Πώς οι γυναίκες θα μας οδηγήσουν στην ελευθερία, τη δικαιοσύνη και την ειρήνη

«Ήμουν η πρώτη γυναίκα πρόεδρος αφρικανικού κράτους και πιστεύω ότι περισσότερες χώρες πρέπει να το δοκιμάσουν», λέει η Έλεν Τζόνσον-Σίρλιφ, κάτοχος βραβείου Νόμπελ και τέως πρόεδρος της Λιβερίας. Καθώς αφηγείται πώς οι γυναίκες της Λιβερίας βοήθησαν να ξαναχτιστεί η χώρα τους μετά από έναν πολυετή εμφύλιο πόλεμο, η Σίρλιφ εξηγεί γιατί η ισότητα των φύλων παίζει ουσιαστικό ρόλο στην ειρήνη και την ευημερία, και μοιράζεται το σχέδιό της για να υποστηρίξει μια γενιά γυναικών που είναι προετοιμασμένες ν' αναλάβουν ηγετικές θέσεις και ν' αποτελέσουν τον καταλύτη στην κοινωνική αλλαγή.

Υπήρξα η πρώτη γυναίκα πρόεδρος

αφρικανικής χώρας.

Και πιστεύω

πως περισσότερες χώρες
πρέπει να δοκιμάσουν το ίδιο.

(Γέλια)

(Χειροκρότημα και ζητωκραυγές)

Άπαξ και σπάσει η γυάλινη οροφή,

δεν ξανακολλάει ποτέ,

όσο και να προσπαθήσει κανείς.

Όταν ανέλαβα την προεδρία της Λιβερίας,

τον Ιανουάριο του 2006,

αντιμετωπίζαμε τις τεράστιες προκλήσεις
ενός έθνους σε μεταπολεμική περίοδο:

οικονομία υπό κατάρρευση,

κατεστραμμένες υποδομές,

δυσλειτουργικοί θεσμοί,

τεράστιο χρέος,

διογκωμένος δημόσιος τομέας.

Επίσης, αντιμετωπίζαμε

την πρόκληση όλων αυτών
που είχαν εγκαταλειφθεί.

Τα μεγαλύτερα θύματα όλων των εμφυλίων:

τις γυναίκες και τα παιδιά.

Την πρώτη ημέρα της προεδρίας μου,

ήμουν ενθουσιασμένη

και εξαντλημένη.

Ήταν πολύ μακρύς ο δρόμος

για να φτάσω εκεί που έφτασα.

Οι γυναίκες ήταν αυτές
που υπέφεραν περισσότερο

κατά τον εμφύλιο πόλεμο,

και οι γυναίκες ήταν αυτές
που έδωσαν τέλος στη σύγκρουση.

Η ιστορία μάς έχει καταγράψει

πολλές γυναίκες δυνατές και δραστήριες.

Μια πρόεδρο της Γενικής Συνέλευσης
των Ηνωμένων Εθνών,

μια διάσημη δικαστή
περιφερειακού δικαστηρίου,

μια πρόεδρο του Πανεπιστημίου Λιβερίας.

Γνώριζα

ότι έπρεπε να σχηματίσω

μια πολύ δυνατή ομάδα,

που θα είχε την ικανότητα

ν' αντιμετωπίσει
τις προκλήσεις του έθνους μας.

Και ήθελα να βάλω γυναίκες
σε όλες τις ανώτατες θέσεις.

Ήξερα όμως πως κάτι τέτοιο
δεν θα ήταν δυνατόν.

Έτσι, αρκέστηκα να τις τοποθετήσω
σε στρατηγικές θέσεις.

Προσέλαβα μια πολύ ικανή οικονομολόγο
απ' την Παγκόσμια Τράπεζα,

να διατελέσει ως υπουργός Οικονομικών

και να ηγηθεί της προσπάθειάς μας
για μείωση του χρέους.

Μια άλλη ως υπουργό Εξωτερικών,

για να ενεργοποιήσει ξανά τις διμερείς
και πολυμερείς σχέσεις της χώρας.

