Öğrenmeyi öğrenmek | Barbara Oakley | TEDxOaklandUniversity

Bu konuşma TEDx organizasyonunda, TED konferans formatını kullanarak yapılmış ve yerel bir kuruluş tarafından bağımsız şekilde organize edilmiştir.
Daha fazlasını öğrenmek için: http://ted.com/tedx

Mühendislik profesörü Barbara Oakle matematikle mücadele etmenin nasıl olduğunu bizzat biliyor. Mezuniyetten hemen sonra Birleşik Devletler ordusuna katılmadan önce, liseye dek matematik ve fen derslerinde başarısız oldu. Matematik ve teknik bilgisindeki eksikliğin seçeneklerini - orduda yükselme ve başka kariyerlere yoğunlaşmada - nasıl ciddi biçimde sınırladığını gördüğünde yeni bir kararlılıkla, yaşamı boyunca kendine büyük zorluk çıkaran konuları öğrenmek için beynini tekrar şekillendirmek amacıyla okula geri döndü.

Büyüme sürecim sürekli bir yerden
başka bir yere taşınarak geçti.

10. sınıfa gelene dek
10 farklı yerde yaşadım.

Yerler matematiksel olarak
oldukça ardışık bir şekilde.

3. sınıfa geldiğimde
hesaplamayı tamamen bırakmıştım.

Aslında, ilkokul, ortaokul ve lise boyunca

matematik ve fen bilgisinde
başarısız oldum.

Şu an geçmişe bakmak biraz garip geliyor

çünkü bugün mühendislik profesörüyüm

ve işimde tutkulu biriyim.

Bir gün, öğrencilerimden biri
geçmişimi öğrendi ve bana,

"Bunu nasıl yaptınız?" diye sordu.
"Beyninizi nasıl değiştirdiniz?"

"Bunu nasıl yaptım?" diye düşündüm.

Buradaki benim, bu ufak çocuk,

dili ve kültürü çok seviyordum

ve büyüdüğümde tek öğrenmek
istediğim buydu

ama üniversiteye gidecek param yoktu.

Ben de liseden hemen sonra,
dil öğrenmek için

orduya katıldım.

Burada beni görebilirsiniz,
el bombası atmak üzereyim

ve çok gergin görünüyorum

(Gülüşmeler)

Dil öğrendim.

Rusça öğrendim,

ve Bering Denizi'nde,
Sovyet balıkçı gemilerinde

Rusça çevirmeni olarak çalıştım.

Macerayı ve yeni bakış açıları
edinmeyi seviyorum.

Antarktika'ya, Güney Kutbu
İstasyonu'na gittim.

Eşimle orada tanıştım.

Hep derim ki,

(Gülüşmeler)

o adamla tanışmak için Dünya'nın
sonuna gitmem gerekti.

(Gülüşmeler)

Yine de bir şeyi fark etmeye başladım.

Tüm bu maceraları yaşayıp
yeni bakış açıları görüyordum

ama nedense, bunlar her zaman
benim dışımda şeylerdi.

İçsel değildi; içimde
bir değişim olmuyordu.

Orduda çalıştığımda, tüm
Kara Harp Okulu mühendisleriyle

çalışmıştım ve sorun çözmede

güçlü yöntemleri vardı.

Düşündüm ki,

bazen ne yaptıklarına bakardım,

yüksek matematik ve fizik kitapları vardı

ve onlar bana hiyeroglif gibi görünürdü.

"Bu düşünce biçimlerini edinirsem?

Ya bu dili öğrenirsem?" diye düşündüm.

Dünya değişiyor.

Dil ve kültür önemli

ama matematik, fen ve teknoloji de önemli.

Ya bu yeni düşünce biçimlerini

bildiğim ve sevdiğim düşüncelerle
birleştirirsem?

26 yaşında ordudan ayrıldım,

çabalayıp beynimi
değiştirmeye karar verdim.

Kolay değildi.

Ama o zaman nasıl öğrenileceği hakkında
şimdi bildiklerimi bilseydim

çok daha kolay
ve etkili biçimde öğrenebilirdim.

Birkaç sene önce,

o öğrencinin,

"beynimi nasıl değiştirdiğim" sorusunu
cevaplamaya çalışmaya başladığımda

dünyanın her yerinden en iyi profesörlere,

zorlu uzmanlık alanlarında
bilgi sahibi olmakla kalmayıp

bunu etkili biçimde öğretebilen
insanlara ulaşmaya başladım.

Onlara sordum:

"Nasıl öğrendiniz?

Başkalarının da öğrenebilmesi için
ne şekilde öğretiyorsunuz?

Öğrenme ve öğretme yollarının,
çoğunlukla benim öğrenme

ve öğretme yollarıma
benzediğini keşfettim.

