Series resistors | Circuit analysis | Electrical engineering | Khan Academy
-
0:01 - 0:02Burada,müxtəlif komponentlərdən-
batareyalardan, -
0:02 - 0:05rezistorlardan ibarət kolleksiyamız var.
-
0:05 - 0:08Onları müxtəlif dövrələrdə
qurmağa başlaya bilərik. -
0:08 - 0:10Elektrik dövrəsi burada göstərilib.
-
0:10 - 0:13Batareya və üç rezistordan ibarətdir.
-
0:13 - 0:14və bu konfiqurasiya
-
0:14 - 0:17rezistorların ardıcıl birləşməsi adlanır.
-
0:17 - 0:20Ardıcıl birləşmə
-
0:20 - 0:22daha geniş yayılmış sxemdir,
-
0:22 - 0:25burada bir rezistorun sonu
digərinin başlanğıcına birləşdirilir. -
0:25 - 0:28Bu üç rezistor ardıcıl birləşdirilib.
-
0:28 - 0:31Çünki qovşaqlar
-
0:31 - 0:34bir-birinin ardınca bağlıdırlar.
-
0:34 - 0:37Beləcə nümunə göstərir ki,
-
0:37 - 0:42bu rezistorların ardıcıl birləşməsidir.
-
0:42 - 0:44Rezistorlarımızı
burada adlandıracağıq. -
0:44 - 0:49Onları R1, R2, R3 olaraq adlandıraq.
-
0:50 - 0:52Buna isə U deyək.
-
0:52 - 0:56Burada məlum olmayan şey,
-
0:56 - 0:59axan cərəyanın nə olduğudur.
-
0:59 - 1:01U-nu bilirik, İ-ni isə bilmək istəyirik.
-
1:01 - 1:03İ haqqında bilirik ki,
-
1:03 - 1:07İ R1 rezistoruna axır və
-
1:07 - 1:10R1 rezistorunun digər ucundan çıxır,
-
1:10 - 1:13Çünki İ , yalnız
rezistorun içərisində toplana bilməz. -
1:13 - 1:16Hamısı bura daxil olur
-
1:16 - 1:18və hamısı R3-dən çıxır.
-
1:18 - 1:23Mən isə onun gəldiyi yerə,
-
1:24 - 1:25yəni batareyaya qayıdıram.
-
1:25 - 1:29Beləliklə, bu, ardıcıl birləşmənin
xarakteristikasıdır. -
1:29 - 1:34Yəni, birinin sonu digərinin başlanğıcına
birləşir -
1:41 - 1:44və bütün komponentlərin, rezistorların
-
1:44 - 1:49eyni cərəyan şiddətini
paylaşması deməkdir. -
1:51 - 1:56Cərəyan şiddəti.
-
1:56 - 1:57Bu vacib məqamdır.
-
1:57 - 1:58Digər tərəfdən,
-
1:58 - 2:01rezistorlar arasında fərqli olan
-
2:01 - 2:06buradakı və buradakı gərginliyidə
bilmirik. -
2:06 - 2:11Bunları U1, U2 adlandıraq, müsbət, mənfi,
-
2:13 - 2:18bu isə U3, müsbət,mənfi.
-
2:19 - 2:22Ümumiyyətlə, rezistorların dəyərləri
müxtəlifdirsə, -
2:22 - 2:24çünki onlardan eyni cərəyan şiddəti
keçir, -
2:24 - 2:28Om qanunu bizə bu gərginliklərin hamısının
fərqli olacağını deyir. -
2:28 - 2:31Belə bir sual vermək istəyirəm.
-
2:31 - 2:34Bunların hamısını eyni qədər cərəyan axan
-
2:34 - 2:39tək rezistorla əvəz edə bilərəm?
-
2:39 - 2:41Gəlin bu suala cavab tapmağa çalışaq.
-
2:41 - 2:43Bəzi müşahidələr aparırıq ki,
-
2:43 - 2:48Om Qanunumuz var, dostumuz Om qanunu.
-
2:50 - 2:55Bilirik ki, istənilən rezistor üçün U
-
2:55 - 2:57İ vur R-ə bərabərdir.
-
2:57 - 3:01Bu gərginliyin cərəyana nisbətini
təyin edir. -
3:01 - 3:03Həmçinin bilirik ki,
-
3:03 - 3:08U3 üstəgəl U2 üstəgəl U1,
-
3:09 - 3:12bunlar hər bir rezistor boyunca
olan gərginliklərdir, -
3:12 - 3:15və bu gərginliyə
-
3:15 - 3:18naqillərin birləşmə növündən asılı olaraq
əlavə edilməlidir. -
3:18 - 3:21Beləliklə, batareyadakı əsas gərginlik,
-
3:21 - 3:26U1 üstəgəl U2 üstəgəl U3-ə bərabərdir.
