< Return to Video

Bulmacaların kafa karıştırıcı ve neşeli dünyası

  • 0:01 - 0:04
    Saat sabahın 4'ü, kırk saattir uyanıksınız
  • 0:04 - 0:08
    çünkü bir tavuk ile patenli bir kunduzun
  • 0:08 - 0:13
    danslarını kapıştırdığı bu videoyu içeren
    bir bulmacayı çözmeye çalışıyorsunuz.
  • 0:13 - 0:14
    (Kahkahalar)
  • 0:14 - 0:16
    Deneyimlediğiniz kafa karışıklığı
    ve memnuniyet,
  • 0:16 - 0:19
    belli tipteki bilgisayar
    kurtları için düzenlenen
  • 0:19 - 0:22
    Olimpiyatlar'ın ve Burning Man
    Festivali'nin karışımı olan
  • 0:22 - 0:24
    MIT Mystery Hunt'ta sıradan bir an.
  • 0:24 - 0:25
    (Kahkahalar)
  • 0:25 - 0:27
    Bugün sizleri bu garip,
    entelektüel olarak mazoşist
  • 0:27 - 0:30
    ve inanılmaz derecede neşe dolu
    dünyaya götüreceğim.
  • 0:31 - 0:34
    Öncelikle, "bulmaca" dediğim zaman
    neyi ima ettiğimi açıklayayım.
  • 0:35 - 0:38
    Bulmaca-avı tarzı bir bulmaca
    aslında bir veri setidir.
  • 0:38 - 0:43
    Harflerden oluşan bir tablo, bir sudoku,
    bir video veya ses kaydı olabilir.
  • 0:43 - 0:46
    Bir kelime veya ibare olan
    cevabı, er ya da geç bulmaya yarayan
  • 0:46 - 0:50
    gizli bilgiyi içeren
    her şey olabilir.
  • 0:50 - 0:52
    Size bir örnek vereyim.
  • 0:52 - 0:54
    Bu bulmacanın adı "Baş Yapıtlar".
  • 0:54 - 0:59
    LEGO yığınlarına bakan LEGO insanlarını
    içeren 10 tane resimden oluşur.
  • 0:59 - 1:03
    Biraz zaman kazanmak için
    size burada ne olduğunu açıklayacağım.
  • 1:03 - 1:07
    Her bir LEGO yığını
    ünlü bir sanatçının tarzındaki
  • 1:07 - 1:09
    yapısı bozulmuş sanat eserleridir.
  • 1:09 - 1:12
    En soldaki sanatçıyı tanıyan oldu mu?
  • 1:13 - 1:14
    Çok fazla kırmızı kullanmışlar.
  • 1:15 - 1:16
    "Rothko" adını duydum, doğrudur.
  • 1:17 - 1:18
    Peki ikincisi?
  • 1:18 - 1:19
    (İzleyici) Mondrian.
  • 1:19 - 1:21
    Alex Rosenthal: Evet, tebrikler.
  • 1:21 - 1:24
    Peki ya üçüncüsü? Bu en zor olanı --
  • 1:25 - 1:27
    Evet Klimt, duydum.
  • 1:27 - 1:30
    Tebrikler, buradaki en büyük ipucu renk.
  • 1:30 - 1:33
    Bu bulmacada, önemli olan şeyin
  • 1:33 - 1:35
    eserlerden ziyade sanatçılar
    olduğunu belirten
  • 1:35 - 1:37
    pek çok ipucu var.
  • 1:37 - 1:40
    Sonrasında henüz kullanmadığınız bilginin
    ne olduğuna bakmanız gerekir.
  • 1:40 - 1:43
    Yani her resimde kaç tane
    LEGO insan olduğuna.
  • 1:43 - 1:45
    Resimde kaç insan varsa
  • 1:45 - 1:49
    sanatçının soyadının
    o sıradaki harfini almanız gerekir.
  • 1:49 - 1:52
    Soldaki Rothko'nun önünde üç kişi var.
  • 1:52 - 1:55
    O zaman üçüncü harfi,
    yani T'yi almalısınız.
  • 1:55 - 1:58
    Mondrian'ın önünde sadece bir kişi
    olduğundan ilk harfi, M'yi almalısınız.
