Küresel ısınmayı tersine çevirmek için 100 çözüm

Ya atmosfere saldığımızdan daha fazla sera gazını atmosferden çıkarabilseydik? Bu "düşüm" adıyla bilinen varsayımsal senaryo bizim için iklim felaketlerini önleyecek tek umut, diyor strateji uzmanı Chad Frischmann. Bu ileri görüşlü konuşmasında, günümüzde var olan iklim değişikliğine karşı çözümleri, yenilenebilir enerji kullanımı ve daha iyi bir arazi yönetimi gibi geleneksel taktikleri ve bunun yanı sıra daha az bilinen yaklaşımlardan, değişen gıda üretimi, daha iyi aile planlaması ve kız çocuklarının eğitimi gibi başlıkları bizlerle paylaşıyor. Küresel ısınmayı nasıl tersine çevirebileceğimiz ve yıkımın değil, yenilemenin kural olduğu bir dünyayı nasıl oluşturabileceğimiz hakkında daha fazla bilgi edineceksiniz.

Merhaba.

Sizlere belki daha önce hiç duymadığınız
ama bilmeniz gereken

bir kelimeyi tanıtmak istiyorum:

Düşüm.

Düşüm, küresel ısınma hakkında
düşünme ve hareket etmenin yeni bir yolu.

İstediğimiz gelecek için bir hedef,

küresel ısınmayı tersine çevirmenin
mümkün olduğu bir gelecek.

Düşüm, zaman içinde

atmosferdeki sera gazı
yoğunluğunun yıldan yıla

düşmeye başladığı noktadır.

Daha basit biçimde,

atmosfere salgılanan sera gazından
daha fazlasını çıkarabilmektir.

Biliyorum, hepimiz iklim değişikliği
hakkında endişeliyiz

ama problem iklim değişikliği değil.

İklim değişikliği problemin
dışa vurumudur.

Güneş sisteminin, yaptıklarımıza karşılık
geri bildirim vermesidir.

Asıl problem, beşeri faaliyetler sebebiyle

sera gazı yoğunluğunun artışı
sonucu meydana gelen

küresel ısınmadır.

Peki bu problemi nasıl çözeriz?

Küresel ısınmayı tersine çevirme sürecine
nasıl başlarız?

Düşüm için bildiğimiz tek yol,

sera gazlarının salınmasından kaçınmak

ve oradaki zararlı gazları yok etmek.

Biliyorum.

Mevcut durum göz önüne alındığında
kulağa imkânsız geliyor

ama insanlık zaten ne yapacağını biliyor.

Biz düşümü başarabilecek
gerçek, çalışabilir teknolojilere

ve uygulamalara sahibiz.

Bu zaten oluyor.

İhtiyacımız olan,
uygulamaları hızlandırmak

ve sadece ilgisizliğe neden olan

korku ve karışıklıktan oluşan söylemleri,

anlayış ve olasılığa

dolayısıyla fırsatlara dönüştürmektir.

Project Drawdown adlı
bir organizasyonda çalışıyorum.

Son dört yıldır,

dünyanın dört bir yanından araştırmacılar
ve yazarlardan oluşan bir takımla

küresel ısınmayı tersine çevirmek için
yüz çözüm önerisini

haritalandırdık, ölçtük ve detaylandırdık.

Seksen tanesi halihazırda
günümüzde mevcut

ve bunlar hep birlikte
düşümü başarabiliyor.

Diğer yirmi tanesi planlanma
aşamasında olan çözümler

ve bunlar çevrim içi olduklarında

sürecimizi hızlandıracaklar.

Bunlar varlığı sürdürülebilir,

ölçeklenebilir ve finansal açıdan
uygulanabilir çözümler.

Onlar bir veya üç şeyden
fazlasını yapabilir:

Fosil yakıt enerjisi temiz, yenilenebilir
enerji kaynaklarıyla değiştirilebilir;

tüketim teknolojik verimlilikle

ve davranış değişikliğiyle azaltılabilir;

bitkilerimizin canlı kütlesinde
ve toprağında

karbonu ayrıştırıp tutması
hepimizin ilkokulda öğrendiği,

fotosentez mucizesidir.

Bu üç mekanizmanın kombinasyonuyla

düşüm mümkün hale gelir.

Peki, o noktaya nasıl geliriz?

İşte size kısa bir cevap.

Bu, küresel ısınmayı tersine çevirecek
yirmi çözüm yolunun bir listesi.

Şimdi biraz detaya ineceğim,

ama birkaç saniye listeye göz atın.

Biraz seçmeci biliyorum,

kıyıdaki rüzgar türbinlerinden
kızların eğitimine,

bitkisel içerikli beslenmeden
güneş panellerine kadar uzanmakta.

