Quỹ bằng sáng chế thuốc, cứu nhiều mạng sống

Cấp bằng sáng chế cho một loại thuốc mới giúp hỗ trợ một khoản chi phí đáng kể để phát triển - nhưng cũng bằng sáng chế ấy có thể khiến các phương pháp điều trị tiên tiến nằm ngoài tầm với của người bệnh ở các quốc gia đang phát triển vì chi phí quá đắt đỏ. Ellen 't Hoen đưa ra một giải pháp tinh tế cho vấn đề này: đó là thành lập Quỹ bằng sáng chế thuốc. (Quay tại TEDxZurich.)

Năm 2002, một nhóm các nhà hoạt động điều trị đã gặp

để thảo luận về giai đoạn phát triển đầu của máy bay.

Anh em nhà Wright, vào đầu thế kỷ trước,

đã nỗi lực để lần đầu tiên

làm cho một trong các thiết bị đó bay được.

Họ cũng đã đăng ký nhiều bằng sáng chế

trên các bộ phận thiết yếu của máy bay.

Họ không phải là những người duy nhất.

Đó là thực tế phổ biến trong ngành công nghiệp

và những người giữ bằng sáng chế về máy bay

bảo vệ chúng một cách quyết liệt

và kiện các đối thủ cạnh tranh.

Điều này thực sự không hề tuyệt vời cho sự phát triển của ngành hàng không,

và đã có thời điểm cụ thể mà chính phủ Hoa Kỳ

đã quan tâm đến việc đẩy mạnh

sản xuất máy bay quân sự.

Do vậy, đã xuất hiện một chút xung đột.

Chính phủ Hoa Kỳ đã quyết định hành động,

và buộc các chủ sở hữu bằng sáng chế

phải chia sẻ bằng sáng chế của mình để những người khác

cũng có thể sản xuất máy bay.

Vì vậy, có điều gì

bạn phải làm với điều này?

Năm 2002, Nelson Otwoma, một nhà khoa học xã hội người Kenya,

phát hiện ra ông có HIV và cần phải được điều trị

Ông được bảo rằng đây là căn bệnh vô phương cứu chữa.

Ông đã nghe rằng AIDS gây chết người,

và không 1 liệu trình điều trị nào được đưa ra. Thời điểm đó

phương thức chữa trị thực ra đã có ở các nước giàu.

AIDS đã trở thành một căn bệnh mãn tính.

Người dân ở quốc gia của chúng tôi ở châu Âu, Bắc Mỹ,

sống chung với HIV một cuộc sống khoẻ mạnh.

Nhưng không phải cho Nelson. Ông ấy không đù giàu

và cũng như vậy với đứa con trai ba tuổi của ông, người mà một năm sau được phát hiện

cũng có HIV.

Nelson quyết định trở thành một nhà hoạt động điều trị

và tham gia với các nhóm khác.

Năm 2002, họ phải đối mặt với một cuộc chiến khác.

Giá cho ARVs, các loại thuốc cần thiết để điều trị HIV,

có giá khoảng 12.000 đô la cho một bệnh nhân mỗi năm.

Bằng sáng chế về những loại thuốc đó do

một số công ty dược phẩm phương Tây nắm giữ

mà họ không nhất thiết phải tự nguyện

chia sẻ những bằng sáng chế này.

Khi bạn có bằng sáng chế, bạn có thể loại trừ

bất cứ ai khác tạo ra bằng việc sản xuất hoặc điều chế

các phiên bản giá rẻ, ví dụ như vậy,

đối với các loại thuốc có sẵn này.

Rõ ràng điều này làm bùng nổ cuộc chiến về vi phạm bằng sáng chế

trên khắp thế giới.

May mắn thay, những bằng sáng chế này không tồn tại trên toàn thế giới.

Đã có các quốc gia không công nhận

bằng sáng chế dược phẩm, chẳng hạn như ở Ấn Độ,

và các công ty dược phẩm Ấn Độ

bắt đầu sản xuất cái gọi là thuốc generic (thuốc tương đương trị liệu với thuốc phát minh có bản quyền)

một bản sao giá rẻ của các loại thuốc kháng vi rút,

và đưa chúng vào thị trường ở các nước đang phát triển,

và trong vòng một năm giá đã giảm xuống

từ 10.000 đô la cho một bệnh nhân mỗi năm

đến chỉ còn 350 đô la cho một bệnh nhân mỗi năm,

và ngày nay cùng một hợp chất của ba loại thuốc

cũng được cung cấp với giá 60 đô la cho một bệnh nhân mỗi năm,

và tất nhiên điều đó đã bắt đầu có ảnh hưởng rất lớn

về số lượng những người có đủ khả năng tiếp cận

các loại thuốc nêu trên.