Kardeşler arasındaki
özel bir selamlaşma gibiydi.

Ama çoğunlukla yaptığımız şeyi
neden yaptığımızı bilmiyorduk.

Sinirbilim ve bilişsel psikolojiyi
araştırmaya ve onlarla

konuşmak için bu alanların en iyi
uzmanlarına ulaşmaya başladım.

Etkili biçimde öğrenmenin
anahtarını buldum.

Bildiğimiz gibi,
beynimiz son derece karmaşık.

Ama işleyişini temelde iki farklı
mod olarak basitleştirebiliriz.

İlki, odaklanma modu.

Odaklanma modu, adından anlaşılacağı gibi:

ilginizi bir şeye yöneltirsiniz ve işte!
O, devreye girer.

İkinci mod biraz farklı.

Yayılan mod diye adlandırdığım, rahatlamış
durumdaki sinirsel haller dizisi.

Birkaç dingin hâlden oluşuyor.

Görünen o ki öğrendiğiniz sırada,

bu iki mod arasında gidip geliyorsunuz.

Bu modları nasıl daha iyi anlayabiliriz?

Benzetme yoluyla.

Tilt makinesi benzetimini kullanacağız.

Tiltlerin nasıl çalıştığını bilirsiniz.

Fırlatıcıyı geri çekersiniz,

top sekerek gider ve
lastik topuzlar arasında zıplar,

böylece puan kazanırsınız.

Yapacağımız şu, bu tilti alıp

onu beyninizin içine yerleştireceğiz.

İşte.

Beyninizdeki tilt makinesi.

Bu, odaklanma modu için bir benzetme.

Öğrenirken, bir şeye odaklanırken

çoğunlukla sıkı bir şekilde düşünürsünüz.

Bu, bir şekilde aşina olduğunuz
düşünceleri de kapsar,

tarihsel desenler

ya da çarpım tablosu olabilir.

Bir düşünceyi aklınızdan geçirirsiniz,
o düşünce hareketlenir

ve çoğunlukla, önceden koyduğunuz
yolda sorunsuzca ilerler.

Peki ya aklınızdan geçen

daha önce düşünmediğiniz
yeni bir düşünce,

yeni bir kavram, yeni bir teknikse?

Bu da, bu yeni modelle,

tilt makinesi metaforunun
temeline yönelik şekilde simgeleştirilir.

Bu yeni noktaya ulaşmak için, en azından
metaforik olarak konuşursak,

yoldaki lastik topuzlara bakın.

Oraya nasıl ulaşabilirsiniz?

Farklı bir düşünce şekline, bir anlamda
yeni bir bakış açısına gereksiniminiz var

ve bu da yayılan modla sağlanır.

Lastik topuzların birbirinden

ne kadar uzak olduğuna bakın.

Siz yeni fikirler üretmeyi denerken,
bir düşünceyi akıldan geçirdiğinizde

o düşünce hareketlenir
ve oldukça geniş bir alana uzanabilir.

Odaklanma modunda yaptığınız özenli,

odaklanmış düşünmeyi yapamazsınız

ama en azından, yeni düşüncelerle
uğraşmak için

olmanız gereken noktaya gelebilirsiniz.

Tüm bunların içinden,
bizim için önemli olan kısım şu:

öğrenirken

bu modlar arasında
gidip gelmeniz gerekir

ve bir şeye odaklanırken,
yeni bir kavramı öğrenmeye çalışırken,

bir sorun çözerken ve çıkmaza girdiğinizde

kendinizi farkına varırsanız,

dikkatinizi bu sorundan
başka yere çevirmeniz gerekir

ve yayılan modların, dingin hallerin

arka planda işlerini yapmasına
izin verirsiniz.

Bu fikirleri gerçek yaşamda
nasıl kullanabiliriz?

Buradaki adama bakarsanız, Salvador Dali,

20. yüzyılın en parlak sürrealist
ressamlarından biri.

Dali, asi ve çılgın adamın
tam karşılığıydı.

Burada görüyorsunuz.

Evcil hayvanı ile, bir oselo olan Babou.

Çizimiyle ilgili bir sorunu çözerken

çıkmaza girdiğinde Dali şöyle yapardı,

oturur, sandalyede dinlenir

ve ellerinde anahtarlar olurdu.

Anahtarları tutar, dinlenir,
beyninin boş kalmasına izin verirdi.

O kadar rahatlardı ki uyuyakalır,

anahtarlar elinden düşer
ve gürültüsü onu uyandırırdı,

Bu düşünceleri yayılan moddan,

onlarla birlikte çalışabileceği

odaklanma moduna taşırdı,

onları arıtır
ve çizimleri için kullanırdı.

