Je hebt geen idee waar kamelen echt vandaan komen

Kamelen zijn zo goed aangepast aan de woestijn dat het heel moeilijk is om je in te beelden dat ze ergens anders zouden leven. Maar wat als we ze helemaal fout hebben vastgepind? Wat als die grote bulten, voeten en ogen geëvolueerd waren voor een ander klimaat en een andere tijd? Luister naar Latif Nasser in deze talk waarin hij het verrassende verhaal vertelt over hoe een heel klein, heel vreemd fossiel de manier hoe hij en de wereld naar kamelen kijkt, verandert.

Dit verhaaal

gaat over hoe we weten wat we weten.

Het verhaal gaat over een vrouw,

Natalia Rybczynski.

Ze is paleobiologe:

ze is gespecialiseerd in het opgraven
van stokoude dingen.

(Audio) Natalia Rybczynski: Ja, ik ben
wel eens 'Dr. Dode Dingen' genoemd.

Latif Nasser: Volgens mij
is ze vooral interessant

om de plaats waar ze die dingen opgraaft,

ver boven de poolcirkel
in de afgelegen Canadese toendra.

Op een zomerdag in 2006

was ze op een opgravingslocatie,
Files Leaf Bed,

die minder dan 10 breedtegraden
van de magnetische noordpool ligt.

(Audio) NR: Het zal echt flauw klinken,

want het was gewoon een dag lopen
met rugzak en gps en notitieboekje,

en alles oprapen
wat een fossiel zou kunnen zijn.

LN: Op een bepaald moment
viel haar iets op.

(Audio) NR: Roestig, een soort roestkleur,

ongeveer de grootte van mijn handpalm.

Het lag gewoon op de grond.

LN: Eerst dacht ze dat het
gewoon een splinter hout was,

want dat was vroeger wel eens aangetroffen

in Fyles Leaf Bed --
deeltjes van prehistorische planten.

Maar die nacht, in het kamp ...

(Audio) NR: ... nam ik de handlens erbij,

ik keek wat beter en besefte

dat het er niet uitzag
alsof dit drie ringen had.

Misschien een kwestie van bewaring,

maar het ziet er echt uit als...

bot.

LN: Hm. De volgende vier jaar

ging ze telkens weer naar die plek

en verzamelde uiteindelijk 30 fragmenten
van precies hetzelfde bot,

de meeste flinterdun.

(Audio) NR: Het is niet zoveel.
Het past in een kleine tas.

LN: En ze probeerde ze samen te leggen,
net als een legpuzzel.

Maar het was uitdagend.

(Audio) NR: Het is in zoveel
kleine stukjes gebroken,

ik gebruik zand en plamuursel,
maar het ziet er niet goed uit.

Dus uiteindelijk
gebruikten we een 3D-scanner.

LN: Ooh!
(Audio) NR: Echt, hé?

(Gelach)

LN: Virtueel bleek het veel gemakkelijker.

(Audio) NR: Het is magisch
als het plots allemaal past.

LN: Hoe zeker was je dat je het juist had,

dat je het correct samen had gebracht?

Had het misschien gekund
dat je het anders in elkaar had gezet

en het een parkiet was geworden?

(Gelach)

(Audio) NR: (lacht) Hm, nee.
Nee, dit was het resultaat.

LN: Wat ze had, ontdekte ze,
was een tibia, een scheenbeen,

specifiek één van een tweehoevig zoogdier,

dus zoals een koe of een schaap.

Maar die konden het geen van beide zijn.

Het was gewoon te groot.

(Audio) NR: De grootte van dit ding
was enorm. Het is een heel groot dier.

LN: Dus welk dier kan het zijn?

Nadat ze was vastgelopen,
toonde ze een fragment

aan enkele collega's in Colorado,

en zij hadden een idee.

(Audio) NR: We namen een zaag,
en scheerde juist de rand eraf

en er kwam een heel
interessante geur van af.

LN: het rook net zoals verschroeid vlees.

Het was een geur die Natalia herkende

van het opensnijden van schedels
in haar lab voor macroscopische anatomie:

lijmstof.

Lijmstof is dat wat structuur
geeft aan onze botten.

En normaal, na zo veel jaar,

breekt het af.

