De leugens die we zwangere vrouwen vertellen

"Wanneer we vrouwen vertellen dat seks tijdens de zwangerschap de risico's niet waard is, dan vertellen we haar eigenlijk dat haar seksuele genot niet belangrijk is ... dat zij in wezen niet belangrijk is", zegt seksonderzoeker Sofia Jawed-Wessel. In deze opzienbarende talk graaft Jawed-Wessel in onze opvattingen over zwangerschap en genot om de relatie tussen vrouwen, seks en machtssystemen bloot te leggen.

Wij gaan vandaag heel wat geheimen delen

en door dat te doen,

hoop ik dat we wat
van de schaamte kunnen wegnemen

die velen van ons hebben rond seks.

Wie van jullie is ooit al eens
nagefloten door een vreemde?

Veel vrouwen.

Ik herinner me vooral die keer

toen die vreemde een student van me was.

Hij kwam die avond na de les naar me toe

en zijn woorden bevestigden
wat ik al wist:

"Het spijt me zo, professor.

Als ik geweten had dat u het was,
dan had ik die dingen nooit gezegd."

(Gelach)

Ik was geen persoon voor hem,
totdat ik zijn professor bleek te zijn.

Dit concept, objectificatie genoemd,

is het fundament van seksisme

en we zien het versterkt worden
in elk aspect van ons leven.

We zien het bij de overheid

die weigert om mannen te bestraffen

voor vrouwenverkrachting.

We zien het in advertenties.

Wie heeft al eens een advertentie gezien

waarin een vrouwenborst gebruikt wordt
om iets totaal anders te verkopen?

Of film na film na film

die vrouwen louter afbeeldt
als potentiële partners?

Deze voorbeelden lijken misschien
bijkomstig en onschuldig,

maar ze zijn verraderlijk:

ze verworden langzaam tot een cultuur
die weigert om vrouwen als mensen te zien.

We merken het wanneer een school
een tienjarig meisje naar huis stuurt

omdat haar kledij
de jongens afleidde van de les;

of wanneer de overheid weigert
om mannen te bestraffen voor verkrachting,

telkens opnieuw;

of wanneer een vrouw wordt gedood

omdat ze een man vroeg om te stoppen
tegen haar aan te schuren op de dansvloer.

De media houden die objectificatie
van vrouwen mee in stand.

Laat ons eens kijken naar de klassieke
romantische komedie.

We krijgen meestal twee soorten vrouwen
voorgeschoteld in deze films,

twee soorten aantrekkelijke vrouwen.

De eerste is de sexy stoot.

Dit is de ongelooflijk knappe vrouw
met het perfecte lichaam.

Het kost de hoofdrolspeler
geen moeite om haar te herkennen

en nog minder moeite
om met haar in bed te duiken.

De tweede is de leading lady,

de mooie maar ingetogen vrouw
waarop de hoofdrolspeler verliefd wordt,

hoewel hij haar eerst niet opmerkte

of alleszins geen interesse in haar had.

De eerste is de slet.

Zij mag gebruikt en vergeten worden.

Zij is veel te gewillig.

De tweede is knap maar bescheiden

en dus de toekomstige baby's
van onze hoofdrolspeler waardig.

Huwbaar materiaal.

Er wordt ons eigenlijk verteld
dat vrouwen twee rollen hebben,

maar deze twee rollen zijn
moeilijk verenigbaar in één vrouw.

De zeldzame keer dat ik
aan nieuwe kennissen vertel

dat ik seksonderzoek doe,

beëindigen ze het gesprek onmiddellijk

of zijn ze meteen geïntrigeerd.

"O! Vertel verder."

En dat doe ik dan.

"Ik ben geïnteresseerd in de studie
van het seksuele gedrag

van zwangere en post partum-koppels."

Dan krijg ik plots een andere reactie.

(Gelach)

"O. Huh.

Hebben zwangere mensen dan seks?

Heb je al eens overwogen
om seksueel verlangen te bestuderen?

Of orgasmes?

Dat zou pas interessant zijn, en sexy."

Vertel eens, wat is het eerste
wat je te binnen schiet

als je je een zwangere vrouw voorstelt?

Die vraag stelde ik in een bevraging
aan meer dan 500 volwassenen

en de meeste antwoordden 'buik' of 'rond'

en 'schattig'.

Dat verwonderde me niet al te veel.

Wat vinden we nog zoal schattig?

Baby's. Puppy's. Katjes.

Oudjes. Toch?

(Gelach)

Maar noemen we een volwassene schattig,

dan doen we af aan hun intelligentie,

hun complexiteit.

We reduceren hen tot infantiele kenmerken.

