ئێسک چۆن خوێن دروست دەکات - میلۆدی سمیس
-
0:07 - 0:11لە هەر کاتێکی دیاریکراودا ، تریلۆنێک لە
خانەکان گەشت دەکەن بەناو ملوولەکانی خوێن، -
0:11 - 0:15هەندێ جار لە ماوەی یەک خولەکدا بازنەیەک لە
جەستەت دروست دەکەن . -
0:15 - 0:19هەریەک لەم خانانە لە قوڵایی ئێسکەکاندا
بنچینەی خۆیان هەیە . -
0:19 - 0:23لەوانەیە ئێسکەکان وەک بەردی ڕەق دەرکەون،
بەڵام لەڕاستیدا ئەوان کوندارن لە ناوەوە. -
0:23 - 0:26ملوولەی گەورە و بچووکی خوێن بەناو
ئەو کونانە دێنە ژوورەوە . -
0:26 - 0:30وە لەناو زۆربەی ئێسکە گەورەکان ئێسکە
پەیکەرەکان ناوەڕۆک بۆشن -
0:30 - 0:32پڕبوونەتەوە لە مۆخی نەرمی ئێسک .
-
0:32 - 0:35مۆخەکان چەوری و شانەی یاریدەدەری
تریان تێدایە ، -
0:35 - 0:38بەڵام لە ناوەڕۆکی ئەم توخمانەش خانەی
خوێنی دروست دەبێت . -
0:38 - 0:41ئەم خانە بنچینەییانە بە بەردەوامی
دابەش دەبن . -
0:41 - 0:43ئەوان دەتوانن جیایان بکەنەوە لە
خڕۆکەی سوری خوێن، -
0:43 - 0:46بۆ خرۆکەی سپی خوێن ، و پەڕەکانی خوێن ،
-
0:46 - 0:48وە نزیکەی سەدان بۆ ملیۆنان لە خانەی
نوێی خوێنی دەنێرن -
0:48 - 0:51هەموو ڕۆژێک بەناویان دەسوڕێنەوە .
-
0:51 - 0:53ئەم خانە نوێیانە دەچنە ناو جۆگەی خوێن
-
0:53 - 0:56بە درێژایی کونەکان لە ملوولە
بچووکەکانی ناو مۆخ . -
0:56 - 0:57بە درێژایی ملوولەکان ،
-
0:57 - 1:01ئەوان دەگەن بە لوولەی گەورەتری خوێن و
لە ئێسکەکان دەردەچن . -
1:01 - 1:03ئەگەر کێشەیەک لە خوێنت هەبێت،
-
1:03 - 1:06چانسێکی باشت هەیە کە دەتواندرێت
بگەڕێندرێتەوە بۆ مۆخی ئێسک . -
1:06 - 1:10ژێرپەنجەی خوێن زۆرجار لەگەڵ گۆڕانکارییە
بۆماوەییەکان لەخانەبنچینەیەکان دروستدەبێت. -
1:10 - 1:12خانە بنچینەییەکان خۆیان تووشنابن بە
نەخۆشی ژێرپەنجە ، -
1:12 - 1:16بەڵام ئەم گۆڕانکاریانە دەتوانن لەگەڵ
قۆناخی جیاوازدا دەستێوەردان بکەن -
1:16 - 1:19وە ئەنجامەکەی زیانگەیاندنە بە
خانەکانی خوێن . -
1:19 - 1:23لە ئەنجامدا ژێرپەنجەی خوێنی پەرەدەسێنێت
وەکو نەخۆشی لیوکیمیا و لیمفە گرێ ، -
1:23 - 1:27باشترین هەل بۆچاکبوونەوە گواستنەوەی مۆخی
ئێسکیەتی بۆ گۆڕینی لقەخانەی تەندروست ، -
1:27 - 1:30کە نەخۆشەکان لەگەڵ بەخشەرێک
مۆخی ئێسکیان دەگۆڕن . -
1:30 - 1:32ئەمە چۆن کار ئەکات.
-
1:32 - 1:36سەرەتا،خانە بنچینەیەکانی خوێن لە
بەخشەرەکە وەردەگیرێن. -
1:36 - 1:37بەگشتی،
-
1:37 - 1:40خانە بنچینەیەخوێنەکان لە جۆگەی
خوێنیەکانی بەخشەر دەرکراون -
1:40 - 1:42خوێنەکە بەناو ئامێرەکەدا دەسوڕێتەوە
-
1:42 - 1:45جیایاندەکاتەوە بۆ پێکهاتە جیاوازەکان .
