Sự tinh tế và nét đẹp trong bảng chữ cái của ngôn ngữ Châu Phi cổ đại

Từ những bảng chữ cái giản đơn cho đến ngôn ngữ hình tượng kì bí, nhà thiết kế đồ họa Saki Mafundikwa đã trình bày nhiều dạng chữ viết trên khắp Châu Phi. Ông đã làm nổi bật lịch sử và sự kế thừa nằm trong những chữ viết và biểu tượng; và kêu gọi những nhà thiết kế Châu Phi hãy dựng nên những bản đồ họa từ niềm cảm hứng tươi mới này. Ý tưởng này được tóm gọn trong biểu tượng "Sankofa", một biểu tượng ưa thích của ông trong ngôn ngữ của người Ghana. Nó có nghĩa là: "Quay lại và nhận lấy", hay "học hỏi từ quá khứ"

Cách đây 15 năm, tôi quay về nhà

sau 20 năm sống ở Mỹ

Châu Phi đã gọi tôi về.

Tôi thành lập, trên quê hương của mình, trường Cao đẳng đầu tiên

về thiết kế đồ họa và truyền thông mới

và đặt tên là Zimbabwe Institute of Vigital Arts

Ý tưởng, mơ ước là ngôi trường giống như một Bauhaus

kiểu trường học sẽ căn vặn,

tìm tòi những ý tưởng mới.

Việc sáng tạo một ngôn ngữ thị giác mới

sẽ dựa trên di sản sáng tạo của Châu Phi.

Chúng tôi có chương trình Cao đẳng hai năm

dành cho sinh viên tài năng đã thành công vượt qua

giáo dục Phổ thông Trung học.

Và môn Thiết kế chữ viết (Typography)
là phần quan trọng trong chương trình học.

Chúng tôi khuyến khích sinh viên tìm ra những ảnh hưởng của nó nhờ nhìn vào nội tại.

Đây là một poster do sinh viên chúng tôi thiết kế

với chủ đề "Giáo dục là một quyền".

Một vài logo cũng do sinh viên chúng tôi thiết kế.

Châu Phi có một lịch sử chữ viết lâu đời,

nhưng không nhiều người biết sự thực này

nên tôi đã viết cuốn
"Bảng chữ cái ngôn ngữ Châu Phi" để nói về điều này.

Có nhiều kiểu chữ viết khác nhau trong ngôn ngữ Châu Phi,

đầu tiên là tiền chữ viết,

đã được Nsibidi mô tả,

là hệ thổng chữ viết của một xã hội bí mật

của người Ejagham ở miền nam Nigeria.

Đó là một hệ thống chữ viết đặc biệt thú vị.

Người Akan ở Ghana và [Cote d'lvoire]

đã phát triển những ký hiệu của tiếng Adinkra
vào 400 năm về trước,

chúng là những tục ngữ, thành ngữ lịch sử,

đối tượng, động vật, thực vật,

và biểu tượng trong tiếng Adinkra mà tôi rất thích thú nhất

là cái đầu tiên ở góc trên bên trái.

Nó được gọi là Sankofa.

Có nghĩa là: "Quay lại và nhận lấy".
Học hỏi từ quá khứ.

Những hình vẽ nguyên thủy của người Jokwe ở Angola

kể lại câu chuyện thưở sáng thế.

Bên trên là Chúa, ở dưới là loài người,

bên trái là mặt trời, bên phải là mặt trăng.

Mọi lối đều dẫn từ và dẫn đến Chúa.

Những xã hội bí mật này của người Yoruba, Kongo

và những tôn giáo Palo

lần lượt ở Nigeria, Congo hay Angola

đã phát triển hệ thống chữ viết phức tạp này,

giờ đây nó đang sống và sống tốt trong thế giới mới

ở Cuba, Brazil, Trinidad và Haiti.

trong những khu rừng mưa ở Cộng hòa Dân chủ Congo,

trong xã hội người Ituri,

đàn ông làm ra vải từ một loại cây đặc biệt,

và phụ nữ là những người hát ca vịnh

sẽ vẽ những mẫu dệt

có cùng cấu trúc

với cấu trúc đa âm họ dùng trong ca hát,

có thể gọi đó là một bản dàn bè trong âm nhạc.

Ở Nam Phi, phụ nữ Ndebele

dùng những biểu tượng này và những họa tiết hình học

để sơn nhà bằng những màu sáng,

phụ nữ Zulu dùng những biểu tượng này

trong những chuối hạt họ đan

thành vòng tay hay vòng cổ.

Ethipia có truyền thống chữ viết lâu đời nhất.

