WEBVTT

00:00:00.092 --> 00:00:02.715
ချက်ပြုတ်ခြင်းအောက်က ပန်းကန်ခွက်ယောက်
စကားလုံးတွေအရ

00:00:02.740 --> 00:00:05.768
ဒါက တူရိယာပစ္စည်းတစ်ခုလိုပါပဲ။

00:00:05.793 --> 00:00:07.606
တခုရှိတာ စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတာက

00:00:07.630 --> 00:00:09.537
တူမရှိဘဲနဲ့ မနေနိုင်တဲ့သူတွေ ရှိကြပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:00:09.797 --> 00:00:10.811
[Small Thing.]

NOTE Paragraph

00:00:10.836 --> 00:00:11.906
[Big Idea.]

NOTE Paragraph

00:00:14.917 --> 00:00:17.393
တူဆိုတာ လက်တစ်ဖက်ထဲနဲ့ကိုင်စားဖို့

00:00:17.417 --> 00:00:19.976
လုပ်ထားတဲ့ တုတ်ချောင်းရှည်တစ်စုံပါ။

00:00:20.000 --> 00:00:22.934
တူကိုင်ရတာက နှစ်ချောင်း
ဖြစ်နေတာကလွဲရင် ခဲတံကိုင်ရတာနဲ့

00:00:22.958 --> 00:00:24.518
နည်းနည်းတော့ ဆင်ပါတယ်။

00:00:24.542 --> 00:00:26.809
ပြီးတော့ ဂွညှပ်သလို တူကို
အတူတူ ညှပ်ရမှာပါ။

00:00:26.833 --> 00:00:30.434
အများစုက သစ်သားနဲ့ လုပ်ထားပြီး
ပလက်စတစ်၊ ဝါး၊ ကျောက်စိမ်း၊ ရွှေ၊

00:00:30.458 --> 00:00:32.559
ငွေ နဲ့ ဆင်စွယ်နဲ့တောင် လုပ်ကြပါတယ်။

00:00:32.583 --> 00:00:34.768
အဲဒါက အခုတော့ အဆင်မပြေတော့ဘူးပေါ့။

NOTE Paragraph

00:00:34.792 --> 00:00:38.143
တူတွေက အစားအစာအသေးစားလေးတွေကို
ယူစားနိုင်ဖို့ သေချာပုံစံထုတ်ထားတာပါ။

00:00:38.167 --> 00:00:39.934
ခေါက်ဆွဲဖတ်ကို ယူစားလို့ အဆင်ပြေတယ်။

00:00:39.958 --> 00:00:41.768
ကျွမ်းကျင်ရင်တော့ ထမင်းတို့ ပေါက်စီနဲ့

00:00:41.792 --> 00:00:43.726
အသားတွေကိုပါ စားလို့ ရပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:00:43.750 --> 00:00:45.851
တူနဲ့ မလုပ်သင့်တာမျိုး မရှိပါဘူး။

00:00:45.875 --> 00:00:48.226
တူကို ဒရမ်တီးသလိုတော့ မတီးသင့်ဘူးလေ။

00:00:48.250 --> 00:00:49.542
မှန်သလိုရှိပေမဲ​့ မှားတယ်လေ

00:00:49.542 --> 00:00:52.934
သင်တို့ တူတစ်စုံလုံး ထမင်းပန်းကန်ထဲမှာ
စိုက်နေတာမျိုး မဖြစ်ချင်ကြပါဘူး။

00:00:52.958 --> 00:00:55.864
ဘာလို့လဲဆိုတော့ အဲဒီလိုပုံစံက
အမွှေးတိုင်အိုးနဲ့ တူသွားတော့

00:00:55.898 --> 00:00:57.559
ဝိညာဉ်လိုလို ဖြစ်သွားတက်လို့ပါ။

NOTE Paragraph

00:00:57.583 --> 00:01:00.018
တူကို ကမ္ဘာပေါ်မှာ လူတော်တော်များများ
သုံးကြပါတယ်။

00:01:00.042 --> 00:01:02.643
အာရှတလွှားမှာဆိုရင် တူသုံးစွဲသူက

00:01:02.667 --> 00:01:04.643
သန်း ၁၅၀၀ လောက်ရှိတယ်။

00:01:04.667 --> 00:01:08.143
ယဉ်ကျေးမှု မတူရင်တော့ တူပုံတွေ
နည်းနည်းတော့ ကွာကြပါတယ်။

