< Return to Video

Louisiana Satın Alımının tarihsel küstahlığı - Judy Walton

  • 0:15 - 0:18
    Thomas Jefferson ve Louisiana Bölgesi
    hakkındaki şeyi
  • 0:18 - 0:20
    hiç duydun mu?
  • 0:20 - 0:23
    Bağımsızlık Bildirgesi'nin yazarı
    Thomas Jefferson,
  • 0:23 - 0:28
    1787'de sunulan yeni anayasanın
    pek de hayranı değildi.
  • 0:28 - 0:29
    Anayasanın yeni, ulusal hükümete
  • 0:29 - 0:31
    çok fazla güç verdiği
  • 0:31 - 0:34
    ve devletlere “büyük hükümet”
    olarak bilinen bir konu için
  • 0:34 - 0:36
    yeterli güç sağlamadığı konusunda
  • 0:36 - 0:39
    çok endişeliydi.
  • 0:39 - 0:43
    Jefferson, arkadaşı James Madison,
    onaylandıktan sonra
  • 0:43 - 0:46
    bir yasa tasarısı teklif etmeyi
    vaat ettiğinde
  • 0:46 - 0:48
    desteklemeyi isteksizce kabul etti.
  • 0:48 - 0:52
    Ancak Jefferson'un büyük hükümet
    hakkındaki korkuları ortadan kalkmadı.
  • 0:52 - 0:55
    Örneğin, Hazine Bakanı Alexander Hamilton,
  • 0:55 - 0:59
    1790'da bir ulusal banka açmayı önerdi
  • 0:59 - 1:02
    ve Jefferson, Anayasa'da
    böyle bir şeye izin verecek
  • 1:02 - 1:04
    bir hüküm olmadığını biliyordu.
  • 1:04 - 1:08
    Hamilton bir tür zımni güç saçmalığı
    olduğunu iddia etti.
  • 1:08 - 1:11
    Elbette, Anayasa'da yoktu,
  • 1:11 - 1:15
    ancak Anayasa yapılabileceğini
    ima ediyordu.
  • 1:15 - 1:16
    Ama Jefferson kanmamıştı.
  • 1:16 - 1:19
    Bununla birlikte, banka Hamilton
  • 1:19 - 1:21
    ve Başkan Washington
    tarafından kurulmuştur.
  • 1:21 - 1:24
    Jefferson 1801'de
    başkanlık yemini ettiğinde
  • 1:24 - 1:27
    merkezi hükümetin boyutunu
    ve kapsamını azaltmaya
  • 1:27 - 1:29
    sadakat yemini etti.
  • 1:29 - 1:33
    Ama tabi ki de olaylar
    planladığı gibi gitmedi.
  • 1:33 - 1:38
    İspanya, Louisiana Bölgesi'ni
    Jefferson'un burnunun dibinde
  • 1:38 - 1:40
    gizlice Fransa'ya aktardı.
  • 1:40 - 1:42
    Meclis öğrendiğinde,
  • 1:42 - 1:44
    hızla Mississippi Nehri kenarında
  • 1:44 - 1:48
    yaklaşık 2 milyon dolara
    bir parça toprak almak için
  • 1:48 - 1:50
    Fransa ile pazarlığa başladılar.
  • 1:50 - 1:53
    Ama ortada küçük bir sorun vardı:
  • 1:53 - 1:57
    Jefferson, Anayasa'da
    yabancı toprak satın alma
  • 1:57 - 1:58
    hükmünün olmadığını biliyordu.
  • 1:58 - 2:02
    Peki otoriter bir yorumlayıcı
    ne yapacaktı?
  • 2:02 - 2:05
    İlk olarak, Anayasa'da,
    satın almaya açıkça,
  • 2:05 - 2:08
    izin verecek bir değişiklik
    yapmaya çalıştı,
  • 2:08 - 2:10
    ancak Meclis bunu yapmaya istekli değildi.
  • 2:10 - 2:14
    Daha sonra, izinsiz olarak,
    Fransa'daki ABD müzakerecileri,
  • 2:14 - 2:18
    tüm bölge için 15 milyon dolarlık
  • 2:18 - 2:20
    harika bir anlaşma yaptı.
  • 2:20 - 2:23
    Bu yeni toprak ulusun büyüklüğünü
    iki katına çıkardı!
  • 2:23 - 2:26
    Jefferson gerçekten çıkmazdaydı.
  • 2:26 - 2:29
    Bölgenin çiftçiler ve diğer yerleşimcilere
    çok sayıda yeni arazi sağlayarak
  • 2:29 - 2:33
    ülke için büyük bir satın alma
    olacağını biliyordu,
  • 2:33 - 2:36
    ancak bunu anayasal olarak
    nasıl doğru gösterebilirdi?
  • 2:36 - 2:39
    Sonunda Jefferson, eski düşmanı
  • 2:39 - 2:42
    Alexander Hamilton tarafından
    kullanılan sava döndü.
  • 2:42 - 2:46
    Bölgeyi satın alma gücünün
    Anayasa'nın anlaşma yapma
  • 2:46 - 2:48
    yetkisinde ima edildiğini iddia etti.
  • 2:48 - 2:52
    Bu, on yıl önce açıkça alay ettiği
  • 2:52 - 2:54
    yönündeki tam argümandı,
  • 2:54 - 2:58
    bu yüzden onu kullanmak
    gururunu kırmalıydı.
  • 2:58 - 2:59
    Ama daha önemlisi
  • 2:59 - 3:04
    şimdiye kadarki en büyük
    hükümet oyununu yapmıştı!
  • 3:04 - 3:08
    Büyük hükümetin en büyük
    düşmanlarından birinin
  • 3:08 - 3:11
    genç ulusun topraklarını
    iki katına çıkarması
  • 3:11 - 3:15
    ve bunu yaparken anayasallığını
    açıkça sorgulaması
  • 3:15 - 3:16
    ne kadar ironikti?
  • 3:16 - 3:18
    Bir dönümü yaklaşık 3 cent'e denk gelen
  • 3:18 - 3:20
    15 milyon $'lık bu anlaşma,
  • 3:20 - 3:22
    birçok kişi tarafından
  • 3:22 - 3:23
    ABD tarihindeki en büyük
  • 3:23 - 3:26
    emlak anlaşması olarak anılır.
Title:
Louisiana Satın Alımının tarihsel küstahlığı - Judy Walton
Description:

Tam dersi görüntülemek için: http://ed.ted.com/lessons/the-audacity-behind-the-louisiana-purchase-judy-walton

Fransızlar Louisiana Bölgesi'ni teklif ettiğinde, Thomas Jefferson bu emlak anlaşmasının kaçırılmayacak kadar iyi olduğunu biliyordu. Başkan, ABD'nin boyutunu iki katına çıkaran satın almayı nasıl haklı gösterdi? Judy Walton, Başkan Jefferson'un düşüncesini sunuyor.

Ders Judy Walton, animasyon Sumit Seru, Rohit Tandon ve Kevin Jaako tarafından yapılmıştır.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:39

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.