Chữ viết của họ đã phát triển

từ thế kỷ IV sau Công nguyên

và được dùng để viết tiếng Amharic,

ngôn ngữ sử dụng bởi hơn 24 triệu dân.

Vua Ibraim Njoya của Vương quốc Bamum, Cameroon

đã phát triển Shu-mom khi ông mới 25 tuổi.

Shu-mom là một hệ thống chữ viết.

Nó là hệ thống chữ ký âm chứ không hẳn là một hệ thống chữ cái.

Ở đây chúng ta thấy có ba giai đoạn phát triển

mà nó đã trải qua trong vòng 30 năm.

Người Vai ở Liberia cũng đã biết đọc biết viết từ rất lâu

trước khi họ lần đầu gặp người Châu Âu từ thế kỷ 19.

đây là hệ thống chữ ký âm và được đọc từ trái sang phải.

Những người láng giềng Mende ở Siera Leone

cũng phát triển nên một hệ thống chữ ký âm

nhưng lại được đọc từ phải qua trái.

Châu Phi đã có một lịch sử lâu đời về thiết kế,

một cảm thức rõ ràng về sự thiết kế

nhưng vấn đề tồn tại ở Châu Phi đó là

đặc biệt là ngày nay, những nhà thiết kế ở Châu Phi

vật lộn với tất cả những mô hình thiết kế

bởi vì họ đã có quen với việc hướng ngoại

để tìm kiếm ảnh hưởng và cảm hứng.

Tinh thần sáng tạo ở Châu Phi, truyền thống sáng tạo,

sẽ luôn luôn hùng mạnh như chúng đã từng

nếu như nhà thiết kế biết cách hướng nội.

Dấu thánh giá của người Ethiopic mô tả

những gì Tiến sĩ Ron Eglash đã thiết lập:

rằng Châu Phi có nhiều điều để đóng góp cho ngành điện toán

và toán học nhờ vào trực giác nắm bắt các phân dạng.

Người Châu Phi cổ xưa đã tạo dựng nên nền văn minh,

những tượng đài của họ vẫn đứng vững cho đến ngày hôm nay

là bằng chứng cho sự vĩ đại của họ.

Thành tựu có lẽ là lớn nhất của loài người

là phát minh ra bảng chữ cái,

vốn được gắn với văn minh Lưỡng Hà cổ đại

với phát minh ra chữ hình nêm của họ vào năm 1600 TCN,

rồi tiếp theo là chữ tượng hình Ai Cập,

Điều này đã được coi là sự thật lịch sử hiển nhiên

cho đến năm 1998,

khi một giáo sư ở đại học Yale
tên là John Coleman Darnell

phát hiện những nét khắc chữ ở sa mạc Thebes

trên những vách đá vôi ở miền tây Ai Cập,

và những nét khắc này được cho là từ khoảng
năm 1800 đến 1900 TCN,

tức hàng thế kỷ trước Lưỡng Hà.

được gọi là Wadi el-Hol

bởi vì đó là tên của địa điểm nơi chúng được phát hiện.

Các nghiên cứu về những bản khắc này vẫn đang tiếp tục,

một vài bản khắc đã được giải mã,

nhưng có một nhất trí giữa các học giả rằng

đây thực sự là bảng chữ cái đầu tiên của con người.

Ở đây, các bạn thấy một biểu đồ về hệ thống văn tự cổ

cho biết những phần nào đã được giải mã cho tới nay.

Bắt đầu bằng chữ A , "ālep," ở trên cùng,

và "bêt" ở giữa và cứ thế.

Đã đến lúc những sinh viên thiết kế ở Châu Phi

đọc những công trình của những người khổng lồ
như Cheikh Anta Diop,

Cheikh Anta Diop của Senegal.

Những công trình nghiên cứu của ông về Ai Cập

đã được chứng minh qua phát hiện này.

Lời cuối xin dành cho một nhà lãnh đạo vĩ đại của Jamaica:

Marcus Mosiah Garvey

và những người Akan ở Ghana

cùng với ký hiệu Sankofa của hệ thống ký hiệu Adinkra,

đã khuyến khích chúng ta trở về quá khứ

nhằm thông báo cho hiện tại

và xây dựng một tương lai cho chúng ta và con em chúng ta.

Cũng đã đến lúc những nhà thiết kế ở Châu Phi

thôi không hướng ngoại nữa.

Họ đã hướng ngoại suốt thời gian dài

nhưng những gì họ đã và đang tìm kiến

luôn ở ngay đây, trong tầm với, ngay bên trong họ.

Xin cảm ơn rất nhiều.

(Vỗ tay)