  • 1:58 - 2:02
    Klimt'in önünde yine üç kişi var,
    ve üçüncü harf olan I'yı almalısınız.
  • 2:02 - 2:05
    Bu işlemi 10 sanatçının tamamı için yapıp
  • 2:05 - 2:06
    doğru sıraya koyduğunuzda
  • 2:06 - 2:09
    cevap olan "illuminate"
    kelimesine ulaşacaksınız.
  • 2:09 - 2:11
    (Kahkahalar)
  • 2:12 - 2:14
    Bu bulmacaların amacı bir fikri aktarmak.
  • 2:15 - 2:18
    Size olabildiğince anlaşılır şekilde
    açıklamaya çalışayım,
  • 2:18 - 2:22
    bulmacaların soyutluk ve anlaşılırlık
    arasındaki orta yolu bulması gerekir.
  • 2:23 - 2:26
    Üzerinde uğraşmanızı
    sağlayacak kadar kaba olup
  • 2:26 - 2:29
    aynı zamanda her şey
    yerli yerine oturduğunda
  • 2:29 - 2:32
    size aydınlanma yaşatacak
    kadar ince olmalıdır.
  • 2:32 - 2:34
    Bulmaca çözenler bu aydınlanma
    anlarının bağımlısıdırlar.
  • 2:34 - 2:38
    Kısa bir uçma hissi ve bir anlık
    berraklık hissi yaşatır.
  • 2:39 - 2:43
    Burada aslında başarmanın
    verdiği mutluluk da vardır.
  • 2:43 - 2:46
    Çünkü insan doğuştan problem çözücüdür.
  • 2:46 - 2:49
    Bu yüzden çengel bulmacaları
    ve evden kaçış oyunlarını severiz
  • 2:49 - 2:52
    ve okyanusun dibini
    keşfetmenin yollarını ararız.
  • 2:53 - 2:57
    Aldatıcı zorluktaki bulmacaları çözmek
    zihnimizi yeni yönlerde genişletir
  • 2:57 - 3:03
    ve sorunlara farklı bakış açılarıyla
    yaklaşmamıza yardımcı olur.
  • 3:04 - 3:06
    Bu bulmacalar çeşitli bulmaca
    avlarında bulunabilir.
  • 3:06 - 3:08
    Bu avlar da farklı şekil ve boyuttadırlar.
  • 3:08 - 3:11
    Yeni başlayanlar için bir saatlik olanlar,
  • 3:11 - 3:13
    yarışçılar için 24 saatlikler
  • 3:13 - 3:16
    ve bulmaca avlarının en büyüğü
    olan MIT Mystery Hunt.
  • 3:17 - 3:19
    Bu etkinlik yılda bir kez yapılır,
  • 3:19 - 3:24
    MIT kampüsüne 2 bin civarı kişi üşüşür
  • 3:24 - 3:29
    ve bir ile yüz kişi arası değişen takımlar
    halinde bulmacaları çözerler.
  • 3:29 - 3:32
    Benim takımımda 60 kişi var.
  • 3:32 - 3:35
    İçlerinde bir ulusal çengel
    bulmaca turnuvası şampiyonu,
  • 3:36 - 3:38
    bir tanecik fizikçisi, bir besteci,
  • 3:38 - 3:41
    bir derin deniz kaşifi
  • 3:41 - 3:44
    ve Bletchley Park'a giden
    Mr. Bean gibi hisseden ben varım.
  • 3:44 - 3:46
    (Kahkahalar)
  • 3:47 - 3:50
    Aslında bu yerinde bir benzetme oldu
    çünkü geçen yıllarda bulmacalardan birinde
  • 3:50 - 3:53
    karton parçaları kullanarak
    çalışan bir Enigma makinesi
  • 3:53 - 3:55
    düzenlemek gerekiyordu.
  • 3:55 - 3:57
    (Kahkahalar)
  • 3:57 - 3:59
    Mystery Hunt'lardan her birinin
    bir teması vardır.
  • 3:59 - 4:02
    Önceki temalardan bazıları "Matrix"
    ve "Alice Harikalar Diyarında" idi.
  • 4:02 - 4:06
    Genellikle popüler kültür
    veya edebiyat tabanlı temalar olur.