-
3:31 - 3:32Bunun dəqiq olduğunu bilirik
və indi -
3:32 - 3:34bu rezistorların hər biri üçün
-
3:34 - 3:38Om qanununu yazacağıq.
-
3:38 - 3:43U1 bərabərdir İ vur R1.
-
3:44 - 3:47bilirik ki, İ ardıcıl dövrə boyunca
dəyişmir. -
3:47 - 3:52U2 bərabərdir İ vur R2.
-
3:54 - 3:59U3 isə İ vur R3-ə bərabərdir.
-
4:01 - 4:04İndi görə bilərsiz ki,dörd, beş
və ya altı rezistorum olsaydı, -
4:04 - 4:07ardıcıl olan hər bir rezistor üçün bu kimi
-
4:07 - 4:11dörd, beş və ya altı ifadəm olardı.
-
4:11 - 4:14İndi edəcəyim bu gərginlikləri burada
-
4:14 - 4:17əvəz etməkdir və sonra
müşahidə aparacağıq. -
4:17 - 4:20Gəlin, bu əvəzetməni edək.
-
4:20 - 4:25U bərabərdir İ vur R1
-
4:27 - 4:32üstəgəl İ vur R2, üstəgəl İ vur R3
deyə bilərəm. -
4:36 - 4:39Hər rezistorda İ eyni olduğu üçün İ-ni
-
4:39 - 4:44ortaq vuruq kimi çıxara bilərəm.
-
4:45 - 4:50İ vurulsun R1 üstəgəl R2 üstəgəl R3.
-
4:53 - 4:55İndi etmək istədiyim bir az vaxt ayırıb
-
4:55 - 5:00bu ifadəni buradakı orijinal Om qanunu ilə
-
5:00 - 5:03müqayisə etməkdir.
-
5:03 - 5:05Om qanunu buradadır.
-
5:05 - 5:09Beləliklə, U bərabərdir cərəyan şiddəti
-
5:09 - 5:12vurulsun müqavimət.
-
5:12 - 5:15Eyni Om qanununu verəcək
-
5:15 - 5:20tək bir rezistorun qiymətini tapa bilərəm.
-
5:20 - 5:25Gəlin, burda çəkək.
-
5:27 - 5:31Bu bizim batareyamızdır.
-
5:31 - 5:36Burada çəkə biləcəyim bir rezistor var,
R ardıcıl -
5:38 - 5:43buradakı üç rezistora ekvivalentdir.
-
5:44 - 5:48O mənada ekvivalentdir ki, bu burada
-
5:48 - 5:52İ cərəyan axınını yaradır,
ekvivalent dedikdə bunu nəzərdə tuturuq. -
5:52 - 5:57Beləliklə, eyni cərəyanın axması üçün
-
5:57 - 6:02deyərdim ki, U bərabərdir
İ dəfə R ardıcıl, -
6:04 - 6:08bu halda, əvvəl etdiyim kimi,
-
6:08 - 6:11R ardıcıl R1, R2 və R3-ün
-
6:11 - 6:16cəminə bərabərdir.
-
6:22 - 6:24Bu, Ardıcıl rezistorların necə
birləşəcəyini göstərir. -
6:24 - 6:27Rezistorları yuxarıya əlavə etsək,
-
6:27 - 6:30ardıcıl rezistorların hamısını
ona bərabər olan -
6:30 - 6:34tək rezistorla əvəz edə bilərik.
-
6:34 - 6:37Bunun necə olduğunu görmək üçün
bir nümunəyə baxaq. -
6:37 - 6:42Bu ekranı keçirəm.
-
6:43 - 6:463 rezistorlu nümunə budur.
-
6:46 - 6:50Onlara 100, 50 və150 Om
qiymətlərini verdim. -
6:50 - 6:52Bilmək istədiyim isə buradakı cərəyandır.
-
6:52 - 6:53Və bir gərginlik qoyacağıq,
-
6:53 - 6:57deyək ki, bu, 1,5 volt,
-
6:57 - 6:59kiçik bir batareya.
-
6:59 - 7:04Burada ekvivalent müqavimət nə qədərdir?
-
7:04 - 7:06Bunu anlamağın və dövrəni sadələşdirməyin
-
7:06 - 7:10bir yolu isə həmin rezistorların
hər üçünü Ra ilə, -
7:10 - 7:14ardıcıl rezistorla əvəz etməkdir
-
7:14 - 7:16və burada dediyimiz kimi üçünün cəmidir,
-
7:16 - 7:21ona görə də 100, üstəgəl 50, üstəgəl 150-dir.
-
7:27 - 7:32Və bu, 300 Om-a bərabər olur.
-
7:33 - 7:35Beləliklə, ekvivalent olan ardıcıl
-
7:35 - 7:36rezistorun qiyməti budur.
-
7:36 - 7:41Əgər cərəyan şiddətini İ-ni
hesablamaq istəsəm, -
7:44 - 7:49İ bərabərdir U bölünsün R
və bu halda bu, R ardıcıldır -
7:51 - 7:56nəticədə , 1,5 bölünsün 300 olacaq.
