Siyasi reforma giden durdurulamaz yürüyüş
-
0:01 - 0:05Bir çip, bir şair ve bir delikanlı.
-
0:07 - 0:08Bundan yaklaşık 20 yıl önce,
-
0:08 - 0:12Haziran 1994'de İntel
-
0:12 - 0:14Pentium çiplerinin çekirdeğinde
-
0:14 - 0:16bir üretim hatası olduğunu duyurdu.
-
0:17 - 0:19Bölünmelerin tekrarlayan
kayan noktaları için gerekli olan -
0:19 - 0:21ara kesitleri hesaplayan
-
0:21 - 0:23SRT algoritma kodunun derinlerinde--
-
0:23 - 0:26Ne demek olduğunu bilmiyorum,
Wikipedia'da yazan neyse o-- -
0:26 - 0:29bir üretim hatası ve
-
0:29 - 0:31yapılan hesaplamanın sonucunun
belirli bir olasılık dahilinde -
0:31 - 0:35yanlış çıkacağını belirten bir hata vardı
-
0:35 - 0:37ve bu olasılık
-
0:37 - 0:40her 360 milyarda bir oluşuyordu.
-
0:41 - 0:43Sonrasında İntel
ortalama elektronik tablonuzun -
0:43 - 0:47her 27.000 yılda bir hatalı
olabileceğini söyledi. -
0:47 - 0:48Bunu kayda değer bulmuyorlardı
-
0:48 - 0:51ancak toplum içinde bir öfke hakimdi.
-
0:52 - 0:54Topluluk, teknikerler
-
0:54 - 0:55bu hatanın düzeltilmesi
gerektiğini söylediler. -
0:55 - 0:57İntel onlara bu çipleri verdiği için
-
0:57 - 0:59sessiz kalmayacaklardı.
-
0:59 - 1:01Böylelikle dünya çapında
bir devrim gerçekleşmiş oldu. -
1:01 - 1:03İnsanlar talepleri için yürüdüler--
-
1:04 - 1:06tamam, tam olarak böyle değil--
-
1:06 - 1:09ama ayaklandılar ve İntel'den
-
1:09 - 1:12hatayı düzeltmesini istediler.
-
1:12 - 1:18Ve İntel 475 milyon dolarlık bir bütçeyi
-
1:18 - 1:20milyonlarca çipin değiştirilmesi için
-
1:20 - 1:21kullanılmak üzere ayırdı.
-
1:21 - 1:23Böylece her 360 milyar hesaplamada bir kez
-
1:23 - 1:27ortaya çıkabilecek
bir problemi çözmek için -
1:27 - 1:30toplumumuzda milyarlarca para
-
1:30 - 1:31harcandı.
-
1:32 - 1:34İki numara, bir şair.
-
1:34 - 1:36Bu Martin Niemöller.
-
1:37 - 1:38Onun bir şiirine aşinasınız.
-
1:38 - 1:40Nazi döneminin yükseldiği sıralar,
-
1:40 - 1:42o şu dörtlüğü tekrarlamaya başlamıştı,
-
1:42 - 1:44"Önce komünistler için geldiler,
-
1:44 - 1:45bense hiçbir şey yapmadım,
-
1:45 - 1:48tek kelime konuşmadım
çünkü komünist değildim. -
1:48 - 1:49Sonra sosyalistler için geldiler.
-
1:49 - 1:51Sonra sendikalar için geldiler.
-
1:51 - 1:52Sonrasında Yahudiler için.
-
1:52 - 1:55Ve sonra benim için geldiler.
-
1:55 - 1:59Fakat benim için konuşacak
kimse kalmamıştı." -
2:00 - 2:03Niomeller içgüdünün
belirli bir türünü gösteriyor. -
2:03 - 2:06Bu zekanın özünde bir içgüdü.
-
2:06 - 2:09Buna bir nevi farkındalık diyebiliriz.
-
2:09 - 2:11Belli bir testi var:
-
2:11 - 2:13Saklı bir tehdidi fark edip
-
2:13 - 2:15karşılık verebilir misiniz?