00:01:08.167 --> 00:01:10.851
တရုတ်တူတွေက ရှည်ပြီး လုံးကြတယ်။

00:01:10.875 --> 00:01:13.851
ကိုရီးယားတူတွေက ပိုပြားပြီး
သတ္ထုနဲ့လုပ်တာတွေ ရှိတယ်။

00:01:13.875 --> 00:01:15.868
ဂျပန်က တူတွေကတော့ လုံးပြီး

00:01:15.962 --> 00:01:17.518
ထိပ်က တော်တော်လေးကို ချွန်ပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:01:17.542 --> 00:01:19.851
တူတွေက ယနေ့ခေတ်အမေရိကန်
အသိုင်းအဝိုင်းမှာ တကယ်ကို

00:01:19.875 --> 00:01:21.768
မထူးဆန်းတော့တဲ့အချိန်၊

00:01:21.792 --> 00:01:24.434
ထမင်းကို တုတ်လေးတွေနဲ့စားတက်တဲ့
အာရှကလူတွေက အသားကို

00:01:24.458 --> 00:01:26.684
ဓားနဲ့ခက်ရင်းနဲ့ ကောင်းကောင်းစားတက်တဲ့

00:01:26.708 --> 00:01:28.726
အမေရိကန်တွေနဲ့ မတူညီတဲ့ အရည်အချင်းတွေ

00:01:28.750 --> 00:01:31.559
ရှိတယ်ဆိုတဲ့ အတွေးအခေါ်က

00:01:31.583 --> 00:01:33.643
၁၈၀၀ ခုနှစ်များနောက်ပိုင်းမှာ ရှိခဲ့တယ်။

00:01:33.667 --> 00:01:35.809
ဒါပေမဲ့ တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက

00:01:35.833 --> 00:01:38.759
၁၉၇၀တွေမှာ သံတမန်ရေးရာပိုင်း
စတင် ဆက်ဆံတဲ့အခါမှာ

00:01:38.773 --> 00:01:40.893
Richard Nixon နဲ့ Henry Kissinger တို့က

00:01:40.917 --> 00:01:43.893
တူနဲ့စားတာကို
စတင် ကျင့်သုံးခဲ့ပါတယ်။

00:01:43.917 --> 00:01:45.851
ဘာက စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းလဲဆိုတော့

00:01:45.875 --> 00:01:50.976
အရှေ့တိုင်းက အာရှအစားအစာတွေက
အနောက်တိုင်းကို ရောက်လာတာရယ်နဲ့

00:01:51.000 --> 00:01:53.726
တူဆိုတာ အတွေ့ကြုံတွေရဲ့ 
တစိတ်တပိုင်းတွေ ဖြစ်လာခဲ့တယ်။

NOTE Paragraph

00:01:53.750 --> 00:01:56.481
တူတွေကို စတွေ့ရှိရတာက
ရှန်မင်းဆက်လက်ထက်

00:01:56.495 --> 00:01:59.306
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၃၀၀၀ လောက်မှာပါ။
ရှန်မင်းဆက်လက်ထက်မှာ

00:01:59.330 --> 00:02:01.559
သုံးချောင်းထောက်အိုးကို
အတော်ကြိုက်ကြပါတယ်။

00:02:01.583 --> 00:02:03.809
ဒါကြောင့် အဲဒီအိုးကြီးတွေနဲ့
ချက်ပြုတ်တဲ့အခါ

00:02:03.833 --> 00:02:05.851
တူတွေက တကယ်ကိုပဲ အသုံးဝင်ပါတယ်။

00:02:05.875 --> 00:02:08.226
ဘာလို့ဆိုတော့ အဲ့အိုးကြီးတွေထဲမှာ

00:02:08.250 --> 00:02:11.226
ရေနွေးပူမလောင်အောင် မွှေဖို့၊ စမ်းဖို့က

00:02:11.250 --> 00:02:13.226
အဲဒီနည်းက အဆင်ပြေလို့ပါ။

00:02:13.250 --> 00:02:15.351
တရုတ်ယဉ်ကျေးမှုမှာ ချက်ပြုတ်ဖို့

00:02:15.375 --> 00:02:18.263
ကိစ္စအဝဝအတွက်
သုံးဖို့ ဓားတွေ၊ ခက်ရင်းတွေ ရှိပါတယ်။

