< Return to Video

دەکرێت دروستکردنی شانە بە مانای دەرمانی کەسیی بێت؟

  • 0:01 - 0:04
    دەمەوێت ڤیدیۆیەکتان نیشان
    بدەم لە بارەی ئەو نمونانەی
  • 0:04 - 0:05
    کە کارم لەگەڵدا کردوون.
  • 0:05 - 0:08
    هەموویان قەبارەی باشیان هەیە،
    و هیچیان قەڵەو نین.
  • 0:08 - 0:11
    ئایا وتم ئەوانە زۆر جوانن؟
  • 0:11 - 0:13
    ئەوان نمونەیەکی زانستی دروستکراون؟
    (پێکەنین)
  • 0:13 - 0:16
    وەک ئەوەی ئێوە پێتان وابوو،
    من ئەندازیاری دروستکردنی خانەکانم،
  • 0:16 - 0:18
    و ئەمە ڤیدیۆیەکی لێدانی دڵە
  • 0:18 - 0:21
    کە من لە تاقیگەدا دروستم کردووە.
  • 0:21 - 0:23
    ھیوامان وایە ڕۆژێک بێت ئەم شانانە
  • 0:23 - 0:26
    بتوانن جێگرەوەی بەشەکانی لەشی مرۆڤ بن.
  • 0:26 - 0:28
    بەڵام ئەوەی کە من ئەمڕۆ پێتان دەڵێم
  • 0:28 - 0:32
    ئەوەیە کە چۆن ئەو شانانە نموونەی
    جوان دروست دەکەن.
  • 0:32 - 0:35
    با بۆ چەند خولەکێک بیر لە
    پڕۆسەی پاڵاوتنی دەرمان بکەینەوە.
  • 0:35 - 0:38
    سەرەتا دروستکردنی شێوگی دەرمانەکە،
    تاقیکردنەوەی تاقیگە، تاقیکردنەوەی ئاژەڵ،
  • 0:38 - 0:41
    ،پاشان دەچیتە پشکنینی کلینکی،
    کە بە تاقیکردنەوەی مرۆڤ دادەنرێت،
  • 0:41 - 0:43
    پێش ئەوەی دەرمانەکان بگەنە بازار.
  • 0:43 - 0:46
    پارە، و کاتی زۆری دەوێت،
  • 0:46 - 0:49
    و ھەندێک جار، کاتێک
    دەرمانەکان دەگەنە بازار،
  • 0:49 - 0:53
    بە شێوەیەکی چاوەڕواننەکراو
    خەڵکی توشی نارەحەتی دەکات.
  • 0:53 - 0:57
    و دوایی شکست دەھێنێت،
    کە ئەوە خراپترین ئەنجامە.
  • 0:57 - 1:01
    ئەمە ھەموو دەگەرێتەوە بۆ دوو
    ئەنجام، یەکەمیان، مرۆڤەکان جرج نین،
  • 1:01 - 1:05
    و دووەمیان، لەگەڵ ھەبوونی
    چەندین خاڵی ھاوبەش لە نێوانماندا،
  • 1:05 - 1:07
    لە ڕاستیدا ئەو خاڵە جیاوازە
    بچوکانە لە نێوان من و تۆ
  • 1:07 - 1:10
    کاریگەریەکی گەورەی ھەیە
    کە چۆن دەرمانەکان دەگۆرێت
  • 1:10 - 1:12
    و چۆن ئەو دەرمانانە
    کار دەکانە سەر ئێمە.
  • 1:12 - 1:15
    کەواتە چی دەبێت ئەگەر نمونەیەکی
    باشترمان لە تاقیگەکەماندا ھەبێت
  • 1:15 - 1:18
    کە نەک تەنھا لاسایی ئێمە
    بکاتەوە زیاتر لە مشکەکان
  • 1:18 - 1:22
    بەڵکو ھەروەھا ڕەنگدانەوەیەکی
    ھەبێت لەسەر جیاوازییەکانی ئێمە؟
  • 1:22 - 1:26
    با تەماشا بکەین چۆن ئەوە دەکەین
    لەگەڵ دروست کردنی شانەکاندا.
  • 1:26 - 1:28
    یەکێک لە خاڵە گرنگەکانی تەکنەلۆژیا
  • 1:28 - 1:31
    ئەوەیە کە ناوی دروست کردنی
    خانە زۆر بەھێزەکانە.
  • 1:31 - 1:34
    ئەوانە بەم نزیکانە لە
    یابان گەشەیان پێدراوە.
  • 1:34 - 1:36
    باشە، دروستکردنی خانە زۆر بەھێزە.
