-
ამ ვიდეოში გავაკეთებთ რამდენიმე მაგალითს
-
ფესვიანი გამოსახულებების გამარტივებაზე.
-
ამ მაგალითებში შევა სხვადასხვა
გამოსახულების შეკრება და გამოკლება.
-
ეს საკმაოდ გამოსადეგია და
საინტერესოა, თანაც, ალბათ,
-
აქამდე არც შეგხვედრიათ.
-
მოდით რამდენიმე გავაკეთოთ.
-
ვთქვათ გვაქვს 3-ჯერ კვადრატული
ფესვი 8-დან
-
-- წინა ვიდეოებში ვისწავლეთ, რომ ეს არის
-
8-ის დადებითი ფესვი -- გამოვაკლოთ 6-ჯერ
-
კვადრატული ფესვი 32-დან დადებითი ნიშნით.
-
ვნახოთ, როგორ შეიძლება ამის გამარტივება.
-
პირველ რიგში, 8 შეგვიძლია დავწეროთ, როგორც
2 გამრავლებული 4-ზე.
-
4 სრული კვადრატია, ეს უკვე ვიცით.
-
შეგვიძლია დავწეროთ როგორც 2 გამრავლებული
2-ზე,
-
მაგრამ არაა საჭირო.
-
შეგვიძლია, სამჯერ კვადრატული ფესვი რვიდან
გადავწეროთ, როგორც
-
სამჯერ კვადრატული ფესვი ოთხიდან,
გამრავლებული კვადრატულ ფესვზე ორიდან.
-
ეს იგივეა, რაც კვადრატული ფესვი ოთხჯერ
ორიდან, რაც უდრის კვადრატულ ფესვს რვიდან.
-
ანუ, ეს გამოსახულება იგივეა, რაც ეს
გამოსახულება.
-
ახლა შევხედოთ 32-ს.
-
გვაინტერესებს 32-ის კვადრატული ფესვი.
-
32 არის ორჯერ 16.
-
16 სრული კვადრატია, ასე რომ, აქ შევჩერდეთ.
-
ამას რომ ვერ მივმხვდარიყავით,
დავშლიდით ოთხჯერ ოთხად,
-
შეიძლებოდა, ორჯერ ორამდეც დავსულიყავით,
თუმცა უკვე ცხადია,
-
რომ ოთხები სრული კვადრატებია, ამიტომ,
შეგვიძლია შევჩერდეთ.
-
მეორე გამოსახულება შეგვიძლია დავწეროთ,
როგორც მინუს ექვსი გამრავლებული
-
16-ის კვადრატულ ფესვზე და გამრავლებული
ორის კვადრატულ ფესვზე.
-
ეს -- მინდა კარგად გამოჩნდეს -- არის
იგივე, რაც
-
ორჯერ 16-ის კვადრატული ფესვი. შეგვიძლია
განვაცალკევოთ.
-
კვადრატული ფესვი ორჯერ 16-დან იგივეა,
რაც კვადრატული ფესვი 16-დან
-
გამრავლებული კვადრატულ ფესვზე ორიდან.
-
ეს ხარისხების თვისებების სწავლისასაც
ვნახეთ.
-
სადამდე მარტივდება პირველი გამოსახულება?
-
ეს, ცხადია, იქნება სამი, ეს კი არის ორი.
-
ესე იგი, გვაქვს სამჯერ ორჯერ კვადრატული
ფესვი ორიდან.
-
ეს არის ექვსჯერ დადებითი კვადრატული ფესვი
ორიდან.
-
ახლა კი ამას გამოვაკლებთ -- რა იქნება ეს
გამოსახულება?
-
ეს დადებითი ოთხია. -- ექვსჯერ ოთხი არის
24 --
-
24-ჯერ კვადრატული ფესვი ორიდან.
-
ჯერ არ დაგვიმთავრებია.