"Harika! Bu, bir sanatçı için çok iyi.
Ama ben mühendisim.

Bu düşünceleri nasıl kullanabilirim?"

diye düşünebilirsiniz.

Buradaki adam Thomas Edison,

tarihteki en parlak mucitlerden biri.

Edison'ın yapmadığı sevdiği şey,
en azından söylenene göre,

elinde rulmanlarla sandalyede oturmaktı.

Gevşer, rahat şekilde, çözmeye çalıştığı

icatlarıyla ilgili sorun
hakkında düşünürdü.

Uykuya daldığında rulmanlar

ellerinden düşer,

uyanırdı

ve bu düşünceleri yayılan moddan

odaklanma moduna taşırdı.

Onları, icatlarına son şeklini vermek
ve tamamlamak için kullanırdı.

Tüm bunların içinden,
bizim için önemli olan kısım şu:

Yeni bir sorunu çözmek

ya da yeni bir fikri değerlendirmek için
ne zaman otursanız

diğer milyonlarca insan
aynı düşünceleri

akıllarından geçirmiş

ya da aynı sorunları çözmüş
olsa bile, bu sizin için,

Dali ve Edison gibi ünlü kişilerde
olduğu kadar yaratıcı bir şey

ve bu yaratıcı yaklaşımların
bazılarını kullanmak istersiniz.

Şöyle diyebilirsiniz: "Evet
ama yine de bir sorunum var.

Ertelemeyi seviyorum.

Bu ikisi arasında gidip gelme durumu güzel
ama zamanım yok.

Çalışmaya son dakikada
başlarım. Böyleyim."

Biraz erteleme hakkında konuşalım.

Ertelediğinizde şöyle bir şey olur:

Yapmayı tercih etmeyeceğiniz
bir şeye bakıyorsunuzdur

ve beyninizin acıyı ayırt eden kısmında

adeta fiziksel bir acı duyarsınız.

Bunu halletmeniz için iki yol var.

İlkinde, bir yol bulmak için
çalışmaya devam edersiniz.

Araştırmalar, acının

gerçekten de birkaç dakika içinde
kaybolacağını gösterdi.

İkinci yolda dikkatinizi başka yöne
verirsiniz ve tahmin edin ne olur?

Daha iyi hissedersiniz, o anda.

(Gülüşmeler)

Bunu bir ya da iki kez yapın;
büyük bir şey değil.

Ama çok sık yaptığınızda
bağımlılık gibi olur.

Yaşamınızı yönlendirmeniz konusunda
sorunlara yol açabilir.

Bununla nasıl başa çıkabilirsiniz?

Çok basit bir yolla:
Pomodoro Tekniği'ni kullanarak.

Pomodoro tekniği şu şekilde,
tek ihtiyacınız olan bir kronometre almak.

Her kronometre olabilir.

Onu 25 dakikaya ayarlayın,

başka her şeyin kapalı
olduğundan emin olun

- anlık haberleşme araçları yok -

ve odaklanmış bir şekilde
25 dakika çalışın.

Herkes bunu 25 dakika yapabilir,
hem de herkes.

Bunu tamamladığında
eğlenceli bir şey yap;

sadece biraz, birkaç dakika
rahatça bir eğlence.

Yapılan şu:

odaklanma becerisini geliştiriyor,

bir anlamda eyleme dönüştürüyorsunuz,

ayrıca biraz da olsa, rahatlayabilme
becerinizi de eyleme döküyorsunuz.

Şimdi, rahatlamanın da

öğrenme sürecinin önemli bir parçası
olduğunu anlayabilirsiniz;

arka planda gerçekleşmeye
devam eden şeyler var.

Tek şey şu ki: Pomodoro
yaptığınızda,

yerinizde oturup

"Ev ödevimin tamamını
bu 25 dakikada yapacağım."

demediğinizden emin olmanız gerekir.

Oturup, "25 dakika boyunca
odaklanarak çalışacağım." dersiniz,

anahtar olan da bu.

Öğrenciler kimi zaman,

bazı en iyi özelliklerinin
en kötü özellikleri olduğunu

düşünme hatası yaparlar.

Ne demek istiyorum?

Hafızayı ele alalım.

Yetersiz biçimde çalışan
bir hafızanız var diyelim.

Hiçbir şeyi zihninizde iyi ölçüde
tutamıyormuş gibi olur.

Diğer öğrencilere bakarsınız,

onlar bu yeni düşünceleri
kavrayıp kullanabilir

ama siz yapamazsınız.

Bunun anlamı şudur: şaşırtıcı olsa da
siz daha yaratıcısınız.

Çünkü siz bu yeni düşünceleri
zihninizde sıkıca tutamazsınız,

diğer düşünceler sık sık aklınıza gelir.