O halde parça parça açıklayalım.

Sunumun sağında, milyarlarca
ton rakam göreceksiniz.

Bu bizlere, çözümler küresel çapta

otuz yıllık bir süreçte uygulandığında

atmosferdeki toplam karbondioksit
düşüşünü gösteriyor.

İklimsel çözümler hakkında düşündüğümüzde

sıklıkla aklımıza elektrik üretimi gelir.

Yenilenebilir enerjinin, çözümlerin
en önemlisi olduğunu düşünüyoruz

ve gerçekten de önemliler.

Ancak, listede ilk fark edilen şey,

en önemli yirmi çözümden
yalnızca beşi elektrikle ilgili.

Bizi gerçekte asıl şaşırtan,

yirmi maddenin sekiz tanesinin
besin zinciriyle ilişkili olması.

İklimin besin zinciri üzerindeki etkisi
birçok insanı şaşırtmış olabilir

fakat sonuçların bize gösterdiği şey
her gün ürettiğimiz, satın aldığımız

ve tükettiğimiz yiyecekler
hakkında aldığımız kararlar

muhtemelen küresel ısınmayı
tersine çevirmek için

yapabileceğimiz en önemli katkılar.

Toprağı nasıl yönettiğimiz de çok önemli.

Orman ve sulak alanları korumak,

genişletmek ve yeni
karbon havuzları yaratarak

karbon salınımını azaltmak.

Düşüm bu şekilde sağlanabilir.

Beslenme ve toprak yönetimini
birlikte ele aldığımızda,

20 çözüm önerisinden 12'si toprağı
nasıl ve neden kullandığımızla ilgilidir.

Bu temelde geleneksel düşünceyi
iklimsel çözümlere kaydırıyor.

Hadi listenin en tepesine bakalım

çünkü bence oradaki şey de
sizi şaşırtabilir.

En etkili tek çözüm,

bu analize göre, soğutma yönetimi

ya da hidroflorokarbonların yönetimi
ve atılımı, HFC olarak da bilinir,

buzdolabı ve klimalar tarafından
havayı soğutmak için kullanılır.

Biz Montreal Protokolü ile

kloroflorokarbonların
yani CFClerin üretimini,

ozon tabakasına etkileri sebebiyle
sınırlandırarak harika bir iş yaptık.

Fakat onlar karbondioksitten

binlerce kat daha güçlü bir sera gazı olan

HFCler ile yer değiştirdi.

Bu 90 milyar ton azalma
iyimser bir rakam.

2016 Kigali Anlaşmasının
etkilerini hesaba kattığımızda,

hidroflorokarbonların kademeli azaltılması

ve bugün var olan doğal soğutucu
yöntemlerle yer değiştirmesiyle

bu rakam 120 milyar ton yerine
yaklaşık olarak 200 milyar ton

kaçınılmış sera gazına yükselebilirdi.

Belki siz de bizim kadar şaşırdınız.

Şimdi, belirli çözümlerin
ayrıntılarına girmeden önce,

bu hesaplamalara nasıl geldiğimizi
merak ediyorsunuzdur.

Öncelikle, çok fazla veri topladık

ve veri dizileri oluşturmak için
istatistiksel analizler kullandık,

bu da bizim modellemeler boyunca
yapılan her yüklemede

makul seçenekleri
tercih edebilmemizi sağladı.

Bütün projenin temelinde
ölçülü bir yaklaşımı tercih ettik.

Bütün bu verilerin modele girişi yapılarak

azimle ama makul biçimde
geleceğe yansıtıldı

ve yapmak zorunda olduğumuz
şeyle karşılaştırıldı.

Kıyıya yakın olan rüzgar tribünlerinden
84 milyar ton düşüş sağlandı;

rüzgar çiftliklerinden elektrik üretilmese

kömür ve gazla üretim yapan
tesisler ile sağlanacaktı.

Santralleri inşa ederken
ve işletirken üretilen

tüm emisyonların
maliyetlerini hesapladık.

Aynı süreç geri dönüşüme
karşı çöp sahaları,

yenileyici tarıma karşı endüstriyel tarım,

ormanlarımızı korumaya karşı yok etmeyi
kıyaslamak için de kullanıldı.

Sonuçları, daha sonra bütünleşmiş ve
karşıt sistemler arasında

çift sayımı önlemek

ve düşümün aşağı yönde olup
olmadığını görmek için ekliyoruz.

Şimdi, bazı belirgin çözümlere bakalım.

Çatı güneş panelleri onuncu sırada.