  • 4:06 - 4:08
    Amaç, MIT kampüsünün
    bir yerine gizlenmiş olan
  • 4:08 - 4:11
    madeni parayı bulmak.
  • 4:11 - 4:14
    Bu aşamaya gelmek için
    yaklaşık 150 bulmaca çözmeniz
  • 4:14 - 4:17
    ve farklı etkinlik ile
    yarışmalara katılmanız gerekir.
  • 4:17 - 4:21
    Yaklaşık 10 sene boyunca
    kazanmayı hiç düşlemeden katıldım.
  • 4:21 - 4:23
    2016'nın Ocak ayına kadar.
  • 4:23 - 4:28
    Teması "Başlangıç" filmi olan
    53 saatlik bir avdı.
  • 4:28 - 4:31
    Birkaç gündür uyumamıştık,
    yani her şey çok eğlenceliydi.
  • 4:31 - 4:32
    (Kahkahalar)
  • 4:32 - 4:37
    Masalar, notların ve çözülmüş bulmacaların
    olduğu kağıt yığınlarıyla kaplıydı.
  • 4:37 - 4:41
    Beyaz tahtalar üç günün sezgisel değerini
    içeren anlaşılmaz bir karmaşayla doluydu.
  • 4:42 - 4:43
    İki bulmacada takılmıştık.
  • 4:43 - 4:46
    Eğer onları çözebilseydik
    son oyuna geçebilecektik.
  • 4:47 - 4:49
    Saatlerce çalıştıktan sonra
    büyülü bir anda
  • 4:49 - 4:52
    birbirinden 10 saniye farkla
    ikisini de çözdük.
  • 4:52 - 4:54
    Ardından son aşamaya geçmiştik.
  • 4:54 - 4:57
    Bizi madeni paraya
    ulaştıracak bir dizi ipucu.
  • 4:57 - 4:59
    Tur gruplarını devirmekten
  • 4:59 - 5:03
    ve korkutmaktan kaçınarak
    MIT koridorlarında yarışıyorduk.
  • 5:03 - 5:04
    O an yalnız olmadığımızı fark ettik.
  • 5:04 - 5:06
    Son aşamaya katılan bir takım daha vardı.
  • 5:06 - 5:09
    Kimin önde olduğunu bilmiyorduk.
  • 5:09 - 5:11
    Endişe, beklenti, neşe
  • 5:11 - 5:14
    ve uyku yoksunluğunu aynı anda yaşarken
  • 5:14 - 5:17
    Simyacı'ya vardık.
  • 5:17 - 5:19
    Yani, bu madeni parayı
  • 5:20 - 5:21
    bulduğumuz heykele.
  • 5:21 - 5:22
    (Tezahürat)
  • 5:22 - 5:24
    Evet öyle.
  • 5:24 - 5:26
    (Alkışlar)
  • 5:26 - 5:28
    Bunu alarak, MIT Mystery Hunt'ı
  • 5:28 - 5:31
    beş dakikalık ufak bir farkla kazandık.
  • 5:31 - 5:33
    Size daha önce bahsetmediğim şey ise
  • 5:33 - 5:34
    kazananın ödülünün ne olduğu.
  • 5:34 - 5:38
    Ödül, gelecek sene için
    tüm avı inşa etme şansı.
  • 5:38 - 5:39
    (Kahkahalar)
  • 5:39 - 5:41
    Kazanmanın cezası,
  • 5:41 - 5:45
    gelecek sene için tüm avı
    inşa etme zorunluluğu.
  • 5:46 - 5:49
    2016'nın başlarında,
    hayatımda hiç bulmaca inşa etmemiştim.
  • 5:49 - 5:51
    Çok sayıda bulmaca çözdüm
  • 5:51 - 5:54
    fakat inşa etmek ve çözmek
    tamamen ayrı şeyler.
  • 5:54 - 5:56
    Tamamı muhteşem olan
  • 5:56 - 5:59
    ve hocalar ile yardımcılardan oluşan
    bir takımda olduğum için şanslıydım.
  • 5:59 - 6:01
    İnşa edenin gözünden baktığımda
  • 6:01 - 6:03
    bulmaca aslında bir fikrimin olması
  • 6:03 - 6:06
    ve size bunu direkt söylemek yerine
    ipuçları bırakmam demek.