Gerginlik sorununuz varsa

sürekli başka bir düşüncenin içine doğru
saparsınız, benzer şekilde,

çoğunlukla daha yaratıcı olursunuz

çünkü başka şeyler yerine,
bu yeni düşünceler zihninize girer.

Başka bir şey daha var, yavaş düşünme.

Bazı öğrenciler kendini
başka öğrencilerle kıyaslar

ve de "Kıyaslayınca,
ben gerçekten de yavaşım.

Diğer öğrenciler yarış arabası
sürücüsü gibi,

beni hızla geçiyorlar." der.

Kendini yürüyüşe çıkan biri olarak düşün.

Evet, bir yarış arabası sürücüsü oraya
sizden çok daha hızlı ulaşır

ama yürüyüşe çıkanın,
tamamen farklı bir deneyimi vardır.

Yürüşe çıkan biri çam kokusunu alabilir,
uzanıp yapraklara dokunabilir,

tavşan izleri görebilir.

Birçok yönden, sizin deneyimleriniz
daha derin ve daha geniştir

ve doğrudan sonuca atlamazsınız.

Yavaş düşünen biriyseniz,

bilgileri kavramak için
daha çok çalışmak zorunda olabilirsiniz

ama başkasını elde etmek için
vazgeçtiğiniz şey, çoğu durumda

buna değer; çalıştığınız şeyin
somut ustalığını kazanırsınız.

"Öğrenmede beceri yanılgısı"
denen bir şey var.

Bunun anlamı, tüm gün çalışabilir

ve boşa çabalayabilirsiniz

çünkü etkili çalışma
yöntemlerini kullanmazsınız.

Sınav kaygısı denen bir şey var,

ama birçok durumda,
şaşırtıcı bir şekilde birçoğunda,

bu, korkunç ayıyla yüz yüze geldiğiniz
için ortaya çıkar,

(Gülüşmeler)

öğrendiğiniz şu ki
o bilginin uzmanı değilsiniz.

Araştırmacılar, en etkili biçimde
nasıl öğrenebileceğimiz konusunda,

hayvanlar ve insanlarda
güçlü ipuçları elde ediyor.

Bu yollardan biri,
alıştırma yapmak.

Sadece birkaç gün
alıştırma yaparak öğrenme

ve hatırlama becerinizi arttırabilirsiniz,
araştırmacılar,

sinir sistemi fizyolojisinin
patikalarının da

bunun gerçekleşmesine
izin verdiğini görmeye başlıyor.

Testler. Testler en iyisidir.

Kendinizi daima test edin.
Kendinize ufak testler yapın.

Matematik ve fen için bile
bilgi kartları yapın,

onları karıştırın
ve farklı yerlerde çalışın,

burada konu ödeve geliyor.

Bir ödev sorusu çözerken
asla o anda çözüp bir kenara koymayın.

Bir şarkıyı bir kez söylediğinizde onu
ezberlediğinizi düşünür müsünüz? Hayır.

Kendinizi test edin, çözüm bir şarkı gibi
zihninizde akıp gidene kadar

o ödev sorusunu birkaç
farklı günde birkaç kez çözün.

Hatırlayın.

Kitaptaki bir şeyi öğrenmeye

çalıştığınız sırada
bir sayfaya bakarken

insanlar onun altını çizmeye
eğilimlidir, değil mi?

Kalemin sayfa üstündeki hareketi,

o kısmın gerçekten de zihninize
girdiğini düşünmenize yol açar

ama çoğunlukla öyle değildir.

Çoğu zaman, insanlar onu tekrardan okur

ama bu da yalnızca boşa çaba harcamaktır.

En etkili yöntem sayfaya bakıp,
sonra gözünüzü çevirmek

ve ne hatırladığınızı görmektir.

Göründüğü gibi, bunu yapmak,
bilgiyi kavrama niteliğinizi

geliştirmeyi destekleyen geniş sinirsel
çengeller oluşturmaya yardımcı olur.

Son olarak,
bilginin uzmanlığını oluşturmak için

anlamanın tek başına yeterli olduğu
şeklindeki hatalı düşünceye kanmayın.

Anlama gerçekten önemli

ama yalnızca çeşitli durumlarda
alıştırma ve tekrarla birleştirildiğinde

öğrendiğiniz şey üstünde

gerçek anlamda uzmanlık kazanabilirsiniz.

Kapanışta şunu söylemek istiyorum,

öğrenmeyi öğrenmek

elde edebileceğiniz en güçlü araçtır.

Tutkularınızı takip etmekle kalmayın;

tutkularınızı genişletin, böylece
yaşamınız fazlasıyla zenginleşmiş olacak.

(Alkışlar)