတွေပဲ သုံးကြပါတယ်။
  • 2:24 - 2:25
    အာရှသားတွေ ချက်ပြုတ်တဲ့အထဲ တစ်ခုက
  • 2:25 - 2:28
    သေးသေးလေးတွေ ချက်ပြုတ်တက်ကြတာပါ။
  • 2:28 - 2:30
    ဘာလို့ အဲ့လိုချက်ရတာလဲဆိုတော့
  • 2:30 - 2:32
    စွမ်းအင်တော်တော်များများကို ခြွေတာရင်း
  • 2:32 - 2:34
    သေးသေးလေးတွေက အကျက်မြန်လို့ လို့ထင်တယ်။
  • 2:34 - 2:36
    ပြီးရင်လည်း လှီးစရာလည်း မလိုတောာ့ဘူး။
  • 2:36 - 2:38
    ဒါဆိုရင် ချက်ပြုတ်ထားတဲ့ အစားစာပုံစံက
  • 2:38 - 2:41
    လူတွေကို တူတွေနဲ့ စားစေပြီး၊ တူတွေရှိနေ
    တာကိုက သင့်ချက်ပြုတ်နည်းတွေကို
  • 2:41 - 2:45
    လွှမ်းမိုးစေနိုင်တဲ့အချက်ကို
    သင် ကွင်းဆက်မိလောက်ပါပြီ။
  • 2:45 - 2:49
    ဒါပေမဲ့တချိန်တည်းမှာပဲ တူတွေကအသိုင်းဝိုင်း
    ရဲ့ အစားစာစားသုံးခြင်းသဘာဝကို ထင်ဟပ်စေတယ်။
  • 2:49 - 2:51
    အလယ်မှာ ထားထားတဲ့ ဟင်းပွဲတွေရှိနေမယ်။
  • 2:51 - 2:53
    ဒါက မိသားစုဆန်ပါတယ်။
  • 2:53 - 2:54
    ဟင်းတွေကို တူလေးနဲ့ ခပ်လိုက်မယ်
  • 2:54 - 2:57
    ထမင်းပေါ်တင်၊ ကိုယ့်ဘာသာ စားလိုက်ရုံပါပဲ။
  • 2:57 - 2:59
    နာမည်ကြီးတဲ့ ဒဏ္ဏာရီတစ်ခုရှိတာက
  • 3:00 - 3:02
    လူတိုင်းမှာက ကိုယ့်ကိုယ်တိုင်
    စားဖို့ ရှည်လွန်းတဲ့
  • 3:02 - 3:04
    တော်တော်လေးရှည်တဲ့ တူတွေရှိကြတယ်တဲ့။
  • 3:04 - 3:07
    ဒါကြောင့် ငရဲမှာဆိုရင် လူတွေက
    အစာတွေကို ပါးစပ်ထဲ
  • 3:07 - 3:09
    ကောက်မစားနိုင်လို့ လူတိုင်းက
    ငတ်ပြတ်နေကြတယ်။
  • 3:09 - 3:12
    ဒါပေမဲ့ ကောင်းကင်ဘုံမှာတော့ အဲဒီတူတွေနဲ့ပဲ
    တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက်
  • 3:12 - 3:13
    ခွံ့ကျွေးကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
Title:
လူ သန်းပေါင်း ၁၅၀၀ က ဘာလို့ တူနဲ့ အစားစားကြတာလဲ။
Speaker:
Jennifer 8. Lee
Description:

စာရေးဆရာမ Jennifer 8. Lee က တူက အရှေ့ကနေ အနောက်ကို ဘယ်လို ပျံ့နှံံ့လာတယ်နှင့် ပြီးပြည့်စုံတဲ့ သုံးဆောင်မှုရအောင် ဘယ်လို ဒီဇိုင်းဖော်ထားလဲ ဆိုတာကို ရှင်းပြထားပါတယ်။

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED Series
Duration:
03:27

Burmese subtitles

Revisions