Την πρώτη γυναίκα αρχηγό της αστυνομίας,

για ν' αντιμετωπίσει το θέμα
του φόβου των γυναικών μας

που τόσο πολύ υπέφεραν
κατά τον εμφύλιο πόλεμο.

Μια άλλη ως υπουργό Ισότητας των Φύλων,

για να διασφαλίσει την προστασία

και τη συμμετοχή των γυναικών.

Με την πάροδο του χρόνου,

την υπουργό Δικαιοσύνης,

την υπουργό Δημοσίων Έργων,

την υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης,

την υπουργό Εμπορίου και Βιομηχανίας.

Η συμμετοχή σε αξιώματα

ήταν πρωτόγνωρη κατά τη θητεία μου.

Παρόλο που γνώριζα

ότι δεν υπήρχαν αρκετές
πεπειραμένες γυναίκες

για να σχηματίσω ένα ολοκληρωτικά
γυναικείο υπουργικό συμβούλιο

όπως επιθυμούσα,

συμβιβάστηκα και διόρισα πολλές γυναίκες

σε κατώτερες θέσεις στα υπουργεία,

ως στελέχη,

ως διοικήτριες,

στην τοπική αυτοδιοίκηση,

στο διπλωματικό σώμα,

στο δικαστικό σώμα,

σε δημόσιους οργανισμούς.

Πέτυχε.

Στα τέλη του 2012,

η οικονομική μας ανάπτυξη
είχε φτάσει στο 9%.

Οι υποδομές μας βελτιώνονταν
με ταχύτατους ρυθμούς.

Οι θεσμοί μας λειτουργούσαν ξανά.

Το χρέος των 4,9 δισεκατομμυρίων

είχε διαγραφεί κατά ένα μεγάλο μέρος του.

Είχαμε καλές σχέσεις
με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο,

την Παγκόσμια Τράπεζα,
την Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης.

Επίσης, είχαμε καλές σχέσεις συνεργασίας

με όλες τις αδελφές αφρικανικές χώρες

και πολλά κράτη σε όλον τον κόσμο.

Οι γυναίκες μας μπορούσαν και πάλι
να κοιμούνται ήσυχες τα βράδια,

χωρίς φόβο.

Τα παιδιά μας χαμογελούσαν ξανά,

όπως τους είχα υποσχεθεί
στην πρώτη μου ομιλία ως πρόεδρος.

Η φήμη και η αξιοπιστία

του έθνους μας,

που είχε χαθεί στην πολυετή διαμάχη,

αποκαταστάθηκαν.

Αλλά η πρόοδος δεν είναι ποτέ δεδομένη.

Και στη βουλή μας
κατά την πρώτη μου θητεία

οι γυναίκες αποτελούσαν το 14%.

Στη δεύτερη θητεία,

το ποσοστό έπεσε στο 8%,

γιατί το πολιτικό περιβάλλον
γινόταν όλο και πιο τοξικό.

Έλαβα κι εγώ μερίδιό μου
από αυτή την κριτική και την τοξικότητα.

Κανείς δεν είναι τέλειος.

Αλλά δεν υπάρχει τίποτα πιο προβλέψιμο

από μια δυνατή γυναίκα,

που θέλει ν' αλλάξει τα πράγματα,

που έχει το θάρρος της γνώμης της,

που είναι τολμηρή στις πράξεις της.

Δεν με ενοχλεί η κριτική.

Ξέρω γιατί πήρα τις αποφάσεις που πήρα

και είμαι ικανοποιημένη απ' το αποτέλεσμα.

Αλλά γι' αυτό χρειάζονται
περισσότερες γυναίκες ηγέτες.

Γιατί πάντα θα υπάρχουν εκείνοι

που θέλουν να μας ρίξουν,

να μας διαλύσουν.

Γιατί θέλουν το κατεστημένο
να παραμείνει ίδιο.

