Số hóa DNA - cải thiện sức khỏe con người

Sẽ ra sao nếu bạn biết chính xác thực phẩm và thuốc men sẽ ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe trước khi chúng được đưa vào cơ thể bạn? Nhà nghiên cứu gen Jun Wang đang phát triển những bản sao kĩ thuật số cho con người. Họ bắt đầu thu thập mã gen, và các dữ liệu khác bao gồm thực phẩm chúng ta hấp thụ, giấc ngủ và cả các dữ liệu từ toilet thông minh. Với lượng thông tin quý giá này, Wang hy vọng tạo ra bản sao có thể thay đổi cách chúng ta nhìn nhận sức khỏe, ở mức độ cá nhân và mức độ cộng đồng.

Hôm nay tôi
muốn hỏi các bạn một câu.

Cuộc sống là gì?

Điều đó đã khiến tôi băn khoăn
trong hơn 25 năm qua,

và có lẽ trong 25 năm nữa.

Đây là đề tài mà tôi đã nghiên cứu
khi tôi còn là sinh viên đại học.

Khi các bạn của tôi sử dụng máy tính
như công cụ tính toán,

tôi lại dạy máy tính học.

Tôi tạo ra con bọ robot,

và cố gắng học từ bọ cánh cứng thật,
chỉ để làm một điều:

tìm kiếm thức ăn.

Với mạng lưới thần kinh đơn giản

những thuật toán di truyền các thứ.

Hãy nhìn vào hình mẫu,

chúng gần như giống hệt bọ thật.

Một trải nghiệm kiến thức đáng kinh ngạc
với một chàng trai 20 tuổi.

Cuộc sống chính là một
chương trình học.

Khi bạn nhìn vào toàn bộ
thế giới tuyệt vời này

mỗi giống loài đều có
bộ máy học tập riêng.

Bộ máy học tập chính là bộ gen,

và đơn vị cấu thành bộ máy này
chính là DNA.

Sự khác biệt gen mỗi loài biểu thị
những chiến lược tồn tại khác nhau.

Nó đại diện cho
hàng trăm triệu năm tiến hóa.

Nó là sự tương tác giữa tổ tiên các loài

với môi trường.

Tôi có đam mê tìm hiểu về thế giới,

về DNA,

về, bạn biết đấy, ngôn ngữ cuộc sống,

các bộ máy học tập.

Tôi quyết định đồng sáng lập
một viện nghiên cứu để nghiên cứu chúng.

Tôi đã đọc rất nhiều bộ gen.

Có lẽ là hơn một nửa bộ gen
của đa số loài động vật trên thế giới.

Ý tôi là cho tới hiện tại.

Chúng tôi hiểu được nhiều.

Có một loài, chúng tôi đã lập chuỗi gen
rất nhiều lần-

gen loài người.

Chúng tôi đọc
bộ gen người châu Á đầu tiên.

Tôi đã tự mình lập chuỗi đó
rất, rất nhiều lần,

chỉ để tận dụng triệt để nó.

Hãy nhìn những mã lặp này:

ATCG

Bạn chẳng hiểu gì ở đó cả.

Nhưng nhìn vào cặp này

năm kí tự: A - G - G - A - A.

năm đa hình đơn nucleotic này đại diện
cho một kiểu gen đơn bội

trong quần thể dân tộc Tây Tạng

bao quanh một mẫu gen gọi là EPAS1.

Bộ gen đó đã được chứng minh

là có tính chọn lọc cao-

nó là dấu ấn quan trọng nhất cho sự
chọn lọc có lợi của người Tây Tạng

để đạt được hình thái thích ứng cao hơn.

Bạn có biết không,

năm đa hình đơn nucleotide này là kết quả
của sự pha trộn giữa người Denisovan,

hoặc các cá thể tương tự chủng Denisovan,
và con người.

Đây là lý do
chúng ta cần đọc các mã gen này

để hiểu rõ lịch sử,

để hiểu được bộ gen đã trải qua

tiến trình học tập nào
trong hàng triệu năm.

Thông qua việc đọc mã gen,
nó mang đến rất nhiều thông tin

nói cho ta biết các lỗi trong bộ gen --

Ý tôi là, dị tật bẩm sinh,
các rối loạn đơn nguyên.

Đọc gen trong một giọt máu

có thể cho biết tại sao bạn bị cảm cúm.

