Πρωτοτυπία και κομψότητα στις αλφαβήτους της αρχαίας Αφρικής

Από απλές αλφαβήτους μέχρι μυστικές συμβολικές γλώσσες ο σχεδιαστής γραφικού σχεδίου Σάκι Μαφουντίκα υμνεί τις πολλές μορφές γραπτής επικοινωνίας που εμφανίστηκαν στην Αφρική. Φωτίζει την ιστορία και την κληρονομιά που ενσωματώνονται στις γραπτές λέξεις και στα σύμβολα και παροτρύνει τους Αφρικανούς σχειαστές να σχεδιάζουν πάνω σε αυτές τις μορφές για την ανανέωση της έμπνευσής τους. Συνοψίζεται στο αγαπημένο του γλυφικό της Γκάνας, το Σανκόφα, που σημαίνει «επιστρέφεις και το παίρνεις» --ή «μάθε από το παρελθόν».

Επέστρεψα στην πατρίδα μου πριν από 15 χρόνια

μετά από 20ετή παραμονή στις Ηνωμένες Πολιτείες,

και η Aφρική με κάλεσε πίσω.

Ίδρυσα το πρώτο κολέγιο γραφιστικής

και νέων μέσων στη χώρα μου.

Το ονόμασα Ινστιτούτο Οπτικο-ψηφιακών Τεχνών της Ζιμπάμπουε.

Η ιδέα, το όνειρο, ήταν για ένα είδος σχολείου

Μπάουχάουζ όπου θα αναζητούνταν νέες ιδέες

και θα διερευνούνταν,

η δημιουργία μιας νέας οπτικής γλώσσας

βασισμένη στη δημιουργική κληρονομιά της Αφρικής.

Προσφέρουμε ένα δίπλωμα διετών σπουδών

σε ταλαντούχους φοιτητές που έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς

τη λυκειακή τους εκπαίδευση.

Η τυπογραφία είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του προγράμματος σπουδών

και ενθαρρύνουμε τους φοιτητές μας να ψαχτούν εσωτερικά για επιρροές.

Αυτή εδώ είναι μια αφίσα που σχεδίασε ένας φοιτητής μας

με θέμα «Η εκπαίδευση είναι δικαίωμα».

Μερικά λογότυπα που σχεδιάστηκαν από φοιτητές μου.

Η Αφρική έχει πολύ μεγάλη παράδοση στη γραφή,

ωστόσο δεν είναι ευρέως γνωστό,

και για να το κάνω έγραψα το βιβλίο «Αλφάβητοι της Αφρικής».

Οι διαφορετικοί τύποι γραφής στην Αφρική,

πρώτα ήταν η πρωτο-γραφή,

όπως φαίνεται με τη Νσιμπίντι,

που είναι το σύστημα γραφής μιας μυστικής κοινωνίας

των Έτζαγκχαμ της νότιας Νιγηρίας.

Αποτελεί ένα σύστημα ειδικού ενδιαφέροντος.

Οι Ακάν του λαού της Γκάνα και [Ακτή του Ελεφαντοστούν]

ανέπτυξαν τα σύμβολα Αντίνκρα πριν από 400 χρόνια περίπου,

και είναι παροιμίες, ιστορικές ρήσεις,

αντικείμενα, ζώα, φυτά,

και το αγαπημένο μου σύστημα Αντίκρα

είναι το πρώτο επάνω αριστερά.

Ονομάζεται Σανκόφα.

Σημαίνει «Επιστρέφεις και το παίρνεις». Μάθε από το παρελθόν.

Αυτό το φωτογράφημα από τους Τζόκουε της Ανγκόλα

διηγείται την ιστορία της δημιουργίας του κόσμου.

Στην κορυφή είναι ο Θεός, στη βάση ο άνθρωπος, το ανθρώπινο είδος,

και στα αριστερά είναι ο ήλιος, στα δεξιά το φεγγάρι.

Όλοι οι δρόμοι ξεκινούν και οδηγούν στο Θεό.

Αυτές οι μυστικές κοινωνίες του Γιορούμπα του Κονγκό

και οι θρησκείες Πάλο

στη Νιγηρία, το Κονγκό και την Ανγκόλα αντίστοιχα,

ανέπτυξαν αυτό το σύστημα γραφής

που είναι ζωντανό σήμερα στο Νέο Κόσμο

στην Κούβα, τη Βραζιλία και το Τρινιντάντ και Αϊτή.

Στα τροπικά δάση της Δημοκρατίας του Κονγκό,

στην κοινωνία των Ιτούρι,

οι άντρες έκαναν ένα ρούχο από ένα ειδικό δέντρο,

και οι γυναίκες, που είναι και αξιέπαινες τραγουδίστριες,

χρωμάτιζαν τα συνυφασμένα μοτίβα

που έχουν την ίδια δομή

με τις πολυφωνικές δομές που χρησιμοποιούν όταν τραγουδούν-

ένα είδος μουσικής υπόκρουσης, μπορούμε να πούμε.

Στη Νότια Αφρική, οι γυναίκες Ντεμπέλε

χρησιμοποιούν αυτά τα σύμβολα και άλλα γεωμετρικά σχέδια

για να βάψουν τα σπίτια τους με ζωηρά χρώματα,

και οι γυναίκες Ζουλού χρησιμοποιούν αυτά τα σύμβολα

στις χάντρες που υφαίνουν,

στα βραχιόλια και τα κολιέ.

