< Return to Video

Normal force and contact force | Forces and Newton's laws of motion | Physics | Khan Academy

  • 0:01 - 0:05
    Giả sử tôi có một cái hồ khổng lồ bị đóng băng
  • 0:05 - 0:06
    hoặc có thể là một vũng nước lớn
  • 0:06 - 0:10
    Vì vậy tôi có một bề mặt băng ở đây
  • 0:10 - 0:12
    Đây là nỗ lực tốt nhất của tôi để vẽ bề mặt phẳng băng
  • 0:12 - 0:15
    và tôi sẽ đặt 2 khối băng ở đây
  • 0:15 - 0:18
    Tôi sẽ đặt một khối băng như thế này,
  • 0:18 - 0:22
    một khối băng ở đây.
  • 0:22 - 0:24
    Và sau đó tôi sẽ đặt khối băng còn lại
  • 0:24 - 0:26
    ở đây
  • 0:26 - 0:30
    một khối băng ở đây
  • 0:30 - 0:34
    Và những khối băng này giống nhau.
  • 0:34 - 0:35
    Chúng đều có khối lượng 5 ki - lô - gram
  • 0:35 - 0:38
    Để tôi viết nó ra
  • 0:38 - 0:42
    Chúng đều có khối lượng 5 ki- lô - gram
  • 0:42 - 0:46
    Hay mỗi cái có 5 ki - lô - gram
  • 0:46 - 0:49
    Và điểm khác biệt duy nhất giữa chúng
  • 0:49 - 0:52
    là liên quan tới cái hồ
  • 0:52 - 0:56
    cái này thì đứng im
  • 0:56 - 0:59
    và cái này thì chuyển động không dừng
  • 0:59 - 1:03
    chuyển động không dừng
  • 1:03 - 1:06
    theo hướng sang phải
  • 1:06 - 1:09
    Và giả sử nó chuyển động không đổi
  • 1:09 - 1:14
    với vận tốc 5 mét trên giây
  • 1:14 - 1:17
    Và lý do mà tôi đặt các khối băng trên bề mặt phẳng
  • 1:17 - 1:19
    là vì chúng ta sẽ giả sử trong video
  • 1:19 - 1:24
    ma sát là không đáng kể.
  • 1:24 - 1:26
    Bây giờ thì định luật thứ nhất của Newton nói gì
  • 1:26 - 1:30
    nói chúng ta rằng đối tượng hoặc là không chuyển động
  • 1:30 - 1:32
    hoặc là nó chuyển động với vận tốc không đổi bằng 0
  • 1:32 - 1:35
    hoặc nó chuyển động với vận tốc không đổi?
  • 1:35 - 1:37
    Định luật thứ nhất Newton nói
  • 1:37 - 1:41
    Chúng sẽ giữ nguyên vận tốc không đổi
  • 1:41 - 1:44
    hoặc đứng yên, tức là độ lớn vận tốc không đổi bằng 0.
  • 1:44 - 1:47
    trừ khi có thứ gì đố không cân bằng,
  • 1:47 - 1:50
    một lực tác dụng lên vật thể.
  • 1:50 - 1:51
    Vậy hãy nghĩ về nó ở đây.
  • 1:51 - 1:53
    Cả hai trường hợp ở đây,
  • 1:53 - 1:56
    chúng đều không có lực không cân bằng tác động lên.
  • 1:56 - 1:59
    Hoặc không có lực nào đó.
  • 1:59 - 2:00
    Nhưng bạn thử nghĩ, nếu chúng ta
  • 2:00 - 2:02
    giả sử rằng những thứ này trên Trái Đất
  • 2:02 - 2:06
    có một lực tổng hợp tác dụng lên chúng.
  • 2:06 - 2:09
    Cả hai đều ở trên bề mặt Trái Đất,
  • 2:09 - 2:11