-
2:16 - 2:19Kendinizi ya da türünüzü
kurtarabilir misiniz? -
2:19 - 2:21Bu konuda karıncalar
oldukça iyi olabiliyor. -
2:21 - 2:23İnekler, o kadar da değil.
-
2:23 - 2:25Peki siz fark edebilir misiniz?
-
2:25 - 2:28Şekli gördükten sonra tanıyıp
-
2:28 - 2:31bu konuda bir şeyler yapabilir misiniz?
İki numara. -
2:32 - 2:33Üç numara, bir delikanlı.
-
2:34 - 2:35Bu benim arkadaşım Aaron Swartz.
-
2:36 - 2:37Tim'in arkadaşı.
-
2:37 - 2:39Bu dinleyiciler arasındaki
çoğunuzun arkadaşı -
2:39 - 2:41ve yedi yıl önce,
-
2:41 - 2:43Aaron bir soruyla yanıma geldi.
-
2:44 - 2:46Tam da ilk TED konuşmamı
yapmamdan önceydi. -
2:46 - 2:49Çok gururluydum.
Ona konuşmamdan bahsediyordum, -
2:49 - 2:51"Yaratıcılığı baskılayan yasalar."
-
2:51 - 2:53Ve Aaron bana baktı,
-
2:53 - 2:55ben biraz sabırsızdım ve dedi ki,
-
2:55 - 2:59"Peki bahsettiğin bu sorunları
-
2:59 - 3:01nasıl çözeceksin?
-
3:01 - 3:03Telif hakkı yükümlülüğü,
İnternet yükümlülüğü, -
3:03 - 3:06bu sorunları nasıl halledeceksin?
-
3:06 - 3:09ki bu temel yolsuzluk
-
3:09 - 3:12hükümetin çalışma şekli olmuşken ?
-
3:12 - 3:15Biraz hevesimi kaçırmıştı bu.
-
3:15 - 3:17Benimle kutlama yapmıyordu.
-
3:17 - 3:18Ve ona dedim ki, "Biliyorsun, Aaron,
-
3:18 - 3:20bu benim alanım değil,
benim alanım değil." -
3:21 - 3:23"Bir akademisyen olarak mı
benim alanım değil diyorsun?" dedi. -
3:23 - 3:26"Evet, bir akademisyen olarak,
benim alanım değil." dedim. -
3:26 - 3:29dedi ki, "Bir vatandaş olarak düşünsen?
-
3:29 - 3:33Bir vatandaş."
-
3:33 - 3:34Aaron böyleydi işte.
-
3:34 - 3:39Konuşmadı. Sorular sordu.
-
3:39 - 3:41Ama soruları benim
dört yaşımdaki sarılmam kadar -
3:41 - 3:44net konuşuyordu.
-
3:44 - 3:45Bana diyordu ki,
-
3:45 - 3:47"Bir ipucu yakalamalısın.
-
3:47 - 3:49Bir ipucu yakalamalısın, çünkü
-
3:49 - 3:52bu demokrasinin
işletim sisteminin merkezinde -
3:52 - 3:54bir hata var
-
3:54 - 3:58ve bu hata her 360 milyarda bir
demokrasimiz bir karar vermeye çalışırken -
3:58 - 4:00ortaya çıkmıyor.
-
4:00 - 4:01Her zaman,
-
4:01 - 4:04her bir önemli konuda var.
-
4:04 - 4:08Bu siyasi toplumda
duyarsızlığı bitirmeliyiz. -
4:08 - 4:10Karınca-biçimli davranış
diye bilinen -
4:10 - 4:13kelimeyi benimsememiz lazım. --
-
4:13 - 4:15kelimenin ne olduğuyla ilgili
Internet'in söylediği bu -- -
4:15 - 4:17Bizim bu sorunu fark edip
-
4:17 - 4:19türümüzü ve halklarımızı
kurtarmamızı sağlayan -
4:19 - 4:24karıncanın takdir edilesi davranışıdır.