Η Αιθιοπία είχε και έχει την πιο μακρόχρονη παράδοση στη γραφή,

με την Αιθιοπική γραφή που αναπτύχθηκε

τον τέταρτο αιώνα π.Χ.

και χρησιμοποιείται στην Αμάρικ γραφή,

την οποία μιλούν πάνω από 24 εκατομμύρια άνθρωποι.

Ο βασιλιάς Ιμπραήμ Νιόγια του βασιλείου Μπάμουμ του Καμερούν

ανέπτυξε την Σιου-μομ στην ηλικία των 25 ετών.

Το Σιου-μομ είναι σύστημα γραφής.

Είναι συλλαβιστό. Δεν είναι ακριβώς αλφάβητο.

Εδώ βλέπουμε τρία στάδια ανάπτυξης

που πέρασε μέσα σε 30 χρόνια.

Οι Βάι της Λιβερίας είχαν μακριά παράδοση στον αλφαβητισμό

πριν από την πρώτη τους επαφή με τους Ευρωπαίους στα 1800.

Είναι συλλαβιστική και διαβάζεται από αριστερά προς τα δεξιά.

Στη γειτονική Σιέρα Λεόνε, οι Μέντε

επίσης ανέπτυξαν μια συλλαβιστική,

αλλά η δική τους διαβάζεται από δεξιά προς τα αριστερά.

Η Αφρική είχε και έχει μακρά παράδοση στο σχέδιο,

μια ικανότητα σχεδιασμού,

το πρόβλημα όμως στην Αφρική είναι

ότι ιδιαίτερα στις μέρες μας, οι σχεδιαστές στην Αφρική

παίζουν με όλες τις μορφές σχεδιασμού

διότι είναι ικανότεροι να βλέπουν προς τα έξω

για επιρροή και έμπνευση.

Το δημιουργικό πνεύμα στην Αφρική,
η δημιουργική παράδοση,

είναι τόσο ισχυρό, όσο ήταν πάντα,

αν κατάφερναν οι σχεδιαστές να κοιτάξουν προς τα μέσα.

Αυτός ο Αιθιοπικός σταυρός αντικατοπτρίζει

αυτό που δημιούργησε ο Δρ Ρον Έγκλας:

ότι η Αφρική έχει πολλά να συνεισφέρει στους υπολογιστές

και στα μαθηματικά διαμέσου της ενστικτώδους αντίληψης των φράκταλ.

Οι Αφρικανοί της αρχαιότητας δημιούργησαν πολιτισμό,

και τα μνημεία τους, που υπάρχουν ακόμη,

αποτελούν μαρτυρία του μεγαλείου τους.

Πιθανόν, ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της ανθρωπότητας

είναι η εφεύρεση του αλφάβητου,

και αυτό έχει αποδοθεί στη Μεσοποταμία

με την εφεύρεση της σφηνοειδούς γραφής στα 1600 π.Χ,

ακολούθησαν τα ιερογλυφικά της Αιγύπτου,

και αυτή η ιστορία γράφτηκε στις πέτρες ως ιστορικό γεγονός.

Δηλαδή, μέχρι το 1998,

όταν ένας καθηγητής του Γέιλ, ο Τζον Κόλμαν Νταρνέλ

ανακάλυψε αυτές τις επιγραφές στην έρημο της Θήβας

στους λόφους σχιστόλιθου της δυτικής Αιγύπτου,

και χρονολογήθηκαν μεταξύ του 1800 και 1900 π.Χ,

αιώνες πριν από τη Μεσοποταμία.

Ονομάζονται Γουαντί ελ-Χολ

από την τοποθεσία στην οποία βρέθηκαν,

αυτές οι επιγραφές -η έρευνα συνεχίζεται,

μερικές από αυτές αποκρυπτογραφήθηκαν,

αλλά υπάρχει συναίνεση ανάμεσα στους ερευνητές

ότι αυτή είναι πράγματι η πρώτη αλφάβητος της ανθρωπότητας.

Εδώ, βλέπετε ένα παλαιογραφικό διάγραμμα

που μας δείχνει τι έχει αποκρυπτογραφηθεί μέχρι στιγμής,

ξεκινώντας από το γράμα Α «άλεφ», στο πάνω μέρος,

και «μπετ» στο μέσον και ούτω καθεξής.

Είναι καιρός οι φοιτητές σχεδίου στην Αφρική

να μελετήσουν τα έργα των τιτάνων όπως ο Σέικ Αντα Ντιόπ,

ο Σέικ Άντα Ντιόπ της Σενεγάλης,

του οποίου η εμβρυώδης εργασία δικαιώνεται

από αυτή την ανακάλυψη.

Τον τελευταιο λόγο έχει ο μεγάλος Τζαμαϊκανός αρχηγός,

Μάρκους Μοσάια Γκάρβεϊ,

και οι Ακάν της Γκάνα

με τα Άντινκρα σύμβολα Σανκόφα,

που μας ενθαρρύνουν να ανατρέξουμε στο παρελθόν

για να πληροφορήσουμε το παρόν μας

και να οικοδομήσουμε το μέλλον για εμάς και τα παιδιά μας.

Είναι επίσης καιρός οι σχεδιαστές στην Αφρική

να σταματήσουν να κοιτούν προς τα έξω.

Το έκαναν αυτό πολλά χρόνια τώρα,

και αυτό που έψαχναν

ήταν πάντα κοντά τους, δίπλα τους.

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.

(Χειροκρότημα)