< Return to Video

Singular Matrices

  • 0:01 - 0:04
    Chyba ciekwaszym problemem niż znajdowanie odwrotności macierzy,
  • 0:04 - 0:07
    jest ustalanie, kiedy odwrotność macierzy
  • 0:07 - 0:10
    nie istnieje. Kiedy jest nieokreślona.
  • 0:10 - 0:15
    Macierz kwadratowa dla której nie istnieje odwrotność,
  • 0:15 - 0:17
    której odwrotność jest nieokreślona nazywa się macierzą osobliwą.
  • 0:17 - 0:20
    Zastanówmy się jak macierz osobliwa wygląda,
  • 0:20 - 0:23
    i jak to się ma do różnych problemów
  • 0:23 - 0:25
    które rozwiązujemy za pomocą macierzy.
  • 0:25 - 0:27
    Czyli jeżeli mam macierz 2 na 2, bo to jest
  • 0:27 - 0:28
    najprostszy przykład.
  • 0:28 - 0:31
    Ale przenosi się na macierz kwadratową dowolnego wymiaru.
  • 0:31 - 0:34
    Czyli weźmy naszą macierz 2 na 2.
  • 0:34 - 0:38
    Jej elementy oznaczam a, b, c i d.
  • 0:38 - 0:41
    Jaki jest wzór na macierz odwrotną?
  • 0:41 - 0:44
    Mam nadzieję, że to weszło już wam w krew.
  • 0:44 - 0:52
    To jest 1 przez wyznacznik A, razy macierz dołączona.
  • 0:52 - 0:54
    A w tym przypadku, po prostu zamieniamy te dwa elementy.
  • 0:54 - 0:55
    Czyli mamy d i a.
  • 0:55 - 0:56
    A tym elementom zmieniamy znak.
  • 0:56 - 1:01
    Czyli mamy minus c i minus b.
  • 1:01 - 1:04
    Mam do was takie pytanie, co mogło by spawić,
  • 1:04 - 1:06
    żeby to całe wyrażenie było nieokreślone?
  • 1:06 - 1:09
    No, nie ma znaczenia jakie mamy liczby. Jak tutaj
  • 1:09 - 1:12
    mam liczby które określają A, to oczywiście
  • 1:12 - 1:13
    mogę je zamieniać miejscami i zmieniać im znaki
  • 1:13 - 1:15
    i to nie zaburzy tej części wyrażenia.
  • 1:15 - 1:20
    Ale to co może być źródłem problemu, to próba
  • 1:20 - 1:21
    dzielenia przez 0 tutaj.
  • 1:21 - 1:26
    Jeżeli wyznacznik macierzy A byłby równy 0.
  • 1:26 - 1:41
    Czyli odwrotność A jest nieokreślona, wtedy i tylko wtedy gdy -- i w matematyce
  • 1:41 - 1:47
    czasami pisze się to przez dwa 'f' (ang. 'iff') --
  • 1:47 - 1:49
    wtedy i tylko wtedy gdy wyznacznik A jest równy 0.
  • 1:49 - 1:52
    Inaczej można to sformułować tak, że jeżeli wyznacznik
  • 1:52 - 1:55
    macierzy jest równy 0, to macierz jest osobliwa
  • 1:55 - 1:59
    i nie ma odwrotności, albo odwrotność jest nieokreślona.
  • 1:59 - 2:03
    Warto zastanowić się w terminach pojęciowych, przynajmniej w przypadku
  • 2:03 - 2:06
    dwóch zadań, które rozwiązywaliśmy, co znaczy
  • 2:06 - 2:08
    wyznacznik równy 0 i czy możemy zdobyć trochę intuicji
  • 2:08 - 2:12
    dlaczego odwrotność nie istnieje.
  • 2:12 - 2:13
    Czyli co znaczy wyznacznik równy 0?
  • 2:13 - 2:15
    W tym przypadku, co znaczy wyznacznik równy zero dla macierzy 2 na 2?