Maar in dit geval diende de noordpool
als een natuurlijke conservator.

Een jaar of twee later
was Natalia op een conferentie in Bristol

en ze zag dat een collega
van haar, Mike Buckley,

een proces was aan het demonstreren
genaamd: 'de vingerafdruk van lijmstof'.

Het blijkt dat verschillende diersoorten
verschillende structuren

in lijmstof hebben,

dus als je een lijmstof-profiel
van een onbekend bot neemt,

kan je dat vergelijken
met dat van gekende soorten,

en misschien krijg je een overeenkomst.

Dus ze stuurde hem een van de fragmenten,

FedEx.

(Audio) NR: Ja, je wilt het volgen.
Het is vrij belangrijk.

(Gelach)

LN: En hij behandelde het

en vergeleek het met 37 gekende
en hedendaagse zoogdier-soorten.

En hij vond een overeenkomst.

Het 3,5 miljoen jaar oude bot

dat Natalia had opgegraven
uit de hoge noordpoolgebieden

hoorde bij een ...

kameel.

(Gelach)

(Audio) NR: En ik dacht, wat?
Dit is geweldig -- als het waar is.

LN: Dus testte ze meerdere fragmenten

en kregen elke keer hetzelfde resultaat.

Echter, de grootte van het gevonden bot

suggereerde dat deze kameel
30 procent groter was dan de hedendaagse.

Dus deze kameel zou ongeveer
2,7 meter groot zijn geweest,

weegde ongeveer een ton.

(Publiek reageert)

Ja.

Natalia had een enorme
Arctische kameel gevonden.

(Gelach)

Wanneer je het woord 'kameel' hoort,

zou in je gedachten
een van deze kunnen opkomen,

de Bactrische kameel
uit Oost- en Centraal-Azië.

Maar de kans is groot
dat het beeld dat je voor ogen hebt

een van deze is, de dromedaris,

een typisch woestijn dier --

hangt rond in zandige, warme plaatsen,
zoals het Midden-Oosten en de Sahara,

heeft een grote bult op zijn rug

om water op te slaan
voor die lange woestijntochten,

heeft grote, wijde voeten
om het over de zandduinen te helpen.

Dus hoe kan het dat zoiets
in de hoge poolgebieden terecht komt?

Wel, wetenschappers weten
blijkbaar al lang,

zelfs vóór Natalia's ontdekking,

dat kamelen eigenlijk
oorspronkelijk uit Amerika komen.

(Muziek: The Star-Spangled Banner)

(Gelach)

Ze zijn hier begonnen.

Bijna 40 van de 45 miljoen jaar
dat kamelen bestaan,

kon je ze alleen maar
vinden in Noord-Amerika,

ongeveer 20 verschillende soorten,
misschien meer.

(Audio) LN: Als ik ze op een rij zet,
zien ze er dan anders uit?

NR, Ja, je zult verschillende
lichaamsgroottes zien.

Sommige zullen een lange nek hebben,

dus functioneel gezien
eigenlijk als giraffen.

LN: sommige hadden snuiten,
net als krokodillen.

(Audio) NR: De oorspronkelijke
primitieve beesten waren heel klein,

bijna zoals konijnen.

LN: Wat? Kamelen even groot als konijnen?

(Audio) NR: De allereerste.

Dus die zou je waarschijnlijk
niet herkennen.

LN: O mijn God,
ik wil een konijn-kameel thuis.

(Audio) NR: Ik weet het,
zou dat niet geweldig zijn?

LN: En dan ongeveer
drie tot zeven miljoen jaar geleden

trok één tak van de kamelen
naar beneden, naar Zuid-Amerika,

waar ze lama's en alpaca's werden,

en een andere tak
stak de Beringlandbrug over

tot in Azië en Afrika.

En dan rond het einde
van de laatste ijstijd

stierven de Noord-Amerikaanse kamelen uit.

Dus, wetenschappers
wisten dat allemaal al,

maar het legt nog niet helemaal uit
hoe Natalia er een zo noordelijk vond.

Dit is, op het vlak van temperatuur,
het volledig tegengestelde van de Sahara.

Om eerlijk te zijn,

drie en een half miljoen jaar geleden

was het gemiddeld
22 graden Celsius warmer dan nu.

