WIKITONGUES: Iñaki speaking Basque

This video is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International license. To download a copy, please contact [e-mail].

This video was recorded by Kristen Tcherneshoff in Stockholm, Sweden. Basque, known natively as Euskara or Euskera, is spoken by as many as 1.2 million people, primarily in the historic Basque region of Europe, which includes the Spanish territories of Euskadi (País Vasco) and Navarra, where it is co-official alongside Spanish, as well as the Iparralde region of France. It is the only language spoken today that was used by indigenous Iberians prior to the Roman conquest of Western Europe, and is therefore unrelated to other languages. Originally an oral culture, Basque speakers developed a literary tradition in the 16th century CE, which seems to have begun with the works of Bernard Etxepare, who published a compendium of Basque poetry in 1545. By the mid-20th century, however, the language had fallen into decline, thanks in part to significant persecution of Basque communities by successive French and Spanish governments. Though Basque remains unrecognized in France, a lively revitalization movement has taken hold in Spain since the country’s transition to democracy in 1978. Today, there is a prevalence of Basque media, including online — the ‘.eus’ top-level domain is reserved or Basque-language websites.

In this video, Iñaki sings an excerpt from "Mendian larrartean".

Nire izena Iñaki López Luzuriaga da

Eta, bueno, euskalduna,

eta euskera euskal herrian hitz egiten da,

eta 800.000 pertsona inguruk

hitz egiten dute

eta eskatu didate hemen grabaketa bat egiteko

nire ahoskerarena eta nire hizkuntzarena,

eta beraz etorri naiz.

Eta, bueno, horretaz gainera

zerbait kontatuko dugu,

eta esan dudanez txalapartaria naiz ere

eta txalaparta jotzen dut.

Txalaparta bi pertsonak jotzen duten

instrumentua da,

musika instrumentua, eta normalean egoten dira

lau, hiru ohol edo gehiago batzutan.

Harrizkoa ere izan daitekena, metala ere bai,

eta, bueno, hasieran beti zan

sagardoaren inguruan,

sagardotegiaren inguruan.

Hasiera batean egiten zan, esan dezagun,

sagardoa behin eginda zegoenean,

deitu egiten ziran bizilagunak

etor zitezen ospatzera,

eta ospatu egiten zan txalaparta joaz.

Bueno, ba, hori esanda,

bada, kantatu ere egiten dut,

eta bueno, ba kantatuko dut zeozer.

Beraz, honela dio:

'Mendian lar artean' deitzen da abestia,

Benito Lertxundik oso famatu egin duena.

berberak sortu ez baldin badu.

Hola doa:

Mendian larrartian

aurkitzen da loretxo bat

ondoan umetxo bat loretxoari begira.

Loreak esan nahi dio: umetxo, aska nazazu

jaio naiz libre izateko ta ez loturik egoteko.

Umetxoak ikusirik lorea ezin bizirik,

arantzak kendu nahi dizkio,

bizi berri bat eman.

Orduan izango baitu indarra eta kemena,

orduan izango baitu ugari bere fruitua.

Umetxoak ikusirik lorea ezin bizirik,

arantzak kendu nahi dizkio,

bizi berri bat eman.

Orduan izango baitu indarra eta kemena,

orduan emango baitu ugari bere fruitua.