Return to Video

Rasputin'in gizemli hayatı ve ölümü - Eden Girma

  • 0:07 - 0:10
    1916'nın soğuk bir kış gecesinde
  • 0:10 - 0:14
    Felix Yusupov endişeyle
    akşamki misafirleri için hazırlandı.
  • 0:15 - 0:19
    Diğer dört tanesi onu öldürmeyi deneyip
    başarısız olmuş olsalar da
  • 0:19 - 0:24
    her şey planlandığı gibi giderse
    misafiri sabaha ölmüş olacak.
  • 0:24 - 0:27
    Rus monarşisi çöküşün eşiğindeydi,
  • 0:27 - 0:30
    Yusupov ve aristokrat yandaşlarına göre
  • 0:30 - 0:35
    akşam yemeğine davet ettikleri
    kutsal adam hepsinin tek sebebiydi.
  • 0:35 - 0:36
    Ama o kimdi
  • 0:36 - 0:42
    ve bir imparatorluğun kaderi için
    tek bir keşiş nasıl suçlanabilirdi?
  • 0:42 - 0:46
    Grigori Yefimovich Rasputin 1869 yılında
  • 0:46 - 0:50
    Sibirya'da köylü bir ailede doğdu.
  • 0:50 - 0:54
    1890'larda Rus Ortodoks Kilisesi'ne
    dönmesi olmasaydı
  • 0:54 - 0:56
    küçük köyünde
  • 0:56 - 0:59
    belirsiz bir hayat yaşayabilirdi.
  • 0:59 - 1:02
    Mütevazı keşişlerden esinlenerek yıllarını
  • 1:02 - 1:04
    Rusya'da kutsal bölgeden kutsal bölgeye
  • 1:04 - 1:07
    gezinerek geçirdi.
  • 1:08 - 1:13
    Seyahatlerinde, yabancılar Rasputin'in
    çekici varlığıyla büyülendi.
  • 1:13 - 1:18
    Hatta bazıları onun kehanet ve tedavi
    gibi mistik güçleri olduğuna inandı.
  • 1:19 - 1:23
    Rasputin'in küçük çaplı soygun, içki ve
    önüne gelenle yatma alışkanlığına rağmen
  • 1:23 - 1:27
    keşiş olarak ünü Sibirya'yı aştı
  • 1:27 - 1:32
    ve hem sıradan insanların hem de güçlü
    Ortodoks din adamlarının dikkatini çekti.
  • 1:32 - 1:35
    Sonunda başkent
    St. Petersburg'a vardığında
  • 1:35 - 1:38
    Rasputin ruhani danışman olarak
    imparatorluk ailesinin
  • 1:38 - 1:42
    gözüne girebilmek için
    karizmasını ve bağlantılarını kullandı.
  • 1:43 - 1:45
    1905'in Kasım ayında
  • 1:45 - 1:50
    Rasputin sonunda
    Rus Çarı II. Nicholas ile tanıştı.
  • 1:50 - 1:55
    Nicholas ve karısı Alexandra
    Ortodoks Kilisesi'nin yanı sıra
  • 1:55 - 1:58
    mistisizm ve doğaüstü güçlere
    yürekten inanıyordu
  • 1:58 - 2:02
    ve bu Sibiryalı adam onları büyülemişti.
  • 2:02 - 2:07
    Özellikle Rusya ve onların ailesi için
    çalkantılı bir dönemdi.
  • 2:07 - 2:10
    Monarşi, 1905 Devrimi'nden sonra kontrolü
  • 2:10 - 2:12
    zorlukla sağlıyordu.
  • 2:13 - 2:17
    Siyasi mücadeleleri
    kişisel çalkantıyla şiddetlendi:
  • 2:17 - 2:19
    tahtın varisi Alexei'nin hemofili adında
  • 2:19 - 2:22
    hayatını tehdit eden bir
    kan hastalığı vardı.
  • 2:23 - 2:27
    Alexei 1912'de
    ciddi bir tıbbi kriz yaşadığında
  • 2:27 - 2:32
    Rasputin ebeveynlerine, doktorların
    tedavisini reddetmelerini tavsiye etti.
  • 2:32 - 2:36
    Alexei iyileşti, kraliyet ailesinin
    Rasputin'in sihirli,
  • 2:36 - 2:39
    iyileştirici güçlere sahip olduğu
    inancını güçlendirdi
  • 2:39 - 2:43
    ve kraliyet mahkemesindeki
    ayrıcalıklı yerini garantiledi.
  • 2:44 - 2:47
    Bugün biliyoruz ki doktorlar
    aspirin reçete etmişti;
  • 2:47 - 2:50
    aslında hemofiliyi kötüleştiren bir ilaç.
  • 2:50 - 2:53
    Bu olaydan sonra Rasputin