Çatı güneş panellerini aklımızda
canlandırdığımızda

gözümüzün önüne Miami'de güneş
panelleriyle kaplanmış bir depo gelir.

Ancak bu çözümlerin
kırsal ve kentsel bölgelerde,

yüksek ve düşük gelirli ülkelerde

faydaları çok fazladır.

Titicaca Gölü'nde
saman adasından bir aile

ilk güneş panellerini alıyor.

Önceden yemek pişirme
ve aydınlatma için gaz yağı kullanıyordu,

samandan bir adada gaz yağı.

Yani bu aile güneş paneli kurarak
sadece salınım azaltımına yardımcı olmuyor

aynı zamanda evin emniyet
ve güvenliğini de sağlıyor.

Tropikal ormanlar da
kendi hikâyelerini anlatıyor.

Tropikal kuşakta kurak alanları korumak

ve doğal yenilenmenin
gerçekleşmesine izin vermek

küresel ısınmanın tersine çevrilmesinde
beş numaralı çözümdür.

Ağaçları dev karbon çubuklar
olarak düşünebiliriz.

Bu düşüm hareketi her yıl,

karbonun fotosentezle atmosferden alınarak

bitki biyokütlesine ve toprağa taşınarak
karbondioksite dönüştürülmesiyle olur.

Besinlerimizi nasıl daha yenilikçi
şekilde üreteceğimizi

yeniden düşünmemiz gerekir.

Bunun birçok yolu var ve biz
bunlardan 13 tanesini araştırdık

fakat bunlar gıda üretiminde
yeni yöntemler değil.

Yüzyıllar ve nesiller boyunca uygulandılar

ancak onlar giderek modern
tarım yöntemleriyle yer değiştirdi,

ki toprağı işleme, tek tip ürün tarımı,

yapay gübre kullanma ve toprağı zehirleyen
böcek ilaçlamaları yapmak da

onu sera gazı kaynağına dönüştürüyor.

Diğer taraftan yenilikçi tarım,

toprak sağlığını ve verimliliği
geri kazandırır,

üretimi arttırır,

su tutuşunu arttırır,

küçük çiftçilere ve büyük tarım
faaliyetlerine faydaları olduğu gibi

karbonu da toprağa geri kazandırır.

Bu bir kazan kazanlar silsilesi.

(Kahkahalar)

Sadece nasıl gıda ürettiğimiz değil,

ne tükettiğimizin de

küresel ısınmaya büyük etkisi var.

Bitki açısından zengin bir beslenme,
vegan ya da vejeteryan beslenmesi değildir

ancak bu seçimleri yapanları alkışlıyorum.

Sağlıklı bir beslenme düzeni,
ne kadar tükettiğimiz açısından

ve özellikle ne kadar
et tükettiğimiz ile ilgilidir.

Dünyanın daha zengin bölgelerinde

aşırı tüketmekteyiz.

Ancak düşük gelirli ülkelerde

eksik kalori ve protein alımı görülüyor.

Bunun dengelenmesi gerekiyor

ve bitki açısından zengin
bir beslenme dengesi

küresel ısınmanın tersine çevrilmesinde

dört numaralı çözüm oluyor.

Dahası üretilen tüm gıdaların
yaklaşık üçte biri yenmiyor

ve atık gıdalar küresel sera gazlarının
yüzde sekizini yaymakta.

Tedarik zincirinde kayıp ve israfların

nerede meydana geldiğine bakmalıyız.

Düşük gelirli ülkelerde,
ürünler çiftlikten ayrıldıktan sonra

çoğu ürün altyapı ve depolama
sorunları nedeniyle

tedarik zincirine ulaşamadan bozulur.

Gıdalar, nüfuslarını beslemeye çalışan
düşük gelirli ülkelerde

tüketiciler tarafından israf edilmez.

Gelişmiş dünyada, ürünler
çiftlikten ayrıldıktan sonra

çoğu ürünün tedarik zinciri
sonundaki israfı

pazar ve tüketiciler tarafından olurken,

israf edilen ürünlerin sonu çürüdükleri

ve çürürken metan gazı yaydıkları

atık alanları olmakta.

Bu bir tüketici seçim problemidir,

bir teknoloji sorunu değil.

Yiyecek israfını en baştan önlemek

üç numaralı çözümdür.

Fakat burada ilginç bir şey var.

Gıda sistemine bütün olarak baktığımızda,

yenilikçi tarım gibi

bütün üretim çözümlerini uyguladığımızda

ve bitki zengini beslenmeyi
benimseyerek

gıda israfını azalttığımızda

araştırmalarımız bize dünyanın
artan nüfusunu sağlıklı şekilde

beslemek için elimizde
yeterli tarım alanı olduğunu

2050 yılı ve sonrası için
şimdiden gösterdi.