Αν και η υποσαχάρια Αφρική
έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο

στη συμμετοχή και την αρχηγία γυναικών,

ιδιαίτερα στη βουλή,

-στο κοινοβούλιο, όπως λέγεται-

τόσο πολλές γυναίκες,

πάνω από 50% σε ένα απ' τα κράτη μας,

πολύ πάνω απ' το 60%,
το καλύτερο ποσοστό στον κόσμο,

όμως ξέρουμε πως δεν αρκεί.

Παρά το γεγονός ότι πρέπει
να είμαστε ευγνώμονες

και να επικροτούμε
την πρόοδο που έχει γίνει,

ξέρουμε ότι έχουμε πολλή δουλειά ακόμα.

Η δουλειά αυτή έχει να κάνει
με τα εναπομείναντα ίχνη

ενός δομικού...

κάτι ενάντια στις γυναίκες.

Σε πάρα πολλά μέρη

τα πολιτικά κόμματα

βασίζονται στις πελατειακές σχέσεις,

στην πατριαρχία,

στον μισογυνισμό,

που προσπαθούν να κρατήσουν τις γυναίκες

μακριά απ' τις θέσεις που δικαιούνται,

που τις αποκλείουν

από το να λαμβάνουν ηγετικές θέσεις.

Πολύ συχνά οι γυναίκες,

-αν και είναι οι καλύτερες σε επιδόσεις,

ίσες ή και καλύτερες σε ικανότητες-

αντιμετωπίζουν ανισότητα των απολαβών.

Έτσι, πρέπει να συνεχίσουμε
να εργαζόμαστε,

για ν' αλλάξουν τα πράγματα.

Πρέπει να καταφέρουμε
ν' αλλάξουμε τα στερεότυπα.

Πρέπει να είμαστε σε θέση να διασφαλίσουμε

ότι αυτοί οι δομικοί φραγμοί

είναι που κρατούν τις γυναίκες μακριά

απ' το ν' αποκτήσουν την ισότητα
που δικαιωματικά τους αξίζει.

Πρέπει επίσης να συνεργαστούμε
και με τους άντρες.

Γιατί ολοένα και περισσότερο,

γίνεται αντιληπτό

ότι η πλήρης ισότητα των φύλων

θα διασφαλίσει μία πιo ισχυρή οικονομία,

ένα πιο ανεπτυγμένο έθνος,

ένα πιο ειρηνικό έθνος.

Γι' αυτόν τον λόγο πρέπει
να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε,

και γι' αυτό είμαστε συνεργάτες.

Θα ιδρύσω ένα Κέντρο
για τις Γυναίκες και την Ανάπτυξη,

που θα φέρει κοντά...

(Χειροκρότημα)

...γυναίκες που έχουν αρχίσει

να συμμετέχουν σε ηγετικές θέσεις
και είναι αφοσιωμένες σ' αυτό.

Γυναίκες που έχουν διακριθεί

και προοδεύσει σε ηγετικές θέσεις,

μαζί.

Σε διάστημα δέκα ετών,

πιστεύουμε ακράδαντα

ότι θα δημιουργήσουμε ένα κύμα γυναικών

που να είναι προετοιμασμένες ν' αναλάβουν,

χωρίς ντροπή,

ηγετικές θέσεις και θέσεις επιρροής,

σε όλη την κοινωνία.

Γι' αυτόν τον λόγο...

(Γελάει)

...στα 81 μου χρόνια
δεν μπορώ να πάρω σύνταξη.

(Χειροκρότημα και γέλια)

(Χειροκρότημα και ζητωκραυγές)

Οι γυναίκες εργάζονται για την αλλαγή

στην Αφρική.

Οι γυναίκες εργάζονται για την αλλαγή

σε όλον τον κόσμο.

Θα είμαι μαζί τους

και μία απ' αυτές

για πάντα.

(Χειροκρότημα)

Σας ευχαριστώ που με ακούσατε.

Πηγαίνετε ν' αλλάξετε τον κόσμο.

(Χειροκρότημα και ζητωκραυγές)