    và cả hai đều có khối lượng, vì vậy mà
  • 2:11 - 2:14
    chúng đều có một lực hấp dẫn đi xuống
  • 2:14 - 2:16
    tác dụng lên chúng
  • 2:16 - 2:20
    Lực hấp dẫn sẽ tác dụng lên chúng hướng xuống dưới
  • 2:20 - 2:23
    trên cả hai khối băng.
  • 2:23 - 2:26
    Và lực hấp dẫn tác dụng xuống dưới sẽ bằng
  • 2:26 - 2:30
    trường hấp dẫn gần bề mặt trái đất
  • 2:30 - 2:33
    , là một đại lượng vecto nhân với
  • 2:33 - 2:37
    khối lượng của vật thể
  • 2:37 - 2:41
    vậy nhân với 5 ki-lô-gram
  • 2:41 - 2:47
    cái này sẽ là 9,8 m/ giây bình phương.
  • 2:47 - 2:49
    Vậy nhân với 5
  • 2:49 - 2:53
    Sẽ có được kết quả 49 ki-lô-gram m/ giây bình
  • 2:53 - 2:56
    Đồng nghĩa với 49 Newtons
  • 2:56 - 2:59
    Chúng ta có một câu đố nhỏ ở đây.
  • 2:59 - 3:02
    Định luật Newton thứ nhất nói rằng, một vật thể nghỉ
  • 3:02 - 3:04
    sẽ tiếp tục nghỉ, hay một vật thể chuyển động
  • 3:04 - 3:07
    sẽ tiếp tục chuyển động, trừ khi có lực không cân bằng
  • 3:07 - 3:09
    hay trừ khi bị tác động bởi một lực.
  • 3:09 - 3:10
    Nhưng dựa theo chúng ta đã vẽ ở đây.
  • 3:10 - 3:13
    có vẻ như có một lưc
  • 3:13 - 3:17
    Dường như có một lực 49 Newtons đang kéo
  • 3:17 - 3:18
    hướng xuống dưới.
  • 3:18 - 3:21
    Nhưng bạn sẽ nói: không, không, Sal.
  • 3:21 - 3:24
    Rõ ràng thứ này sẽ không bắt đầu tăng tốc đi xuống
  • 3:24 - 3:25
    bởi vì có băng ở đây.
  • 3:25 - 3:33
    Nó sẽ nghỉ trên mặt hồ băng lớn.
  • 3:33 - 3:36
    Vì vậy câu trả lời của tôi là, nếu đây là câu trả lời của bạn
  • 3:36 - 3:42
    thì lực gây ra triệt tiêu lực hấp dẫn là gì
  • 3:42 - 3:45
    cùng với trọng lực để giữ khối băng
  • 3:45 - 3:48
    rơi xuống tự do
  • 3:48 - 3:51
    xuống tâm trái đất?
  • 3:51 - 3:54
    Từ đầu khi đi vào trạng thái rơi tự do,
  • 3:54 - 3:56
    hay tăng tốc vào tâm trái đất?
  • 3:56 - 4:01
    Và bạn sẽ nói rằng thứ này sẽ rơi
  • 4:01 - 4:04
    nếu không có băng, băng chắc hẳn
  • 4:04 - 4:07
    đã cung cấp một lực ngược chiều lên nó.
  • 4:07 - 4:10
    Bạn hoàn toàn đã đúng
  • 4:10 - 4:13
    Băng đã cung cấp một lực tác dụng
  • 4:13 - 4:16
    theo hướng ngược lại
  • 4:16 - 4:18
    Chúng có đô lớn bằng nhau, và
  • 4:18 - 4:20
    chúng ở hướng ngược nhau
  • 4:20 - 4:24
    Và vì vậy lực hấp dẫn tác dụng lên các khối băng
  • 4:24 - 4:28
    là 49 Newtons hướng xuống dưới
  • 4:28 - 4:32
    Chúng hoàn toàn bị triệt tiêu bởi lực mà băng tác dụng lên.
  • 4:32 - 4:38