  • 2:15 - 2:18
    No cóż, wyznacznik A jest równy czemu?
  • 2:18 - 2:21
    Jest równy ad odjąć bc.
  • 2:26 - 2:30
    Czyli ta macierz jest osobliwa, nieodwracalna, jeżeli
  • 2:30 - 2:32
    to wyrażenie jest równe 0.
  • 2:32 - 2:33
    Napiszę to tu.
  • 2:33 - 2:40
    Czyli jeżeli ad jest równe bc -- albo możemy trochę tym pomanipulować
  • 2:40 - 2:47
    i możemy powiedzieć, jeżeli a/b równa się c/d -- po prostu
  • 2:47 - 2:50
    podzieliłem obie strony przez b i podzieliłem obie strony przez d -- czyli jeżeli
  • 2:50 - 2:55
    stosunek a do b jest taki sam jak stosunek c do d, to
  • 2:55 - 2:57
    ta macierz jest nieodwracalna.
  • 2:57 - 3:01
    Albo inaczej możemy zapisać to wyrażenie, jeżeli a/c --
  • 3:01 - 3:07
    jeżeli podzielę obie strony przez c i podziele obie strony przez d --
  • 3:07 - 3:11
    równa się b/d.
  • 3:11 - 3:14
    Czyli inną sytuacją kiedy to byłoby osobliwe jets --
  • 3:14 - 3:15
    i to jest właściwie to samo.
  • 3:15 - 3:17
    Jeżeli to jest prawda, to też to jest prawda.
  • 3:17 - 3:18
    To jest to samo.
  • 3:18 - 3:20
    Trochę przekształceń algebraicznych.
  • 3:20 - 3:24
    Ale jeżeli storunek a do c jets równy stosunkowi b do d,
  • 3:24 - 3:25
    to możecie się zastanowić dlaczego to jest to samo.
  • 3:25 - 3:27
    Stosunek a do b będący równy
  • 3:27 - 3:28
    stosunkowi c do d.
  • 3:28 - 3:29
    W każdym razie, nie chcę wam namieszać.
  • 3:29 - 3:33
    Ale zastanówmy się jak to się tłumaczy
  • 3:33 - 3:35
    na problemy, którym się przyglądaliśmy.
  • 3:35 - 3:41
    Powiedzmy, że chcieliśmy popatrzeć na problem --
  • 3:41 - 3:45
    powiedzmy że ta macierz miała reprezentować
  • 3:45 - 3:46
    układ równań liniowych.
  • 3:46 - 3:47
    Właściwie to byłby każdy z nich
  • 3:47 - 4:01
    Czyli mam a, b, c, d razy x, y równa się
  • 4:01 - 4:07
    dwóm innym liczbom, nie użyłem jeszcze e i f.
  • 4:07 - 4:10
    Czyli jeżeli mamy to równanie macierzowe reprezentujące
  • 4:10 - 4:12
    układ równań liniowych, to układ równań
  • 4:12 - 4:23
    wyglądałby tak: a razy x dodać b razy y równa się e.
  • 4:23 - 4:31
    Oraz c razy x dodać d razy y równa się f.
  • 4:31 - 4:34
    I chcielibyśmy zobaczyć gdzie te dwie proste się przecinają.
  • 4:34 - 4:35
    To byłoby rozwiązanie,
  • 4:35 - 4:37
    rozwiązanie wektorowe tego równania.
  • 4:37 - 4:41
    I żeby mieć wyobrażenie graficzne
  • 4:41 - 4:44
    jak te linie wyglądają, przekszałćmy to
  • 4:44 - 4:45
    do postaci funkcyjnej.
  • 4:45 - 4:48
    Co się stanie z tym?
  • 4:48 - 4:52
    W tym wypadku, y jest róne czemu?
  • 4:52 - 5:05
    y równa się minus a/b razy x dodać e/b.
  • 5:05 - 5:06
    Pomijam pewne kroki.