Chương trình điều trị đã trở thành có thể,

các gói tài trợ được đưa ra, và số lượng người

sử dụng các loại thuốc kháng vi rút bắt đầu tăng rất nhanh.

Hôm nay, tám triệu người

được sử dụng thuốc kháng virut.

Có ba mươi tư triệu người bị nhiễm HIV.

Con số cao nhất từ trước đến nay,

nhưng đây thực sự là tin tốt,

bởi nó có nghĩa là mọi người ngừng chết đi.

Những người có thể tiếp cận các loại thuốc này ngừng chết đi.

Và còn 1 điều khác.

Họ cũng ngừng lây nhiễm vi-rút cho người khác.

Gần đây, khoa học đã chứng minh điều này.

Điều đó có nghĩa là chúng ta có các công cụ

để phá vỡ sự trở lại của dịch bệnh này.

Vậy, vấn đề là gì?

Vâng, nhiều điều đã thay đổi.

Trước hết, các quy tắc đã thay đổi.

Hôm nay, tất cả các nước có nghĩa vụ cung cấp

bằng sáng chế dược phẩm sau ít nhất 20 năm.

Đây là kết quả của các quy tắc về sở hữu trí tuệ

của Tổ chức Thương mại Thế giới.

Vì vậy, Ấn Độ không thể làm những gì đã làm.

Thứ hai, hoạt động thực tế của các công ty đang nắm giữ bằng sáng chế đã thay đổi.

Ở đây bạn thấy việc thực thi quyền sáng chế

trước các nguyên tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới, trước năm 1995,

trước các loại thuốc kháng vi rút.

Đây là những gì bạn nhìn thấy ngày hôm nay,

và đây là ở các nước đang phát triển, do đó, điều đó có nghĩa là,

trừ khi chúng ta chủ tâm làm một cái gì đó

và trừ khi chúng ta làm một cái gì đó ngay bây giờ,

chúng ta sẽ phải đối mặt với cuộc khủng hoảng giá thuốc khác trong tương lai rất gần,

bởi vì loại thuốc mới được phát triển,

loại thuốc mới đến thị trường, nhưng chúng được cấp bằng sáng chế

trong một phạm vi rộng hơn nhiều của các quốc gia.

Vì vậy, trừ khi chúng ta hành động, trừ khi chúng tôi làm một cái gì đó vào ngày hôm nay,

chúng tôi sẽ sớm phải đối mặt với những gì được gọi là

quả bom thời gian điều trị.

Nó không chỉ là số lượng các loại thuốc được cấp bằng sáng chế.

Còn một điều khác mà có thể khiến

các nhà sản xuất thuốc generic phải đắn đo.

Điều này cho bạn thấy tình hình chung của bằng sáng chế.

Đây là tình hình của một loại thuốc.

Vì vậy, bạn có thể tưởng tượng rằng nếu bạn là một công ty sản xuất thuốc generic

để xem xét quyết định đầu tư

để phát triển sản phẩm này, trừ khi bạn biết

rằng các giấy phép cho các bằng sáng chế

có thể sử dụng được,

bạn sẽ có thể lựa chọn để làm một thứ khác.

Một lần nữa, hành động chủ tâm là cần thiết.

Vì vậy chắc chắn,

nếu một quỹ bằng sáng chế có thể được thiết lập

để sản xuất máy bay quân sự,

chúng ta có thể làm một cái gì đó tương tự

để giải quyết dịch HIV/AIDS.

Và chúng tôi đã làm.

Trong năm 2010, UNITAID thành lập Quỹ bằng sáng chế thuốc

cho HIV.

Và đây là cách nó hoạt động:

Chủ sở hữu bằng sáng chế, nhà phát minh

người phát triển loại thuốc mới

cấp bằng sáng chế cho các phát minh này,

nhưng cho phép sử dụng những bằng sáng chế đó

cho Quỹ bằng sáng chế thuốc. Quỹ bằng sáng chế thuốc

sau đó, cấp giấy phép cho bất cứ ai cần tiếp cận các bằng sáng chế này.