Bạn nên uống thuốc nào,
liều lượng ra sao

khi bạn bị ốm, nhất là khi bị ung thư.

Có rất nhiều thứ để nghiên cứu,
nhưng hãy xem này:

30 năm trước,
Trung Quốc chúng tôi rất nghèo.

Chỉ 0.67% dân số ở
Trung Quốc mắc bệnh tiểu đường.

Còn bây giờ: 11%.

Bộ gen không thể thay đổi
chỉ trong một thế hệ -

khoảng hơn 30 năm.

Phải có nguyên nhân khác.

Chế độ ăn uống?

Môi trường?

Nếp sống?

Ngay cả cặp song sinh cùng trứng cũng
có thể phát triển hoàn toàn khác nhau.

Có thể một người mắc bệnh béo phì,
người kia thì không.

Một người bị ung thư,
người kia thì không.

Đó là chưa kể đến việc sống trong
môi trường cực kỳ áp lực.

Mười năm trước,
tôi chuyển đến Thẩm Quyến

vì vài lí do chắc ai cũng biết.

Nếu bộ gen chịu stress,

nó sẽ biểu hiện hoàn toàn khác.

Cuộc sống là một hành trình.

Một gen chỉ là sự khởi đầu,

không phải kết thúc.

Ta có nguy cơ mắc phải
một vài bệnh từ khi mới sinh.

Nhưng hàng ngày bạn có nhiều chọn lựa,

những lựa chọn này sẽ làm tăng hoặc giảm
nguy cơ mắc bệnh.

Nhưng bạn có biết bạn đang ở đâu
trên đường cong không?

Đường cong trong quá khứ
trông như thế nào?

Mỗi ngày bạn phải
đối mặt với những quyết định gì?

Và quyết định nào mới đúng

để tạo nên đường cong đúng
trên đường đời của bạn?

Đó là gì vậy?

Điều duy nhất bạn không thể thay đổi,

điều bạn không thể đảo ngược

chính là thời gian.

Có thể tương lai thì được,
nhưng giờ thì chưa.

(Tiếng cười)

Ta không thể thay đổi
những quyết định trong quá khứ,

vậy ta có thể làm gì?

Liệu ta có thể thử nghiệm
nhiều cách khác nhau,

tiên đoán chính xác kết quả,

và đưa ra lựa chọn đúng?

Sau cùng thì,

ta chính là các lựa chọn của ta.

Những chú bọ cánh cứng này đến với tôi.

25 năm trước, tôi tạo ra
bọ cánh cứng số hóa

để mô phỏng bọ cánh cứng thật.

Liệu tôi có thể tạo ra một
"tôi số hóa"

để mô phỏng tôi không?

Tôi biết bộ não chúng ta

phức tạp và tinh vi hơn rất nhiều.

Liệu tôi có thể tạo ra mô hình,

và cố gắng thử nghiệm các phương hướng
khác nhau trên "tôi số hóa"

để tính toán tương lai?

Vậy tôi có thể sống ở các vũ trụ khác nhau

song song tại cùng một thời điểm.

Và tôi sẽ chọn những thứ có lợi cho mình.

Có lẽ tôi là người có "tôi số hóa"
toàn vẹn nhất trên hành tinh.

Tôi đã chi rất nhiều tiền
cho bản thân mình.

Và "tôi số hóa" nói tôi có nguy cơ

mắc bệnh gout di truyền.

Bạn cần nhiều công nghệ khác nhau
để làm điều đó.

Bạn cần các bộ gen,
chuỗi protein.

Bạn cần các kháng thể chuyển hóa.

Bạn cần phải soi chụp toàn bộ cơ thể

để thấy các virus và vi khuẩn đang bao phủ
hoặc ẩn trong người mình.

Bạn cần phải có tất cả các
thiết bị thông minh --

xe thông minh, nhà thông minh,
bàn thông minh

đồng hồ thông minh, điện thoại thông minh
để theo dõi tất cả hoạt động của bạn.

Môi trường là quan trọng --

mọi thứ là quan trọng --

và đừng quên toilet thông minh.

(Tiếng cười)

Vô ích quá phải không?

Có quá nhiều thông tin vô giá
trôi sông hàng ngày.

Nhưng bạn lại cần chúng.