  • 6:06 - 6:09
    Böylece kendiniz bulabilirsiniz
  • 6:09 - 6:12
    ve aydınlanma anını deneyimleyip
    mutlu olabilirsiniz.
  • 6:12 - 6:15
    Aydınlanma anına bu açıdan da bakılabilir.
  • 6:15 - 6:18
    Benim için inanılmaz olan şey
  • 6:18 - 6:20
    oldukça duygusal
    ve neredeyse fiziksel olan
  • 6:20 - 6:23
    bu deneyimin dikkatli bir şekilde
    tasarlanması gerektiği.
  • 6:23 - 6:25
    Ne demek istediğimi açıklayayım.
  • 6:25 - 6:28
    Bu bulmacayı, arkadaşım
    Matt Gruskin ile birlikte inşa ettik.
  • 6:28 - 6:30
    Eski tarz macera oyunlarına benzeyen
  • 6:30 - 6:33
    bir yazı macerası.
  • 6:33 - 6:36
    Kuzey, güney, doğu
    ve batıya giderek keşfedebilir,
  • 6:36 - 6:39
    nesneleri toplayıp kullanabilirsiniz.
  • 6:39 - 6:41
    Bulmacayı çözmeden bile
  • 6:41 - 6:43
    oyunun sonuna gelebilirsiniz.
  • 6:43 - 6:47
    Çözmek için, gizlenmiş bir
    bilgi tabakasını fark etmeniz gerekiyor.
  • 6:47 - 6:50
    Bunu görmenin en kolay yolu
    oyunun haritasını çıkarmak.
  • 6:50 - 6:51
    Böyle bir şeye benziyor.
  • 6:52 - 6:54
    Bunun ne olduğunu anlayabilen var mı?
  • 6:55 - 6:57
    Evet, kesinlikle.
  • 6:57 - 7:01
    Bu yazı oyunu "Settlers of Catan"
    kutu oyununun içinde geçiyor.
  • 7:01 - 7:03
    "Settlers" nedir, bilen var mı?
  • 7:04 - 7:05
    İnek öğrenciler sizi!
  • 7:05 - 7:07
    (Kahkahalar)
  • 7:07 - 7:09
    Bilmeyenler için
    "Settlers" bir kutu oyunudur.
  • 7:09 - 7:11
    Ev ve yol kurmak için
    kaynak toplarsınız
  • 7:11 - 7:14
    ve bu kaynaklar için
    diğer oyuncularla yarışırsınız.
  • 7:14 - 7:19
    Yazı maceramızda bilgileri
    farklı yollarla sakladık.
  • 7:19 - 7:22
    Bunlarla tüm oyunu baştan
    inşa edebilirsiniz.
  • 7:22 - 7:25
    Yolları, köyleri ve şehirleri
  • 7:25 - 7:28
    kaynakları, karolardaki sayıları,
    hatta zar sonuçlarını belirleyebilirsiniz.
  • 7:28 - 7:31
    Tüm bu bilgileri bir araya getirip
  • 7:31 - 7:34
    şu anda açıklaması çok zor bir şekilde
    cevabı ortaya çıkarabilirsiniz.
  • 7:34 - 7:35
    (Kahkahalar)
  • 7:35 - 7:38
    Cidden öğrenmek istiyorsanız
    çıkışta beni bulabilirsiniz.
  • 7:38 - 7:39
    (Kahkahalar)
  • 7:39 - 7:41
    Bu bulmacanın bana vurguladığı şey
  • 7:41 - 7:44
    bakış açısı kaymalarının
    aydınlanma anını oluşturmadaki önemi.
  • 7:44 - 7:45
    Bu bulmacada
  • 7:45 - 7:48
    dünyayı bir karakter olarak
    olduğunuz yerden deneyimlerken
  • 7:48 - 7:52
    kutu oyunu oynarmış gibi
    tepeden kuş bakışı bakmaya başlarsınız,
  • 7:52 - 7:53
    işte tam bu kaymada
  • 7:53 - 7:56
    size verilen bilgilere
    tamamen farklı bir açıdan bakarsınız.