  • 5:06 - 5:09
    Ale odjemujemy ax do obu stron.
  • 5:09 - 5:12
    A potem dzielimy obie strony przez b i dostajemy to.
  • 5:12 - 5:14
    A potem to równanie, jeżeli zapiszemy je w tej samej postaci,
  • 5:14 - 5:16
    czyli rozwiążęmy ze względu na y.
  • 5:16 - 5:36
    Dostaniemy y równa się minus c/d razy x dodać f/y.
  • 5:36 - 5:40
    Zastanówmy się nad tym.
  • 5:40 - 5:43
    Mógłbym chyba zmienić kolory, bo to wydląda za bardzo --
  • 5:43 - 5:47
    Zastanówmy się nad tym jak te równania będą wyglądały,
  • 5:47 - 5:48
    jeżeli to jets spełnione.
  • 5:51 - 5:54
    Powiedzieliśmy, że jeżeli to jest spełnione, to wyznacznik jest 0
  • 5:54 - 5:57
    i to staję się macierzą osobliwą i nie ma odwrotności.
  • 5:57 - 6:00
    A ponieważ nie ma odwrotności, nie możemy rozwiązać tego równania
  • 6:00 - 6:02
    mnożąc obie strony przez odwrotność, ponieważ
  • 6:02 - 6:03
    odwrotność nie istnieje.
  • 6:03 - 6:05
    Zastanówmy się nad tym.
  • 6:05 - 6:07
    Jeżeli to jest prawde, jeżeli wyznacznik jest 0, ale co
  • 6:07 - 6:11
    to intuicyjnie znaczy dla tych równań?
  • 6:11 - 6:19
    Cóż jeżeli a/b jest równe c/d to te dwie linie będą
  • 6:19 - 6:20
    miały takie samo nachylenie.
  • 6:20 - 6:22
    Będą miały takie samo nachylenie.
  • 6:22 - 6:24
    Czyli jeżeli te wyrażenia są inne,
  • 6:24 - 6:25
    to co o nich wiemy?
  • 6:25 - 6:27
    Jeżeli mamy dwie proste, które mają to samo nachylenie,
  • 6:27 - 6:30
    ale inne przecięcie z osią y, to one są równoległe do siebie
  • 6:30 - 6:32
    i nigdy się nie przetną.
  • 6:32 - 6:46
    Pozwólcie, że to narysuję, żebyście zrozumieli -- ta górna prosta --
  • 6:46 - 6:48
    To nie muszą być liczby dodatnie, ale ponieważ to ma minus a,
  • 6:48 - 6:51
    narysuję ujemne nachylenie.
  • 6:51 - 6:55
    A więc to jest pierwsza prosta.
  • 6:55 - 7:00
    I jej przecięcie z osią y jest równe e/b.
  • 7:03 - 7:06
    To jest ta prosta tutaj.
  • 7:06 - 7:11
    A teraz druga prosta -- zrobię to innym kolorem --
  • 7:11 - 7:13
    Nie wiem czy to będzie nad czy pod tamtą prostą,
  • 7:13 - 7:15
    ale będzie równoległa.
  • 7:15 - 7:16
    Wygląda to mniej więcej tak.
  • 7:20 - 7:24
    Czyli to jest jej przecięcie z osią y -- czyli to jest ta linia --
  • 7:24 - 7:29
    jej przecięcie z osią y jest równe f/y.
  • 7:29 - 7:32
    Czyli jeżeli e/b i f/y nie są równe, ale obie linie
  • 7:32 - 7:34
    mają ten sam współczynnik kierunkowy, to są równoległe
  • 7:34 - 7:36
    i nigdy się nie przetną.
  • 7:36 - 7:38
    Czyli nie będzie rozwiązania.
  • 7:38 - 7:41
    Jeżeli ktoś by wam powiedział -- po prostu w zwykły sposób
  • 7:41 - 7:44
    byście to zrobili, albo przez podstawienie, albo
  • 7:44 - 7:46
    przez dodawanie lub odejmowanie równań --
  • 7:46 - 7:47
    nie bylibyście w stanie znaleźć rozwiązania, gdzie te
  • 7:47 - 7:50
    dwie proste się przecinają, jeżeli a/b jest równe c/d.