-
4:25 - 4:27Şimdi eğer Aaron Swartz'ı tanıyorsanız,
-
4:27 - 4:30kendisini yaklaşık bir yıl önce
-
4:30 - 4:32kaybettiğimizi bilirsiniz.
-
4:32 - 4:34TED konuşmamı yapmamdan
-
4:34 - 4:36yaklaşık altı hafta önceydi,
-
4:36 - 4:38Chris'e benden bu TED konuşmasını
yapmamı istediğinde -
4:38 - 4:39çok minnettar olmuştum
-
4:39 - 4:41sadece size bir konuşma fırsatı
yakaladığım için değil, -
4:41 - 4:44gerçi çok iyiydi ,
-
4:44 - 4:47ayrıca beni olağanüstü
bir depresyondan çıkartmasıydı. -
4:47 - 4:52Üzüntümü ifade etmeye başlayamadım.
-
4:52 - 4:53Çünkü odaklanmalıydım.
-
4:53 - 4:57Size ne anlatacağıma odaklanmalıydım.
-
4:57 - 4:59Bu beni kurtardı.
-
4:59 - 5:01Ama coşkudan, heyecandan,
-
5:01 - 5:06bu topluluktan gelen gücün sonrasında
-
5:06 - 5:08daha az verimsiz,
-
5:08 - 5:11daha az akademik yolla
anlattığım bu sıkıntıları -
5:11 - 5:15çözme isteği duydum.
-
5:15 - 5:17Bu siyasi harekete bir hedef olarak
-
5:17 - 5:19New Hampshire'a odaklanabilirdik
-
5:19 - 5:22çünkü New Hampshire'ın ilk seçimleri
-
5:22 - 5:24inanılmaz derecede önemli.
-
5:24 - 5:26New Hampshire İsyanı isimli bir grup
-
5:26 - 5:29bu yolsuzluğu 2016'da
nasıl asli sorun olarak -
5:29 - 5:32ortaya koyabiliriz diye
düşünmeye başlamıştı. -
5:32 - 5:35Ama benim hayal gücümü zorlayansa
başka bir ruhtu, -
5:35 - 5:40Büyükanne D diye de bilinen
Doris Haddock isimli bir kadın. -
5:41 - 5:441 Ocak 1999, 15 yıl önce,
-
5:44 - 5:4988 yaşında Büyükanne D yürümeye başladı.
-
5:49 - 5:52Los Angeles'tan başlayıp
-
5:52 - 5:55Washington'a doğru
-
5:55 - 5:58yalnızca göğsündeki bir yazıyla
yürümeye başladı. -
5:58 - 6:00"Ekonomik Reform Mücadelesi"
-
6:00 - 6:03On sekiz ay sonra,
-
6:03 - 6:0590 yaşındayken,
-
6:05 - 6:07içlerinde onunla
yürüyebilmek için arabasıyla -
6:07 - 6:10şehir dışına yaklaşık bir mil (1.5 km)
yol gitmiş kongre üyeleri dahil -
6:10 - 6:13yüzlerce insan eşliğinde
-
6:13 - 6:14Washington'a ulaştı.
-
6:14 - 6:17(Gülüşmeler)
-
6:17 - 6:20Şimdi, benim ülke çapında
-
6:20 - 6:22yürümek için 13 ayım yok.
-
6:22 - 6:24Yürümekten nefret eden üç çocuğum,
-
6:24 - 6:26bazı gizemli sebepler için
-
6:26 - 6:27orada olmadığım zaman
-
6:27 - 6:29nefret eden bir karım var.
-
6:29 - 6:30Yani bu bir seçenek değildi
-
6:30 - 6:31fakat sorduğum soru şuydu,
-
6:31 - 6:34Büyükanne D'yi biraz olsun
yenileyemez miydik? -
6:34 - 6:36Ocak'ta 3.200 mil (5.150 km) yerine
-
6:36 - 6:40New Jampshire boyunca
185 millik (300 kmlik) bir yürüyüş -
6:40 - 6:43nasıl olurdu ?