-
თუ ექვს რაღაცას უნდა გამოვაკლო 24 იგივე
რაღაცა, რას მივიღებ?
-
თუ მაქვს ექვსი კვადრატული ფესვი ორიდან
-
და მას გამოვაკლებ 24 კვადრატულ ფესვს
ორიდან, მივიღებ
-
-- ექვსს მინუს 24 არის.. -- მინუს 18-ჯერ
ორის კვადრატულ ფესვს.
-
იმედია, ეს არ გაბნევთ.
-
გახსოვდეთ, თუ გვაქვს 6x, რომ გამოვაკლოთ
24x მივიღებთ მინუს 18x-ს,
-
უარყოფით 18x-ს,.
-
აქ x არის კვადრატული ფესვი ორიდან.
-
ექვს რაღაცას მინუს 24 იგივე რაღაცა
გვაძლევს მინუს 18 ამ რაღაცას.
-
გავაკეთოთ სხვა მაგალითი.
-
კვადრატულ ფესვს 180-დან პლუს ექვსჯერ
კვადრატული ფესვი 405-დან.
-
ეს არის სავარჯიშო რადიკალების
გამარტივებაში,
-
ეს აქამდეც გავაკეთეთ,
-
თუმცა ვარჯიში ზედმეტი არასდროსაა.
-
დავშალოთ მამრავლებად.
-
180 არის ორჯერ 90, ეს არის ორჯერ 45, ეს კი
არის ხუთჯერ ცხრა.
-
შეგვიძლია, ცხრა დავწეროთ, როგორც სამჯერ
სამი, მაგრამ არაა საჭირო,
-
რადგან ცხრა სრული კვადრატია.
-
პირველი წევრი შეგვიძლია დავწეროთ, როგორც
კვადრატული ფესვი ორჯერ ორიდან,
-
გამრავლებული კვადრატულ ფესვზე ხუთიდან
და კვადრატულ ფესვზე ცხრიდან.
-
-- ცხრიდან ფესვს წინ დავწერ --
-
კვადრატული ფესვი ორჯერ ორიდან
გამრავლებული კვადრატულ ფესვზე ხუთიდან
-
და გამრავლებული კვადრატულ ფესვზე ცხრიდან.
-
რისი ტოლია მეორე წევრი? დავშალოთ
მამრავლებად.
-
405. ეს იგივეა, რაც ხუთჯერ -- თუ არ
ვცდები -- 81.
-
რომ დავრწმუნდეთ, ხუთი ოთხში არ
მოთავსდება, 40-ში მოთავსდება რვაჯერ,
-
რვაჯერ ხუთი არის 40, გამოვაკლოთ, ვიღებთ
ნულს.
-
ჩამოვიტანოთ ხუთი, ხუთი ხუთში ერთხელ
მოთავსდება.
-
სწორია, 81-ჯერ. 81 არის ცხრაჯერ ცხრა.
-
შეგვეძლო უფრო დანაწევრება მეოთხე ხარისხის
ფესვს რომ ვაკეთებდეთ,
-
მაგრამ ჩვენ მხოლოდ მეორე ხარისხის ფესვს
ვეძებთ.
-
გვაქვს ცხრა და ცხრა, აღარ გვჭირდება დაშლა.
-
ეს მეორე გამოსახულება იქნება პლუს ექვსჯერ
კვადრატული ფესვი ცხრაჯერ ცხრიდან,
-
გამრავლებული ხუთის კვადრატულ ფესვზე.
-
ეს არის სამი, ეს არის ორი. ეს არის ოთხის
კვადრატული ფესვი.
-
ესე იგი, ეს არის სამჯერ ორი ანუ ექვსი.
-
ესე იგი, გვაქვს ექვსი კვადრატული ფესვი
ხუთიდან.
-
პლუს -- ეს რა იქნება? --
-
კვადრატული ფესვი ცხრაჯერ ცხრიდან, ანუ,
81-დან, ცხადია, არის ცხრა.