Dus het zou een noordelijk
bos zijn geweest,

dus meer zoals de Yukon
of Siberië vandaag.

Maar toch, ze zouden
zes maanden lange winters hebben

waar de vijvers zouden dichtvriezen.

Er zouden sneeuwstormen zijn

en 24 per dag duisternis.

Hoe... Hoe?

Hoe kan het dat één
van deze Sahara-supersterren

ooit deze noordelijke omstandigheden
heeft kunnen overleven?

(Gelach)

Natalia en haar collega's
denken een antwoord te hebben.

En het is enigszins brilliant.

Wat als de kenmerken waarvan wij denken
dat ze de kameel zo passend maken

voor plaatsen zoals de Sahara,

eigenlijk zo geëvolueerd zijn
om hem door de winter te helpen?

Wat als die brede voeten
niet bedoeld waren om over zand te gaan,

maar over sneeuw,
zoals een paar sneeuwschoenen?

Wat als die bult --
wat enorm nieuws is voor mij,

geen water bevat maar vet --

(Gelach)

er was om de kameel door die
zes maanden lange winter te helpen,

wanneer voedsel schaars was?

En dat hij pas later, lang nadat
hij de landbrug had overgestoken,

die winterkenmerken had aangepast
aan een warme woestijnomgeving?

De bult kan bijvoorbeeld
helpen in warmere klimaten,

omdat als je al je vet op één plaats hebt,

in die vetrugzak, zeg maar,

hoef je die isolatie tenminste niet meer

op de rest van je lichaam te hebben.

Dus het helpt warmte af te voeren.

Dat is het gekke ervan,

dat wat lijkt op bewijs voor het typische
woestijnkarakter van een kameel

eigenlijk bewijs zou kunnen zijn
van zijn noordelijk verleden.

Nu ben ik niet de eerste persoon
die dit verhaal vertelt.

Anderen hebben het verteld in verbazing
over evolutionaire biologie

of als een inkijk voor de toekomstige
klimaatverandering.

Maar ik hou ervan
om een heel andere reden.

Voor mij is het een verhaal over ons,

over hoe we de wereld zien

en hoe dat verandert.

Ik ben opgeleid als historicus.

En ik heb geleerd dat veel wetenschappers
eigenlijk ook historici zijn.

Ze verklaren het verleden.

Ze vertellen de geschiedenis
van ons universum,

onze planeet, het leven hier.

En als historicus

begin je met een idee in je hoofd
over hoe het verhaal verloopt.

(Audio) NR: We verzinnen verhalen
en blijven daarbij,

zoals de kameel in de woestijn, toch?

Prachtig verhaal!
Hij is er helemaal voor gemaakt.

Hij heeft er duidelijk altijd geleefd.

LN: Maar op elk moment,
kan je een klein beetje bewijs vinden.

Je kan ergens achter komen

wat je dwingt alles
wat je dacht te weten, te herzien.

Zoals in dit geval,
één wetenschapper die een scherf vindt

waarvan ze dacht dat het hout was,

en daardoor heeft de wetenschap

een compleet nieuwe
en contra-intuïtieve theorie

over waarom dit absurd
op Dr. Suess lijkend schepsel

is zoals het is.

En voor mij veranderde het de manier
hoe ik over kamelen dacht compleet.

Het ging van dit enorm
plaatsgebonden wezen,

alleen gemaakt voor deze
specifieke omgeving,

naar deze wereldreiziger
die toevallig in de Sahara is

en virtueel overal kan terechtkomen.

(Applaus)

Dit is Azuri.

Azuri, hey, hoe gaat het?

OK, hier, ik heb hier iets voor jou.

(Gelach)

Azuri heeft pauze
van haar normale optreden

in de Radio City Music Hall.

(Gelach)

Dat is niet eens een grap.

Hoe dan ook --

Maar echt, Azuri is hier
als een levende herrinering

dat het verhaal
van onze wereld dynamisch is.

We moeten ervoor open staan
om het aan te passen, om het te herzien.

(Gelach)

Toch, Azuri?

En dat we slechts
één botscherf verwijderd zijn

van de wereld opnieuw te zien.

Hartelijk bedankt.

(Applaus)