Calculate your own osmolarity | Lab values and concentrations | Health & Medicine | Khan Academy

Bir şüşə flakonun içində plazma var.

Bir azdan onu qeyd edəcəm.

Burada üzən natriumum və

bənövşəyi rəngdə bəzi anionlar var.

Bu isə natriuma birləşən hər hansı maddədir.

Bu mənfi yüklənmiş ion, daha çox xlor və

ya bikarbonat ola bilər.

Burada həmçinin qlükoza da var.

Bundan başqa urea nitrogeni də dediyimiz urea var.

Plazmada bir neçə maddə var,

kimsə sizdən soruşur ki,

plazmanın ümumi osmolyarlığı nə qədərdir?

Siz bilirsiz ki, bu hər litr qanda

olan osmolların miqdarıdır.

Bir litr plazma yazmaq daha dəqiq olardı.

Çünki, biz burada plazma haqqında danışırıq.

Yəni, plazmanın bir litrində.

Bu suala cavab vermək üçün

plazmanın hər litrində olan

osmollar haqqında bilməliyik.

Bunun üzərindən keçək.

Sizə bəzi laborator göstəricilər verəcəm,

bu zaman görəcəksiz ki, 4 vacib həllolan

maddənin göstəriciləri osmolyarlığı

düzgün hesablamağa

imkan verir.

Yəni plazmada olan bütün osmolları

bilməyə ehtiyac yoxdu.

4 əsas maddəyə əsaslanaraq

bunu hesablamaq olar.

Gəlin onlardan birincisi, natrium ilə başlayaq.

Laborator göstəriciləri boz rəngdə

yazacam, natriumun miqdarı

laborator göstəricilərə əsasən

hər litrdə

140 milliekvivalentdir.

Bəs bunu osmola necə çevirmək olar?

Məxrəc artıq hazırdır.

Dərhal deyə bilərsiz ki, cavab elə bir

litrdə 140 milimola bərabərdir.

Çünki, bilirsiz ki, natrium bir

valentlidir, yəni monovalentdir.

Monovalent olduğu üçün ekvivalent sayı

mol sayına bərabərdir.

Molu bildikdən sonra

osmola keçə bilərsiz.

Dedik ki, bir litrdə 140 osmol və va ya milliosmol var.

Natrium suyun tərkibində ondan

gözlənilən xüsusiyyətləri göstərir.

O parçalanmır, çünki onsuz da

tək hissəcikdir.

O vahid hissəcik kimi davranır.

Vahid hissəcik.

Əgər tək hissəlidirsə, bir litrdə

140 milliosmol olacaq.

Problemin dörddə birini effektiv şəkildə həll etdik.

4 ayrı həll olan maddənin osmolyarlığını

müəyyən edib hamısını toplamalıyıq.

Artıq natriumu hesabladıq.

İndi isə aniona baxaq.

Anion üçün ipucu onun natriumla eyni olduğunu hesab etməkdir.

Natriumla eyni, lakin onu əksi.

Biz bilirik ki, bu 140-dır.

Burada da 140 rəqəmindən istifadə edəcik.

Natrium müsbət yüklüdür,

indi isə sizə mənfi yüklü maddə

lazımdır.

Bütün neqativ yükün anionlardan

gəldiyini düşünək .

Bunlar xloid və bikarbonat

kimi maddələrdir.

Bu maddələrin miqdarını bilməyə

ehtiyac yoxdur, sadəcə 140-ı götürür,

2-ə vururuq və digər yarısının

anion olduğunu hesab edirik.

İndi isə bu vahidləri çevirməliyik.

Bir litrdə milliosmollara baxmalıyıq.

Anion təkvalentlidir, yəni monovaletdir,

bu da bizə millimolu verir.

Yuxarıdakı məntiqin eynisindən istifadə edirik.

İndicə dedik ki, bu millimoldur və tək bir

hissəcikdir, yəni o parçalanmır,

suyu dəf edir və iki istiqamətdə gedir,

məntiqli olaraq, ikiqat effekti var,

əvvəlki kimi hər litrdə 140 milliosmol

ilə bitirəcik.

Bu bizim ikinci hissəmiz idi, elə deyil ?

2 hissə artıq hazırdır.

Biz natriumu və anionu hesabladıq.

İndi isə qlükozaya keçək.

Laboratoriyanın bizə verdiyi göstəricilərdən

qlükozanın vahid şəklində necə hesablandığını

sizə bir saniyədə izah edəcəm.

İstifadə olunan vahidə necə keçə bilərik ?

Gəlin keçid edək.

-

Lövhədə bir az boş sahə açaq.

Deyək ki, qlükoza buradadır.

Laboratoriya deyir ki, sizin analiz cavabları

hazırdır, nəticə 90 mq/dl-dir.

Bu qlükozanın çox tez-tez rast

gəlinən laborator göstəricisidir.

Etməli olduğumuz bir şey də milliqramdan mola

necə keçildiyini başa düşməkdir.

Siz bilirsiz ki, qlükoza necə görünür.

Bu onun formuludur.

Onun ümumi kütləsini, atom kütləsini

hesablamaq üçün burada olan 6 karbon

atomunu onun kütləsinə,

yəni 12-ə vururuq, üzərinə hidrogenin

kütləsini-biri onun sayına-on ikiyə

vurub cavabı-on ikini gəlirik, bunun da üzərinə

oksigenin kütləsini 6-a vurub əlavə edirik.

Bu da 72, 12 və 96 edir, toplayanda

cavab 180 alınır.

Qlükoza molekulu 180 atom kütlə vahidinə bərabərdir.

Bu da o deməkdir ki, qlükozanın bir molu

180 qrama bərabərdir.

Biz milliqramlardan danışırdıq, bu isə

qramdır, buna görə də onu 1000 ilə

azaldacam.

1 millimol qlükoza 180 miliqrama bərabərdir.

Tək etdiyim 1000-ə bölmək oldu.

İndi bu vahidi götürüb çevirmələrimi edə bilərəm.