-
Nước là một chất
vô cùng quan trọng cho cuộc sống
-
cho trồng trọt, cho thức ăn
và cả cho tắm rửa.
-
Thông thường,
nước đến từ những vùng xa.
-
Ví dụ, hơn phân nửa nguồn nước
của phía nam California
-
đến từ con sông Colorado.
-
Nó được tiếp tục được vận chuyển lên
và qua một dãy núi
-
để được dùng
ở những thành phố và nông trại.
-
Nhưng khi mưa rơi
và nhiệt độ thay đổi,
-
các nhà khoa học
đang trông thấy một siêu hạn hán
-
nổi lên ở Tây Mỹ.
-
Và nhiều phần của cuộc
hạn hán dài đó
-
nằm ngay trên sông Colorado.
-
Điều đó có nghĩa là những thành phố lớn
như L.A và những vùng nông thôn
-
có thể sẽ thấy sự giảm sút
ở nguồn nước của họ.
-
Ở tập này, ta sẽ tìm hiểu tại sao
vụ hạn hán này lại tệ như vậy
-
và tìm ra những bài học
cho chúng ta
-
từ những người đã sống
ở vùng Tây Nam
-
trong hàng ngàn năm.
-
Lưu vực thoát nước
là một vùng
-
mà mưa đọng lại
và chảy xuống một vùng nước.
-
Lưu vực ở sông Colorado
-
trải qua bảy bang và hai quốc gia.
-
40 triệu người sống
dựa vào nguồn nước đó.
-
Nhưng chuyện gì xảy ra khi
sông khô cạn
-
và nước bạn đang sống dựa vào
không còn?
-
Để hiểu rõ hơn, tôi đã hỏi
-
một chuyên gia về nước và hạn hán,
Brad Udall, về chuyện đang xảy ra.
-
Ở năm 2000, một cuộc hán hán
xảy ra và 20 năm sau
-
nó đã trở thành cuộc hạn hán
tê nhất
-
từ khi những thiết bị đo lường được
lắp đặt trên sông ở năm 1906.
-
Dòng chảy đã chậm hơn khoảng 20%.
-
Hạn hán thường được nhận biết
-
là một khoảng thời gian với
mưa ít hơn thường
-
dẫn tới sự thiếu nước.
-
Nhưng Brad đã bảo chúng ta rằng
vụ hạn hán này có khác biệt.
-
Đó chính là do khi không mưa,
-
chúng không tính đến mực nước thấp.
-
Chúng ta có một cách gọi
cho hiện tượng này:
-
Hạn hán nóng.
-
Vậy, nhiệt độ cao hơn
làm khô đi Trái Đất.
-
Và những gì chúng ta tìm thấy là
nhiệt độ cao
-
dẫn tới nhiều sự bốc hơi hơn.
-
Và sự bốc hơi đó là nguyên do
của việc dòng chảy bị yếu đi.
-
Theo một cách nói khác,
khi nhiệt độ càng tăng,
-
sự bốc hơi càng lấy nhiều nước
-
từ sông, hồ và núi băng.
-
Điều đó giải thích tại sao dòng chảy
ở lưu vực Colorado giảm 20%
-
tuy số nước kết tủa lại chỉ giảm 5%.
-
Hạn hán sẽ đến lúc ngưng,
-
nhưng theo một số nhà khoa học,
-
chờ đợi mưa không phải
là ý tưởng tốt nhất.
-
"Hạn hán" có ngụ ý rằng
-
sự quay về bình thường
sẽ đến.
-
Hạn hán ý là tạm thời,
-
và nhiều nhà khoa học đang
bàn luận về
-
sự khô cằn đi của miền Tây,
-
nghĩa là một sự chuyển biến
vĩnh viễn tới một trạng thái khô hơn.
-
(tiếng động cơ xe)
-
Ít người hiểu được những
nguy cơ của hạn hán
-
hơn Nancy Caywood.
-
Cố ấy là một nông dân
thế hệ thứ năm ở Pinal County
-
nơi nước đến từ con sông Colorado
-
qua kênh của Dự Án Trung Tâm Arizona
-
hoặc từ những sông và kênh khác
thuộc lưu vực Colorado.
-
Chúng như vàng lỏng vậy.
-
Đây chính là nguồn nước của chúng tôi.
-
Chúng tôi lấy nó ra,
có một cái cổng ở kia,
-
và nó đi xuống một con kênh
-
dẫn thẳng tới trang trại.
-
Tôi sẽ mở cổng này ra.
-
ta có cánh cỏng mở,
-
chúng ta sẽ mở 4 cái,
để nước tràn vào.
-
Chúng tôi có khoảng
0.55 kilomet vuông trồng cỏ linh lăng.
-
Đây là một ví dụ của việc
tưới bằng lũ,
-
một trong những cách tưới
cổ và thông dụng nhất.
-
Tưới lũ phân phát nước vào đất
-
bằng cách cho nước chảy xuống dốc.
