Έχει κέντρο το σύμπαν; - Μαρζή Σμιέλ και Τρέβορ Όουενς

Δείτε το μάθημα ολόκληρο εδώ: http://ed.ted.com/lessons/is-there-a-center-of-the-universe-marjee-chmiel-and-trevor-owens

Έχει περάσει αρκετός καιρός από τότε που επιβεβαιώθηκε πως η Γη δεν είναι το κέντρο του Ηλιακού Συστήματος, του γαλαξία ή του σύμπαντος. Μεγάλοι στοχαστές από τον Αριστοτέλη έως τον Μπρούνο καταπιάστηκαν με αυτό το ερώτημα για μια χιλιετία. Αν όμως δεν είμαστε εμείς στο κέντρο του σύμπαντος, τι είναι; Η Μαρζή Σμιέλ και ο Τρέβορ Όουενς συζητούν για την τοποθεσία μας στην πελώρια εικόνα του σύμπαντος.

Μάθημα: Μαρζή Όουενς και Τρέβορ Όουενς
Ψηφιακή Απεικόνιση: Κα'εντ Μάι

Τι υπάρχει στο κέντρο του σύμπαντος;

Ένα πολύ κρίσιμο ερώτημα
που οι άνθρωποι αναρωτιούνται για αιώνες.

Αλλά το ταξίδι προς την αναζήτηση
της απάντησης ήταν πολύ περίπλοκο.

Αν κάποιος έψαχνε την απάντηση
σε αυτό το ερώτημα

κατά τον 3ο αιώνα π.Χ. στην Ελλάδα,
θα κοίταζε τον ουρανό τη νύχτα

και θα πίστευε ό,τι θα έβλεπε.

Αυτό έκανε ο Αριστοτέλης,

ο Καταλληλότερος άνθρωπος
να δώσει την απάντηση.

Νόμιζε πως εφόσον είμαστε στη Γη,
κοιτάζοντας ψηλά,

μάλλον θα ήμαστε στο κέντρο, σωστά;

Κατά την άποψή του η σφαίρα του κόσμου

αποτελούταν από τέσσερα στοιχεία:

Γη, νερό, αέρας, και φωτιά.

Αυτά τα στοιχεία μετατοπίστηκαν

γύρω από ένα σύνθετο σύνολο
συμπαγών κρυσταλλικών σφαιρών.

Το κάθε ένα περιπλανώμενο αστέρι,
οι πλανήτες δηλαδή,

είχαν τη δική τους κρυσταλλική σφαίρα.

Το υπόλοιπο σύμπαν και όλα τα αστέρια του
ήταν στην τελευταία κρυσταλλική σφαίρα.

Αν δείτε τον ουρανό
να αλλάζει με το πέρασμα του χρόνου,

θα δείτε πως αυτή ήταν μια περίφημη ιδέα
που εξηγούσε την κίνηση που είδαμε.

Για αιώνες, ήταν η θεωρία
βάσει της οποίας η Ευρώπη

και Ισλαμικός κόσμος έβλεπαν το σύμπαν.

Αλλά το 1543, κάποιος ονόματι Κοπέρνικος

πρότεινε ένα διαφορετικό μοντέλο.

Πίστευε πως ο ήλιος
ήταν στο κέντρο του σύμπαντος.

Αυτή η νέα ριζοσπαστική ιδέα
δύσκολα γινόταν κατανοητή

από τους περισσότερους.

Έπειτα, οι ιδέες του Αριστοτέλη
έβγαζαν νόημα σύμφωνα με ό,τι έβλεπαν

και γοήτευαν τους ανθρώπους.

Αλλά μια σειρά διαδοχικών ανακαλύψεων

έκαναν το ηλιοκεντρικό σύστημα
αδύνατον να αγνοηθεί.

Πρώτα, ο Γιοχάνες Κέπλερ διευκρίνισε

πως οι τροχιές δεν είναι
τέλειοι κύκλοι ή σφαίρες.

Έπειτα, ο Γαλιλαίος με το τηλεσκόπιο του
συνέλαβε τα φεγγάρια του Δία

να είναι σε τροχιά γύρω του,
αγνοώντας εντελώς τη Γη.