Ik vroeg heteroseksuele mannen

om zich voor te stellen
dat hun partner zwanger was,

en vrouwen om zich voor te stellen
dat ze zwanger waren,

en me dan te vertellen
welke woorden hen te binnen schoten

bij de gedachte aan seks.

De meeste antwoorden waren negatief.

'Vies'.

'Gênant'.

'Niet sexy'. 'Raar'.

'Ongemakkelijk'.

'Hoe?'.

(Gelach)

'De moeite niet waard'.
'Het risico niet waard'.

Die laatste bleef echt hangen bij mij.

Door zwangere vrouwen en mama's te ontdoen
van hun seksualiteit, denken we misschien

dat we de belemmering wegnemen
van seksuele objectificatie.

Ze ervaren minder seksisme, toch?

Niet bepaald.

Er ontstaat een andere vorm
van objectificatie.

In mijn pogingen om dit
uit te leggen aan anderen,

leidde een gesprek
naar de Venus van Willendorf,

een Paleolithisch beeldje wat een godin
van liefde en schoonheid zou uitbeelden;

vandaar de naam Venus.

Die theorie werd echter herzien

toen geleerden vaststelden
dat de beeldhouwer duidelijk was gefocust

op de voorplantingskenmerken:

grote borsten, uitermate
geschikt voor borstvoeding;

een ronde, mogelijk zwangere buik;

overblijfselen van rode verf,
alluderend op menstruatie of bevalling.

Ze namen ook aan dat ze liggend
vastgehouden of geplaatst moest worden,

omdat ze door haar kleine voetjes
niet alleen rechtop kan staan.

Ze had ook geen gezicht.

Daarom werd aangenomen dat ze
de uitbeelding van vruchtbaarheid was

en geen beeltenis van een persoon.

Ze was een voorwerp.

In de geschiedenis van haar interpretatie

evolueerde ze van symbool
van ideale schoonheid en liefde

tot voortplantingsobject.

Volgens mij zegt deze evolutie meer

over de geleerden
die haar geïnterpreteerd hebben,

dan over wat het beeldje
echt representeert.

Als een vrouw zwanger wordt,

dan valt ze buiten de grenzen
van het mannelijke seksuele verlangen

en glijdt ze in haar
voortplanters- en opvoedersrol.

Daardoor verwordt ze ook

tot eigendom van de gemeenschap;

ze is waardevol, maar louter
omdat ze zwanger is.

Dit is wat ik het Willendorfeffect noem,

en eens te meer zien we dit bevestigd
in vele aspecten van haar leven.

Is één van jullie ooit al
zichtbaar zwanger geweest?

(Gelach)

Velen van jullie, nee?

En wiens zwangere buik
werd ooit al door een vreemde aangeraakt,

misschien zelfs zonder dat je daarvoor
vooraf je toestemming gaf?

Wie kreeg al eens te horen
wat wel of niet te eten

door iemand die niet je dokter is,
je medische zorgverstrekker?

Of kreeg persoonlijke vragen
over haar bevallingsplan?

Wie kreeg toen te horen dat die keuzes
allemaal verkeerd waren?

Ja, ik ook.

Of wie is er door een ober
al eens een glas wijn ontzegd?

Die laatste doet je misschien fronsen,
maar volg nog even mee.

Dit is een goed bewaard geheim.

Het is helemaal oké om met mate
te drinken tijdens de zwangerschap.

Velen van ons weten dit niet,

omdat dokters dit geheim
niet willen delen met zwangere vrouwen --

(Gelach)

vooral als ze minder hoog opgeleid is
of een andere huidskleur heeft.

Wat we hieruit leren,

is dat het Willendorfeffect
ook elitair en racistisch is.

Het is voelbaar wanneer vrouwen
er door de overheid aan herinnerd worden,

met elke nieuwe anti-keuze wet,

dat de inhoud van hun baarmoeders
niet aan henzelf toebehoort,

of als een gynaecoloog zegt:

"Seks tijdens de zwangerschap
mag dan wel veilig zijn,

helemaal zeker ben je nooit.

Beter op veilig spelen, toch?"

Ze wordt haar basisprivacy
en haar lichamelijke autonomie ontzegd

onder het mom van 'goed moederschap'.

We vertrouwen haar
geen eigen beslissingsrecht toe.

Want ze is schattig, weet je nog?

Als we aan vrouwen zeggen

dat seksueel genot -- excuseer.

Als we een vrouw zeggen dat seks tijdens
de zwangerschap het risico niet waard is,

dan zeggen we haar eigenlijk
dat haar seksuele genot er niet toe doet.

En dus dat zij er eigenlijk niet toe doet,

hoewel de noden van haar foetus
niet botsen met haar eigen behoeftes.