-
6:43 - 6:46Böylece 11 Ocak'ta,
-
6:46 - 6:48Aaron'un ölüm yıl dönümünde,
-
6:48 - 6:5224 Ocak'ta, Büyükanne D'nin
doğduğu günde biten -
6:52 - 6:56bir yürüyüşe başladık.
-
6:57 - 7:01New Hampshire'in en tepesinden
en aşağısına kadar -
7:01 - 7:05bu sorunu konuşarak gittiğimiz
-
7:05 - 7:07yürüyüş boyunca toplamda
200 kişi bize katıldı. -
7:07 - 7:09Ve beni hayretler içinde bırakan,
-
7:09 - 7:11görmeyi kesinlikle
tahmin etmediğim şey ise -
7:11 - 7:14bu sorunu konuştuğumuz herkeste var olan
-
7:14 - 7:19tutku ve öfkeydi.
-
7:19 - 7:25Bir ankette gördük ki Amerikalıların
yüzde 96'sı -
7:25 - 7:26politikada paranın etkisinin
azaltılmasının -
7:26 - 7:28önemli olduğuna inanıyor.
-
7:29 - 7:31Şimdi politikacılar ve uzmanlar
bu konuyla ilgili -
7:31 - 7:33yapabileceğimiz herhangi bir şey
olmadığını, -
7:33 - 7:34Amerikalıların durumu
umursamadığını söylüyor. -
7:34 - 7:36Fakat bunun nedeni ise
-
7:36 - 7:38Amerikalıların yüzde 91’inin
-
7:38 - 7:42bu sorunla ilgili bir şey
yapılamayacağını düşünmesidir. -
7:43 - 7:4596 ile 91 arasındaki bu fark
-
7:45 - 7:48kabullenme politikamızı açıklıyor.
-
7:48 - 7:50Demek istiyorum ki,sonuçta
en azından yüzde 96’mız -
7:50 - 7:52Süpermen gibi uçabilmeyi dilerken,
-
7:52 - 7:55yüzde 91’imiz bunu
gerçekleştiremeyeceğimizi bildiği için -
7:55 - 7:58her içimizden geldiği zaman
-
7:58 - 7:59yüksek binalardan atlamıyoruz.
-
7:59 - 8:01Bunun nedeni ise
bu reform için yaptığımız gibi -
8:01 - 8:04limitlerimizi kabullenmemizdir.
-
8:04 - 8:08Ama insanlara umut duygusunu
verdiğiniz zaman, -
8:08 - 8:14mutlak imkansızlığı
eritmeye başlıyorsunuz. -
8:15 - 8:18Harvey Milk’in dediği gibi
eğer onlara umut verirseniz, -
8:18 - 8:21değişimin mümkün olduğuna dair
düşünmesi için -
8:21 - 8:23bir şans verirsiniz.
-
8:23 - 8:25Umut.
-
8:26 - 8:30Umut ki bizim,
yani Aaron’un arkadaşlarının, -
8:30 - 8:33onun bu duygusunu
kaybetmesine izin vererek -
8:33 - 8:37başarısızlığa uğrattığımız tek şey.
-
8:38 - 8:43O çocuğu kendi oğlum gibi severdim.
-
8:46 - 8:50Ama onu başarısızlığa uğrattık.
-
8:50 - 8:54Ben ülkemi seviyorum
-
8:54 - 8:56ve onu başarısızlığa uğratmayacağım.
-
8:56 - 8:57Onu başarısızlığa uğratmayacağım.
-
8:57 - 9:01Her ne kadar bu mücadelemiz
imkansız gibi gözükse de -
9:01 - 9:02tutup savaşacağımız şey
-
9:02 - 9:05bu umut duygusu olacak.
-
9:07 - 9:08Sırada ne var?
-
9:08 - 9:12Biz 200 kişi ile bu yürüyüşü başlattık,
-
9:12 - 9:15seneye ocak ayında ise
-
9:15 - 9:171000 kişi farklı istikametlerde yürüyecek
-
9:17 - 9:19yürüyecek ve Concord’da
-
9:19 - 9:23bu davayı kutlamak için buluşacaklar
-
9:23 - 9:26ve 2016’da birincil seçimlerden önce,
-
9:26 - 9:29eyalet boyunca yürüyecek ve Concord’da
-
9:29 - 9:31bu davayı kutlayacak 10,000 kişi olacak.
