< Return to Video

Tính lịch sử của vụ mua vùng Louisiana - Judy Walton

  • 0:15 - 0:17
    Bạn đã từng nghe nói về Thomas Jefferson
  • 0:17 - 0:20
    và Lãnh Thổ Louisiana?
  • 0:20 - 0:23
    Thomas Jefferson, tác giả của bản
    tuyên ngôn độc lập Hoa Kỳ,
  • 0:23 - 0:28
    không phải là người ủng hộ hiến pháp
    mới được đưa ra vào năm 1787.
  • 0:28 - 0:29
    Ông đã lo ngại
  • 0:29 - 0:32
    rằng Hiến pháp này mang lại quá nhiều
    quyền lực
  • 0:32 - 0:34
    cho chính quyền trung ương mới,
  • 0:34 - 0:36
    và không mang đủ quyền lợi cho nước Mỹ.
  • 0:36 - 0:39
    một vấn đề thường được biết tới như là "chính quyền quá lớn mạnh".
  • 0:39 - 0:41
    Jefferson chỉ miễn cưỡng ủng hộ hiến
    pháp này
  • 0:41 - 0:44
    khi người bạn của ông, James Madison,
  • 0:44 - 0:48
    hứa sẽ đề xuất bản tuyên ngôn dân quyền
    sau khi nó được phê duyệt.
  • 0:48 - 0:52
    Nhưng nỗi lo của Jefferson về một chính
    quyền quá lớn vẫn không mất đi.
  • 0:52 - 0:55
    Một ví dụ tiêu biểu, Bộ Trưởng Ngân Khố,
    Alexander Hamilton,
  • 0:55 - 0:58
    đề nghị thành lập ngân hàng quốc gia
    vào năm 1790,
  • 0:58 - 1:02
    và Jefferson biết rằng không hề có điều
    khoản nào trong Hiến Pháp
  • 1:02 - 1:04
    cho phép thông qua một đề nghị như vậy.
  • 1:04 - 1:08
    Hamilton đã gây ra một số sự rối loạn
    quyền lực ngầm.
  • 1:08 - 1:11
    Chắc chắn, điều này không được viết trong
    Hiến pháp,
  • 1:11 - 1:15
    nhưng Hiến pháp hàm ý rằng điều đó có thể
    được thực hiện.
  • 1:15 - 1:16
    Nhưng, Jefferson không mua nó.
  • 1:16 - 1:19
    Tuy nhiên, ngân hàng đã được thành lập
  • 1:19 - 1:21
    bởi bộ trưởng Hamilton và tổng thống
    Washington.
  • 1:21 - 1:24
    Khi Jefferson tuyên thệ nhậm chức tổng
    thống năm 1801,
  • 1:24 - 1:27
    ông cam kết sẽ thu hẹp phạm vi và tầm
    ảnh hưởng
  • 1:27 - 1:29
    của chính quyền trung ương.
  • 1:29 - 1:33
    Nhưng, tất nhiên, mọi việc thường không
    diễn ra đúng như dự định.
  • 1:33 - 1:38
    Tây Ban Nha đã bí mật chuyển giao vùng
    Louisiana cho Pháp
  • 1:38 - 1:40
    ngay trước mắt Jefferson.
  • 1:40 - 1:42
    Khi Quốc hội phát hiện ra,
  • 1:42 - 1:44
    họ nhanh chóng tiến hành
    thảo luận với Pháp
  • 1:44 - 1:46
    để mua lại một phần vùng lãnh thổ
  • 1:46 - 1:50
    dọc sông Misissippi với giá 2 triệu USD.
  • 1:50 - 1:53
    Tuy nhiên, có một vấn đề nho nhỏ:
  • 1:53 - 1:55
    Jefferson biết rằng không có điều khoản
  • 1:55 - 1:58
    trong Hiến pháp cho phép mua
    lại lãnh thổ nước ngoài.
  • 1:58 - 2:02
    Vậy thì một nhà tuân thủ luật pháp nghiêm
    ngặt sẽ làm gì?
  • 2:02 - 2:05