  • 7:50 - 7:53
    Czyli jeden ze sposobów patrzenia na macierz osobliwą
  • 7:53 - 7:54
    jest taki, że mamy równoległe proste.
  • 7:54 - 7:57
    Ale wtedy moglibyście powiedzieć, hej Sal, te proste przecięłyby się
  • 7:57 - 7:59
    gdyby e/b równało się f/y.
  • 7:59 - 8:02
    Jeżeli to i to było by takie samo, to wtedy
  • 8:02 - 8:04
    byłyby to właściwie identyczne linie.
  • 8:04 - 8:06
    I nie tylko by się przecinały, ale
  • 8:06 - 8:08
    przecinałyby się w nieskończonej liczbie miejsc.
  • 8:08 - 8:11
    Ale nadal nie mielibyśmy jednoznacznego rozwiązania.
  • 8:11 - 8:14
    Nie mielibyśmy rozwiązania tego równania.
  • 8:14 - 8:17
    Było by ono prawdziwe dla nieskończnie wielu x i y.
  • 8:17 - 8:20
    Czyli możecie to zobaczyć stosując macierze
  • 8:20 - 8:22
    do tego zadania.
  • 8:22 - 8:25
    Macierz jest osobliwa, jeżeli te dwie linie które ona reprezentuje
  • 8:25 - 8:30
    są równoległe, albo są
  • 8:30 - 8:31
    dokładnie takie same.
  • 8:31 - 8:34
    One są równoległę i nie przecinają się wogóle.
  • 8:34 - 8:36
    Albo są dokładnie takie same i przecinają się
  • 8:36 - 8:41
    w nieskończenie wielu punktach.
  • 8:41 - 8:42
    I to w jakimś sensie ma sens, że
  • 8:42 - 8:44
    odwrotność A nie istnieje.
  • 8:44 - 8:48
    A więc zastanówmy się nad tym w kontekście
  • 8:48 - 8:50
    kombinacji liniowych wektorów.
  • 8:50 - 8:52
    To nie jest coś czego chciałem użyć do wymazywania.
  • 8:59 - 9:02
    Czyli kiedy myślimy o tym problemie w kontekście
  • 9:02 - 9:06
    kombinacji współczynników, możemy o tym myśleć tak.
  • 9:06 - 9:15
    To jest to samo co wektor a c razy x
  • 9:15 - 9:26
    dodać wektor b d razy y, równa się wektorowi e f.
  • 9:26 - 9:27
    Zastanówmy się więc nad tym trochę.
  • 9:27 - 9:30
    Pytamy, czy istnieje kombinacja wektora a c
  • 9:30 - 9:35
    i wektora b d która będzie równa wektorowi e f.
  • 9:35 - 9:39
    Ale właśnie powiedzieliśmy, że jeżeli nie mamy odwrotności tutaj, wiemy to
  • 9:39 - 9:42
    bo wyznacznik jest 0.
  • 9:42 - 9:45
    A jeżeli wyznacznik jest 0, to wiemy że w tej sytuacji
  • 9:45 - 9:51
    a/c musi być równe b/d.
  • 9:51 - 9:53
    Czyli a/c jest równe b/d.
  • 9:53 - 9:56
    To co to nam mówi?
  • 9:56 - 9:59
    Cóż, pozwólcie że to narysuję.
  • 9:59 - 10:01
    I może liczby byłyby tu bardziej pomocne.
  • 10:01 - 10:03
    Ale myślę, że złapiecie o co chodzi.
  • 10:03 - 10:05
    Narysuję tylko pierwszą ćwiartkę.
  • 10:05 - 10:09
    Założę po prosu, że obie składowe są w pierwszej ćwiartce.
  • 10:09 - 10:11
    Rysuję.