  • 7:57 - 8:02
    İnşa ederken en zorlandığım yer
    aydınlanma için güzel bir fikir bulmaktı.
  • 8:02 - 8:05
    Şanslıyım ki dünya
    bir bilgi ve fikir havuzu.
  • 8:05 - 8:10
    Arıların sallanma dansından
    uyarlanarak inşa edilen
  • 8:10 - 8:14
    ya da piyanonun 88 tuşunun
    gökteki 88 takımyıldızla eşleştirilebilen
  • 8:14 - 8:17
    inanılmaz bulmacalar gördüm.
  • 8:17 - 8:20
    Fikri bulduğunuzda
    bulmaca inşa edememe ihtimaliniz yoktur.
  • 8:20 - 8:22
    Asıl olay, çözecek kişilerin bu bağlantıyı
  • 8:22 - 8:25
    kendi zihinlerinde kurmalarını,
    sağlamanızın gerekmesi.
  • 8:25 - 8:27
    Piyano tuşlarına yıldızlar koymanız
  • 8:27 - 8:29
    ya da evrenin göksel müziğini
    çalmanız fark etmez.
  • 8:29 - 8:31
    Bir şekilde onları
    o noktaya getiriyorsunuz.
  • 8:31 - 8:34
    Çok geçmeden kendinizi
    bir kaplumbağaya bakarken buluyorsunuz.
  • 8:34 - 8:36
    Kendinize şunu soruyorsunuz:
    "Bu bir bulmaca mı?"
  • 8:36 - 8:38
    (Kahkahalar)
  • 8:38 - 8:40
    Ayrıca kaplumbağaya bakıp
    şunu söyleyebilirsiniz:
  • 8:40 - 8:44
    "Sadece kabuğunda bile ne çok katman
    olduğunu daha önce hiç düşünmemiştim."
  • 8:44 - 8:47
    Daha önce bir TED konuşması izlerken
    "Bu bir bulmaca mı?" diye sorduysanız
  • 8:47 - 8:49
    bu deneyim size tanıdık gelebilir.
  • 8:49 - 8:51
    (Kahkahalar)
  • 8:51 - 8:52
    Ben söylemiyorum.
  • 8:52 - 8:54
    Söyleyeceğim şey şu ki,
  • 8:54 - 8:57
    bulmacalar en olmadık
    yerlerde bile bulunabilir.
  • 8:58 - 9:00
    Bu bizi hayatım boyunca
    bulmacalarımdan biri olan
  • 9:00 - 9:02
    Trip Payne'in yaptığı bulmacaya götürüyor.
  • 9:02 - 9:05
    Bu sefer nağmeyi adlandırmanız için
  • 9:05 - 9:07
    sesi açık oynatacağım.
  • 9:07 - 9:09
    (Yavaşlatılmış sahte gıdaklama sesi)
  • 9:10 - 9:13
    (Yavaşlatılmış sahte gıdaklama sesi)
  • 9:13 - 9:19
    (Yavaşlatılmış sahte gıdaklama sesi)
  • 9:19 - 9:21
    (Kahkahalar)
  • 9:21 - 9:22
    Bunun ne olduğunu kim biliyor?
  • 9:23 - 9:25
    Evet, "You Make Me Feel
    Like a Natural Woman."
  • 9:25 - 9:30
    (Kahkahalar)
  • 9:30 - 9:33
    Bunu ve diğer yedi
    şarkı ile klibi tespit ettiğinizde
  • 9:33 - 9:36
    sonrasında ipuçlarını
    bu videolarda aradığınızda
  • 9:36 - 9:39
    çekim ve düzenleme tarzlarına
    ve diğer şeylere bakıldığında
  • 9:39 - 9:43
    bir jüri panelini andıran masada oturan
  • 9:43 - 9:46
    beş kişinin olduğu kesit gibi
  • 9:46 - 9:49
    "bu bir televizyon yarışmasına benziyor"
    diye düşünebilirsiniz.
  • 9:49 - 9:51
    İnternette araştırarak
  • 9:51 - 9:55
    ya da sadece şunu fark ederek
    aydınlanma yaşayabilirsiniz:
  • 9:55 - 9:58
    Bu klipler, "RuPaul'un Drag Yarışı"'ndaki
    dudak uydurma yarışlarının
  • 9:58 - 10:00
    sahne sahne yeniden yaratılması.