-
1:45 - 1:47لە دۆخەکانی تر ، مۆخەکە بە
ڕاستەوخۆیی دەرهێندراون -
1:47 - 1:52لە ئێسکی ناو جومگەی ڕان ، لە بەشی کڵۆت ،
بە دەرزییەک . -
1:52 - 1:55لە هەمان کاتدا، وەرگری ئامادەکراو
بۆ گواستنەوە . -
1:55 - 2:00دەرمانی کیمیایی یان تیشکدانەوە نەخۆشەکان
دەکوژن کەمۆخیان دەرهێندراوە، -
2:00 - 2:03لەناوبردنی هەردوو خانە زیان لێکەووتووەکان
وخانە بنچینەی خوێنیەکان. -
2:03 - 2:05هەروەها ئەمە سیستەمی بەرگری بێهێز دەکات ،
-
2:05 - 2:09دروست بوونی ئەمە دەبێتە هۆی
هێرش کردنە سەرخانەکانی تر، -
2:09 - 2:14پاشان خانەکانی بەخشەر بە لەشی نەخۆشەکان
بە هێڵی ناوەندییەوە دەدرێنە نەخۆش . -
2:14 - 2:17لە بنچینەدا ئەوان لە خانەکانی
خوێندا دەسوڕێنەوە ، -
2:17 - 2:22بەڵام گەردیلەی سەربنچینەخانەکان پێی دەڵێن
چیمۆکینەکان وەکوئامێرەکانی ماڵ کاردەکەن. -
2:22 - 2:25وە خێرا هاتووچۆ دەکەن بۆ گەڕاندنەوە
بۆ مۆخی ئێسک . -
2:25 - 2:26بە درێژایی چەند هەفتەیەک ،
-
2:26 - 2:31دەست دەکەن بە زۆربوون و بەرهەم هێنانی
نوێ، خانەی خوێنی تەندروست . -
2:31 - 2:33تەنها ژمارەیەکی کەم لەخانەبنچێنەیەکان خوێن
-
2:33 - 2:37دەتوانێ هەموو لەش نوێ بکاتەوە کە شایەنی
مۆخێکی تەندروست بێت . -
2:37 - 2:39گواستنەوەی مۆخی ئێسک دەتوانێ ببێتە
هۆی چەند شتێ -
2:39 - 2:42پێی دەڵێن موتوربەکردنی - بەرەنگاری- لوولە،
-
2:42 - 2:45لەم کاتە بەرگری نوێی دەست دەکەوێ
بە هۆی بەخشەری مۆخی ئێسک -
2:45 - 2:50دەتوانێت خانە ژێرپەنجەیەکان دەربهێنێت و
کە سیستەمی بەرگرییەکە ناتوانێت . -
2:50 - 2:53ئەم دیاردانە دەتوانێ یارمەتی دەربێت بۆ لە
ناوبردنی ژێرپەنجەی خوێنی سەخت -
2:53 - 2:56بەڵام مۆخی ئێسکە گواستراوەکان توشی
مەترسی دەبن ، -
2:56 - 2:59کە بریتییە لە موتوربەکردنی - بەرەنگاری -
زیانی خانەخوێیی . -
2:59 - 3:02کاتێ ڕودەدات سیستەمی بەرگری لەلایەن خانەی
بەخشەرەوە دروست بکرێت -
3:02 - 3:05پەلاماری ئەندامەکانی نەخۆش دەدەن .
-
3:05 - 3:09ئەم دۆخە هەڕەشە لە ژیانی نزیکەی ٣٠-٥٠
نەخۆشەکان دەکات -
3:09 - 3:13خانەکانی بەخشەر لە هەریەکێک وەردەگرین
جگە لە دوانەیەکی چوونیەک، -
3:13 - 3:16بە تایبەتی کاتێک کە لە خانەبنچینەیکەکان
کۆکراونەتەوە -
3:16 - 3:18لە خوێندا و تا سەر ئێسک مۆخێندراوە .