00:02:18.287 --> 00:02:22.184
ဒါပေမဲ့ ထမင်းစားခန်းထဲ ရောက်လာရင်တော့

00:02:22.208 --> 00:02:23.476
တူတွေပဲ သုံးကြပါတယ်။

NOTE Paragraph

00:02:23.500 --> 00:02:25.309
အာရှသားတွေ ချက်ပြုတ်တဲ့အထဲ တစ်ခုက

00:02:25.333 --> 00:02:27.601
သေးသေးလေးတွေ ချက်ပြုတ်တက်ကြတာပါ။

00:02:27.625 --> 00:02:29.934
ဘာလို့ အဲ့လိုချက်ရတာလဲဆိုတော့

00:02:29.958 --> 00:02:32.101
စွမ်းအင်တော်တော်များများကို ခြွေတာရင်း

00:02:32.125 --> 00:02:34.101
သေးသေးလေးတွေက အကျက်မြန်လို့ လို့ထင်တယ်။

00:02:34.125 --> 00:02:36.184
ပြီးရင်လည်း လှီးစရာလည်း မလိုတောာ့ဘူး။

00:02:36.208 --> 00:02:37.977
ဒါဆိုရင် ချက်ပြုတ်ထားတဲ့ အစားစာပုံစံက

00:02:37.977 --> 00:02:41.268
လူတွေကို တူတွေနဲ့ စားစေပြီး၊ တူတွေရှိနေ
တာကိုက သင့်ချက်ပြုတ်နည်းတွေကို

00:02:41.268 --> 00:02:44.554
လွှမ်းမိုးစေနိုင်တဲ့အချက်ကို
သင် ကွင်းဆက်မိလောက်ပါပြီ။

00:02:44.578 --> 00:02:48.833
ဒါပေမဲ့တချိန်တည်းမှာပဲ တူတွေကအသိုင်းဝိုင်း
ရဲ့ အစားစာစားသုံးခြင်းသဘာဝကို ထင်ဟပ်စေတယ်။

00:02:48.833 --> 00:02:51.309
အလယ်မှာ ထားထားတဲ့ ဟင်းပွဲတွေရှိနေမယ်။

00:02:51.333 --> 00:02:52.601
ဒါက မိသားစုဆန်ပါတယ်။

00:02:52.625 --> 00:02:54.143
ဟင်းတွေကို တူလေးနဲ့ ခပ်လိုက်မယ်

00:02:54.167 --> 00:02:57.268
ထမင်းပေါ်တင်၊ ကိုယ့်ဘာသာ စားလိုက်ရုံပါပဲ။

NOTE Paragraph

00:02:57.292 --> 00:02:59.476
နာမည်ကြီးတဲ့ ဒဏ္ဏာရီတစ်ခုရှိတာက

00:02:59.500 --> 00:03:02.143
လူတိုင်းမှာက ကိုယ့်ကိုယ်တိုင်
စားဖို့ ရှည်လွန်းတဲ့

00:03:02.167 --> 00:03:04.351
တော်တော်လေးရှည်တဲ့ တူတွေရှိကြတယ်တဲ့။

00:03:04.375 --> 00:03:06.633
ဒါကြောင့် ငရဲမှာဆိုရင် လူတွေက
အစာတွေကို ပါးစပ်ထဲ

00:03:06.633 --> 00:03:08.820
ကောက်မစားနိုင်လို့ လူတိုင်းက
ငတ်ပြတ်နေကြတယ်။

00:03:08.820 --> 00:03:11.768
ဒါပေမဲ့ ကောင်းကင်ဘုံမှာတော့ အဲဒီတူတွေနဲ့ပဲ
တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက်

00:03:11.768 --> 00:03:13.306
ခွံ့ကျွေးကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။