-
ექვსჯერ ცხრა არის 54, ანუ, პლუს 54
კვადრატული ფესვი ხუთიდან.
-
რა დაგვრჩა?
-
გვაქვს ექვსჯერ რაღაცას პლუს 54-ჯერ რაღაცა.
-
ეს იქნება 60 რაღაცის იმავე რაღაცის ტოლი.
-
რაღაც დაახლოებით ასე.
-
გავაკეთოთ კიდევ ერთი, ამჯერად
აბსტრაქტული სიდიდეებით.
-
გამოვიყენოთ ცვლადები.
-
ეს იმის საჩვენებლად, რომ ცვლადები დიდად
არაფერს ცვლიან ამ შემთხვევაში.
-
ვთქვათ, გვაქვს დადებითი კვადრატული ფესვი
48a-დან.
-
ამას მივუმატებთ 27a-ს კვადრატულ ფესვს.
-
ისევ, დავშალოთ 48, a–ს ნუ შევეხებით.
-
48 არის ორჯერ 24, ეს არის ორჯერ 12, რაც
არის სამჯერ ოთხი.
-
შეგვიძლია, პირველი გამოსახულება
გადავწეროთ, როგორც
-
კვადრატული ფესვი ორჯერ ორიდან
გამრავლებული კვადრატულ ფესვზე ოთხიდან
-
და გამრავლებული კვადრატულ ფესვზე სამიდან.
-
უფრო სწრაფად გაკეთებაც შეიძლება.
-
შეიძლება დაშლა სამად და 16-ად,
-
რადგან 16 სრული კვადრატია,
-
მაგრამ ამჯერად გრძელი გზა ვარჩიე.
-
ორივენაირად ერთ პასუხს მივიღებთ.
-
რა თქმა უნდა, არა მხოლოდ კვადრატული
ფესვი სამიდან, ასევე
-
კვადრატული ფესვი a-დან.
-
ასე რომ, აქ დავწერ a-ს.
-
შემეძლო, ცალკე დამეწერა ფესვქვეშ, მაგრამ
-
არც ერთი ამათგან სრული კვადრატი არაა,
ასე რომ, ერთად დავტოვებ ფესვქვეშ.
-
27 არის სამჯერ ცხრა, ცხრა სრული კვადრატია,
შეგვიძლია, აქ გავჩერდეთ.
-
ესე იგი, მეორე წევრის გადაწერა შეგვიძლია,
როგორც
-
კვადრატული ფესვი ცხრიდან გამრავლებული
კვადრატულ ფესვზე 3a-დან.
-
ორივეგან რაღაც საშუალო ნაბიჯს ვტოვებ.
-
საშუალო ნაბიჯია ის, რომ შემეძლო ჯერ
დამეწერა კვადრატული ფესვი ცხრაჯერ 3a-დან
-
და შემდეგ გადავსულიყავი ამ ეტაპზე.
-
მაგრამ მგონი საკმარისად გავვარჯიშდით
იმისთვის, რომ მივხვდეთ, რომ
-
ცხრაჯერ 3a ხარისხად 1/2, ან ფესვი ამ
ნამრავლიდან,
-
იგივეა, რაც კვადრატული ფესვი ცხრიდან
გამრავლებული კვადრატულ ფესვზე 3a-დან.
-
ამიტომ გადავახტი ამ ეტაპებს.
-
იმედია ეს ძალიან არ გაბნევთ.
-
ესე იგი, ეს წევრი იქნება ორი.
-
ეს იქნება ოთხჯერ კვადრატული ფესვი 3a-დან.
-
ეს კი იქნება სამი.
-
ესე იგი, გვექნება პლუს სამჯერ კვადრატული
ფესვი 3a-დან.
-
4 რაღაცას პლუს 3 რაღაცა არის 7 რაღაცა.
-
იმედია, ეს ვიდეო გამოგადგათ.