Những điều cần biết để đọc sử thi Odyssey của Homer - Jill Dash

Trang đầy đủ: ed.ted.com/lessons/everything-you-need-to-know-to-read-homer-s-odyssey-jill-dash

Một cuộc chạm trán với tên khổng lồ ăn thịt người. Mụ phù thủy biến đàn ông thành lợn. Một vị vua trở lại giành lấy ngai vàng của mình. Bằng cách của riêng mình, họ đã tạo nên các câu chuyện tuyệt vời. Nhưng mỗi nhân vật chỉ là một tập truyện trong Odyssey, một bài thơ dài 12.000 dòng của lịch sử và truyền thuyết Hy Lạp cổ đại. Vậy, làm thế nào để hiểu được cuốn sử thi lớn này? Jill Dash chia sẻ tất cả mọi thứ bạn cần biết để đọc Odyssey của Homer.

Bài học bởi Jill Dash, sản xuất hoạt hình bởi Divid Price

Một cuộc chạm trán với
1 tên khổng lồ ăn thịt người,

1 mụ phù thủy biến người thành lợn,

1 vị vua giành lại ngai vàng.

Theo cách nào đó, tất cả đã tạo nên
những câu chuyện tuyệt vời,

nhưng mỗi nhân vật chỉ là một tập
của "Sử thi Hy Lạp",

12000 dòng thơ về lịch sử, thần thoại
và truyền thuyết Hy Lạp cổ đại.

Nhưng làm sao để có thể hiểu
hết được một cuốn sách dày

kể về một thế giới
đến từ rất xa xưa?

Sự thật là có thể
đọc hết sử thi Odyssey

là một việc đáng kinh ngạc,

bởi nó được sáng tác trước khi

bảng chữ cái Hy Lạp xuất hiện
vào thế kỉ thứ 8 TCN.

Nó dành cho người nghe
hơn là người đọc

và được thực hiện bởi các ứng tác
còn gọi là người hát rong.

Tương truyền tác giả là
người đàn ông mù tên Homer.

Nhưng không ai biết ông có thật
hay chỉ ở trong truyền thuyết.

Hàng thế kỉ sau thời đại của ông
mới có bản ghi chép về ông.

Những bài thơ của ông
dường như đã bị thay đổi

và được sắp xếp lại nhiều lần
bởi nhiều tác giả

trước khi nó được viết
dưới dạng hiện hành.

Thực tế, từ "người hát rong" nghĩa
là đính lại vào nhau,

vì các nhà thơ đưa các câu chuyện có thật,
truyện cười, thần thoại và bài hát

thành 1 câu chuyện duy nhất.

Để thuộc được những bản sử thi đồ sộ,

họ phải có cảm hứng chủ đạo,

cùng các công cụ ghi nhớ

như lặp lại đoạn ghi nhớ hay dàn cảnh.

Chúng bao gồm miêu tả về khung cảnh
và danh sách diễn viên

Chúng giúp người hát rong
giữ vị trí trong câu chuyện,

vì phần điệp khúc hay chuyển tiếp
sẽ giúp ta nhớ được phần tiếp theo.

Bởi vì lời truyện vốn
quen thuộc với khán giả

nên khá phổ biến khi nghe các đoạn của bài
mà không theo trật tự.

Đôi lúc, trật tự lời hát là cố định

và hệ thống câu chuyện cũng
như cái ta đọc ngày nay,

Nhưng thế giới đã thay đổi
so với hàng ngàn năm trước,

nó giúp chúng ta có nền tảng
trước khi hiểu biết về nó.

Odyssey lại tiếp nối cuốn sử thi
nổi tiếng khác của Homer: Iliat,

kể về chiến tranh thành Troy.

Chủ đề chính liên kết cả 2 thi sử này là:

tuyệt đối đừng bao giờ
chịu đựng sự thịnh nộ của các vị thần.

Đền thờ thần Hy Lạp là
sự kết hợp nguy hiểm

giữa sức mạnh thần thánh
và sự bất ổn của con người,

sự ghen ghét và hận thù trong sử thi.

Và trong thơ con người phải đối mặt
với nhiều vấn đề do sự kiêu ngạo,

hay ngạo mạn nghĩ mình
giỏi hơn các vị thần.

Mong muốn làm hài lòng
các vị thần lớn tới nỗi

người Hy Lạp cổ đại thường
chào đón tất cả người lạ

vào nhà một cách hào phóng

vì họ lo sợ đó là vị thần đã cải trang.

Từ ngữ cổ chỉ lòng mến khách là "xenia".

Nó gồm việc chủ nhà cho khách
sự an toàn, thức ăn, sự thoải mái,

và họ trả ơn với sự lịch thiệp
cùng những món quà mang bên mình.

Xenia có vai trò đặc biệt trong Odyssey,

Odysseus luôn luôn
đi phiêu du không về,

lúc ông vắng mặt, người vợ thông minh
Penelop của ông là mãi mãi chủ nhà.

Sử thi Odyssey kể lại những
năm tháng đi xa của Odysseus,

nhưng câu chuyện lại bắt đầu từ giữa.

10 năm sau cuộc chiến thành Troy,
ta tìm thấy người anh hùng bị kẹt trên đảo,

ở rất xa quê hương Ithaca và gia đình
20 năm chưa tái gặp của ông.

Bởi Odysseus xả giận
với thần biển Poseidon

bằng cách chọc mù mắt
con trai thần, quỷ một mắt

nên đoạn đường về nhà càng một rủ ro.

Rắc rối chờ chực tại quê nhà,
các vị thần thì bàn về số phận của ông,

Odysseus bắt đầu kể lại về
những năm mất tích cho người chủ nhà.

Một trong những thứ hấp dẫn nhất
của sử thi Odyssey

là khoảng cách giữa những gì ít ỏi
chúng ta biết về thời đó

với những chi tiết đầy đủ
trong cuốn sử thi đó.

Các nhà sử học, ngôn ngữ học
và khảo cổ học

đã dành hàng thế kỉ
để tìm về dấu vết thành Troy

và xác định hòn đảo mà Odysseus đã tới.

Giống như người anh hùng của nó

cuốn sử thi với 24 quyển sách đã

tạo ra hành trình của riêng nó

qua hàng thế kỉ của huyền thoại và lịch sử

để kể cho chúng ta
câu chuyện khó tin ngày nay.