Return to Video

Hoe ik leerde lezen -- en aandelen verhandelen -- in de gevangenis

  • 0:01 - 0:03
    Toen ik 14 jaar was,
  • 0:03 - 0:05
    was ik bij een bowlingbaan
  • 0:05 - 0:06
    een speelautomaat aan het bestelen
  • 0:07 - 0:09
    en bij het verlaten van het gebouw
  • 0:09 - 0:12
    greep een veiligheidsagent
    me vast, dus rende ik weg.
  • 0:12 - 0:15
    Ik rende door de straat
    en sprong op een hek.
  • 0:15 - 0:16
    En toen ik boven geraakte,
  • 0:16 - 0:19
    trok het gewicht van
    3.000 kwartjes in mijn boekentas
  • 0:19 - 0:21
    mij weer terug naar de grond.
  • 0:21 - 0:24
    Dus toen ik bijkwam,
    stond de veiligheidsagent boven op me
  • 0:24 - 0:27
    en hij zei: "Klein tuig, steel
    de volgende keer iets dat je kan dragen."
  • 0:27 - 0:29
    (Gelach)
  • 0:29 - 0:32
    Ik werd naar de jeugdrechtbank gebracht
  • 0:32 - 0:35
    en toen ik werd vrijgelaten
    onder de voogdij van mijn moeder,
  • 0:35 - 0:38
    waren de eerste woorden van mijn oom:
    "Waarom ben je gepakt?"
  • 0:38 - 0:40
    Ik zei: "Man, de boekentas was te zwaar."
  • 0:40 - 0:43
    Hij zei: "Man, je moest niet
    alle kwartjes meepakken."
  • 0:43 - 0:46
    Ik zei: "Man, ze waren zo klein.
    Wat moest ik anders doen?"
  • 0:46 - 0:50
    En 10 minuten later, nam hij me mee
    om een andere speelautomaat te bestelen.
  • 0:51 - 0:53
    We hadden geld nodig om thuis te geraken.
  • 0:53 - 0:54
    Dat was mijn leven.
  • 0:55 - 0:57
    Ik groeide op in Oakland, Californië,
  • 0:57 - 1:00
    met mijn moeder en directe familieleden
  • 1:00 - 1:01
    verslaafd aan crack-cocaïne.
  • 1:02 - 1:06
    Ik woonde bij familie, vrienden
  • 1:07 - 1:09
    en in daklozencentra.
  • 1:09 - 1:13
    Vaak werd het avondeten
    in gaarkeukens opgediend.
  • 1:13 - 1:15
    Een kameraad zei me:
  • 1:15 - 1:17
    "Geld regeert de wereld
  • 1:17 - 1:19
    en al haar dingen.
  • 1:19 - 1:21
    En in deze straten is geld koning.
  • 1:21 - 1:23
    En als je het geld volgt,
  • 1:23 - 1:26
    zal het je naar de slechte
    of naar de goede jongens leiden."
  • 1:26 - 1:28
    Niet lang daarna pleegde ik
    mijn eerste misdrijf
  • 1:29 - 1:32
    en het was de eerste keer
    dat iemand me zei dat ik potentieel had
  • 1:32 - 1:34
    en ik had het gevoel
    dat iemand in mij geloofde.
  • 1:34 - 1:36
    Niemand vertelde me
    dat ik advocaat kon worden
  • 1:36 - 1:38
    of dokter, of ingenieur.
  • 1:38 - 1:41
    Ik bedoel, hoe moest ik dat doen?
    Ik kon niet lezen of schrijven.
  • 1:42 - 1:43
    Ik was een analfabeet.
  • 1:43 - 1:46
    Dus dacht ik altijd
    dat criminaliteit mijn toekomst was.
  • 1:47 - 1:49
    En dan op een dag
  • 1:49 - 1:51
    was ik met iemand aan het praten
  • 1:51 - 1:54
    en hij vertelde me over een overval
    die we konden plegen.
  • 1:55 - 1:56
    En die pleegden we.
  • 1:57 - 1:59
    De realiteit was dat ik opgroeide
  • 1:59 - 2:01
    in de sterkste
    financiële natie van de wereld,
  • 2:01 - 2:03
    de Verenigde Staten van Amerika,
  • 2:03 - 2:07
    terwijl ik mijn moeder
    in de rij zag staan bij de bloedbank,
  • 2:09 - 2:12
    ze verkocht haar bloed voor 40 dollar
    gewoon om haar kinderen eten te geven.