    Và nó sẽ là một lực hướng lên 49 Newtons
  • 4:38 - 4:39
    Và ở đây, may mắn thay, chúng vẫn đúng
  • 4:39 - 4:42
    với định luật Newton thứ nhất.
  • 4:42 - 4:45
    Chúng ta không có một lực tác dụng theo hướng vuông góc.
  • 4:45 - 4:48
    không có lực theo hướng bất kì nào.
  • 4:48 - 4:52
    Đó là lí do cả 2 có vận tốc không đổi bẳng 0
  • 4:52 - 4:53
    theo hướng nằm ngang.
  • 4:53 - 4:56
    Cái này có vận tốc không đổi theo hướng nằm ngang.
  • 4:56 - 4:58
    Không cái nào trong số chúng đang tăng tốc
  • 4:58 - 4:59
    theo hướng nằm ngang.
  • 4:59 - 5:02
    Bởi có lực của bề mặt băng lên các khối băng,
  • 5:02 - 5:03
    Băng hỗ trợ khối băng
  • 5:03 - 5:06
    chống lại hoàn toàn lực hấp dẫn.
  • 5:06 - 5:10
    Và lực này, trong ví dụ, gọi là lực pháp tuyến.
  • 5:10 - 5:15
    Đây là lực pháp tuyến 49 Newtons hướng lên
  • 5:15 - 5:17
    Cái này ở đây sẽ là lực pháp tuyến.
  • 5:17 - 5:20
    Và chúng ta sẽ nói nhiều hơn về lực pháp tuyến ở các video sau
  • 5:20 - 5:23
    Lực pháp tuyến là lực, khi
  • 5:23 - 5:24
    bất kì thứ gì nghỉ trên bề mặt
  • 5:24 - 5:26
    sao cho nó vuông góc bề mặt đó.
  • 5:26 - 5:27
    Nó sẽ quan trọng khi
  • 5:27 - 5:30
    chúng ta bắt đầu nghĩ về lực ma sát.
  • 5:30 - 5:32
    Chúng ta sẽ thấy trong các video tiếp theo
  • 5:32 - 5:35
    khi mà có vật thể nằm nghiêng
  • 5:35 - 5:36
    như thế này.
  • 5:36 - 5:38
    Lực pháp tuyến, từ bề mặt nghiêng này
  • 5:38 - 5:40
    tác dụng lên khối,
  • 5:40 - 5:44
    sẽ vuông góc với bề mặt.
  • 5:44 - 5:47
    Và nếu bạn thực sự nghĩ nó xảy ra ở đây,
  • 5:47 - 5:49
    thì nó chủ yếu là do trường điện từ.
  • 5:49 - 5:56
    Bởi vì khi bạn phóng to hạt tuyết
  • 5:56 - 5:59
    ở đây, hay là các nguyên tử tuyết ở đây.
  • 5:59 - 6:02
    ở đây, hay là các nguyên tử tuyết ở đây.
  • 6:02 - 6:06
    vậy thứ sẽ giữ khối băng
  • 6:06 - 6:09
    khỏi rơi từ trên xuống
  • 6:09 - 6:13
    các hạt phải nén lại
  • 6:13 - 6:16
  • 6:16 - 6:19
  • 6:19 - 6:22
  • 6:22 - 6:24
  • 6:24 - 6:25
  • 6:25 - 6:33
  • 6:33 - 6:40
  • 6:40 - 6:42
  • 6:42 - 6:46
  • 6:46 - 6:49
  • 6:49 - 6:54
  • 6:54 - 6:56
  • 6:56 - 6:59
  • 6:59 - 7:02
  • 7:02 - 7:05
  • 7:05 - 7:07
  • 7:07 - 7:11
  • 7:11 - 7:13
  • 7:13 - 7:18
Title:
Normal force and contact force | Forces and Newton's laws of motion | Physics | Khan Academy
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
07:18

Vietnamese subtitles

Incomplete

Revisions Compare revisions