Normal force and contact force | Forces and Newton's laws of motion | Physics | Khan Academy
-
0:00 - 0:05Bir gölün ya da büyük bir havun üzerinde çok büyük donmuş alan var diyelim.
-
0:05 - 0:08Böylece büyük bir buz yüzeyimiz var.
-
0:08 - 0:11Bu benim en iyi düz bir buz yüzeyi çizme girişimim.
-
0:11 - 0:14Ve buraya iki kalıp buz koyucam.
-
0:14 - 0:18Bir kalıbı şu şekilde koyucam,
-
0:18 - 0:21bir kalıp buz tam buraya
-
0:21 - 0:30sonrada diğer kalıp buzu tam buraya koyucam.
-
0:30 - 0:33Ve bu buz kalıpları özdeştir.
-
0:33 - 0:42İkisi de 5 kilogram. Bunu yazayım.
-
0:42 - 0:45ya da ikisininde kütlesi 5 kilogram.
-
0:46 - 0:48Ve ikisinin arasındaki tek fark,
-
0:48 - 0:51havuza göre
-
0:51 - 1:01bu durmakta ve bu sabit hız ile hareket ediyor.
-
1:01 - 1:06Sağa doğru sabit hız.
-
1:06 - 1:13Ve bu sabit hız 5 metre/saniye diyelim.
-
1:13 - 1:17Ve buz üstüne buz kalıpları koymamın tek sebebi,
-
1:17 - 1:20en azından bu videonun uğruna böyle kabul edeceğiz,
-
1:20 - 1:23sürtünme ihmal edilebilir düzeydedir.
-
1:23 - 1:25Şimdi Newton'un birinci hareket yasası bize
-
1:25 - 1:29hareket etmeyen,
-
1:29 - 1:32ya da bunu sabit hızı sıfır olarak görebilirsiniz,
-
1:32 - 1:35ya da sabit bir hızlı bir cisim ile ilgili ne söyler?
-
1:35 - 1:36Eh, Newton'un birinci yasası der ki,
-
1:36 - 1:42ya sabit hızlarını koruyacaklar ya da hareketsiz kalacaklar,
-
1:42 - 1:44bu da sıfır sabit hızdır
-
1:44 - 1:46bir dengesizlik olmadığı sürece,
-
1:46 - 1:49nesne üzerinde net kuvvet olmadığı sürece.
-
1:49 - 1:51Bunun hakkında düşünelim.
-
1:51 - 1:56Her iki durumda da cisimlerin üstünde dengelenmemiş kuvvet olmaması lazım
-
1:56 - 1:58ya da herhangi bir net kuvvet olmamalı.
-
1:58 - 2:01Ama bunların dünya üzerinde olduğunu düşünürsek,
-
2:01 - 2:05her ikisine de etki eden bir net kuvvet var.
-
2:05 - 2:08Her ikisi de, Dünya'nın yüzeyinde
-
2:08 - 2:15ve her ikisininde kütlesi var. Yani, onları aşağı doğru çeken yerçekimi kuvveti olacak.
-
2:15 - 2:22Bu buz kalıplarının ikisininde üzerinde aşşağı yönlü yer çekimi kuvveti olacak.
-
2:22 - 2:26Ve bu aşşağı doğru yer çekimi kuvveti şuna eşit olacak:
-
2:26 - 2:31Dünya'nın yüzeyine yakın yerçekimi alanı
-
2:31 - 2:39çarpı, ki bu bir vektördür, cismin kütlesi. Yani, çarpı 5 kilogram.
-
2:39 - 2:47Buradaki 9,8 metre/saniye kare
-
2:47 - 2:52Yani bunu 5 ile çarparsanız 49 metre/saniye kare bulursunuz
-
2:52 - 2:55bu da 49 Newton'a eşittir.
-
2:55 - 2:57Yani, burada biraz çelişki var!
-
2:57 - 3:01Newton'un birinci yasası diyor ki,
-
3:01 - 3:04durmakta olan bir cisim durmaya devam eder, ya da hareket halindeki bir cisim hareket etmeye devam eder,
-
3:04 - 3:08bir dengesizlik veya net kuvvet olmadıkça
-
3:08 - 3:13ama burada çizdiğimize bakarsak, bir çeşit net kuvvet var gibi görünüyor.
-
3:13 - 3:17Bu şeyi aşağı çeken 49 Newton'luk kuvvet var gibi görünüyor,
-
3:17 - 3:24ama derseniz, "Hayır hayır Sal, tabii ki bu şey hızlanan aşşağı doğru hızlanmaya başlamayacak
-
3:24 - 3:32çünkü buz var. Büyük bir donmuş su havuzunun üstünde duruyor. "
-
3:32 - 3:35Size derim, peki,
-
3:35 - 3:43cevabınız buysa, yerçekimi kuvvetini sıfırlayan kuvvet,
-
3:43 - 3:49bu buz kalıplarını Dünya'nın çekirdeğine düşmekten kurtaran şey ne?
-
3:49 - 3:56Serbest düşme yapmasını ya da Dünya'nın merkezine doğru hızlanan hareket yapmasını engelleyen şey?
-
3:56 - 4:03Ve siz derseniz, "Eh, buz olmasaydı bu şeyler düşerdi,
-
4:03 - 4:07buz tepki gücünü sağlıyor olmalı."
-
4:07 - 4:09Kesinlikle haklısınız.
-
4:09 - 4:15Buz ters yönde bir tepki kuvveti uygulamaktadır.
-
4:15 - 4:19Yani, yerçekimi kuvveti ile aynı büyüklükte ama zıt yönde.