    bir kehanet söyledi:
  • 2:53 - 2:57
    eğer ölürse veya kraliyet ailesi
    onu terk ederse,
  • 2:57 - 3:01
    hem oğullarını hem de krallıklarını
    yakında yitireceklerdi.
  • 3:01 - 3:06
    Kraliyet ailesinin dışında, insanların
    Rasputin hakkında karışık görüşleri vardı.
  • 3:06 - 3:09
    Bir yandan, duyulmamış seslerini
    monarşiye yükselttiği için
  • 3:09 - 3:13
    köylüler onu kendilerinden
    biri olarak gördüler.
  • 3:13 - 3:17
    Fakat soylular ve din adamları
    varlığını hor gördüler.
  • 3:17 - 3:20
    Rasputin skandal davranışını
    asla bırakmadı,
  • 3:20 - 3:23
    sözde güçlerine şüpheyle yaklaştılar
  • 3:23 - 3:26
    ve kraliyet ailesini bozduğunu düşündüler.
  • 3:26 - 3:28
    Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda
  • 3:28 - 3:31
    düzeni sürdürmenin tek yolunun,
    bu kutsal adamın kederini
  • 3:31 - 3:35
    ortadan kaldırmak olduğuna ikna oldular.
  • 3:35 - 3:37
    Bu kanı ile Yusupov,
  • 3:37 - 3:40
    Rasputin suikastını planlamaya başladı.
  • 3:40 - 3:43
    Kesin detaylar gizemli kalsa da
  • 3:43 - 3:48
    her şeyin nasıl açıklandığına dair
    en iyi tahmin Yusupov’un anılarındandır.
  • 3:48 - 3:54
    Rasputin'e siyanür içerdiklerine inandığı
    bir dizi hamur işini verdi.
  • 3:54 - 3:56
    Ancak Yusupov'un farkında olmadan,
  • 3:56 - 3:59
    ortak komplocularından biri saf değiştirdi
  • 3:59 - 4:02
    ve zehri zararsız
    bir madde ile değiştirdi.
  • 4:02 - 4:07
    Rasputin'in onları rahatsızlanmadan
    yemesi Yusupov'u şok etti.
  • 4:07 - 4:12
    Çaresizlik içinde Rasputin'i
    yakın bir mesafeden vurdu.
  • 4:12 - 4:16
    Ancak Rasputin iyiydi
    ve saldırganını yumruklayıp kaçtı.
  • 4:16 - 4:19
    Yusupov ve suç ortakları onu takip etti,
  • 4:19 - 4:22
    sonunda Rasputin'i
    alnından bir kurşunla öldürüp
  • 4:22 - 4:25
    cesedini Malaya Nevka nehrine attılar.
  • 4:26 - 4:29
    Ancak, Rasputin'in ölümü monarşinin
    otoritesini dengelemekten çok
  • 4:29 - 4:32
    köylüleri öfkelendirdi.
  • 4:32 - 4:34
    Tıpkı Rasputin'in kehanet ettiği gibi,
  • 4:34 - 4:38
    cinayetini hızlı bir şekilde
    kraliyet ailesinin son bulması takip etti.
  • 4:38 - 4:40
    Rus monarşisinin çöküşü
  • 4:40 - 4:42
    keşişin lanetinin bir ürünü mü
  • 4:42 - 4:46
    yoksa yapımdaki onlarca yıl süren
    siyasi gerilimlerin sonucu mu,
  • 4:46 - 4:48
    asla bilemeyebiliriz.
Title:
Rasputin'in gizemli hayatı ve ölümü - Eden Girma
Speaker:
Eden Girma
Description:

Tam dersi görüntülemek için: https://ed.ted.com/lessons/the-mysterious-life-and-death-of-rasputin-eden-girma

1916'da bir gece, Rus aristokratları bir suikast planını harekete geçirdi. Başkalarının deneyip başarısız olmasına rağmen her şey planlandığı gibi giderse, bir adam sabahtan önce ölecekti. Monarşi çöküşün eşiğinde idi ve bu adamın hepsinin tek nedeni olduğuna inanıyorlardı. Kimdi ve neden bir imparatorluğun kaderi için suçlanacaktı? Eden Girma, kötülüğüyle ünlü Rasputin'in hayatını araştırıyor.

Ders Eden Girma, animasyon Hype CG tarafından yapılmıştır.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:52

Turkish subtitles

Revisions