-
9:32 - 9:34Biz yürüyüşe başladığımızda ülkenin
farklı yerlerinden insanlar, -
9:34 - 9:36“Kendi eyaletimizde biz de
aynı şeyi yapabilir miyiz?” -
9:36 - 9:37diye sormaya başladılar.
-
9:37 - 9:40Bu yüzden bizde B.D. Yürüyüşçüleri isimli,
-
9:40 - 9:42yani Büyükanne D. Yürüyüşçüleri,
-
9:42 - 9:44yürüyüşçülerinin ülke çapında
bu reform için -
9:44 - 9:47yürüyüş yapacağı bir
parti programı başlattık. Bir numara. -
9:47 - 9:49Bu yürüyüşte iki numara olan
-
9:49 - 9:52Thunderclap’ın kurucularından birisi,
David Cascino -
9:52 - 9:54bizimleydi
-
9:54 - 9:55ve dedi ki, “Peki ne yapabiliriz?”
-
9:55 - 9:58Böylelikle bugün bildirilecek olan
-
9:58 - 10:00ve bize bu reform düşüncesine
adanmış seçmenleri -
10:00 - 10:02çekme imkanı sağlayacak
-
10:02 - 10:05bir parti programı başlattılar.
-
10:05 - 10:06Nerede olduğunuza bakılmaksızın,
-
10:06 - 10:09New Hampshire’ın içinden veya
New Hampshire’ın dışından , -
10:09 - 10:11kayıt olabilir ve direkt olarak
adayların bu konuda -
10:11 - 10:13nerede oldukları ile ilgili
bilgilendirilirsiniz. -
10:14 - 10:15Bu sayede olasılığı
gerçeğe dönüştürme görevi için -
10:15 - 10:18kime oy vereceğinize
-
10:18 - 10:20karar verebilirsiniz.
-
10:22 - 10:26Ve sonunda üç numara, en zor olanı.
-
10:27 - 10:28Artık Super PAC
(siyasi eylem komitesi) çağındayız. -
10:28 - 10:31Gerçekten de dün, Merriam,
-
10:31 - 10:35Merriam-Webster’in Super PAC’i
bir kelime olarak alacağını duyurdu. -
10:35 - 10:38Artık sözlükte resmi bir kelime.
-
10:38 - 10:44Mayday olarak da bilinen 1 Mayıs’da
-
10:44 - 10:46bir şey deneyeceğiz.
-
10:47 - 10:48Tüm Super PAC’leri
-
10:48 - 10:51sonlandıracağını düşünebildiğimiz
bir Super PAC -
10:51 - 10:54başlatmayı deneyeceğiz.
-
10:54 - 10:56Bu işlerin temel yolu budur.
-
10:56 - 10:58Geçen yıl boyunca,
-
10:58 - 11:01Birleşik Devletler Kongresi’nde
-
11:01 - 11:05temel reformu mümkün kılacak
yeterli oyu sağlamanın -
11:05 - 11:07ne kadar tutacağını hesaplamak için
-
11:07 - 11:09analistlerle ve
siyasi uzmanlarla çalıştık. -
11:09 - 11:12Bu rakam ne? Yarım milyar? Bir milyar?
-
11:12 - 11:14Bu rakam ne?