-
Cách tưới đó có một sự
đơn giản tuyệt đẹp,
-
nhưng nó là cách tưới
kém hiệu quả nhất
-
vì phần lớn nước sẽ bốc hơi đi
-
hoặc thấm vào trong đất
khỏi tầm của rễ cây.
-
Hơn nữa, cỏ linh lăng
tốn rất nhiều nước,
-
nên thịt bò từ gia súc ăn
cỏ linh lăng
-
là thức ăn dùng nhiều nước nhất
có sẵn.
-
Tưới nhỏ giọt và tưới bằng vòi phun nước
có thể hiệu quả hơn,
-
nhưng Nancy nói rằng cô ấy chưa thể
-
lấy giấy phép cần thiết
-
để đổi cách tưới ở trang trại.
-
Và những cánh đồng cỏ linh lăng
Caywood rất quan trong.
-
60% đất trồng ở lưu vực Colorado
-
được dùng để trồng thức ăn chăn nuôi.
-
Kết hợp tất cả nhu cầu đó lại
và ở hạt Pinal
-
chính là nơi bị hán hán.
-
Lần cuối hồ chứa đầy là ở 1992.
-
Có một năm, chúng tôi không trồng được
gì ở trang trại này cả.
-
Năm 2019, nước ở hồ Mead,
-
hồ chứa lớn nhất của USA,
ít tới mức
-
nó bắt buộc sự cắt giảm đầu tiên
-
về việc phân chia nước ở lưu vực.
-
Nông dân hạt Pinal là những người đầu
-
bị cắt giảm nước.
-
Đất bỏ trống, đã chuẩn bị và sẵn sàng,
nhưng không được trồng.
-
Đây là một khi đất bỏ hoang,
-
chúng tôi không có đủ nước để trồng.
-
Chúng tôi có
một nửa kilomet vuông đất bỏ hoang.
-
Tin tốt là từ khoảng năm 1980,
-
nhu cầu dùng nước của người Mỹ đã giảm.
-
Kẻ cả ở những thành phố đang phát triển
ở Tây Nam,
-
lượng nước sử dụng đã sụt giảm
-
cho dù lượng dân số gia tăng lớn.
-
Nhưng để tưới đất trồng trọt, thế giới
-
sử dụng đến 70% nước ở sông.
-
Những thành phố sử dụng ít hơn
rất nhiều, khoảng 20% hoặc ít hơn.
-
Một phần là do
-
nỗ lực tiết kiệm nước ở gia đình,
-
nhưng phần lớn là do cách
các thành phố sử dụng nước.
-
Khi bạn tắm, rửa bát,
hay kể cả xả bồn cầu,
-
nước đó sẽ được xử lý và được
đưa lên sử dụng tiếp
-
thay vì bị bốc hơi đi.
-
Nước sử dụng trong công nghiệp
cũng vậy.
-
Cơ hội và khó khăn lớn nhất
-
chính là giảm tiêu thụ nước
trong lĩnh vực trồng trọt.
-
Đó là vì nước dùng để trồng trọt
-
sẽ thành một phần của cây
-
hoặc bị bốc hơi đi,
-
nghĩa là nó sẽ không quay trở lại
vòng tuần hoàn nước
-
trong một thời gian dài.
-
Nhiều nhà khoa học nói đây
là vụ hạn hán tệ nhất trong 1200 năm,
-
nhưng người Hopi đã sống ở đây
-
hơn 2000 năm
và đã trồng thức ăn qua hết những năm đó.
-
Chúng ta gặp Max Taylor,
kí thuật viên quản tài nguyên nước Hopi
-
để tìm hiểu nếu những bài học
của cộng đồng lâu đời nhất
-
ở Mỹ có thể được áp dụng
vào cuộc sống hiện đại
-
ở lưu vực Colorado khô cằn.
-
Người Hopi được biết đến với việc
sử dụng nước ít
-
hơn tất cả mọi người ở Mỹ.
-
Vì chúng tôi sống ở sa mac,
-
chúng tôi để ý hơn về
việc sử dụng nước.
-
Vậy, lượng nước dùng rất ít.
-
Chúng ta đã xuống ruộng của tôi.
-
Đây là ngô lam, chúng được trồng ở đây
-
Tất cả đều được trồng khô.
-
Tôi không tưới chúng.
-
Cách thức của tôi là:
bạn làm thoáng một vùng,
-
bạn đào khoảng 20 - 30cm xuống,
-
lấy khoảng 8-10 hạt ngô
-
vào ném vào đó.
-
Độ ẩm bạn đã đưa lên,
-
bạn ấn chúng lại
-
rồi vùi xuống bằng đất khô.
-
Đó là trồng trọt khô.
-
Vườn của ông được trồng ở nơi đất thấp
-
để hứng lấy sự ẩm ướt hiếm có.
-
Cây trồng của ông
đã rất thích nghi với vùng.
-
Chúng được trông cách xa nhau
để tránh sự tranh nước,
-
và rễ của chúng cắm sâu vào đất
để tới chỗ nước ngầm.
-
Chúng ta đang giữa tháng 9.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-