  • 1:36 - 1:39
    ئەو خانانە زیاتر لە دروستکردنی
    خانە کۆرپەییەکان دەچن
  • 1:39 - 1:41
    بەبێ مشت و مڕکردن.
  • 1:41 - 1:44
    ئێمە خانەکان دروست دەکەین،
    باشە، با بڵێین خانەکانی پێست،
  • 1:44 - 1:46
    بەھۆی زیاد کردنی ھەندێک
    جین بۆیان، و بیاڕوێنین،
  • 1:46 - 1:48
    و دوایی کۆیان بکەینەوە.
  • 1:48 - 1:50
    کەواتە ئەوانە خانەی پێستن
    کە دەتوانرێ فێڵی تێدا بکرێت،
  • 1:50 - 1:53
    تا ڕادەیەک لە خانەکانی لەبیرچووە
    دەچێت، لە شێوەی کۆرپەیا.
  • 1:53 - 1:56
    بەبێ مشت و مڕکردن،
    سەرەتا ئەوە شتێکی جوانە.
  • 1:56 - 1:59
    دووەم خاڵ، دەتوانی ھەر خانەیەک
    کە دەتەوێت دروستی بکەیت
  • 1:59 - 2:01
    لەو خانانە: مێشک، دڵ،
    جگەر، وێنەکان دەبینن،
  • 2:01 - 2:04
    بەڵام بەبێ خانەکانتان.
  • 2:04 - 2:07
    کەواتە دەتوانین نمونەی دڵ،
    مێشکت دروست بکەین
  • 2:07 - 2:09
    لەسەر پارچەیەکی بچوک.
  • 2:09 - 2:13
    بە بەکارھێنانی خانەکان بە شێوەیەکی
    چاوەڕوانکراو لە چڕی ھەڵسوکەوتدا
  • 2:13 - 2:15
    بەشی دووەمە، و
    دەبێتە خاڵێکی گرنگ
  • 2:15 - 2:18
    بۆ بەدەست ھێنانی ئەو نمونانەی
    بەکار بھێنرێت لە دۆزینەوەی دەرمان.
  • 2:18 - 2:22
    ئەمە دەبێتە پلانێکی کارتێکەری زیندووی لە
    بەرەو پێشبردنی تاقیگەکانمان بەکاری دەھێنین
  • 2:22 - 2:25
    بۆ یارمەتیدانی دروستکردنی زیاتری
    خانەی جووت، لە ڕێگەی گونجاوەوە.
  • 2:25 - 2:28
    تاکو بەرەو پێشەوە بڕۆین، بزانە ئەگەر
    شێوازێکی گەورەی تەریبی ئەمە
  • 2:28 - 2:30
    لەگەڵ ھەزاران بەشی خانەکانی مرۆڤ.
  • 2:30 - 2:35
    وەک ھەبوونی تاقیگەیەکی کلینکی وایە
    لەسەر پارچەیەکی بچوکی ئەلیکترۆنی.
  • 2:35 - 2:38
    ببەڵام شتێکی تر لەبارەی دروست
    کردنی ئەو خانە زۆر بەھێزانە
  • 2:38 - 2:41
    ئەوەیە کە ئەگەر بابڵێین، ئێمە چەند
    خانەیەکی پێست وەربگرین،
  • 2:41 - 2:43
    لەو کەسانەی کە نەخۆشی بۆماوەییان ھەیە
  • 2:43 - 2:45
    و شانەیان لێ دروست بکەین،
  • 2:45 - 2:47
    دەتوانین تەکنیکی دروست
    کردنی شانە بەکاربھێنین
  • 2:47 - 2:51
    بۆ پێکھێنانی نمونەی ئەو
    نەخۆشانە لە تاقیگەکاندا.
  • 2:51 - 2:54
    ئەمە نمونەیەکی کێڤن ئیگانە
    لە تاقیگەی ھارڤارد.
  • 2:54 - 2:57
    ئەو دەمارەکان دەجوڵێنێت
  • 2:57 - 2:59
    لەو خانە زۆر بەھێز دروست کراوانەدا
  • 2:59 - 3:02
    لەو نەخۆشانەی کە نەخۆشی
    لۆو جێھریکیان ھەیە،
  • 3:02 - 3:04
    و ئەوەی لە دەمارەکان جیا کردەوە،
    ئەوەی کە سەرنج ڕاکێشە
  • 3:04 - 3:07
    ئەوەیە کە ئەو دەمارانە نیشانەی
    ئەو نەخۆشییە بە دیار دەخەن.
  • 3:07 - 3:10
    بۆیە لەگەڵ نمونەی نەخۆشی
    وەک ئەمە، دەتوانین ھەوڵبدەین
  • 3:10 - 3:12
    خێراتر لە ھەر کاتێک و
    باشتر لەو نەخۆشییە تێبگەین
  • 3:12 - 3:16
    زیاتر لە ھەر کاتێکی تر، و لەوانەیە
    خێراتر دەرمان بدۆزینەوە بۆی.