Bu gıda üretimi için ormanları kesmemiz
gerekmediği anlamına gelir.

Küresel ısınmaya karşı çözümler,
gıda güvensizliği için de aynı.

Hakkında pek konuşulmayan
bir başka çözüm ise

aile planlaması.

Erkek ve kadınların ne zaman, nasıl
aile kurabileceklerine ilişkin seçim hakkı

üreme sağlığı klinikleri ve
eğitim ile sağlanarak

ve doğum kontrol yöntemiyle

baskı altında olmadan özgürce

tahmin edilen dünya nüfusu
2050 yılında azalabilir.

Azalmış nüfus elektrik, gıda, seyahat,

binalar ve diğer tüm kaynaklara olan
talebin azalması anlamına gelir.

Yüksek talebi karşılamada üretilen

bütün enerji ve yayılan gazlar,

insanların ne zaman, nasıl aile
kurabileceklerine ilişkin

temel insan hakkını
sağlayarak azaltılabilir.

Ancak aile planlaması kızlara
eşit şartlarda eğitim hakkı

sağlanmadığı sürece gerçekleşemez.

Şimdi burada küçük bir özgürlük kazandık

çünkü evrensel eğitim ve aile planlaması
kaynaklarının etkisi

öyle ayrılmaz biçimde iç içe geçmişti ki

onu tam ortadan kestik.

Kızların eğitimi ve aile planlaması
birlikte yürütüldüğünde

küresel ısınmanın azaltılmasında
bir numaralı çözüm,

120 milyar tonluk sera gazı
azalımı sonucunu sağlar.

Öyleyse düşüm mümkün mü?

Cevap evet, bu mümkün

ama tüm 80 çözüm de gerekli.

Bizi oraya götürecek gümüş mermiler

ya da bir takım çözümler yok.

En iyi çözümler
bizi daha uzun yollara götürecek

ancak kestirme çözüm diye bir şey yok.

Seksenine de ihtiyacımız var.

İşte buradaki büyük mesele

küresel ısınma bir sorun
olsa da olmasa da

bu çözümleri uygulamak isteriz

çünkü onların insani ve gezegensel
mutluluğa çok fazla yararı var.

Yenilenebilir elektrik herkes için
temiz, bol enerjiye erişimi sağlar.

Bitkisel beslenmeye dayalı bir
gıda israfı azaltılması,

sağlıklı bir dünya nüfusunun yeterli gıda
ve bakım almasıyla sonuçlanır.

Aile planlaması ve kız çocukların eğitimi?

Bu insan haklarıyla ilgili,

cinsiyet eşitliği ile ilgili.

Ekonomik gelişme
ve seçim özgürlüğü ile ilgili.

Adaletle ilgili.

Yenilikçi tarım, hayvan otlatma,
tarımsal ormancılık, onarıcı otlatma,

toprağa sağlığını geri kazandırırken
çiftçiye de fayda sağlar

ve karbonu toprağa geri getirir.

Ekosistemin korunması
ayrıca biyolojik çeşitliliği,

gezegenin işleyişini

ve soluduğumuz oksijeni korur.

Tüm türler için somut faydaları
hesaplanamaz.

Son bir nokta, çünkü biliyorum
muhtemelen herkesin aklında;

bu ne kadara mal olacak?

Seksen çözüm yolunun hepsinin
uygulandığını değerlendirsek,

yaklaşık 30 yılın 29 trilyon dolar
maliyeti olacaktır.

Hemen hemen bir yılda bir trilyon.

Kulağa fazla geldiğini biliyorum,

ama hatırlayalım küresel GSYH
her yıl 80 trilyonun üstünde

ve bu çözümlerin uygulanmasıyla
elde edilen tahmini tasarruf

maliyetinin iki kat üzerine,
74 trilyon dolara çıkarır.

Bu da net olarak
44 trilyon dolar tasarruf demektir.

Yani düşüm mümkün.

Eğer istersek yapabiliriz.

Maliyeti çok olmayacak ve bu yatırımın
geri dönüşü de çok büyük.

İşte hoş geldin sürprizi.

Bu çözümleri uyguladığımızda

bizim iş yürütme sistemimiz

doğasında var olan sömürücü
ve çıkarcı yöntemden

yeni bir yolla, doğanın onarıcılığı
ve yenileyiciliği sayesinde değişir.

Küresel hedeflerimizi yeniden düşünmek,

yenilenebilirlik yoluyla
sürdürülebilirliğin ötesine geçmek

ve küresel ısınmayı tersine
çevirmek için gereklidir.

Teşekkürler.

(Alkışlar)