VS Ramashandran: Neuronet që i dhanë formë civilizimit.

Neuroshkencëtari Vilayanur Ramachandran nënvizon funksionet mahnitëse të neuroneve pasqyrë. Të zbuluar tani afër, këto neurone na lejojnë të mësojmë sjellje sociale komplekse, disa prej të cilave formuan themelet e civilizimit njerzor.

Kam dëshirë t'ju flas sot për trurin njerzor.

Të cilin ne e studiojmë tek Universiteti i Kalifornisë.

Thjesht mendohuni një sekond për këtë problem.

Këtu kemi një masë mishi, rreth tre paund,

të cilin mund ta mbani në pëllëmbën e dorës.

Por që mund të parashikoj pafundësinë e hapsirës ndëryjore.

Mund të parashikoj kuptimin e domethënies së paufndsisë.

Të bëj pyetje mbi arsyen e vet-ekzistencës

përreth natyrës së Zotit.

Dhe kjo është me të vërtet gjëja më mahnitëse në botë

Është misteri më i madh me të clilin njerzit përballen

Po si ndodh e gjitha kjo?

Truri, siç e dini, është i përbërë prej neuroneve.

Këtu po shohim neurone.

Ka 100 miliard neurone në trurin e një njeriu të rritur.

Dhe çdo neuron bën 1,000 deri në 10,000 kontakte.

Me neurone të tjerë në tru

Dhe bazuar mbi këtë njerzit kanë llogaritur

Që numri i llogarive dhe kombinimeve në tru

Është më i madh se numri i gjithë grimcave elementare në univers

Po si mund ta studiosh trurin?

Një mënyrë është të vëzhgosh pacientë të cilët kanë patur dëmtime

Në pjesë të ndryshme të trurit, dhe të studiosh ndryshimet në sjellje

Për këtë fola në TED-in tim të fundit

Sot do të flas për një rrugë tjetër

E cila merret me vendosjen e elektrodave në pjesë të ndryshme të trurit

Dhe aktualisht rekordon aktivitetin e qelizave individuale në tru

Përgjon në një far mënyre veprimatrinë e qelizave nervore në tru.

Një zbulim që është bërë tani afër

nga kërkues në Parma, Itali

Giacomo Rizzolati dhe kolegët e tij

Është një grup neuronesh të cilat quhen neurone paqyrë,

Të cilant ndodhen në pjesën e përparme të trurit në lobën frontale

Tani, del që ka neurone

Që quhen neurone të zakonshme për komandad e motorit të lobës frontale të trurit

Dhe që njihen për mbi 50 vjet

Këta neuron reagojnë kur personi kryen një veprim të caktuar

Si për shembull, nëqoftëse unë zgjas dorën për të marrë një mollë,

Një neuron i komandës së motorit në pjesën e parme të trurit do të aktivizohet.

Nëse zgjas dorën për të tërhequr një objekt, një neuron tjetër do të reagoi

Duke më komanduar mua ta tërheq objektin

Këto quhen neurone që merren me lëvizjet dhe kanë qenë njohur për një kohë të gjatë

Por ajo që Rizzolatti zbuloi ishte

Një nëngrup të këtyre neuronëve,

Që përfshinte mbase 20% të tyre, dhe që gjithashtu reagojnë

Kur jam duke parë dikë tjetër duke kryer të njejtin veprim

Atëhere, këtu kemi një neuron që aktivizohet kur zgjatem dhe kap diçka

Por që gjithashtu aktivizohet kur shoh Xho duke u zgjatur dhe kapur diçka

Dhe kjo është me të vërtet mahnitëse

Sepse është sikur neuroni i përgjigjet

Eksperiencës së tjetrit

Është pothuajse sikur po kryen një stimulim virtual të realitetit

Të veprimit të personit tjetër

Tani, çfarë është domethënie e pranisë së neuroneve pasqyrë?