  • 10:00 - 10:03
    (Kahkahalar)
  • 10:03 - 10:05
    Peki bunu neden yapıyoruz?
  • 10:05 - 10:08
    (Kahkahalar)
  • 10:08 - 10:11
    (Alkışlar)
  • 10:11 - 10:13
    Siz söyleyin, ben bilmiyorum.
  • 10:13 - 10:15
    Öncelikle, gerçekten eğlenceli.
  • 10:15 - 10:19
    Ayrıca hayatımızı farklı yönlerde
    geliştirdiğini düşünüyorum.
  • 10:19 - 10:22
    Bulmaca çözebilmek,
    bir zorlukla karşılaştığımda
  • 10:22 - 10:25
    bir yaklaşıma kilitlenmeden önce
  • 10:25 - 10:28
    o zorluğu farklı bakış açılarıyla
    keşfetmemi sağladı.
  • 10:28 - 10:31
    Ayrıca problem çözme süreci
    muhteşem bir takım çalışması idmanı.
  • 10:31 - 10:34
    Ne zaman dinlemek veya
    paylaşmak gerektiğini bilmek,
  • 10:34 - 10:36
    bir öngörüyü fark etmek ve kutlamak
  • 10:36 - 10:41
    ve aydınlanmalar inşa edebilmek
    için çok güçlü bir araçtır.
  • 10:41 - 10:46
    Tüm bağlantıları kendiniz kurduğunuzda
  • 10:46 - 10:48
    sizin zihninizden çıkan bir fikrin
  • 10:48 - 10:51
    ne kadar güçlü ve heyecan verici
    ve ikna edici olduğunu düşünün.
  • 10:51 - 10:53
    Sonuçta, Ocak 2017'de
  • 10:53 - 10:57
    on binlerce saatlik çalışmanın sonunda
  • 10:57 - 11:00
    Mystery Hunt gerçekleştirdik.
  • 11:00 - 11:05
    Bunun verdiği haz aydınlanmanın verdiği
    hızlı bir uçma hissinden daha farklı.
  • 11:05 - 11:09
    Kafa karıştırıcı soyutlukta bir şey
    söyleyip anlaşıldığınızda
  • 11:09 - 11:11
    yaşadığınız şey yavaş bir yanma.
  • 11:11 - 11:13
    Tüm bunlar bittiğinde
  • 11:13 - 11:16
    yorgunlukla, birbirimize ve dünyaya
    döndük ve şöyle dedik:
  • 11:16 - 11:19
    "Bir daha bunu asla yapmayacağız,
    çok fazla iş yükü var.
  • 11:19 - 11:21
    Çok eğlenceliydi ama kazanmaya son."
  • 11:22 - 11:26
    Bir sene sonra, Ocak 2018'de
  • 11:26 - 11:28
    MIT Mystery Hunt'ı tekrar kazandık.
  • 11:28 - 11:29
    (Kahkahalar)
  • 11:29 - 11:33
    Şu anda çalışmamızda kaçıncı on bin
    saatin içindeyiz bilmiyorum
  • 11:33 - 11:35
    ve 2019 Hunt'a sadece iki ay kaldı.
  • 11:35 - 11:39
    Dinlediğiniz için teşekkürler,
    gidip bir bulmaca yazmam gerekiyor.
  • 11:39 - 11:39
    (Kahkahalar)
  • 11:39 - 11:42
    (Alkışlar)
Title:
Bulmacaların kafa karıştırıcı ve neşeli dünyası
Speaker:
Alex Rosenthal
Description:

Bulmaca avlarının tuhaf, aldatıcı derecede zor ve inanılmaz derecede eğlenceli dünyasına hoş geldiniz. Alex Rosenthal, dünyanın en karmaşık bulmaca avlarından biri olan MIT Mystery Hunt'taki sır perdesini aralarken, bulmacaların en beklenmedik yerlerde nasıl bulunabileceğini ortaya çıkarır. (İpucu: Bu TED konuşmasındaki gizli bulmacayı görebiliyor musunuz?)
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:55

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.