  • 2:13 - 2:16
    Ze heeft nog steeds
    de littekens van de naalden.
  • 2:17 - 2:19
    Dus gaf ik nooit om mijn gemeenschap.
  • 2:19 - 2:21
    Zij gaven niets om mijn leven.
  • 2:21 - 2:24
    Iedereen deed wat ze konden
    om te nemen wat ze wilden:
  • 2:24 - 2:26
    de drugdealers, de dieven, de bloedbank.
  • 2:26 - 2:28
    Iedereen nam bloedgeld aan.
  • 2:28 - 2:30
    Dus nam ik, hoe dan ook, het mijne.
  • 2:30 - 2:32
    Ik nam het mijne.
  • 2:32 - 2:34
    Financiële kennis
    regeerde inderdaad de wereld
  • 2:35 - 2:37
    en ik was haar kindslaaf
  • 2:37 - 2:38
    en volgde de slechte jongens.
  • 2:40 - 2:43
    Als 17-jarige werd ik opgepakt
    voor overval en moord
  • 2:43 - 2:47
    en ik leerde snel dat geld nog meer
    in de gevangenis regeert dan in de straat,
  • 2:47 - 2:49
    dus wou ik er een deel van.
  • 2:49 - 2:53
    Op een dag haastte ik me
    om de sportpagina's van de krant te pakken
  • 2:53 - 2:55
    zodat mijn celmaat ze me kon voorlezen,
  • 2:55 - 2:57
    maar ik pakte per ongeluk
    de financiële pagina's.
  • 2:57 - 3:00
    En een oude man zei:
    "Hé jonkie, speel je op de beurs?"
  • 3:00 - 3:01
    En ik zei: "Wat is dat?"
  • 3:02 - 3:04
    Hij zei: "Dat is waar
    de blanken al hun geld bewaren."
  • 3:04 - 3:06
    (Gelach)
  • 3:06 - 3:10
    En het was de eerste keer
    dat ik een glimp van hoop zag,
  • 3:10 - 3:11
    een toekomst.
  • 3:11 - 3:14
    Hij gaf me een korte beschrijving
    van wat aandelen waren,
  • 3:15 - 3:16
    maar het was slechts een glimp.
  • 3:18 - 3:20
    Ik bedoel, hoe moest ik dat doen?
  • 3:20 - 3:22
    Ik kon niet lezen of schrijven.
  • 3:22 - 3:25
    De vaardigheden die ik ontwikkelde
    om mijn analfabetisme te verbergen,
  • 3:25 - 3:27
    werkten niet langer in deze omgeving.
  • 3:27 - 3:30
    Ik zat gevangen in een kooi,
    een prooi tussen jagers,
  • 3:30 - 3:33
    ik vocht voor vrijheid
    die ik nooit gehad had.
  • 3:33 - 3:34
    Ik was verloren, moe,
  • 3:34 - 3:36
    en ik had geen mogelijkheden meer.
  • 3:37 - 3:39
    Dus als 20-jarige
  • 3:39 - 3:42
    deed ik het moeilijkste
    wat ik ooit in mijn leven gedaan heb.
  • 3:42 - 3:43
    Ik las een boek
  • 3:45 - 3:48
    en het was de meest
    tergende tijd van mijn leven,
  • 3:49 - 3:51
    proberen te leren lezen,
  • 3:51 - 3:54
    vervreemd van mijn familie,
  • 3:54 - 3:55
    de kameraden.
  • 3:56 - 3:58
    Het was moeilijk, man.
  • 3:58 - 3:59
    Het was een gevecht.
  • 3:59 - 4:01
    Maar ik wist niet
  • 4:01 - 4:04
    dat ik de beste geschenken zou krijgen
    waarvan ik ooit kon dromen:
  • 4:04 - 4:06
    eigenwaarde,
  • 4:06 - 4:08
    kennis, discipline.
  • 4:09 - 4:13
    Ik was zo blij te kunnen lezen dat ik
    alles las wat ik in mijn handen kreeg:
  • 4:13 - 4:16
    snoeppapiertjes, kledinglabels,
    straatnaamborden, alles.