-
4:19 - 4:26Ve böylece, bu buz kalıplarının her ikisinde de 49 Newton olan aşşağı doğru yerçekimi kuvveti,
-
4:26 - 4:31buzun yukarı doğru uyguladı kuvvet ile tamamen sıfırlanır,
-
4:31 - 4:37bu durumda her ikisinde de 49 Newtonluk yukarı yönlü kuvvet olucaktır.
-
4:37 - 4:41Ve umarım Newton'un birinci kuralının hala doğru olduğu mantığınıza yatmıştır.
-
4:41 - 4:44Bu dikey yönde hiç net kuvvetimiz yok.
-
4:44 - 4:47Aslında, bunda her iki yönde de net kuvvet yok.
-
4:47 - 4:49İşte bu yüzden sabit hızlılar.
-
4:49 - 4:53Bu adamın, yatay yönde hızı sıfır,
-
4:53 - 4:55bu adamın yatay yönde sabit hızı var.
-
4:55 - 4:58ve hiç biri düşey yönde hızlanmıyor.
-
4:58 - 5:01çünkü buz kalıplarının üstünde buzun kuvveti var.
-
5:01 - 5:06buz kalıplarını destekleyen buz, yer çekimine tamamen karşı koyuyor.
-
5:06 - 5:11Ve bu güce "Normal Kuvvet" denir.
-
5:11 - 5:14Yukarı yönlü 49 Newton.
-
5:14 - 5:16Buradaki normal kuvvettir.
-
5:16 - 5:20ve ilerideki videolarımızda normal kuvvet ile ilgili daha fazla konuşucaz
-
5:20 - 5:25normal kuvvet, herhangi bir cisim herhangi bir yüzeyde dururken yüzeye dik olarak uygulanan kuvvettir.
-
5:25 - 5:29ve sürtünme hakkında konuşmaya başladığınızda çok önemli olmaya başlayacak.
-
5:29 - 5:33İlerideki videolarda görücez eğik düzlemde bir cisim olduğu zaman,
-
5:33 - 5:36şu şekildeki bir eğik düzlemde bu kalıbı var diyelim.
-
5:36 - 5:44Bu bloğun normal kuvveti yüzeye dik olacak.
-
5:44 - 5:48Ve gerçekten burada neler olduğunu düşürseniz temelde elektromanyetik kuvvettir
-
5:48 - 6:03çünkü gerçekten buz kalıplarının moleküllerini büyütürseniz, ya da daha iyisi atomlarını büyütürseniz
-
6:03 - 6:07Bu buz kalıbının düşmesini ne engelliyor,
-
6:07 - 6:14aşşağı inebilmesi için, moleküllerinin
-
6:14 - 6:21buradaki buzdaki su moleküllerini ya da bağımısız atomları sıkıştırması ya da yaklaşması gerekiyor.
-
6:21 - 6:25Ve atomlar, burada bir atom düzeyinde çizeyim.
-
6:25 - 6:32Bunlardan birinin moleküllerini çizeyim,
-
6:32 - 6:40Yani, bir oksijen iki hidrojeni var
-
6:40 - 6:45ve bu büyük bir örgüyapısı oluşturuyor. Kimya çalma listesinde bu konu hakkında daha fazla konuşabiliriz.
-
6:45 - 6:48ve buz moleküllerinden biri hakkında konuşalım
-
6:48 - 6:55Yani belki bunun gibi bir şeye benze ver iki hidrojeni var
-
6:55 - 6:58ve böylece, bu ikisinin sıkıştırılmasını ne engelliyor,
-
6:58 - 7:02bu buz kalıbını daha aşşağı inmekten ne alıkoyuyor
-
7:02 - 7:06bu ve diğer molekül arasındaki elektronlar arasında oluşan itme kuvveti.
-
7:06 - 7:10Yani bunu bir keşit makro düzeyde temas kuvveti olarak düşünebiliriz
-
7:10 - 7:18ancak mikroskobik düzeyde veya atomik seviyede, gerçekten aslında sadece elektromanyetik itme.
- Title:
- Normal force and contact force | Forces and Newton's laws of motion | Physics | Khan Academy
- Description:
-
The force that keeps a block of ice from falling towards the center of the earth. Created by Sal Khan.
Watch the next lesson: https://www.khanacademy.org/science/physics/forces-newtons-laws/normal-contact-force/v/normal-force-in-an-elevator?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=physics
Missed the previous lesson? https://www.khanacademy.org/science/physics/forces-newtons-laws/newtons-laws-of-motion/v/newton-s-third-law-of-motion?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=physics
Physics on Khan Academy: Physics is the study of the basic principles that govern the physical world around us. We'll start by looking at motion itself. Then, we'll learn about forces, momentum, energy, and other concepts in lots of different physical situations. To get the most out of physics, you'll need a solid understanding of algebra and a basic understanding of trigonometry.
About Khan Academy: Khan Academy offers practice exercises, instructional videos, and a personalized learning dashboard that empower learners to study at their own pace in and outside of the classroom. We tackle math, science, computer programming, history, art history, economics, and more. Our math missions guide learners from kindergarten to calculus using state-of-the-art, adaptive technology that identifies strengths and learning gaps. We've also partnered with institutions like NASA, The Museum of Modern Art, The California Academy of Sciences, and MIT to offer specialized content.
For free. For everyone. Forever. #YouCanLearnAnything
Subscribe to Khan Academy’s Physics channel: https://www.youtube.com/channel/UC0oGarQW2lE5PxhGoQAKV7Q?sub_confirmation=1
Subscribe to Khan Academy: https://www.youtube.com/subscription_center?add_user=khanacademy - Video Language:
- English
- Team:
Khan Academy
- Duration:
- 07:18