Një arsye është se ata duhet të përfshihen në gjëra si imitimi dhe të emulacionit

Sepse që të imitoj një veprim komplex

Trurit tim i duhet të vëri veten në vend të tjetrit

Pra, kjo gjë është e rendësishme kundrejt imitimit dhe emulacionit

Po, mirë po kjo ç'rëndësi ka?

Le ti hedhim një sy faqes tjetër të prezantimit

Po, si e bëni imitimin? Pse është imitimi i rëndësishëm?

Neuronet pasqyrë dhe imitimi, emulacioni.

Tani, le ti hedhim një sy kulturës, fenomeni i kulturës njerzore

Nëse shkoni mbrapa në kohë 75,000 deri në 100,000 vjet më parë

Dhe vështroni evolucionin njerzor, del

Që diçka me të vërtet shumë e rëndësishme ndodhi rreth 75,000 vjet më parë

Dhe kjo është një zhvillim i befasishëm dhe shërndarje shumë e shpejt

I një serie aftësish të cilat ju përkasin vetëm qënieve njerzore

Si përshembull përdorimi i veglave

Përdorimi i zjarrit, strehimi, dhe sigurisht gjuha,

Dhe aftësia për të lexuar mendjen e një tjetri

Dhe interpretimi i sjelljes së atij personi

E gjitha kjo ndodhi relativisht shpejt

Megjithëse truri njerzor kishte arritur madhësinë e tij të sotme

Gati 300,000 deri në 400,000 vjet më parë,

E gjitha kjo ndodhi shumë shpejt në 100,000 vitet e fundit.

Dhe unë pretendoj se çfarë ka ndodhur ishte

Një shfaqje e papritur e një sistemi shumë të sofistikuar neuronesh pasqyrë,

I cili ju lejon juve të emuloni dhe imitoni veprimet e të tjerëve

Kështu që kur kishte një zbulim aksidental të befasishëm

Nga një antar i grupit, si psh. zbulimi i zjarrit

Ose e ndonjë lloj vegle, nëvend që të harrohej

Ajo përhapej shumë shpejt, horizontalisht përgjatë popullatës,

Ose transmetohej vertikalisht, nëpër gjenerata

Kështu që kjo solli papritmas evolucionin siç e përshkruan Lamarku

Ndryshe nga Darvini

Evolucioni Darvinian është i ngadaltë, kërkon qindra mijra vjet

Një ariu polar, të arrij të prodhoj një lëkurë

Do ti duhen mijra gjenerata, mbase 100,000 vjet

Një njeriu, një fëmij, mund të shohi prindin

Duke vrar një ari

Duke i marrë lëkurën dhe më pas duke e përdorur si veshje për trupin e vet

Dhe të gjithë këtë e mëson në një hap. Çfarë kërkoi nga ariut poar

100,000 vjet për tu mësuar,

Njeriu e mësoi për 5 ose 10 minuta

Dhe më pas mbasi e mësoi këtë ajo përhapet

Në proporcion gjeometrik nëpër popullsi

Kjo është baza. Imitimi i aftësive komplekse

Është ajo çfarë ne e quajmë kulturë dhe është baza e civilizimit

Ka edhe një lloj tjetër neuroni pasqyrë

I cili merret me diçka krejt ndryshe

Dhe kjo është se ka neurone pasqyrë

Ashtu siç ka neurone pasqyrë për veprimin, ka neurone pasqyrë për të prekurin.

E thënë ndryshe, nëse dikush më prek mua,

Neuroni i dorës sime në korteksin e ndjeshëm trupor

Në rajonin e ndjeshëm të trurit aktivohet

Por i njejti neuron në disa raste do aktivohet

Kur unë thjesht shoh një njeri tjetër të preket

Pra, po "ndien" prekjen që po i bëhet njeriut tjetër

Pra, shumica e tyre do të aktivohen kur unë prekem

Në vende të ndryshme. Neurone të ndryshëm për vende të ndryshme trupi

Por një nëngrup prej tyre do të aktivohen edhe kur jam duke parë dikënd tjetër

Duke u prekur në të njejtin vend

Pra, këtu përsëri kemi neurone

Të cilët "ndiejnë" veprimin mbi tjetrin

Tani lind pyetja: Nëse unë thejsht jam duke e parë tjetrin duke u prekur,

Pse nuk ngatërrohem dhe të ndiej atë prekje

Thjesht vetëm duke parë dikënd të preket?