-
8:00 - 8:03Hesablamalarımı düzgün aparsam,
-
8:03 - 8:08bu, 0,005 amperə bərabər olacaq.
-
8:11 - 8:16Qısa olaraq beş milliamper.
-
8:20 - 8:23Belə,bu qədər.
-
8:23 - 8:28İ-ni bildiyimə görə, davam edə bilərəm
-
8:29 - 8:33və hər bir rezistorun hər nöqtəsində
gərginliyi hesablaya bilirəm, -
8:33 - 8:35çünki İ-ni və R-i bilirəm,
-
8:35 - 8:37beləcə U-nu hesablaya bilərəm.
-
8:37 - 8:42U1, yəni bu rezistordakı gərginlik,
-
8:44 - 8:49əvvəl dediyimiz kimi, o, İ vur
R1-ə bərabərdir. -
8:52 - 8:57Beş milliamper vur 100 Om 0,5 voltdur.
-
9:04 - 9:09Gəlin bunu digəri üçün də edək,
-
9:12 - 9:17Bu dəfə U2 bərabərdir İ vur R2,
-
9:18 - 9:23beş milliamper vur 50 Om
-
9:24 - 9:29və bu 0,25 volta bərabərdir.
-
9:31 - 9:36Nəhayət, U3-ü hesablayırıq.
-
9:38 - 9:43Bu müsbət,mənfi U3-dür.
-
9:43 - 9:48Bu, həmin cərəyan şiddəti vur 150 Om-dur,
-
9:54 - 9:590,75 volta bərabərdir.
-
10:01 - 10:04Beləliklə, hər bir rezistorda
gərginliyi və cərəyan şiddətini tapdıq, -
10:04 - 10:07ona görə də bu dövrə tamamilə həll olundu.
-
10:07 - 10:08Gəlin, son yoxlama aparaq.
-
10:08 - 10:12Bunu əlavə edək.
-
10:12 - 10:16Beş ,beş sıfırdır.
-
10:16 - 10:20Bayaqkı bir, altı, yeddi səkkiz
-
10:20 - 10:2515, yəni 1.5 volt, bu, çox əlverişlidir,
-
10:27 - 10:29çünki o biri ilə eynidir.
-
10:29 - 10:33Beləliklə, rezistorlardakı gərginliklər
-
10:33 - 10:37batareyaya əlavə edildi.
-
10:37 - 10:39Qeyd etmək istədiyim bir məsələ var.
-
10:39 - 10:44Ardıcıl rezistorlara bir nümunədir.
-
10:46 - 10:48Və bu tanış nümunədir.
-
10:48 - 10:50Deyəcəksiniz: “Aa, bunlar ardıcıl rezistorlardır."
-
10:50 - 10:54İndi diqqətli olun, çünki naqil çıxırsa
-
10:54 - 10:57və ya burada bu nöqtə ilə əlaqəli
-
10:57 - 10:59bir naqil varsa,
-
10:59 - 11:00bu ardıcıl kimi görünür,
-
11:00 - 11:03lakin buradakı qollarda
-
11:03 - 11:05axan cərəyan ola bilər.
-
11:05 - 11:07Ardıcıl qol boyunca
-
11:07 - 11:09hər hansı bir yerdə axan cərəyan varsa,
-
11:09 - 11:12ardıcıl birləşməyə oxşayır,
-
11:12 - 11:17bu İ, bu İ ilə eyni ola bilər
-
11:18 - 11:21və ya olmaya da bilər.
-
11:21 - 11:22Odur ki, diqqətli olmalısınız.
-
11:22 - 11:25Qolların ardıcıl rezistorlarınızdan
ayrıldığını görürsünüzsə, -
11:25 - 11:30cərəyan olmasa ardıcıl deyillər.
-
11:32 - 11:35Əgər bu, 0 cərəyandırsa və
bu da, 0 cərəyandırsa, -
11:35 - 11:38bunları ardıcıl hesab edə bilərsiniz.
-
11:38 - 11:40Belə ki, bir dövrəyə baxarkən
-
11:40 - 11:42diqqətli olmalısınız
-
11:42 - 11:45çünki ardıcıl olaraq görürsünüz,
-
11:45 - 11:47lakin onların kiçik qolları var.
-
11:47 - 11:50Kiçik bir xəbərdarlıq edək.
-
11:50 - 11:52Bunlar bizim ardıcıl rezistorlarımızdır.
-
11:52 - 11:53Rezistorlarınız və ardıcıl birləşməniz varsa,
-
11:53 - 11:57onları ekvivalent müqavimət
əldə etmək üçün birləşdirin.
- Title:
- Series resistors | Circuit analysis | Electrical engineering | Khan Academy
- Description:
-
- Video Language:
- English
- Team:
Khan Academy
- Duration:
- 11:57
Show all