< Return to Video

Tại sao bạn nên đọc "Xứ Cát" của Frank Herbert? - Dan Kwartler

  • 0:07 - 0:10
    Một người mẹ cùng con trai
    du hành trong sa mạc bất tận.
  • 0:10 - 0:15
    Mặc đồ bảo hộ bó sát
    nhằm tản nhiệt và giữ ẩm,
  • 0:15 - 0:18
    hai người lữ hành không lo chết
    vì khát nữa.
  • 0:18 - 0:20
    Họ có những nỗi sợ khác
    lớn hơn nhiều.
  • 0:20 - 0:22
    Hai mẹ con cố bước đi nhẹ nhàng,
  • 0:22 - 0:27
    giữ từng nhịp bước chân mình
    hoà vào dòng cát đang chuyển động.
  • 0:27 - 0:29
    Nhưng sớm thôi, toàn bộ âm thanh
    của sa mạc
  • 0:29 - 0:31
    sẽ bị lấn át bởi một tiếng rít lớn.
  • 0:31 - 0:34
    Khi một cồn cát đuổi theo họ,
  • 0:34 - 0:37
    những bước chân gượng ép
    ban đầu bỗng trở nên vội vã.
  • 0:37 - 0:40
    Cả hai leo lên được vách đá
    gần đó,
  • 0:40 - 0:45
    khi một con sâu cát dài 400 mét
    đang vùng dậy từ thềm sa mạc.
  • 0:45 - 0:48
    Chào mừng đến với thế giới
    của "Xứ Cát."
  • 0:48 - 0:52
    Được viết bởi Frank Herbert
    và xuất bản năm 1965,
  • 0:52 - 0:55
    "Xứ Cát" diễn ra ở một bối cảnh
    tương lai xa xôi,
  • 0:55 - 0:57
    nơi nhân loại thống trị những vì sao
  • 0:57 - 0:59
    dưới một đế chế phong kiến
    hùng mạnh.
  • 0:59 - 1:02
    Mô-típ trung cổ này không chỉ
    dừng lại ở chính quyền.
  • 1:02 - 1:04
    Khác với nhiều tiểu thuyết
    khoa học giả tưởng,
  • 1:04 - 1:07
    nhân vật của Herbert
    đã chinh phục những vì sao
  • 1:07 - 1:08
    không qua máy tính.
  • 1:08 - 1:10
    Từ những cuộc chiến
    cổ đại với người máy,
  • 1:10 - 1:14
    nhân loại đã ngăn cấm việc
    tạo ra bất kì loại máy móc nào
  • 1:14 - 1:16
    "có suy nghĩ giống con người."
  • 1:16 - 1:19
    Nhưng thay vì ngăn cản
    sự tiến bộ của họ,
  • 1:19 - 1:21
    sắc lệnh này đã thúc đẩy
    loài người phát triển
  • 1:21 - 1:22
    một cách đáng kinh ngạc
  • 1:22 - 1:26
    trở thành nhà lập trình sinh học,
    phù thủy tâm linh,
  • 1:26 - 1:28
    và nhà du hành thời gian tâm linh.
  • 1:28 - 1:30
    Thành viên của những bè phái
    siêu nhiên này
  • 1:30 - 1:34
    thường được tuyển chọn bởi
    nhiều gia đình quý tộc khác nhau,
  • 1:34 - 1:37
    đấu tranh để giành quyền lực
    và hành tinh mới
  • 1:37 - 1:39
    cho vương quốc của mình.
  • 1:39 - 1:42
    Nhưng hầu hết các năng lực
    siêu nhiên này đều phụ thuộc vào
  • 1:42 - 1:44
    một thứ tài nguyên quý:
  • 1:44 - 1:46
    hương dược.
  • 1:46 - 1:50
    Loại cây huyền bí còn gọi
    là"melange" này cần thiết cho
  • 1:50 - 1:52
    mọi chuyến du hành vũ trụ,
  • 1:52 - 1:54
    khiến nó trở thành viên đá tảng
    của nền kinh tế ngân hà.
  • 1:54 - 1:58
    Hương dược chỉ mọc trên
    hành tinh khô cằn Arrakis,
  • 1:58 - 2:02
    một vùng đất nguy hiểm, không hề
    hiếu khách, nơi mà cư dân bản địa
  • 2:02 - 2:05
    đã chống lại đế quốc từ rất lâu.
  • 2:05 - 2:07
    Tiểu thuyết của Herbert
    lấy bối cảnh hành tinh Arrakis,
  • 2:07 - 2:09
    hay còn gọi là Xứ Cát,
  • 2:09 - 2:13
    với nhân vật chính là
    Paul của Nhà quý tộc Atreides.
  • 2:13 - 2:17
    Cuốn sách mở đầu khi gia tộc Paul
    được trao quyền thống trị Xứ Cát
  • 2:17 - 2:20
    điều này là âm mưu tinh vi
    của kẻ thù truyền kiếp của họ:
  • 2:20 - 2:24
    những chủ nô tàn bạo
    Nhà Harkonnen.
  • 2:24 - 2:27
    Cuộc xung đột giữa hai nhà
    đã củng cố sự cân bằng
  • 2:27 - 2:29
    về mặt chính trị đang suy yếu
    tại Arrakis.
  • 2:29 - 2:33
    Paul sớm được đẩy vào
    cuộc chiến tranh giữa các hành tinh,
  • 2:33 - 2:37
    nơi anh phải chứng tỏ năng lực
    lãnh đạo và khả năng sống sót
  • 2:37 - 2:40
    giữa sa mạc khắc nghiệt này.
  • 2:40 - 2:43
    Nhưng Arrakis không đơn giản
    chỉ là một biển cát vô hạn.