Έπειτα, ο Νεύτωνας πρότεινε
τη θεωρία της παγκόσμιας έλξης,

επισημαίνοντας πως όλα τα αντικείμενα
έλκονται μεταξύ τους.

Σταδιακά, έπρεπε να εγκαταλείψουμε
το ότι είμαστε στο κέντρο του κόσμου.

Λίγο μετά από τον Κοπέρνικο, το 1580,

ένας Ιταλός καλόγερος,
ο Τζορντάνο Μπρούνο,

πρότεινε τα αστέρια ως ήλιους
που κατά πάσα πιθανότητα

είχαν τους δικούς τους πλανήτες
και πως το σύμπαν ήταν άπειρο.

Αυτή η ιδέα δεν είχε πέραση.

Ο Μπρούνο κάηκε στην πυρρά
για τη ριζοσπαστική του πρόταση.

Αιώνες μετά,ο φιλόσοφος Ρενέ Ντεκάρτ

πρότεινε πως το σύμπαν
είναι μια διαδοχή δινών,

που αποκαλούσε στρόβιλους,

και πως κάθε αστέρι βρισκόταν
στο κέντρο μιας δίνης.

Με τον καιρό, καταλάβαμε πως
υπήρχαν πολλά περισσότερα αστέρια

από όσα ονειρεύτηκε ποτέ ο Αριστοτέλης.

Καθώς αστρονόμοι όπως ο Ουίλιαμ Χέρσελ

απέκτησαν όλο και πιο
προηγμένα τηλεσκόπια,

έγινε ξεκάθαρο πως ο ήλιος μας
είναι στην πραγματικότητα

ένα από τα πολλά αστέρια του Γαλαξία μας.

Οι μουτζούρες που βλέπουμε
στον βραδινό ουρανό;

Είναι άλλοι γαλαξίες,

το ίδιο αχανείς όσο και ο δικός μας.

Μπορεί να είμαστε πολύ πιο μακριά
από το κέντρο από όσο νομίσαμε ποτέ.

Τη δεκαετία του '20, οι αστρονόμοι
που μελετούσαν νεφελώματα

προσπαθούσαν να καταλάβουν
πώς κινούνταν.

Βάσει του φαινομένου Ντόπλερ,
ανέμεναν μπλε μετατόπιση

αντικειμένων κινούμενων προς εμάς

και κόκκινη για αυτά που απομακρύνονταν.

Αλλά το μόνο που είδαν ήταν
την κόκκινη μετατόπιση.

Όλα απομακρύνονταν
από εμάς, γρήγορα.

Αυτή η παρατήρηση είναι
ένα από τα πειστήρια

για αυτό που αποκαλούμε
Θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης.

Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία,
όλη η ύλη στο σύμπαν

ήταν κάποτε ένα ενιαίο,
πολύ πυκνό μόριο.

Κατά μία έννοια, ήμασταν κάποτε
τοποθετημένοι στο κέντρο.

Αλλά αυτή η θεωρία απορρίπτει
την όλη ιδέα του κέντρου

εφόσον δεν γίνεται να υπάρχει
σε ένα άπειρο σύμπαν.

Η Μεγάλη Έκρηξη δεν ήταν απλώς
μια έκρηξη στο διάστημα.

Ήταν μια έκρηξη του διαστήματος.

Αυτό που αποδεικνύεται με κάθε
νέα ανακάλυψη είναι πως

ενώ οι παρατηρήσεις μας
είναι περιορισμένες,

οι ικανότητά μας να υποθέτουμε
και να ονειρευτούμε

ό,τι είναι εκεί έξω, δεν είναι.

Ό,τι νομίζουμε πως ξέρουμε
σήμερα μπορεί να αλλάξει αύριο.

Όπως συνέβη και με τους μελετητές
που είδαμε παραπάνω,

μερικές φορές οι πιο ακραίες υποθέσεις,

μάς οδηγούν σε πανέμορφες
και ταπεινές απαντήσεις

και μας φέρνουν μπροστά μας
ακόμα πιο πολύπλοκα ερωτήματα.