Bạn phải nghiên cứu

tất tần tật mọi thứ

xung quanh bạn.

"Tôi số hóa" nói rằng
tôi có một gen bị lỗi.

Tôi nhiều khả năng bị gout.

Giờ tôi vẫn thấy bình thường,

khỏe mạnh.

Nhưng nhìn vào nồng độ acid uric.

Nó cao gấp đôi mức bình thường.

"Tôi số hóa" lại tìm hết các sách y khoa,

và bảo " Ok, anh được uống trà ngư pàn."

Tôi còn phát âm không đúng
"trà ngưu bàng"

(cười)

Đó là phương thuốc Trung Hoa cổ truyền.

Tôi uống trà đó trong ba tháng,

lượng acid uric trở lại bình thường.

Ý tôi là,
nó có hiệu quả với tôi.

Các phương thuốc của ông bà
đều hiệu nghiệm với tôi.

Tôi may quá.

Nhưng có thể bạn thì không.

Mọi kiến thức chúng ta biết về thế giới

có thể không hiệu quả cho riêng bạn.

Cách duy nhất "Tôi số hóa"
hoạt động được

là học từ chính mình.

Chúng ta phải tự vấn rất nhiều:

"Chuyện gì xảy ra nếu...?"

Tôi đang bị say máy bay.

Chắc các bạn không nhận ra.

Nếu tôi ăn ít hơn thì sao?

Tôi uống metformin
liệu có sống lâu hơn không?

Nếu tôi leo lên đỉnh Everest?

Không hề dễ.

Nếu tôi chạy marathon?

Nếu tôi uống rượu Mao Đài

một loại rượu Trung Quốc,

thì tôi có say không?

Lần trước tôi quay thử
một video với đội ngũ ở đây

khi tôi đang say,

và tôi nói loạn xạ luôn.

(cười)

Nếu tôi làm việc ít hơn,

tôi sẽ ít căng thẳng hơn?

Điều này chắc
không bao giờ xảy ra.

Ngày nào tôi cũng căng thẳng,

nhưng tôi mong tôi bớt căng thẳng.

Những nghiên cứu từ lâu chỉ ra rằng

dù ăn cùng một quả chuối,

mỗi chúng ta đều

nạp lượng đường khác nhau.

Vậy thì,

thế nào là bữa ăn sáng đủ chuẩn cho tôi?

Tôi phải làm thí nghiệm hai tuần

để kiểm tra cơ thể tôi phản ứng ra sao

khi nạp các thành phần dinh dưỡng.

Tôi không biết

tôi hợp với thành phần dinh dưỡng nào.

Sau đó tôi coi trong
quyển sách cổ Trung Quốc

về cách sống lâu và khỏe mạnh hơn.

Một vài cách đó

không thể nào thực hiện được.

Tôi thử áp dụng một cách
vào tháng mười vừa rồi:

không ăn trong bảy ngày.

Tôi thực hiện cùng sáu người khác.

Hãy nhìn họ xem.

Một người mỉm cười.

Tại sao anh ấy lại cười?

Anh ấy gian lận.

(cười)

Tối nào anh ấy cũng uống một tách cà phê,

chúng tôi biết nhờ ghi lại dữ liệu.

(cười)

Chúng tôi nghiên cứu mọi dữ liệu.

Chúng tôi theo dõi,

và thấy:

Hệ miễn dịch của tôi,

chỉ nói qua một chút thôi nhé.

Hệ miễn dịch của tôi thay đổi đột ngột
trong 24 giờ.

Các kháng thể điều chỉnh lượng protein

để thích nghi với sự thay đổi này.

Cho dù lúc đầu cơ thể chúng ta
hoàn toàn khác.

Ai cũng vậy.

Đó có thể là một phương pháp chữa
bệnh ung thư hay bệnh nào đó

trong tương lai.

Rất thú vị.

Nhưng có lẽ bạn sẽ
không muốn thử vài thứ như

uống nước tiểu từ
cơ thể một người khỏe mạnh.

Nó sẽ làm bạn khỏe hơn.

Người Trung Quốc cổ xưa nói vậy.

Các bạn nhìn đây,

1,700 năm trước,

nó được viết ngay trong sách đây.

Nhưng tôi không thể chịu nổi cái mùi.

(cười)

Tôi muốn tìm ra cách nào để thử được.

