Emma Goldman'ın Devrimci Yaşamı #OrdinaryWomen

Eleştirmenleri ABD'deki en tehlikeli

insanlardan olduğunu söylemeden çok önce

Emma Goldman isimli genç kadın

kendisini bir dansta buldu.

Organizasyona destek bulmak için katılan

bir siyasi aktivist olmasına rağmen,

dans etmeyi de çok seviyordu --

öyle ki, yoldaşlarından biri onu çekip

uçarı ve saygın olmamakla eleştirdi.

Ne de olsa, ciddi bir aktivist

bu kadar eğlenirken görülebilir miydi?

Goldman kendisini durduran

genç adama sinirlendi

ve kendi işine bakmasını söyledi,

çünkü uğruna mücadele verdiği özgürlük

"hayatın ve zevkin reddi" değildi.

Aksine,

"Özgürlük, ifade hakkı,

ve herkesin güzel, ışıltılı şeylere

sahip olma hakkını istiyorum" dedi.

Goldman için, dans edemeyeceği bir devrim,

devrim değildi.

1869'da Rusya İmparatorluğu'nda

Yahudi bir ailede doğdu.

Uzak bir anne ve kendisini 15 yaşında

evlenmeye zorlayan bir babayla büyüdü.

Evlenmeyi reddettiğinde babası,

Fransızca dilbilgisi kitabını ateşe atıp,

"Kızların bu kadar öğrenmesine gerek yok!

Yahudi bir kızın bilmesi gereken tek şey,

balık dolmasının nasıl hazırlandığı,

eriştenin nasıl kesildiği, ve kocasına

bir sürü çocuk doğurmaktır." dedi.

O çağda, bu kadınlık fikrine

Emma Golman kadar karşı çıkacak

kadın sayısı azdı.

16 yaşında babasından kaçıp

ABD'ye göç etti

ve gerçek hayat amacını keşfetti:

hayatı boyunca devrim için mücadele eden

bir asi ve ateşli bir konuşmacı olacaktı.

Chicago'da idam edilen işçi aktivistleri

duyduğunda dehşete düştü

ve kendini önce işçi hareketinde

sonra da anarşizmde buldu.

Bu kelimenin düşündürdüklerinin aksine,

Goldman'ın felsefesi

düzensizlik ve kaostan ibaret değil.

Daha ziyade, kişisel özgürlükler

ve hükümet, din, savaş,

ticaret ve hatta evlilik gibi

baskıcı olduğunu düşündüğü

kurumları redetmek

üzerine kurulu.

Vatandaşlık ve yaşam kolaylığı için

birkaç kez evlense de,

geleneksel evlilik fikrini reddetti

ve asla çocuk sahibi olmamayı seçti.

Kısa bir sürede ABD'deki en meşhur

radikal isimlerden biri haline geldi

ve konuşurkenki gücüne

bazen "balyoz" deniyordu.

Bütün ülkeyi gezdi,

konuşurken o kadar tutkuluydu ki,

meşhur gazeteci Nellie Bly

ona "küçük Jeanne d'Arc" lakabını taktı.

Yıllar içinde Goldman fikirleri yüzünden

birçok kez hapse atıldı;

bir kez doğum kontrolünü savunduğu için,

bir kez erkeklere askere gitmemelerini

söylediği için,

bir kez de iş bulamayanlara

zenginlerden ekmeklerini "almalarını"

söylediği için.

Kadın bağımsızlığını savunmasına rağmen,

Süfrajet hareketiyle anlaşamadı

çünkü baskıcı bir sistemin içinde oy hakkı

sistemin kendisini yıkmaktan

daha önemsizdi ona göre.

Emma, "Oy hakkı ya da eşit sivil haklar,

iyi talepler olsa da, gerçek kurtuluş

sandıkta ya da mahkemede başlamaz." dedi,

"Bir kadının ruhunda başlar."

Kadınların, toplumun ve devletin

cinsiyetçi kurallarını reddetmesi

ve kendi hayatları ve bedenleri üzerinde

karar verebilme hakkını savunuyordu.