  • 4:16 - 4:17
    Ik las gewoon alles!
  • 4:17 - 4:18
    (Applaus)
  • 4:18 - 4:20
    Ik las gewoon.
  • 4:21 - 4:24
    Ik was zo enthousiast
    dat ik wist hoe te lezen en te spellen.
  • 4:25 - 4:27
    Een kameraad zei me:
    "Man, wat ben je aan het eten?"
  • 4:27 - 4:29
    Ik zei: "S-N-O-E-P, snoep."
  • 4:29 - 4:31
    (Gelach)
  • 4:31 - 4:34
    Hij zei: "Geef me wat."
    Ik zei: "N-E-E. Nee."
  • 4:34 - 4:35
    (Gelach)
  • 4:35 - 4:36
    Het was geweldig.
  • 4:36 - 4:40
    Ik bedoel, ik kon nu eindelijk
    voor de eerste keer in mijn leven lezen.
  • 4:40 - 4:42
    Het gevoel dat ik kreeg was ongelofelijk.
  • 4:43 - 4:46
    En dan op mijn 22ste,
    met een gevoel van eigenwaarde,
  • 4:47 - 4:49
    zelfverzekerd,
  • 4:49 - 4:51
    herinnerde ik me
    wat die gangster me had verteld.
  • 4:52 - 4:55
    Dus pakte ik de financiële
    pagina's van de krant.
  • 4:56 - 4:57
    Ik wou die rijke blanken vinden.
  • 4:57 - 4:59
    (Gelach)
  • 5:01 - 5:02
    Dus zocht ik die glimp.
  • 5:03 - 5:05
    Terwijl ik verder ging met mijn carrière
  • 5:05 - 5:09
    in lesgeven over hoe met geld
    om te gaan en te investeren,
  • 5:09 - 5:12
    leerde ik snel dat ik verantwoordelijkheid
    moest nemen voor mijn eigen daden.
  • 5:12 - 5:15
    Het is waar, ik groeide
    in een moeilijke omgeving op,
  • 5:15 - 5:17
    maar ik koos ervoor misdrijven te plegen
  • 5:17 - 5:19
    en ik moest dat toegeven.
  • 5:19 - 5:22
    Ik moest er verantwoordelijkheid
    voor nemen en dat deed ik.
  • 5:22 - 5:25
    Ik werkte aan een leerplan
    dat gevangenen kon aanleren
  • 5:25 - 5:28
    financieel gezond te blijven
    door middel van gevangenisjobs.
  • 5:29 - 5:32
    Een verantwoordelijke levensstijl
    kan ons erbij helpen
  • 5:32 - 5:36
    om goed met geld om te gaan
    als we in de maatschappij terugkomen,
  • 5:36 - 5:39
    zoals de meeste mensen deden
    die geen misdrijf pleegden.
  • 5:39 - 5:40
    Toen ontdekte ik
  • 5:41 - 5:43
    dat volgens MarketWatch
  • 5:43 - 5:45
    meer dan 60 procent
    van de Amerikaanse bevolking
  • 5:45 - 5:47
    minder dan 1.000 dollar spaargeld heeft.
  • 5:48 - 5:51
    Sports Illustrated zei dat meer
    dan 60 procent van de NBA-spelers
  • 5:51 - 5:53
    en de NFL-spelers bankroet gaan.
  • 5:53 - 5:56
    40 procent van huwelijksproblemen
    komen voort uit financiële problemen.
  • 5:57 - 5:58
    Wat in hemelsnaam?
  • 5:58 - 6:00
    (Gelach)
  • 6:00 - 6:03
    Wil je me zeggen dat mensen
    hun hele leven werken,
  • 6:03 - 6:06
    auto's, kleren, huizen en spullen kopen,
  • 6:06 - 6:08
    maar van loonbriefje
    naar loonbriefje leven?
  • 6:08 - 6:12
    Hoe, in hemelsnaam, kunnen leden
    van de maatschappij gevangenen helpen
  • 6:12 - 6:14
    om te integreren in de maatschappij,
  • 6:14 - 6:16
    als ze hun eigen zaken
    niet kunnen beheren?
  • 6:16 - 6:18
    Wij waren ten dode opgeschreven.