Đó có thể là nhà sản xuất thuốc generic.

Nó cũng có thể là các tổ chức phát triển thuốc phi lợi nhuận,

ví dụ vậy.

Những nhà sản xuất sau này có thể bán những loại thuốc đó

với chi phí thấp hơn nhiều cho người dân cần sử dụng chúng.

hoặc cho những chương trình điều trị cần sử dụng chúng.

Họ trả tiền bản quyền trong việc bán hàng cho các chủ sở hữu bằng sáng chế,

do đó, các chủ sở hữu này được trả công để chia sẻ các quyền sở hữu trí tuệ của họ.

Ở đây có một sự khác biệt quan trọng

với Quỹ bằng sáng chế của máy bay.

Quỹ bằng sáng chế thuốc là một cơ chế tự nguyện.

Trong khi các chủ sở hữu bằng sáng chế của máy bay đã không còn sự lựa chọn nào

dù họ cấp phép sử dụng bằng sáng chế của họ hay không.

Họ cũng bị buộc phải làm vậy.

Đó là một cái gì đó mà Quỹ bằng sáng chế thuốc không thể làm.

Nó phụ thuộc vào sự sẵn lòng của công ty dược phẩm

với các giấy phép bằng sáng chế của họ và để chúng

cho những người khác sử dụng.

Hôm nay, Nelson Otwoma khỏe mạnh.

Ông được sử dụng thuốc kháng vi-rút.

Con trai của ông sẽ sớm tròn 14 tuổi.

Nelson là một thành viên của nhóm các chuyên gia tư vấn

của Quỹ bằng sáng chế thuốc,

và ông nói với tôi cách đây không lâu rằng,

"Ellen, chúng tôi ở Kenya và ở nhiều nước khác đều dựa vào

Quỹ bằng sáng chế thuốc để đảm bảo rằng

chúng tôi có thể tiếp cận các mới thuốc,

rằng chúng tôi có thể tiếp cận các loại thuốc mới mà không có sự trì hoãn nào."

Và điều này không còn là tưởng tượng.

Chúng đã xảy ra, tôi sẽ chỉ cho bạn một ví dụ.

Vào tháng Tám năm nay, cơ quan dược phẩm Hoa Kỳ

đã phê duyệt thuốc AIDS mới 4 trong 1.

Công ty Gilead nắm các bằng sáng chế,

đã cấp phép sử dụng tài sản sở hữu trí tuệ cho Quỹ bằng sáng chế thuốc.

Quỹ này đã làm việc vào ngày hôm nay, hai tháng sau,

với nhà sản xuất thuốc generic để đảm bảo rằng các sản phẩm này

có thể được ra thị trường với chi phí thấp

tại nơi và thởi điểm cần chúng. Điều này là chưa từng xảy ra.

Điều này đã chưa bao giờ được thực hiện trước đây.

Nguyên tắc là khoảng 10 năm trì hoãn cho một sản phẩm mới

để đi đến thị trường các nước đang phát triển, nếu có.

Điều này chưa từng thấy trước đây.

Kỳ vọng của Nelson là rất cao,

và cũng khá đúng. Ông và con trai ông sẽ cần sử dụng

thế hệ tiếp theo của thuốc kháng virus

và thế hệ tiếp theo nữa, trong suốt cuộc đời của họ,

vì vậy, ông và nhiều người khác ở Kenya và cũng như các nước khác

có thể tiếp tục sống cuộc sống khỏe mạnh và năng động.

Bây giờ chúng tôi dựa vào sự sẵn sàng của các công ty thuốc

để làm điều đó xảy ra. Chúng tôi cần các công ty

hiểu rằng đó là lợi ích, không chỉ là lợi ích của

thị trường hàng hóa toàn cầu, mà còn là sự lợi ích của chính họ,

để chuyển biến xung đột thành hợp tác.

và thông qua Quỹ bằng sáng chế thuốc, họ có thể khiến điều này trở thành hiện thực.

Họ cũng có thể chọn không làm điều đó,

nhưng những người theo con đường này có thể sẽ kết thúc

trong một tình huống tương tự như anh em nhà Wright

cuối thế kỷ, họ phải đối mặt với các biện pháp cưỡng chế

của chính phủ. Vì vậy, họ nên xúc tiến từ bây giờ.

Cảm ơn bạn. (Vỗ tay)