-
3:18 - 3:21نەخۆشەکان لەوانەیە دەرمانی بەرگری وەرگرن
-
3:21 - 3:24یان لەوەیە هەندێ خانەی بەرگری بێ سوود لە
نموونەی بەخشیوو لاببرێن -
3:24 - 3:28تاکو مەترسی تووشبوون بەنەخۆشی موتوربە-
بەرەنگار-زیانی خانەخوێ کەمبکرێنەوە. -
3:28 - 3:31ئەگەرنەخۆشێک خۆی بەدووربگرێت لە
موتوربە-بەرەنگاری-زیانی خانەخوێ، -
3:31 - 3:34سیستەمی بەرگرییان لەوانەیە خانەکانی
بەخشەر ڕەت بکەنەوە . -
3:34 - 3:38کەواتە ئەمە گرینگە بۆ دۆزینەوەی باشترین
خاڵی گونجاو لە پلەی یەکەمدا . -
3:38 - 3:41کلیێکە لە ڕەمزی بۆماوەیی چۆنیەتی سیستەمی
بەرگری دیاری دەکات بۆ -
3:41 - 3:43ناسینەوەی خانە بێگانەکان .
-
3:43 - 3:46ئەگەرئەو ناوچانە هاوشێوەبن لە
بەخشەر و لە وەرگر ، -
3:46 - 3:50سیستەمی بەرگری وەرگرەکان ئەگەری قبووڵکردنی
لە خانەکانی بەخشەر زیاترە . -
3:50 - 3:55ئەم جینانە میراتگرن،باشترین پەیوەندیان
هەیە وەک پەیوەندی خوشک وبرا. -
3:55 - 3:58بەڵام زۆرێک لە نەخۆشەکان پێویستیان بە
گواستنەوەی مۆخی ئێسکە -
3:58 - 4:00لە هیچ ئەندامێکی خێزانەکە گونجاو نەبێت .
-
4:00 - 4:03ئەم نەخۆشانە دەگۆڕن بۆ بەخشینی خۆبەخشەکان
-
4:03 - 4:06کە بە نیازن بۆ بەخشینی مۆخی ئێسکیان .
-
4:06 - 4:10هەموو ئەمانە دەبەینە تۆمارگەیەک بۆ
تاقیکردنەوەی بۆماوەیی . -
4:10 - 4:12وە لە زۆر بارودۆخدا، بەخشیشی خۆی
-
4:12 - 4:15لە خوێن بەخشین ئاڵۆزتر نییە .
-
4:15 - 4:17ئەمە ڕێگایەکە بۆ ڕزگارکردنی ژیانی کەسێک
-
4:17 - 4:20لەگەڵ سەرچاوەکان کە بەتەواوی
نوێ دەبنەوە.
- Title:
- ئێسک چۆن خوێن دروست دەکات - میلۆدی سمیس
- Speaker:
- میلۆدی سمیس
- Description:
-
more » « less
بۆ بینینی تەواوی ڤیدۆکە ئەم لینکە داگرە : https://ed.ted.com/lessons/how-bones-make-blood-melody-smith
لەوانەیە ئێسکەکان وەک تاشە بەردی رەق دەرکەون، بەڵام لە ڕاستیدا کوندارن لە ناوەوە. زۆربەی ئێسکە گەورەکانی ئێسکە پەیکەر ناوەڕۆکی بۆشیان هەیە کە پڕن لە مۆخی ئێسکی نەرم. مۆخەکان گرینگترین توخمن بۆ خانە بنچینەیەکانی خوێن وە بۆ نەخۆشەکان لەگەڵ ژێرپەنجەی خوێنی پێشکەوتوو وەک لیوکیمیا و لیمفەگرێ، باشترین دەرفەت بۆ چارەسەر ئەوەیە کە گواستنەوەی مۆخی ئێسکی بۆ بکرێت. ئەم کردارە چۆن کاردەکات؟میلۆدی سمیس ڕوونیدەکاتەوە.
وانە لەلایەن میلۆدی سمیس، دەرهێنانی لە لایەن ئەرترەیک ستۆدیۆ .
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:21
|
Daban Q Jaff approved Kurdish subtitles for How bones make blood | |
|
Gaylan Hashm accepted Kurdish subtitles for How bones make blood | |
|
|
Gaylan Hashm edited Kurdish subtitles for How bones make blood | |
|
|
Gaylan Hashm edited Kurdish subtitles for How bones make blood | |
|
|
Gaylan Hashm edited Kurdish subtitles for How bones make blood | |
|
Yusra Hashm edited Kurdish subtitles for How bones make blood | |
|
|
Yusra Hashm edited Kurdish subtitles for How bones make blood | |
|
|
Yusra Hashm edited Kurdish subtitles for How bones make blood |