  • 6:18 - 6:19
    (Gelach)
  • 6:19 - 6:21
    Ik had een beter plan nodig.
  • 6:23 - 6:25
    Dit gaat niet goed aflopen.
  • 6:25 - 6:26
    Dus ...
  • 6:28 - 6:29
    Ik dacht na.
  • 6:32 - 6:35
    Ik had nu een verplichting
    om de betrokkenen op te zoeken
  • 6:36 - 6:38
    en te helpen,
  • 6:38 - 6:41
    en het was gek, want nu gaf ik
    om mijn gemeenschap.
  • 6:41 - 6:43
    Wauw, wie had dat gedacht?
    Ik gaf om mijn gemeenschap.
  • 6:45 - 6:47
    Financieel analfabetisme is een ziekte
  • 6:47 - 6:50
    die vele minderheden en de armere klasse
    in onze samenleving verlamd
  • 6:50 - 6:52
    over verschillende generaties heen
  • 6:52 - 6:55
    en we zouden daarover woest moeten zijn.
  • 6:55 - 6:56
    Vraag jezelf af:
  • 6:56 - 7:00
    hoe kan het dat 50 procent
    van de Amerikaanse bevolking
  • 7:00 - 7:04
    financieel ongeletterd is in een natie
    aangedreven door financiële vooruitgang?
  • 7:05 - 7:08
    Onze toegang tot recht,
    onze sociale status,
  • 7:08 - 7:11
    levensomstandigheden, transport en voedsel
  • 7:11 - 7:14
    zijn allemaal afhankelijk van geld
    dat de meesten niet kunnen beheren.
  • 7:14 - 7:16
    Dat is gestoord!
  • 7:16 - 7:17
    Het is een epidemie
  • 7:17 - 7:20
    en een groter gevaar voor de openbare
    veiligheid dan enig andere kwestie.
  • 7:22 - 7:24
    Volgens het Californisch gevangeniswezen
  • 7:24 - 7:27
    heeft meer dan 70 procent
    van de gevangenen
  • 7:27 - 7:30
    geldgerelateerde misdrijven gepleegd
    of werd ervoor in beschuldiging gesteld:
  • 7:30 - 7:35
    overvallen, inbraken,
    fraude, diefstal, vervalsing --
  • 7:36 - 7:37
    en de lijst gaat verder.
  • 7:38 - 7:39
    Luister hier:
  • 7:39 - 7:42
    een doorsnee gevangene
  • 7:42 - 7:45
    komt het Californisch
    gevangenissysteem binnen
  • 7:45 - 7:46
    zonder financiële kennis,
  • 7:47 - 7:49
    verdient 30 cent per uur,
  • 7:49 - 7:51
    meer dan 800 dollar per jaar,
  • 7:51 - 7:54
    zonder echte uitgaven en zal niet sparen.
  • 7:55 - 7:59
    Bij zijn voorwaardelijke vrijlating
    krijgt hij 200 dollar en wordt hem gezegd:
  • 7:59 - 8:03
    "Hé, veel geluk, blijf uit de problemen
    en kom niet terug naar de gevangenis."
  • 8:03 - 8:06
    Zonder serieuze voorbereiding
    of financiële langetermijnplanning,
  • 8:06 - 8:07
    wat doet hij ... ?
  • 8:09 - 8:10
    Op z'n 60ste?
  • 8:11 - 8:12
    Een goede baan vinden
  • 8:12 - 8:14
    of terugkeren naar
    hetzelfde crimineel gedrag
  • 8:14 - 8:17
    dat hem nou precies
    in de gevangenis deed belanden?
  • 8:17 - 8:19
    Belastingbetalers, jullie kiezen.
  • 8:19 - 8:22
    Zijn opleiding heeft waarschijnlijk
    al voor hem gekozen.
  • 8:23 - 8:25
    Dus hoe kunnen we deze ziekte genezen?
  • 8:26 - 8:28
    Ik richtte een programma mee op
  • 8:28 - 8:33
    dat we Financiële Emancipatie
    Emotionele Geletterdheid noemen.
