Rozedma środkowej części zrazika vs rozedma całego zrazika | Choroby układu oddechowego | Khan Academy

Wyróżniamy dwa rodzaje rozedmy:

centrolobularną (środka zrazika) i panlobularną (całego zrazika).

Żeby zrozumieć różnicę,

możesz wyobrazić sobie tonące miasto.

Woda zalewa tylko centrum?

czy jest wszędzie?

W którym miejscu płuca znajdują się zmiany rozedmowe?

W języku łacińskim, przedrostek "pan"

oznacza "wszędzie",

a "centri" - "środek".

A "lobularna"?

Ten termin też odnosi się do umiejscowienia zmian

i oznacza "zrazik".

Narysuję płuca, żeby lepiej się w tym odnaleźć.

Mamy tu tchawicę, oskrzela główne

oraz obydwa płuca.

Oskrzela główne są pniami drzewa oddechowego

i rozgałęziają się aż do poziomu oskrzelików,

i rozgałęziają się aż do poziomu oskrzelików,

który właśnie nas interesuje.

To jest nasz oskrzelik, a za nim znajdują się

końcowe struktury dróg oddechowych,

takie jak gronka płucne.

W płucach znajduje się niezliczona ilość takich zrazików.

W płucach znajduje się niezliczona ilość takich zrazików.

Zajmijmy się teraz naszym podziałem

na rozedmę centrolobularną i panlobularną.

Mój rysunek przedstawia zdrowy zrazik

z gęsto ułożonymi pęcherzykami płucnymi

zarówno w gronkach, jak i wzdłuż przewodów.

Utrzymanie takiego kształtu jest możliwe

dzięki elastynie.

Elastyna jest rozkładana przez elastazę,

co ma bardzo duże znaczenie,

ponieważ zużyte tkanki muszą być stale uprzątane,

żeby zrobić miejsce nowym.

Proces ten jest kontrolowany przez alfa-1 antytrypsynę.

To produkowane w wątrobie białko ma za zadanie

regulować ilość elastazy.

Hamując jej aktywność, antytrypsyna pozwala

na produkcję większej ilości elastyny.

To, czy będziemy mieli do czynienia z rozedmą środka,

czy rozedmą całego zrazika

jest zależne od przyczyny powstania nadmiaru elastazy.

jest zależne od przyczyny powstania nadmiaru elastazy.

Dlaczego elastyna ulega zniszczeniu?

Najpierw przyjrzyjmy się rozedmie centrolobularnej.

Wygląda ona tak.

Przez niedobór elastyny,

zanika część ścian

w obrębie środkowej części zrazika.

Dodatkowo ścianki pęcherzyków, które pozostały

są zwiotczałe, przez co wyglądają na większe.

Nie są w stanie utrzymać odpowiedniego kształtu.

To właśnie nazywamy rozedmą środka zrazika.

Jak widzisz, zmiany lokalizują się w niej

tylko "na początku", a nie wszędzie.

Ten typ rozedmy jest powodowany przez zapalenie,

które jest pierwszym z mechanizmów prowadzących do rozedmy.

W powstawaniu stanu zapalnego udział biorą neutrofile

- białe krwinki znajdujące się w całym naszym organizmie.

- białe krwinki znajdujące się w całym naszym organizmie.

Dla zmian zapalnych w płucach, duże znaczenie ma to,

że neutrofile produkują elastazę.

Przez to, w miejscu zapalenia powstaje jej bardzo dużo.

Najczęstszą przyczyną tego stanu jest palenie tytoniu.

Dym tytoniowy wygląda z pozoru na "czysty",

ale w rzeczywistości jest mieszanką

całej masy maleńkich cząstek,

które wraz z gazem trafiają do płuc.

które wraz z gazem trafiają do płuc.

Te cząstki są obce i drażnią nasze tkanki.

Płuca działają tu jak filtr.

Składniki dymu tytoniowego są na tyle duże,

że zostają wyłapane zanim trafią do końca zrazika.

że zostają wyłapane zanim trafią do końca zrazika.

Zatrzymują się w jego centralnej części

i indukują w niej stan zapalny.

W ten sposób na podłożu palenia

rozwija się rozedma środkowej części zrazika.

rozwija się rozedma środkowej części zrazika.

Jak widzisz, nie jest to najniższy poziom zrazika,

zmiany te lokalizują się bliżej oskrzeli.

Teraz zajmijmy się rozedmą panlobularną.

Zazwyczaj nie jest ona związana z wpływem

czynników zewnętrznych.

Jej źródło leży w samym organizmie.

Jest nim niedobór alfa-1 antytrypsyny.

Enzymu, który hamuje aktywność elastazy.

Enzymu, który hamuje aktywność elastazy.

Bez antytrypsyny, elastaza szaleje do woli

i niszczy elastynę bez żadnej kontroli.

Gdziekolwiek ją napotka.

Prędzej czy później ucierpią na tym płuca,

Prędzej czy później ucierpią na tym płuca,

bo elastyna jest obecna we wszystkich tkankach tego narządu

i wszędzie będzie dochodzić do jej niszczenia.

i wszędzie będzie dochodzić do jej niszczenia.

Wspomnę jeszcze o tym, że alfa-1 antytrypsyna

jest produkowana w wątrobie,

a jej niedobór jest spowodowany

mutacją w kodującym ją genie.

Ten fragment DNA jest nieprawidłowy,

Ten fragment DNA jest nieprawidłowy,

przez co antytrypsyna nie może opuścić wątroby

i prowadzi do jej uszkodzenia.

W płucach natomiast skutkuje rozedmą całego zrazika.