  • 3:16 - 3:19
    ئەمە نمونەیەکی تری دروست
    کردنی خانەی تایبەتی نەخۆشە
  • 3:19 - 3:23
    کە لە نەخۆشی هەڵاوسانی
    چاوی کەسێکەوە دروست کراوە.
  • 3:23 - 3:25
    ئەمە شێوازی بەرەو
    خراپ چوونی تۆڕی چاوە.
  • 3:25 - 3:28
    ئەمەنەخۆشیەکە کە لەناو
    خێزانەکەمدا هەیە، و هیوامان وایە
  • 3:28 - 3:31
    خانەکان وەک ئەوانەی تر یارمەتیدەر
    بن بۆ دۆزینەوەی چارەسەر.
  • 3:31 - 3:33
    هەندێک خەڵک باوەڕیان
    وایە ئەمە نمونەی باشن،
  • 3:33 - 3:36
    بەڵأم بپرسە، "باشە، ئایا
    ئەوانە وەک خانەی جرج وان؟"
  • 3:36 - 3:39
    هەر چۆنێک بێت،
    جرج دەزگایەکی ئەندامییە،
  • 3:39 - 3:41
    لە پێکەوە کارکردنی
    ئەندامەکان و تۆڕەکان
  • 3:41 - 3:45
    دەرمانێک بۆ دڵ دەتوانین
    بگۆڕین لەناو جگەردا،
  • 3:45 - 3:48
    و هەندێک لە مادە زیادەکان لەوانەیە
    لە شێوەی چەوریدا کۆبکرێنەوە.
  • 3:48 - 3:52
    ئایا تۆ بیری ئەو هەموو شتانە ناکەیت
    لەگەڵ نمونەی دروست کراوی ئەم شانانە؟
  • 3:52 - 3:54
    ئەمە ئارەزووییەکی ترە لەم بەشەدا.
  • 3:54 - 3:58
    لە ڕێگەی تێکەڵ کردنی تەکنیکی دروست
    کردنی خانەکان لەگەڵ شلەمەنییە بچوکەکان،
  • 3:58 - 4:00
    شێوازەکە بەڕاستی دەگۆڕێت بەرەو ئەوە کە،
  • 4:00 - 4:01
    نمونەی هەموو سیستەمی کارکردنی لەشن،
  • 4:01 - 4:04
    یەک دەگرێت لەگەڵ سیستەمی ئەندامی
    تا بتوانێت ئەوە تاقی بکاتەوە
  • 4:04 - 4:07
    چۆن ئەو دەمارانەی لەوانەیە تۆ
    بۆ پەستانی خوێن بەکاری دەهێنیت
  • 4:07 - 4:10
    لەوانەیە کاریگەری بکاتە سەر جگەرت
    یان تێکچوون و خێرا لێدانی دڵ.
  • 4:10 - 4:14
    بەڕاستی ئەم سیستەمانە دروستکردنیان قورسە،
    بەڵام دەست دەکەین بە ئەنجامدانی ئەو کارە،
  • 4:14 - 4:16
    ئاگات لە خۆت بێت.
  • 4:16 - 4:19
    بەڵام ئەوە تەنها هەمووی نیە، چونکە
    کاتێک لەسەر دەرمانەکە ڕازی بوون،
  • 4:19 - 4:23
    تەکنیکی دروستکردنی خانە بەڕاستی دەتوانێت
    یارمەتیمان بدات لەگەشەسەندنی چارەسەری
  • 4:23 - 4:27
    تایبەتدا. ئەمە نمونەیەکە لەوانەیە
    ڕۆژێک تۆ گرنگی پێ بدەیت،
  • 4:27 - 4:29
    هیوادارم وانەبێت،
  • 4:29 - 4:31
    چونکە بهێنە پێش چاوت ئەگەر
    تۆ تەلەفۆنێکت بۆ بێت
  • 4:31 - 4:34
    کە هەواڵێکی ناخۆشت بداتێ کە
    لەوانەیە تۆ شێرپەنجەت هەبێت.
  • 4:34 - 4:37
    ئایا ناتەوێت تاقیکردنەوەیەک بکەیت
    تا بزانیت ئەو دەرمانەی شێرپەنجە
  • 4:37 - 4:40
    کە وەریان دەگریت کاردەکەنە
    سەر شێرپەنجەکەت؟
  • 4:40 - 4:42
    ئەمە نمونەیەکی تاقیگەیی کارین
    بۆڕگە، ئەون تەکنەلۆژیای
  • 4:42 - 4:45
    فوارەی مرەکەبی بەکار دەهێنن بۆ
    چاپکردنی خانەکانی شێرپەنجەی مەمک
  • 4:45 - 4:48
    و لێکۆڵینەوە لەسەر بەرەو پێش
    چوونەکانی و چارەسەرەکانی دەکەن.