Có thể là hòa chung vô
hỗn hợp vi khuẩn rồi uống.

Có khi tôi thấy bớt ghê hơn.

Tôi đang cố tìm cách thử.

Dù tôi cố gắng nhiều,

vẫn rất khó có thể
kiểm chứng được mọi tình huống.

Không phải cái gì
cũng làm thí nghiệm được.

Tuy nhiên chúng ta có tới
bảy tỉ chương trình học.

Bảy tỉ.

Mỗi chương trình vận hành
trong điều kiện khác nhau

và thực hiện các thí nghiệm khác nhau.

Chúng ta có thể tính toán tất cả không?

Bảy năm trước, tôi viết một bài báo
cho tạp chí "Science"

để kỉ niệm mười năm
giải được bộ gen người.

Tôi nói "Lập bản đồ gen

cho một là cho tất cả."

Nhưng giờ tôi sẽ nói,

"Số hóa cho một người là cho tất cả."

Khi chúng ta biến "Tôi số hóa"
thành "Ta số hóa",

chúng ta cố gắng tạo sự sống
trên nền Internet,

mọi người có thể học hỏi lẫn nhau,

kinh nghiệm của nhau,

dữ liệu của nhau

chính chúng ta tạo nên "Tôi số hóa",

chúng ta hiểu được nó,

lúc đó "Ta số hóa"
hoàn toàn khác "Tôi số hóa".

Nhưng tất cả đều bắt nguồn từ
"Tôi số hóa".

Đây là kế hoạch tôi đang ấp ủ.

Hãy tham gia cùng tôi,

để trở thành "chúng ta".

Mọi người tự tạo cho mình một "Tôi số hóa"

vì qua nó bạn sẽ hiểu về chính bạn,

về tôi,

về chúng ta,

về câu hỏi tôi nêu ra lúc đầu:

"Cuộc sống là gì?"

Cám ơn.

(vỗ tay)

Chris Anderson:
Một câu hỏi dành cho anh.

Công trình của anh thật tuyệt vời.

Tôi và mọi người có một câu hỏi:

Chúng tôi đều mong chờ
những công nghệ kì diệu

trong y học.

Vậy chỉ vài người có thể chi trả
cho công nghệ này

phải không?

Tốn rất nhiều chi phí cho việc
giải hệ gen và các thứ.

Liệu điều này có làm gia tăng

sự bất bình đẳng không?

Anh có cảm thấy
những kiến thức anh có được

từ những người đi trước

có thể giúp ích cho việc

giúp đỡ nhiều người hơn không?

Jun Wang: Câu hỏi thật hay.

Bảy năm trước khi tôi đồng thành lập BGI

và đồng thời làm CEO.

Tôi chỉ có một mục đích duy nhất

là khiến cho giá thành
giải mã gen hạ xuống.

Ban đầu là 100 triệu đô
cho một bộ gen.

Bây giờ chỉ còn vài trăm đô.

Lí do duy nhất tôi làm điều này
là giúp cho mọi người đều hưởng lợi từ nó.

"Tôi số hóa" cũng vậy.

Hiện tại có thể bạn cần

một triệu đô để số hóa một người.

Nhưng tôi nghĩ chỉ cần 100 đô la.

Đối với những người cần gấp
sẽ miễn phí.

Đây là mục tiêu của chúng tôi.

Với tốc độ phát triển công nghệ thông tin

Tôi tin đó chỉ là chuyện nay mai.

Chỉ ba đến năm năm nữa,

nó sẽ thành sự thật.

Đây cũng là mục đích
tôi lập nên công ty thứ hai của mình,

iCarbonX.

Tôi tìm cách hạ giá thành

để mọi người đều có thể chi trả.

CA: Mong muốn của anh không phải
đem lại lợi ích cho một nhóm người,

mà cho tất cả mọi người.

với chi phí vừa phải.

JW: Chúng tôi bắt đầu
chỉ với vài người sử dụng,

họ là những người tin vào ý tưởng này,

nhưng ý tưởng này cuối cùng
sẽ đem lại lợi ích cho tất cả chúng ta.

CA: Jun, phải nói rằng

anh là một trong những bộ óc
phi thường nhất trên thế giới này,

chúng tôi thật vinh dự khi có anh.

JW: Cám ơn.

(vỗ tay)