Medische dienstverleners,

zoals het American College
of Obstetricians and Gynecologists,

hebben de kans om voorlichting te geven
over veilig vrijen tijdens zwangerschap.

Wat zeggen de experten?

ACOG heeft helemaal geen
officiële publieke verklaring

over veilig vrijen
tijdens de zwangerschap.

De richtlijn van de Mayo Clinic
is hoofdzakelijk positief,

maar heeft een kanttekening:

"Al kunnen de meeste vrouwen zonder risico
seks hebben tijdens de zwangerschap,

toch blijft voorzichtigheid geboden."

Sommige vrouwen willen geen seks
tijdens de zwangerschap

en dat is prima.

Sommige vrouwen willen wel seks
tijdens de zwangerschap

en dat is ook prima.

Wat moet stoppen,
is dat onze samenleving vrouwen vertelt

wat ze wel en niet mogen doen
met hun lichaam.

(Applaus)

Zwangere vrouwen zijn geen gezichtsloze,
identiteitsloze voortplantingsmachines

die niet op eigen benen kunnen staan.

Maar de waarheid -- het echte geheim --

is dat we alle vrouwen wijsmaken
dat hun seksuele genot er niet toe doet.

We weigeren te erkennen
dat vrouwen die seks hebben met vrouwen

of vrouwen die geen kinderen willen
zelfs maar bestaan.

"Het is maar een fase ...

Ze moet gewoon de juiste man tegenkomen."

Elke keer dat een vrouw seks heeft

gewoonweg omdat het fijn is,

is dat revolutionair.

Zij is revolutionair.

Ze vecht terug tegen
de maatschappelijke aandrang

dat ze louter bestaat ter wille van
het mannelijke genot of de voortplanting.

Een vrouw die haar seksuele noden
voorop zet, is angstwekkend,

want een vrouw die haar seksuele noden
voorop zet, zet zichzelf voorop.

(Applaus)

Dat is een vrouw die eist
om als een gelijke behandeld te worden.

Dat is een vrouw die erop aandringt

dat je plaats maakt voor haar
aan de machtstafel.

En dat is het meest beangstigende,

want we kunnen geen plaats voor haar maken

zonder dat sommigen van ons
wat van hun extra ruimte afgeven.

(Applaus)

Ik heb nog een laatste geheim voor jullie.

Ik ben de moeder van twee zonen

en wij kunnen jullie hulp gebruiken.

Al horen mijn zoons me regelmatig zeggen

dat het belangrijk is dat mannen
vrouwen erkennen als gelijken

en al geeft hun vader het goede voorbeeld,

we moeten ervoor zorgen dat de wereld
een afspiegeling is van onze huiskamers.

Dit is niet een probleem van de mannen
of een probleem van de vrouwen.

Dit is ieders probleem.

En we spelen allemaal een rol
in het ontmantelen van ongelijkheden.

Om te beginnen moeten we ophouden
met vrouwen te vertellen

wat ze wel en niet mogen doen
met hun lichaam.

(Applaus)

Dat betekent ook: zwangere vrouwen
niet behandelen als gemeengoed.

Als je haar niet kent, vraag dan niet
of je haar buik mag aanraken.

Dat doe je ook niet bij iemand anders.

Zeg haar niet wat ze wel of niet mag eten.

Vraag haar geen persoonlijke details
over haar medische keuzes.

Dit betekent ook dat je moet begrijpen

dat zelfs wanneer je persoonlijk
tegen abortus bent,

je toch ook kan vechten
voor haar recht om te kiezen.

Als het gaat over vrouwelijke gelijkheid,
dan staan die twee elkaar niet in de weg.

Ben jij iemand die seks heeft met vrouwen,

maak van haar genot dan een prioriteit.

Als je niet weet hoe, vraag het.

Als je kinderen hebt --

(Gelach)

praat dan over seks van zodra het kan,

want kinderen zoeken s-e-k-s
niet meer op in het woordenboek.

Ze zoeken het op op het internet.

En als je die gesprekken over seks voert,

focus dan niet enkel op de voortplanting.

Mensen hebben seks om velerlei redenen:

sommigen omdat ze een kind willen,

maar de meesten van ons
hebben seks omdat het fijn is.

Geef maar toe.

En ongeacht of je kinderen hebt of niet,

ondersteun seksuele voorlichting
die onze tieners niet veroordeelt.

(Applaus)

Er komt niks positiefs voort

uit het veroordelen van tieners
om hun seksuele verlangens, gedrag,

behalve positieve soa-
en zwangerschapstests.

Elke dag opnieuw krijgen we de kans
om patronen van ongelijkheid te verstoren.

Ik denk dat we het erover eens kunnen zijn
dat het de moeite loont om dat te doen.

Dankjewel.

(Applaus)