  • 4:48 - 4:50
    هەندێک لە هاوڕێکانمان لە
    توفتس نمونەکان لێک دەدەن
  • 4:50 - 4:54
    وەک ئەوەی دروست کردنی دەمارەکان و
    ئێسک بۆ ئەوەی بزانن کە چۆن شێرپەنجە
  • 4:54 - 4:56
    لە بەشێکی لەشەوە
    بڵاودەبێتەوە بۆ بەشێکی تر،
  • 4:56 - 4:59
    و بزانە کە ئەم خانە دوانەیە
  • 4:59 - 5:01
    دەبنە نمونەیەکی داهاتوو
    لەم جۆرە لێکۆڵینەوانەدا.
  • 5:01 - 5:04
    بیرکردنەوە لەبارەی ئەو
    نمونانەی کە تازە باسمان کرد،
  • 5:04 - 5:06
    دەبینین بەرەو پێش چوونێک
    هەیە لە دروستکردنی شانەکان
  • 5:06 - 5:09
    بەڕاستی یارمەتی شۆرشی پاڵاوتنی
    دەرمان و هاوسەنگی کردنی دەدات
  • 5:09 - 5:11
    لە سەرەتای هەر هەنگاوێکدا،
  • 5:11 - 5:14
    نمونەی نەخۆشییەکان وەردەگرێت
    بۆ دروست کردنی دەرمانێکی باشتر،
  • 5:14 - 5:18
    بە شێوەیەکی گەروە نمونەی شانەکان
    یارمەتی شۆرشی تاقیکرنەوەکان دەدەن،
  • 5:18 - 5:22
    تاقیکردەنەوە لەسەر ئاژەڵان و پشکنینی
    کلینکی مرۆڤەکان کەم دەکاتەوە،
  • 5:22 - 5:23
    و نەخۆشییە دەروونییە
    کەسییەکان ناهێڵن
  • 5:23 - 5:27
    زیاتر ئەوەی کە ئێمە خەمی
    ناردنمان بێت بۆ بازارەکان.
  • 5:27 - 5:30
    لە ئێستایا، ئێمە لە بەدەست
    هێنانی دەستکەوتدا سەرکەوتووین
  • 5:30 - 5:32
    لە نێوان بەرەو پێش چوونی
    گەردی کیمیایی و زانینی
  • 5:32 - 5:34
    چۆنیەتی کارکردنی
    لە ناو لەشی مرۆڤدا.
  • 5:34 - 5:37
    هەوڵدانەکانمان بۆ ئەنجامدانی ئەو
    کارە گۆڕانکارییەکی گەورەیە
  • 5:37 - 5:41
    تەکنەلۆژیای زیندەهی و دەرمانسازی
    لەناو تەکنەلۆژیای زانیاریدا،
  • 5:41 - 5:44
    یارمەتیمان دەدەن لە دۆزینەوە و
    هەڵسەنگاندنی دەرمانەکان بەخێرایی،
  • 5:44 - 5:48
    هەرزانتر و کاریگەرتر.
  • 5:48 - 5:52
    ئەوە مانایەکی تر دەدات لە
    دژی تاقیکردنەوەی ئاژەڵی، وایە؟
  • 5:52 - 5:59
    سوپاس. (چەپڵەڕێزان)
Title:
دەکرێت دروستکردنی شانە بە مانای دەرمانی کەسیی بێت؟
Speaker:
نینا تاندۆن:
Description:

جەستەی هەر یەک لە ئێمە بە تەواوی بێهاوتایە، بەڵام ئەم تێروانینە جوانە پێچەوانە دەبێتەوە لە کاتێکدا وەک نەخۆش مامەڵەی لەگەڵ دەکرێت -- بەڵام کاتێک چارەسەری وەردەگرین، لەو کاتەدا بە شێوەیەکی جیاواز کاردانەوەی دەبێت. ئەندازیاری شانە دروستکردن نینا تاندۆن قسە لەسەر چارەسەرە ڕێتێچووەکان دەکات: بەکارهێنانی خانە زۆر بەهێزەکان بۆ دروست کردنی نمونەی ئەندامێکی کەسیی بە جۆرێک بۆ تاقیکردنەوەی دەرمانە نوێیەکان و کاردانەوەیان لەسەر جەستە، وهەمبارکردنیان لە ناو کۆمپیوتەر.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
06:19

Kurdish (Central) subtitles

Revisions