  • 10:18 - 10:20
    Wektor a c.
  • 10:20 - 10:21
    powiedzmy, że to jest a.
  • 10:21 - 10:23
    Zrobię to innym kolorem.
  • 10:23 - 10:25
    Czyli rysuję wektor a c.
  • 10:25 - 10:32
    Czyli jeżeli to jest a a to jest c,
  • 10:32 - 10:34
    to wektor a c wydląda tak.
  • 10:34 - 10:34
    Narysuję go.
  • 10:34 - 10:36
    Chcę to zrobić ładnie.
  • 10:36 - 10:40
    Wektor ac wydląda tak.
  • 10:40 - 10:43
    I potem mamy strzałkę.
  • 10:43 - 10:45
    A jak będzie wyglądał wektor b d?
  • 10:50 - 10:54
    No cóż, wektor b d -- i mógłbym go
  • 10:54 - 10:55
    gdzieś dowolnei narysować.
  • 10:55 - 10:59
    Ale zakładamy, że wyznacznik,
  • 10:59 - 11:00
    że wyznacznik jest równy zero.
  • 11:00 - 11:01
    Mam nadzieję, że używałem właściwego słowa
  • 11:01 - 11:02
    cały czas.
  • 11:02 - 11:03
    Czyli zakładamy, że wyznacznik
  • 11:03 - 11:06
    macierzy znika.
  • 11:06 - 11:08
    A jeżeli wyznacznik znika, to wiemy
  • 11:08 - 11:12
    że a/c jest równe b/d.
  • 11:12 - 11:16
    Albo, równoważnie, że c/d jest równe d/b.
  • 11:16 - 11:18
    To znaczy, że oba te wektory
  • 11:18 - 11:19
    mają to samo nachylenie.
  • 11:19 - 11:23
    Czyli jeżeli oba są zaczepione w 0, to idą
  • 11:23 - 11:23
    w tym samym kierunku.
  • 11:23 - 11:26
    Moga mieć inną długość, ale pokazują
  • 11:26 - 11:27
    ten sam kierunek.
  • 11:27 - 11:37
    Czyli jeżeli to jest b, a to jest d, to wektor b d
  • 11:37 - 11:40
    idzie tu.
  • 11:40 - 11:42
    A jeżeli to nie jest dla was oczywiste, zastanówcie się
  • 11:42 - 11:46
    dlaczego te dwa wektory, jeżeli to jest spełnione,
  • 11:46 - 11:48
    pokazują ten sam kierunek.
  • 11:48 - 11:52
    Czyli ten wektor właściwie będzie się pokrywał.
  • 11:52 - 11:56
    Będzie miał ten sam kierunek, jak ten wektor,
  • 11:56 - 11:59
    ale będzie miał inną długość.
  • 11:59 - 12:01
    Może mieć tę samą długość.
  • 12:01 - 12:04
    Mam do was pytanie, wektor e f, nie wiemy
  • 12:04 - 12:06
    gdzie jest wektor e f.
  • 12:06 - 12:08
    Cóż wybierzmy jakiś dowolny punkt.
  • 12:08 - 12:12
    Powiedzmy, że to jest e, a to jest f.
  • 12:12 - 12:14
    Czyli to jest wektor e f tutaj.
  • 12:14 - 12:17
    Zrobię to innym kolorem.
  • 12:17 - 12:19
    Powiedzmy, że wektor e f jest tutaj.
  • 12:23 - 12:27
    A więc moje pytanie do was brzmi: jeżeli te dwa wektory
  • 12:27 - 12:27
    mają ten sam kierunek,
  • 12:27 - 12:29
    być może inną długość,
  • 12:29 - 12:33
    czy istnieje sposób dodania albo odjęcia wielokrotności
  • 12:33 - 12:35
    tych wektorów dający w wyniku ten wektor?
  • 12:35 - 12:37
    Otóż nie, możemy skalować te wektory i dodawać je.