E kam llafin, e ndiej prekjen e atij personit tjetër por jo në mënyre fizike

Epo, kjo ndodh sepse keni receptor në lëkurën tuaj

Receptor prekjeje dhe dhimbjeje, që përfundojnë në tru

Dhe komunikojnë "Mos ki merak, nuk po të prek njeri".

Si përfundim këto ndiejnë atë që ndien tjetri

Por jo si një eksperiencë fizike siç është të prekurit

Ndryshe do të ngatërroheshit dhe çdo gjë do bëhej çorbë

Domethënë ka një kthim të sinjalit

I cili vë veton përballë sinjalit të neuronit pasqyrë

Dhe ju ndalon ju që ta ndieni prekjen

Por nëse e presim krahun, ose thjesht e anastezojmë krahun tim,

Pra me anë të një injektimi në krahun tim

Anastezojmë gërshetimin nervor të krahut në mënyrë të tillë që krahu mpihet

Dhe nuk ka ndjnjë që i vjen krahut

Nëse tani unë shoh ty të prekesh,

Unë e ndjej këtë fizikisht në dorën time

E thënë ndryshe keni tretur barierën

Midis jush dhe njerëzve të tjerë.

Unë i quaj këta neurone Gandi, ose neurone të ndjeshëm.

(Të qeshura)

Dhe kjo nuk është në një formë metaforike abstrakte

E gjitha çka ndan ty nga ai,

Nga njeriu tjetër është lëkura juaj

Hiq lëkurën dhe ju ndjeni prekjen e një njeriu tjetër në mëndjen tuaj

E keni tretur barierën midis jush dhe njerzve të tjerë

Dhe kjo sigurisht është baza e filozofisë Lindore

Dhe kjo do të thotë që nuk ka vetvete independente

Të veçuar nga njerzit e tjerë, që inspekton botën

Inspekton njerëz të tjerë

Jeni të lidhur në fakt jo vetëm nëpërmjet Facebookut dhe Internetit

Por edhe nëpërmjet neuroneve

Dhe në këtë dhomë ka zinxhire të tëra neuronesh që komunikojnë me njëri tjetrin.

Dhe nuk ka ndonjë dallim të veçantë

I konshiencës suaj dhe koshiencës së dikujt tjetër

Dhe kjo nuk është filozofi kafeneje

Por si rrjedhojë e kuptimit të neuroshkencës

E zëmë se keni një pacient me një gjymtyr fantazëm. Nëse krahu është prerë

Dhe keni një gjymtyr fantazëm, dhe sheh dikënd tjetër

Që preket, ai ka për ta ndier në fantazmën e tij

Tani gjëja më e befasishme është

Nëse keni dhimbje në gjymtyrin fantazëm, dhe shtrëngoni dorën e dikujt tjetër

Masazhimi në dorën e tjetrit

Ju çliron nga dhimbja në dorën fantazëm

Pothuajse sikur neuroni

Po qetësohej vetëm

Nga të parët e tjetrit duke ju bërë masazh

Këtu, kam prezantimin tim të tretë

Për shumë kohë njerzit i kanë parë shkencën

Dhe shkencat shoqërore si të ndara

C.P. Snow foli për dy kultura

shkenca në një anë dhe shkencat shoqërore në tjetrën

Asnjëherë s'kanë për tu bërë bashkë

Unë ju them se sistemi i neuroneve pasqyrë përbën platformën

Që t'ju lejoj të rimendoni për probleme si koshienca

Presantimi i vetes

Çfarë ju ndan ju nga njerëz të tjerë

Çfarë ju lejon të ndieni atë që ndiejnë të tjerët

Dhe gjithashtu edhe gjëra si shfaqja e kulturës dhe civilizimit

Të cilat janë unike përsa i përket njerzve. Faleminderit

(duartrokitje)