    Đầu tiên, Thomas cố gắng để việc sửa đổi
    Hiến pháp được thông qua
  • 2:05 - 2:08
    sẽ nhanh chóng cho phép việc mua lại đất,
  • 2:08 - 2:10
    nhưng Quốc hội không sẵn sàng làm
    điều này.
  • 2:10 - 2:14
    Sau đó, dù không được cho phép, các nhà
    đàm phán Mỹ tại Pháp
  • 2:14 - 2:17
    vẫn thỏa thuận mua toàn bộ vùng lãnh thổ
  • 2:17 - 2:20
    với mức giá hấp dẫn 15 triệu USD.
  • 2:20 - 2:23
    Vùng đất mới này khiến diện tích nước Mỹ
    tăng gấp đôi!
  • 2:23 - 2:26
    Nhưng giờ Jefferson thực sự bế tắc.
  • 2:26 - 2:29
    Ông hiểu rằng vùng đất này là một món lợi
    lớn đối với đất nước,
  • 2:29 - 2:33
    mang lại vô số vùng đất mới cho nông dân
    và những người định cư,
  • 2:33 - 2:36
    nhưng làm thế nào ông có thể hợp pháp
    hóa nó?
  • 2:36 - 2:39
    Cuối cùng, Jefferson chuyển hướng sang
    cuộc tranh luận
  • 2:39 - 2:42
    được dùng bởi chính đối thủ cũ của mình
    Alexander Hamilton.
  • 2:42 - 2:45
    Ông khẳng định rằng quyền mua lại vùng đất
  • 2:45 - 2:48
    được ám chỉ trong quyền thiết lập hiệp
    ước của bản hiến pháp.
  • 2:48 - 2:50
    Đây chính là cuộc tranh luận
  • 2:50 - 2:54
    mà ông đã công khai mỉa mai một thập kỉ
    trước đó,
  • 2:54 - 2:58
    vì vậy ông chắc hẳn đã phải dẹp bỏ lòng
    tự trọng để dùng lại mánh này
  • 2:58 - 2:59
    Nhưng quan trọng hơn,
  • 2:59 - 3:04
    ông có thể đã tham gia vào vở kịch quyền
    lực lớn mạnh nhất từ trước đến giờ!
  • 3:04 - 3:06
    Mỉa mai thay
  • 3:06 - 3:09
    một trong những đối thủ lớn nhất của
    chính quyền lớn
  • 3:09 - 3:11
    người đã mở rộng gấp đôi diện tích
    đất nước trẻ
  • 3:11 - 3:16
    cũng làm điều tương tự trong khi đang chất
    vấn công khai hiến pháp của đất nước?
  • 3:16 - 3:18
    Với 15 triệu USD,
  • 3:18 - 3:20
    khoảng 3 cents một mẫu Anh,
  • 3:20 - 3:22
    rất nhiều người gọi đây là
  • 3:22 - 3:23
    phi vụ bất động sản tuyệt vời nhất
  • 3:23 - 3:26
    trong lịch sử nước Mỹ.
Title:
Tính lịch sử của vụ mua vùng Louisiana - Judy Walton
Description:

Xem bài giảng đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/the-audacity-behind-the-louisiana-purchase-judy-walton

Khi Pháp đưa ra đề nghị cho vùng Lousianna, Thomas Jefferson biết rằng thỏa thuận bất động sản này là một phi vụ quá hời đế có thể bỏ lỡ. Làm thế nào ngài tổng thống hợp pháp vụ mua bán đã tăng gấp đôi diện tích nước Mỹ? Judy Walton đưa ra lí luận của tổng thống Jefferson.

Bài giảng bởi Judy Walton, đồ họa bởi Sumit Seru, Rohit Tandon và Kevin Jaako.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:39

Vietnamese subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.