  • 12:37 - 12:40
    Ale to wszystko sprowadzi się do poruszania się po tej liniii.
  • 12:40 - 12:42
    Możemy dostać dowolny wektor,
  • 12:42 - 12:44
    który jest wielokrotnością jednego z tych wektorów.
  • 12:44 - 12:47
    Ponieważ jednak te wektory mają ten sam kierunek,
  • 12:47 - 12:50
    nie możemy dostać wektora w innym kierunku.
  • 12:50 - 12:53
    Czyli jeżeli ten wektor ma inny kierunek, to
  • 12:53 - 12:54
    nie ma tu rozwiązania.
  • 12:54 - 13:01
    Jeżeli by się tak zdarzyło, że ten wektor miamby ten sam kierunek
  • 13:01 - 13:04
    jak ten, to wtedy byłoby rozwiązanie, w którym
  • 13:04 - 13:05
    skalowalibyśmy te.
  • 13:05 - 13:08
    Właściwie byłoby nieskończenie wiele rozwiązań
  • 13:08 - 13:10
    ze względu na x i y.
  • 13:10 - 13:14
    Ale jeżeli ten wektor jest troche inny, w sensie
  • 13:14 - 13:15
    kierunku, to nie ma rozwiązania.
  • 13:15 - 13:18
    Nie istnieje kombinacja tego i tego wektora,
  • 13:18 - 13:20
    która daje w wyniku ten wektor.
  • 13:20 - 13:22
    I to jest coś nad czym powinniście się trochę zastanowić.
  • 13:22 - 13:23
    To może być dla was oczywiste.
  • 13:23 - 13:25
    Inaczej można na to spojrzeć w ten sposób, kiedy próbujecie
  • 13:25 - 13:29
    wziąć sumę wektorów, mamy jakiś inny wektor
  • 13:29 - 13:31
    w tym kierunku, potrzebujemy mieć odrobinę
  • 13:31 - 13:33
    jednego kierunku i odrobinę drugiego kierunku, żeby
  • 13:33 - 13:34
    dostać dowolny inny wektor.
  • 13:34 - 13:37
    A jeżeli oba nasze składowe wektory mają ten sam
  • 13:37 - 13:39
    kierunek, to nie ma możliwości otrzymania innego kierunku.
  • 13:39 - 13:42
    W każdym razie, chyba kręcę się w kółko
  • 13:42 - 13:43
    w swoich wyjaśnieniach.
  • 13:43 - 13:48
    Ale mam nadzieję, że to wam dało odrobinę intuicji
  • 13:48 - 13:51
    o tym, co to jest macierz osobliwa.
  • 13:51 - 13:58
    Czyli taka, dla której nie da się znaleźć odwrotności.
  • 13:58 - 14:01
    Czyli taka, której wyznacznik jest 0, czyli
  • 14:01 - 14:02
    nie obliczycie odwrotności.
  • 14:02 - 14:04
    I mam nadzieję -- a to był główny cel tego filmu --
  • 14:04 - 14:08
    zrozumieliście dlaczego tak jest.
  • 14:08 - 14:10
    Ponieważ jak patrzycie na zadanie z wektorami, to
  • 14:10 - 14:13
    nie ma sposobu -- nie ma rozwiązania
  • 14:13 - 14:15
    problemu znalezienia kombinacji wektorów, któraa
  • 14:15 - 14:16
    da nam ten wektor, albo jest ich nieskończnie wiele.
  • 14:16 - 14:18
    I to samo jest prawdą w przypadku szukania
  • 14:18 - 14:19
    przecięcia dwóch prostych.
  • 14:19 - 14:21
    Albo są równoległe, albo się pokrywają,
  • 14:21 - 14:23
    jeżeli wyznacznik jest równy 0.
  • 14:23 - 14:26
    W każdym razie, do zobaczenia w następnym filmie.
Title:
Singular Matrices
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
14:27
Amara Bot edited Polish subtitles for Singular Matrices

Polish subtitles

Revisions