Goldman'a göre yalnızca bu

kadınları özgür kılabilirdi.

Kendisi heteroseksüel olmasına rağmen,

Goldman gay haklarının,

doğum kontrolünün

ve kadınların cinsel özgürlüğün

ABD'deki ilk savunucularından biriydi.

"Kadınlar için bağımsızlık talep ediyorum;

geçinebilme hakkını,

kendi için yaşayabilmesini,

kimi isterse sevebilmesini ve

kaç kişiyi isterse sevebilmesini." dedi.

"İki cinsiyet için özgürlük talep ediyorum

eylem özgürlüğü, aşk özgürlüğü,

ve annelikte de özgürlük."

Toplumsal cinsiyet, biyolojik cinsiyet

ve cinsel yönelim hakkındaki fikirleri

bugün bile tartışmalara yol açıyor --

1800lerin sonunda ise sarsıcıydılar.

Goldman yıllar boyunca

ABD yönetimine batan bir diken oldu.

En sonunda 1919 yılında

vatandaşlığı iptal edildi

ve daha yeni

kendi halk devrimini geçirmiş olan

Rusya'ya geri gönderildi.

Ama devrimden sonra bulduğu

hayalindeki ütopya değil,

vatandaşlarının haklarını ezmek isteyen

başka bir baskıcı rejimdi.

Bizzat Lenin'le tanıştıktan sonra da

yeni komünist hükümete dair

umutları iyice kırıldı.

Böylelikle dünyayı dolaşıp,

Sovyet'lerin baskısını anlatmaya başladı.

Ama bu bir sürü dostundan uzaklaşmasına

ve İsviçre ve Almanya'dan

atılmasına yol açtı.

Sonunda 1934'de

(Roosevelt hükümetinin izniyle)

ABD'ye geri döndüğünde

Goldman artık 60larına gelmiş

ama hala her zamanki gibi inatçı ve dobra

bir nine figürüydü.

ABD'deki son turunda,

Hitler Almanya'sının faşizminine

ve Stalin Rusya'sının komünizminine

karşı konuşmalar yaparak

hem sağın hem de solun öfkesini çekti.

Yaşı bile

devrimci ruhunu söndüremedi;

67 yaşında Barcelona'ya gidip

İspanya İç Savaşı'ndaki faşizme

karşı çıkan işçi ve anarşistleri

destekledi.

Onların dünyanın kalanına

"parlak bir örnek" olduğunu söyledi

ve 10 bin kişilik bir topluluğa

"İdealleriniz, 45 yıldır benim ideallerim,

ve son nefesime kadar öyle olacak." dedi.

Ömrünün sonuna geldiğinde de,

amaçlarının daha az destek görmesine,

gerçekleşmekten daha uzak olmasına rağmen

Goldman inançlarından hiç vazgetçmedi,

ödediği bedel

sınır dışı edilmek,

şiddet tehditleri ve hapis de olsa.

Gelecek nesillere ışık olacak

bir örnek olabilmeyi umut etti.

Ölümünden birkaç yıl önce,

arkadaşı ve eski aşığına mektubunda

"Bir gün, biz gittikten çok sonra,

özgürlük tekrar onurlu başını kaldıracak.

Bize düşen onun yolunu aydınlatmak,

meşalemiz ne kadar sönük de olsa

hala yanıyor." diye yazdı.

Goldman hayatı boyunca hem arkadaşlarını

hem de düşmanlarını sinirlendirdi,

ancak kimse için inançlarından

ya da yaşam biçiminden ödün vermedi.

Bir tarihçi, "Goldman'ın hayattaki yolu

ateşlerle döşelidir" diye yazar

ve gerçekten de,

Goldman doğruları adına

her köprüyü yakmaya hazırdı.

Ve dans etmesini eleştiren adama

söylediği gibi,

asla özgürlüğün her insanın

doğuştan hakkı olduğu

ve bir kadının istediği gibi

özgürce yaşadığı, sevdiği

ve dans ettiği

bir dünya için savaşmayı bırakmayacaktı.