  • 2:43 - 2:46
    Nhà môi trường học
    tâm huyết Herbert
  • 2:46 - 2:50
    đã dành đến hơn năm năm tạo ra
    hệ sinh thái phức tạp nơi Xứ Cát.
  • 2:50 - 2:53
    Hành tinh này là sự xen kẽ
    của các đai khí hậu và hầm gió,
  • 2:53 - 2:55
    những thứ đã tạo nên địa hình
    hiểm trở của nó.
  • 2:55 - 2:58
    Vùng nhiệt độ khác nhau tạo ra
    thảm thực vật đa dạng.
  • 2:58 - 3:00
    Và hầu như mọi yếu tố
    trong hệ sinh thái
  • 3:00 - 3:02
    của Xứ Cát hoà quyện với nhau
  • 3:02 - 3:05
    để tạo nên hương dược
    tinh túy nhất của hành tinh.
  • 3:05 - 3:08
    Thế giới Herbert xây dựng
    còn bao gồm một mạng lưới
  • 3:08 - 3:11
    giàu triết lý và tín ngưỡng.
  • 3:11 - 3:14
    Jessica, mẹ của Paul, là một
    thành viên của Bene Gesserit,
  • 3:14 - 3:17
    một giáo phái tâm linh cổ xưa
    sống nhờ vào hương dược.
  • 3:17 - 3:20
    Được cho là những vị phù thủy
    sở hữu sức mạnh tiềm ẩn,
  • 3:20 - 3:23
    giáo phái Bene Gesserit đã tồn tại
    như một thế lực bóng tối
  • 3:23 - 3:24
    hơn một nghìn năm
  • 3:24 - 3:28
    với nỗ lực khai sáng
    cho loài người.
  • 3:28 - 3:31
    Người cổ đại Mentats cũng vậy —
  • 3:31 - 3:33
    họ là những cổ máy người
    có khả năng xử lý
  • 3:33 - 3:35
    lượng dữ liệu khổng lồ.
  • 3:35 - 3:38
    Trong khi đó, phái Mentats tin vào
    lý luận và lý trí,
  • 3:38 - 3:40
    kết quả của họ không đơn thuần là
    phép tính
  • 3:40 - 3:44
    mà còn là những dòng khả năng
    không ngừng thay đổi.
  • 3:44 - 3:48
    Tuy vậy, giáo phái chính của
    "Xứ Cát" vẫn là người Fremen.
  • 3:48 - 3:52
    Là dân bản địa vùng Arrakis,
    họ nắm giữ những bí mật sâu thẳm
  • 3:52 - 3:53
    nơi hành tinh này.
  • 3:53 - 3:57
    Paul buộc phải liên kết mật thiết
    với những chiến binh Fremen,
  • 3:57 - 3:59
    và chứng tỏ rằng mình
    đáng tin cậy
  • 3:59 - 4:02
    trong một chuỗi thử thách
    nguy hiểm tăng dần.
  • 4:02 - 4:05
    Những bè phái này đều có
    lịch sử lâu đời ngập tràn trang sách,
  • 4:05 - 4:08
    và Herbert đã hợp nhất
    sự cân bằng ấy
  • 4:08 - 4:10
    vào kết cấu của câu chuyện.
  • 4:10 - 4:12
    Mở đầu mỗi chương sách
    là lời trích dẫn
  • 4:12 - 4:13
    từ sách lịch sử tương lai,
  • 4:13 - 4:17
    gợi lại những tình tiết trong
    câu chuyện sắp được mở ra.
  • 4:17 - 4:20
    Quyển sách còn chứa
    những chương phụ lục hư cấu
  • 4:20 - 4:23
    khám phá sâu hơn về lịch sử
    của đế quốc;
  • 4:23 - 4:26
    cùng với bảng thuật ngữ những từ
    như "Gom jabbar"
  • 4:26 - 4:27
    và "Shai-Hulud."
  • 4:27 - 4:32
    Sử thi "Xứ Cát" đã mở đầu
    cho một chuỗi sáu tập truyện
  • 4:32 - 4:34
    xuyên suốt hơn một nghìn năm.
  • 4:34 - 4:37
    Nhưng mọi câu chuyện của Arrakis
    về sau đều bắt đầu ở đây:
  • 4:37 - 4:41
    vì Paul đã theo một con đường
    đầy thử thách, khó khăn,
  • 4:41 - 4:46
    và sóng gió ngoài kia vẫn luôn
    chực chờ để tiêu diệt anh.
Title:
Tại sao bạn nên đọc "Xứ Cát" của Frank Herbert? - Dan Kwartler
Speaker:
Dan Kwartler
Description:

Xem bài học đầy đủ tại: https://ed.ted.com/lessons/why-should-you-read-dune-by-frank-herbert-dan-kwartler

Một người mẹ cùng con trai du hành qua sa mạc bất tận. Hai người lữ khách không sợ chết khát vì họ đã có đồ bảo hộ giúp giảm nhiệt và chuyển ẩm. Họ có nhưn nỗi sợ khác lớn hơn nhiều. Sớm muộn, tất cả âm thanh của sa mạc đều sẽ bị lấn át bởi một tiếng rít: cồn cát dài đến 400 mét đang bùng dậy từ thềm sa mạc và đuổi theo họ. Đây chính là thế giới của "Xứ Cát." Thế giới sử thi mà Dan Kwartler đã mãi mê chìm đắm vào.

Bài học bởi Dan Kwartler, sản xuất bởi Recircle.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:47

Vietnamese subtitles

Revisions