-
11:14 - 11:16Artık rakam ne olursa olsun,
-
11:16 - 11:18bir nevi para toplayıp fon oluşturacağız
-
11:18 - 11:20çünkü KickStarter’ı politik işlerde
kullanamıyorsunuz -
11:20 - 11:23ama yine de kısmen para desteği
alınmış olacak. -
11:23 - 11:26İlk olarak insanların
-
11:26 - 11:28iddialı hedeflere ulaşma şartıyla
-
11:28 - 11:31ufak çaplı dolar taahhütünde bulundukları
-
11:31 - 11:34hiyerarşik düzenli bir
kampanya başlatacağız -
11:34 - 11:38ve bu hedeflere ulaşıldığında ise
-
11:38 - 11:41paranın siyaseti etkileme şeklini
değiştirmek için -
11:41 - 11:44bu meseleyi kazanmamızda gerekli olan
-
11:44 - 11:46Super PAC’i işletebilmemiz için
insanların katkıda bulunacağı -
11:46 - 11:49büyük dolar katılımcılarına dönüşeceğiz .
-
11:49 - 11:52Böylelikle 8 Kasım’da,
-
11:52 - 11:55dün fark ettim ki
-
11:55 - 11:59Aaron 30 yaşında olmuş olacaktı,
-
11:59 - 12:018 Kasım’da
-
12:01 - 12:05bu temel reform düşüncesine adanmış
-
12:05 - 12:07Beyaz Saray’daki 218 temsilcimizi
-
12:07 - 12:09ve Birleşik Devletler Senatosu’ndaki
-
12:09 - 12:1160 senatörümüzü
-
12:11 - 12:13kutlayacağız.
-
12:15 - 12:17Geçen gece, dilekleri dinledik.
-
12:17 - 12:19Bu da benim dileğim.
-
12:19 - 12:21Belki birisi.
-
12:22 - 12:25Bir gencin hayalleri bir ulusu,
-
12:25 - 12:30hepimizin aslında tek bir insan
-
12:30 - 12:32olduğumuz fikrinin arkasında
birleştirebilsin. -
12:32 - 12:36Biz ki bir hükümete bağlanmış insanlarız.
-
12:36 - 12:38Hükümet ise yalnızca
insanlara bağlı olduğunu -
12:38 - 12:43vaat etmiş bir hükümet, insanlara,
-
12:43 - 12:46Madison’un söylediği gibi
-
12:46 - 12:49yoksuldan daha zengin olmayanlar.
-
12:49 - 12:51Belki birisi.
-
12:51 - 12:55Ve belki siz,
belki siz bu akıma katılırsınız. -
12:55 - 12:58Bir politikacı olduğunuz için değil,
-
12:58 - 12:59bir uzman olduğunuz için değil
-
12:59 - 13:02bu sizin alanınız olduğu için değil
-
13:02 - 13:04ama eğer,
-
13:04 - 13:07eğer bir vatandaşsanız.
-
13:08 - 13:11Aaron bana bunu sormuştu.
-
13:11 - 13:13Şimdi de ben size sordum.
-
13:13 - 13:15Çok teşekkür ederim.
-
13:15 - 13:16(Alkışlar)
- Title:
- Siyasi reforma giden durdurulamaz yürüyüş
- Speaker:
- Lawrence Lessig
- Description:
-
Yedi yıl önce,İnternet aktivisti olan Aaron Swartz Lawrence Lessig'i siyasi reform için savaşmaya başlaması için ikna etmişti. Swartz'ın trajik ölümünden bir yıl kadar sonra,Lessig Birleşik Devletler siyasetini yolsuzluk egemenliğinden kurtarma mücadelesini sürdürdü.Bu tutkulu,samimi konuşmasında tüm yurttaşları birlik olmaya davet ediyor ve umudu asla kaybetmemeye yönelik yürekten bir hatırlatmada bulunuyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 13:44
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for The unstoppable walk to political reform | ||
Meric Aydonat edited Turkish subtitles for The unstoppable walk to political reform | ||
Meric Aydonat edited Turkish subtitles for The unstoppable walk to political reform | ||
Meric Aydonat edited Turkish subtitles for The unstoppable walk to political reform | ||
Fatih Yuvacı edited Turkish subtitles for The unstoppable walk to political reform | ||
Fatih Yuvacı edited Turkish subtitles for The unstoppable walk to political reform | ||
Fatih Yuvacı accepted Turkish subtitles for The unstoppable walk to political reform | ||
Samet Ergişi edited Turkish subtitles for The unstoppable walk to political reform |