  • 8:33 - 8:34
    We noemen het FEEG
  • 8:34 - 8:37
    en het leert je
    hoe je emotionele beslissingen
  • 8:37 - 8:39
    te scheiden van je financiële beslissingen
  • 8:39 - 8:43
    en de vier tijdloze regels
    van persoonlijke financiën:
  • 8:43 - 8:44
    de juiste manier van sparen,
  • 8:46 - 8:47
    uitgaven onder controle houden,
  • 8:48 - 8:50
    geld effectief lenen
  • 8:50 - 8:54
    en het spreiden van je financiën
    door je geld voor je te laten werken
  • 8:54 - 8:56
    in plaats van ervoor te werken.
  • 8:56 - 9:00
    Gevangenen hebben deze vaardigheden nodig
    voor ze terugkomen in de samenleving.
  • 9:01 - 9:05
    Er is geen volledig rehabilitatie
    zonder deze vaardigheden.
  • 9:05 - 9:09
    Het idee dat enkel deskundigen
    geld kunnen investeren en beheren
  • 9:09 - 9:11
    is absoluut belachelijk
  • 9:12 - 9:13
    en wie je dat vertelt, liegt.
  • 9:13 - 9:18
    (Applaus)
  • 9:18 - 9:21
    Een deskundige is een persoon
  • 9:21 - 9:23
    die zijn ambacht beter kent dan de meesten
  • 9:23 - 9:28
    en niemand weet beter hoeveel geld
    je nodig hebt, al hebt of wilt dan jezelf,
  • 9:28 - 9:30
    dit wil zeggen dat jij de deskundige bent.
  • 9:31 - 9:35
    Financiële kennis is geen vaardigheid,
    dames en heren.
  • 9:35 - 9:36
    Het is een levensstijl.
  • 9:38 - 9:42
    Financiële stabiliteit is een bijproduct
    van een degelijke levensstijl.
  • 9:42 - 9:46
    Een financieel gezonde gevangene
    kan een belastingbetalende burger worden
  • 9:47 - 9:50
    en een financieel gezonde
    belastingbetalende burger kan dit blijven.
  • 9:50 - 9:55
    Dit laat ons toe om een brug te bouwen
    tussen de mensen die we beïnvloeden:
  • 9:55 - 9:57
    familie, vrienden en die jonge mensen
  • 9:57 - 10:01
    die nog altijd geloven dat er een verband
    is tussen criminaliteit en geld.
  • 10:02 - 10:04
    Dus laten we de vrees en angst verliezen
  • 10:04 - 10:06
    voor alle moeilijke financiële termen
  • 10:06 - 10:09
    en alle andere flauwekul
    die je gehoord hebt.
  • 10:10 - 10:14
    En laten we naar de kern gaan
    van wat onze samenleving heeft verlamd
  • 10:14 - 10:18
    door onze verantwoordelijkheid op te nemen
    om ons leven beter te beheersen.
  • 10:19 - 10:22
    En laten we een simpel
    en gebruiksvriendelijk leerplan aanbieden
  • 10:22 - 10:25
    dat gaat tot de kern
  • 10:25 - 10:28
    van wat financiële emancipatie
    en emotionele geletterdheid werkelijk is.
  • 10:28 - 10:30
    Als je hier in het publiek zit en zegt:
  • 10:30 - 10:33
    "O ja, nou, dat ben ik niet
    en ik geloof het niet",
  • 10:33 - 10:35
    kom dan mijn klas volgen --
  • 10:35 - 10:37
    (Gelach)
  • 10:37 - 10:39
    zodat ik je kan tonen
    hoeveel geld het je kost
  • 10:39 - 10:42
    iedere keer dat je emotioneel wordt.
  • 10:42 - 10:46
    (Applaus)
  • 10:48 - 10:49
    Heel erg bedankt. Dank je.
  • 10:49 - 10:50
    (Applaus)
Title:
Hoe ik leerde lezen -- en aandelen verhandelen -- in de gevangenis
Speaker:
Curtis 'Wall Street' Carroll
Description:

Financiële geletterdheid is geen vaardigheid -- het is een levensstijl. Neem het maar aan van Curtis 'Wall Street' Carroll. Als gevangene kent Carroll de macht van de dollar. In de gevangenis leerde hij zichzelf lezen en aandelen te verhandelen, en nu deelt hij een eenvoudige en krachtige boodschap: we moeten allemaal wat snuggerder zijn met ons geld.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
10:50

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.